Bijdrage van David van Weel | Minister van Justitie en Veiligheid

Vanmiddag maakte ik kennis met burgemeester Halsema en spraken we onder andere over ondermijnende criminaliteit, het demonstratierecht en de toename van incidenten met personen met verward gedrag. Dit alles vraagt veel van de politie in de hoofdstad. Daarnaast feliciteerde ik Halsema ook nog met haar tweede termijn als burgemeester van Amsterdam.

Ik sprak vanavond de Hongaarse minister Tuzson over Europese samenwerking op de drie thema’s die vandaag op de agenda stonden: bestrijden van de georganiseerde misdaad, migratie en weerbaarheid. Er was brede overeenstemming over de Europese prioriteiten die het voorzitterschap had geagendeerd. Ik heb onderstreept dat respect voor de rechtsstaat in de EU en Hongarije het fundament is en dat we ons allemaal aan deze afspraak moeten houden. Ook heb ik nogmaals benadrukt dat de reizen van de Hongaarse premier geen enkel mandaat hadden van de Europese Unie.

De Nederlandse inzet op georganiseerde misdaad, op migratie en op het verhogen van onze weerbaarheid; daar sprak ik vandaag in Hongarije over tijdens de informele justitie raad. Daarnaast maakte ik kennis met collega-ministers uit onder andere Italië, België, Luxemburg en met de Europese Commissie. Op al deze thema’s is samenwerking essentieel; belangrijk dus dat we met elkaar de koers voor de komende jaren bepalen.

Hoe bescherm en versterk je de rechtsstaat en de democratie? Daar sprak ik met onze ambassadeur Désirée Bonis gisteravond in Boedapest over met vertegenwoordigers uit de academische wereld en Hongaarse NGO’s. Belangrijk om te horen hoe zij dit in Hongarije ervaren, zeker waar die zaken onder druk staan. Ik ben hier, naast het met mijn collega’s bespreken van de vele zaken die op de agenda staan vandaag, ook om hun boodschap te horen en steun voor hun werk uit te spreken.

Ik ben net in Hongarije aangekomen om deel te nemen aan de informele justitie raad. Er staan voor Nederland belangrijke onderwerpen op de agenda, zoals de aanpak van migratie, het verhogen van onze weerbaarheid en de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Die grensoverschrijdende onderwerpen kunnen we niet als Nederland alleen oplossen. Het vereist samenwerking met buurlanden en de EU, en met respect voor de rechtsstaat. Ik kijk er daarom naar uit mijn collega’s te ontmoeten en de strategische lijnen voor de nieuwe commissie op deze onderwerpen te bespreken. Verder spreek ik, voorafgaand aan de informele justitie raad, met vertegenwoordigers van Hongaarse maatschappelijk middenveld die zich hard maken voor een sterke rechtsstaat; zij verdienen daarbij onze volledige steun.

Burgemeesters staan voor de veiligheid en openbare orde in gemeenten. Daarom is overleg met hen essentieel voor mijn werk. Gisteren sprak ik Jan van Zanen, burgemeester Gemeente Den Haag. Een grote stad met ook veel demonstraties en internationale bijeenkomsten, zoals de NAVO-top in 2025.

Het is vandaag 10 jaar geleden dat vlucht MH17 werd neergehaald boven het oosten van Oekraïne. We weten allemaal nog wel waar we waren toen het nieuws naar buiten kwam. Een zwarte dag, waar we nog altijd de nasleep van merken. Ik sta stil bij de slachtoffers, hun nabestaanden en de moedige hulpverleners die vanaf het eerste moment hun bijdrage hebben geleverd. De pijn van het verlies blijft voelbaar, niet alleen in Nederland maar wereldwijd. Het is een dag waarop we niet alleen herdenken, maar ook onderstrepen dat we ons altijd blijven inzetten voor gerechtigheid en rekenschap. Tijdens de herdenking vandaag in het bijzonder.

In Renesse wonen ongeveer 1500 mensen. In de zomerperiode komen daar zo’n 50.000 toeristen bij. Dat is voor de politie een hele opgave. Door middel van slimme politie-inzet, vrijwilligers en samenwerking met de Duitse politie houden ze de stranden en campings veilig. Zo komen er agenten elders uit het land die doordeweeks of in het weekend een aantal diensten draaien, en helpt de Duitse politie al ruim 25 jaar mee. Ook hebben de agenten nauw contact met de campings in de buurt, waaronder de vele jongerencampings. Mooi om te zien hoe ze zich hier zo intensief inzetten om jongeren een leuke en veilige vakantie te bieden.

We hebben de afgelopen jaren grote stappen gezet in de aanpak van ondermijning in de havens. Vandaag sprak ik in Rotterdam met de Zeehavenpolitie, Douane Nederland, FIOD, Openbaar Ministerie, Gemeente Rotterdam, en Port of Rotterdam over hoe we die aanpak gezamenlijk voort kunnen zetten. Tijdens een boottocht door de Rotterdamse haven kreeg ik een indruk van hoe goed en gepassioneerd deze teams samenwerken om onze havens veilig te houden. Er is de afgelopen jaren een dalende lijn te zien in het aantal kilo’s cocaïne dat in de haven wordt onderschept. Die lijn moeten we voortzetten, door onze havens zo onaantrekkelijk mogelijk maken voor criminelen.

We blijven Oekraïne onverminderd steunen. Daar sprak ik over met de Oekraïense Procureur-Generaal Andriy Kostin. We zetten ons onder andere in voor de bestrijding van internationale misdrijven door mee te werken aan de oprichting van een speciaal agressietribunaal.