Hoe groen zijn zorgterreinen?

Hoeveel hectare terrein hebben zorginstellingen in Nederland? Hoe groen zijn ze en hoe liggen ze ten opzichte van natuurgebieden? Op verzoek van het Domein Gezondheid van het Collectief Natuurinclusief hebben wij hier onderzoek naar gedaan.

Zorgterreinen komende 3 jaar groener maken

“Het Collectief Natuurinclusief wil in de komende drie jaar minstens 10% van de zorgterreinen groener maken”, zegt Rob Wolters, domeintrekker Gezondheid. “Groene zorgterreinen versterken de gezondheid van patiënten, zorgmedewerkers, buurtbewoners én de natuur. Dankzij het onderzoek is een beter beeld ontstaan van de mogelijkheden die er liggen om deze terreinen te groener te maken.”

Kaartbeelden Kadaster

Op basis van kaartbeelden van het Kadaster zocht onderzoeker Matthieu Zuidema uit hoe ‘groen’ de terreinen in deze segmenten zijn. “Een terrein is groen als dit op de topografische kaart van het Kadaster is getypeerd als grasland, plantsoen of bos. Bebouwing of infrastructuur op de terreinen is als verhard gezien. Overigens zijn groene terreinen niet per definitie natuurvriendelijk. Er is op de kaartbeelden geen onderscheid te maken tussen een biodivers natuurgebied of intensief gemaaide grasvelden.”

De belangrijkste conclusies

• Het oppervlak van alle zorgterreinen in Nederland bij elkaar is ruim 50.000 hectare. Dat is iets meer dan de hele omvang van het Waddeneiland Texel. Of de helft van alle bedrijventerreinen in Nederland samen.

• De gehandicaptenzorg (GHZ) heeft het grootste oppervlak aan terreinen. Daarna de ouderenzorg, de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en ziekenhuizen.

• De GGZ-terreinen komen als het groenst uit de bus. Gemiddeld is 60% van de GGZ-terreinen groen. Een terrein is groen als dit op de topografische kaart van het Kadaster is beschreven als grasland, plantsoen of bos.

• Van de onderzochte zorgterreinen liggen er veel dichtbij een natuurgebied. Zo’n 60% ligt binnen 500 meter van een natuurgebied. Ruim 40% ligt zelfs binnen 250 meter. Dit zijn vooral grote terreinen van GGZ-instellingen. Deze liggen meestal aan de rand van bebouwd gebied buiten de Randstad.

• Met veel verhard terrein zijn de ziekenhuisterreinen zijn het minst groen. Dat komt omdat zij veel parkeerplaatsen nodig hebben en ruimte voor verkeersstromen.

Groen streven voor de toekomst

Het streven van het Collectief Natuurinclusief is om zorgsectoren meer te laten samenwerken om de natuurinclusieve zorg en -zorgterreinen verder vorm te geven. Wolters: “Een goed voorbeeld is de Groene GGZ, een initiatief van Nature For Health en IVN Natuureducatie, waarin GGZ-instellingen elkaar inspireren. Dit heeft de gehandicaptenzorg geïnspireerd om een Groene GHZ te ontwikkelen.”

Terzake

Dit artikel komt uit Terzake #2 2024. Wilt u maandelijks de digitale Terz@ke in uw mailbox ontvangen? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief.