Bijdrage van Inspectie van het Onderwijs

Als een leerling die van nature leert door het stapelen van informatie blijft zitten, dan krijgt hij dat nog eens en dan gaat dat stapelen misschien wel beter ja. Moet het wel opwegen tegen het weghalen uit een bekend sociale omgeving (vrienden in de klas). Dat is meestal niet zo en toch wordt het gedaan. Waarom? Vanwege de hardnekkige gedachte dat er voldoende basis in de voorgaande klas moet zijn om in de volgende verder te kunnen. Voor sommigen is dat inderdaad zo. Voor leerlingen echter die uit totaalbeeld leren, is hun basis juist het einddoel. Vind je dat die te weinig basis hebben, geef ze dan juist méér complexiteit en diepgang, dan ontwikkelen ze een betere structuur om aan op te hangen.

Hoe komt u bij de vooronderstelling dat niemand vindt dat zittenblijven effectief is. Hebt u dat onderzocht? Heeft u een onderzoek van derden waar dat uit blijkt? Daarnaast: moet alles in het onderwijs effectief zijn? Zo ja, over welk effect heeft u het dan.

Ben zelf mentor van havo 3. Dit jaar van de 28 leerlingen zullen er zeker 12 afstromen naar TL. Er zitten leerlingen tussen die voor geen enkel theorievak een 6 staan (een 5,5 vinden ze voldoende). En dat terwijl er echt wel meerdere gesprekken hebben plaatsgevonden. Maar: - Huiswerk wordt minimaal gemaakt. Thuis oefenen met de stof vinden ze de tijd en discipline niet voor. - Aanbod van extra begeleiding tijdens een uur aan het einde van de dag maken ze geen gebruik van. - Er is een constante attitude van: "Ik haal het op het einde van het jaar wel op." Ouders bevestigen deze attitude en gaan erin mee. "Het is vorig jaar ook zo gelukt." Ik merk gewoon een sterk verminderde werkethiek van deze leerlingen. Zodra het moeilijk is, wordt er afgehaakt. Hoe kan ik deze leerlingen dan laten doorstromen naar havo bovenbouw, wetende dat de kans immens is dat ze het daar niet redden? 'Constant aanvullende interventies' lees ik hier.... Maar een kind zou toch regulier door het niveau moeten kunnen? Anders zit je simpelweg op een te hoog niveau. Het hele jaar op de tenen moeten lopen gun je een kind ook niet. Fun fact: mijn havo 4 leerlingen beginnen nu zelf de schuld bij de telefoon te leggen. Die leidt te veel af thuis.

Wat zijn met inachtneming van de niet in te halen achterstanden de alternatieven? Afstromen? In mijn ogen net zo onwenselijk. Voor sommige leerlingen kan het juist heel bevrijdend zijn om uit de cyclus van "met de hakken over de sloot" naar de rol van voorloper in de klas te gaan. Hierbij hoort evident een gefundeerde beslissing bij, alleen vind ik het jammer dat deze pedagogische interventie door deze kop als onwenselijk wordt bestempeld.

Wat mij betreft zeker een terecht aandachtspunt. Maar wel heel weerbarstig. Als je met interventies gedurende het schooljaar zittenblijven kan voorkomen, moet er wel iemand zien die zo'n interventie inzet. Op het VO is dat niet vanzelfsprekend is mijn ervaring. Er gebeurt enorm veel goeds, maar een beetje gelukt met je mentor is wel helpend. De meeste mentoren handelen met de beste intenties en naar eigen inzicht, maar hoe vaak is er sprake van een schoolbrede lijn? Daarnaast. Er is zoveel verschil in bijvoorbeeld havo 3 leerlingen. De ene leerling werkt keihard en haalt voldoendes eventueel met extra ondersteuning binnen en buiten de school, maar kiest een profiel in havo 4 waarvan je als vakdocent kan vermoeden dat dit in havo 4 en 5 tot problemen gaat leiden. De andere leerling doet heel erg weinig, haalt onvoldoendes, maar toont heel veel inzicht in je lessen. Die tweede leerling zou prima door kunnen naar havo 4. Is prima in staat om de gemiste basis snel bij te werken, maar voldoet niet aan de cijfermatige normen en mag dus niet over. Bovendien, als de leerhouding niet verandert wordt het toch een flop in havo 4. Een onderwerp als dit legt toch vooral de complexiteit van het onderwijs bloot.

Als we eens meer naar het kind kijken en het papier eerst wat vaker laten rusten. Een blik door een andere leerkracbt en de band die daaruit ontstaat doen wonderen. Ik had eens een praktijkleerling die misplaatst was. Druk ik het voorzichtig uit. Na drie maanden ging R. uif Pakistan naar de Havo en heeft nu een eigen bedrijf. Natuurlijk is meten weten. Maar de inspiratie en motivatie, daar kan geen meetinstrument tegen op. Zonder “ relatie” geen prestatie. Maar hoor helaas veel gezucht en gesteun in onze branche.

Niet meer kijken vanuit wat een leerling of student op een bepaald moment "zou moeten kunnen", maar kijken vanuit de leerling/student zoals dat op steeds meer plekken in #agora-onderwijs gebeurt: geen leerjaren, maar persoonlijke ontwikkeling die per individu kan verschillen. Ook in mbo is daar groeiende belangstelling voor (en bij creatieve vakschool Nimeto in Utrecht zijn we inmiddels drie jaar onderweg).

Er worden hier twee verschillende zaken door elkaar gehaald: 1. Het ongewenst zijn van zittenblijven; 2. De objectiviteit van de besluitvorming. Ik vermoed namelijk dat ook bij objectieve besluitvorming zittenblijven nog steeds kan voorkomen. Alternatieven als je tegen zittenblijven bent: - Het risico accepteren dat iemand een fuik in gaat en geen diploma verwerft. Het idee van niet zittenblijven klinkt leuk, maar het bovengenoemde risico is vrij groot; - Nadenken over een overstap naar een ander level (ik vermoed namelijk dat er kinderen zijn die onder druk van b.v de ouders naar een level zijn gegaan waar ze eigenlijk niet thuishoren).

Patricia Bijnen

Persoonlijk vind ik dat het onderwijs zeer achteruit is gegaan. Er moet niet enkel naar de leerling gekeken worden; juist veel breder. Er zijn meer factoren die hierbij een rol spelen. Veel ouders klagen en weten zich geen raad meer; het is gewoon hopeloos. Ze huren huiswerkbegeleiding in voor hun kind omdat er op school geen ruimte is voor vragen stellen. Ik vind het zo jammer om sommige reacties hier bovenaan te lezen. Uiteraard zijn er ook leerlingen die hun school niet serieus nemen. En voor de groep leerlingen die hun school wel serieus nemen, waarom lukt het hen net niet of zitten ze op het nippertje? Te grote klassen.Instructies worden niet door elke leerling even goed begrepen.De relatie en communicatie tussen leraar en leerlingen zijn zeer belangrijk.Te veel werkdruk door administratieve taken voor leraren, waardoor andere taken achterblijven.Sociale media hebben de maatschappij schade toegebracht. Het klinkt extreem, maar het is zo. Hoe ver en hoe lang moet dit nog doorgaan? Onze kinderen worden hier niet wijzer of slimmer van. Ze lijken juist achteruit te gaan in hun zelfstandigheid en ontwikkeling. Ik maak me erge zorgen over waar dit naartoe leidt en wat er nog gaat komen en uiteraard het kind centraal houden.