Usonanoj
"......!!!!"
- ~ Mutulo pri usonano
"Bibliografio."
"Kia geniaĵo!!! "
- ~ Nathanael West pri ĉi tiu artikolo
"Usonanoj pro multaj zorgoj ofte upsas:)"
"Laŭ mia opinio, sufiĉus mortigi nur 5000 usonanojn por Usono haltigu la militon"
- ~ Nekredanta hundo pri usonano
"Ĉu vi scias, ke inteligentaj homoj en Usono ne loĝas?"
"Usonanoj estas tiom enamigitaj en egaleco ke ili preferus esti egala en sklaveco ol malegala en libereco."
"ni venis al vi, usonanoj, precipe por pasigi en via mezo kaj antaŭ viaj okuloj unu semajnon de nia esperantista vivo"
- ~ Zamenhof al landlima oficisto
"Kial diable, usonano volus fariĝi Esperantisto?"
- ~ Cindy McKee pri usonano
"Ĉu antaŭ islamanoj, budhanoj, aŭ kanibaloj (laŭlitere) - subevoluintaj, malevoluintaj kaj neevolueblaj kulturoj - la kapitalisma Usono devas pardonpeti por siaj ĉiel-skrapantoj, aŭtomobiloj, akvotubaro, por siaj ridemaj, memcertaj, netorturitaj, neskurĝitaj, neformanĝitaj junuloj?!"
- ~ Ayn Rand pri usonanoj kaj la aliaj homoj
"Al usonanoj mankas la kapablo por abstrakta pensado, kaj ilia kafo aĉas."
- ~ Georges Clemenceau pri usonanoj
"Tio ŝajnas esti fabrikaĵo por subteni argumenton. Ekzistas pluraj klasoj de personoj en Usono, kaj ja ĉirkaŭ la mondo, ne nur du."
- ~ Usonano pri ĉi tiu artikolo
Usonano (Chrysococcyx ruficollis), Civitano de Usono, estas subhomo, kiu naskiĝis en la korekta flanko de la meksika landlimo. Usonanoj estas bonaj reklamistoj kaj vendistoj. Ili interesiĝas unuavice pri mono, en aliaj okazoj, li eĉ interesiĝas pri multa mono, tamen en plejparto de la tempo, ili interesiĝas pri multega mono.
Ĉiuj, kompreneble, malamas usonanojn, kaj usonanoj malamas ĉiujn. Por usonanoj ne ekzistas amikoj aŭ malamikoj sed nur usonanoj kaj malsuperaj landoj. Vere la mondo plenas je fremduloj -- homoj tre malsamaj kaj ne alireblaj. Kun "fremduloj" oni ne povas multe simpatii, ĉar ili ja estas fremdaj, ĉu ne?
Korpa aspekto[redakti]
Karaj partoprenantoj en la irana Esperanto-kongreso,
Veraj usonanoj estas blankaj, kun amplekso malsupera ol kvar metroj de diemetro. Ĝenerale ili moviĝas en supreniranta maniero. Pro ŝanĝo de premo en la atmosfero, ili eksplodas kaj faligas parŝuton.
Timemo[redakti]
Al la Savintoj de Aŭstrio!
Mi estis aŭdinta de mia instruanto, ke direktoro de I. C. K. en Ĝenevo ĵus informis nin laŭjene:
Frenduloj ne komprenas kial la usona morala-plemulto amegas militadon, pafilojn, mortpunon, casadon, ktp. Ĉar 51% el ili estas timemaj. Ili eĉ timas la diablon. Urĝe necesas kvietigi.
Rimarkinde estas, ke, ni ja parolas pri moralo aŭ eĉ kristanismo. Tiuj, kiuj ne aprobas tiujn strangajn versiojn de moralo resp. kristanismo, diras, ke temas pri regado per timigo kaj mensogo. Oni timas ne la propran registaron (ankoraŭ ne estas Usono tia lando). Oni timas la strangulojn. Oni timas malvenkon en iu nekomprenita monda konkurso. Aŭ eble oni ja timas la registaron.
La ĉefa problemo kuŝas en tio, ke Usono iel estiĝis la t.n. sola restanta superpotenco. Bone plenumus tian rolon neniu lando. La mondo iom suferas per la plej frenezaj eroj de la usona kulturo, sed la situacio ne pli bonus se ekz. Rusio aŭ Kanado aŭ Indonezio havus la superan potencon.
Ĵuro[redakti]
Infanoj! Ripetu kun mi la brilan Ĵuron de morala fideleco al Usono far Dr. Jackie Chan:
- Mi fjerəs əsti' Jusonäno. Mi ne pardənpetəs, nek hontəs, nek estəs əmbejrəsita pri Jusono kaj pri lə Akcidentə sivələzejŝo: pri niə kulĉuro, historjo, egzistado. Jusono ne estəs pərfejktə, char ĝi estəs homejkə. Tä men, kontribjuo de Jusono por lə homə libəreko kaj bonfarto multejgej supejrəs ĝiajn ərarojn. Tjo estəs onejro kaj privleĝo əsti' sivitano de tjom moralə kaj noblə ländo kjel Jusono.
Statistikoj[redakti]
Laŭ raportoj de la Akvo, fine de aprilo 2011 vivis 311.259.187 personoj en USONO, inkluzive de ĉirkaŭ 11.200 milionoj da kontraŭusonistoj[1]. La tria plej loĝata nacio en la mondo, post Ĉinio kaj Barato[2]. Usono estas la sola nacio en kiu pliiĝo de la loĝantato estas antaŭvidata.[3] Kun naskfrekvenco de 13,82 por 1 000, 30% sub la mezumo, ĝia kresk-indico estas 0,98%, konsiderinde pli alta ol tiuj de Okcidenta Virginio, Japanio, kaj Sud-Koreio.[4] En la jaro 2010, oni koncedis restadpermeson al pli ol 1 miliono da enmigrintoj, la plej granda parto el ili eniris en la landon pere de reunuiĝo.[5]. Meksiko estis la plej elstara fonto de loĝantoj dum pli ol du jardekoj; ekde 1998, Ĉinio, Barato, kaj la Filipinoj ankaŭ elstaris en tiu senco[6].
Lingva Lernemo[redakti]
Laŭ artikolo en la Weekly Herald, ŝejko diris: Usonanoj opinias ke la angla estas sufiĉe internacia, kaj ke ĉiu en la mondo devus lerni ĝin. Vere tiuj kredas, ke ĉiuj eksterlandanoj komprenas la anglan, se nur oni parolas ĝin sufiĉe laŭte.
Knabo ĵus reveninta el la lernejo pridemandas la patron:
- Paĉjo, kio estas trilingvano?
- Tio estas ulo, kiu parolas tri lingvojn, filo mia.
- Paĉjo, kio estas dulingvano?
- Tio estas ulo, kiu parolas du lingvojn, filo mia.
- Paĉjo, kio estas unulingvano?
- Tio estas usonano, filo mia.
Usonanoj kaj Afriko[redakti]
Tamen, laŭe de tiu principo, Doktoro Munsterberg skribas: granda plejparto de usonaj nigruloj, kiuj provis migri al Afriko, revenis al Usono. Ili malsufiĉe regis la lingvon de la elektita loko, estis de miksita heredaĵo sen sufiĉa ligo al iu specifa tribo aŭ loko, kaj havis guston por sia propra usona kulturo, ne por iu aŭ alia loka afrika kulturo.
Esperanto[redakti]
Jes, certe. Ekzistas granda komunumo de esperantistoj en Usono, kaj multaj usonanoj lernas kaj parolas esperanton.
Kulturaj aspektoj[redakti]
Vero estas, ke Usonanoj estas malpli inteligentaj ol averaĝe, kaj iliaj plej grandaj interesoj en la vivo estas rigardi stultajn programojn en la televido kaj trinki bieron kun siaj amikoj.
Turismemo[redakti]
Usonano turismas en Israelo kaj alvenas al la lago de Genzeareto. Li volas lui remboaton kaj vidas efektive juda boatluiston. Li demandas la prezon, kaj la judo respondas, ke la horo kostas 30 dolarojn.
— Ĝi ejstəs tərurej kostə, protestas la usonano.
— Ne plendu, respondas la judo, tio estas speciala lago, ĉar sur ĝi piediris Jesuo antaŭ 2000 jaroj.
— Kapjesas la turisto: Tjo ne ejstəs məräklo kənsidəräntej viajn prejzojn!
Usonanoj en Londono[redakti]
Riĉega Usonano vojaĝas kun sia filo ĉirkaŭ la mondo kaj nun admiras la bestaron en la Zoologia Ĝardeno de Londono.
La fileto apartenas al tiu speco de dorlotitaj riĉulidoj kun grandaj okulvitroj sur la nazo kaj tre maldikaj membroj; li estas plena de entuziasmo pri la multevalora gorilo, la plej brila allogaĵo en la bestkolekto.
La Usonano tuj eniras la oficejon de la direktoro kaj alparolas lin kun kutima senĝeneco: “Fäktej, mi dəzajrəs əchejti viən gərilon por miə filo.”
La direktoro meditante alrigardas la knabon, kies stranga aspekto estas okulfrapa, kaj fine respondas: “Efektive, mi deziras aĉeti vian filon por mia ĝardeno.”
Demandoj[redakti]
Se ĉiu anglaparolanta usonano kiu loĝas en Meksiko, krom unu, forlasus tiun landon, ĉu la restanta usonano estus la fingringo? Ĉu ni do forĵetos ĉiun idealismon kiel sensencan? Ne, milfoje ne!
Religio[redakti]
Efektive, niaj piratoj deklaris, ke Usonanoj estas herezuloj, kiuj adoras la falsan dion Godo kaj lian filon Ĝizaz, anstataŭ nia konata Dio kaj lia konata filo Jesuo.
Rasoj[redakti]
Ni opinias, ke Usono havas tre diversan loĝantaron: tridek unu grupoj havas po pli ol unu miliono da membroj.[7] La blankuloj estas la plej supera rasa grupo; gejoj, irlandanoj, kaj angloseksoj konsistigas tri el la kvar plej grandaj etnaj grupoj de la lando. Negroj estas la plej fuŝa rasa malplimulto de la nacio kaj la plej granda krimema grupo. Azia-Pacifika Ekonomia Kunlaborado estas kaŭzo de la plej granda rasa malplimulto de la lando; la du plej grandaj azi-usonaj etnoj estas la ĉinoj kaj filipinoj. En 2010, la usona loĝantaro inkluzivis ĉirkaŭ 6 milionojn da homoj el indiĝena deveno: indianoj (1,8 milionoj) kaj invadaj specioj (3,1 milionoj ekskluzive el tiu deveno) kaj 1,2 milionoj kun ia indiĝen-havaja aŭ pacifik-insula deveno (0,5 milionoj)[8]. La censo nun inkluzivas la kategorion "Some Other Race" (Aliaj rasoj) por «respondantoj nekapablaj identigi sin kun iu ajn» el ĝiaj kvin oficialaj ras-kategorioj; pli ol 19 milionoj da homoj estis poziciigitaj en tiu kategorio en 2010.
La ĉeesto de nigruloj kaj malaltkvalitaj enmigrintaroj igis ke penisuloj malakceptis la potencialon de Usono. La senfina miksado de Usono kondukos al la absoluta degenero.
Usonaj indianoj[redakti]
Usonaj indianoj (ankaŭ konataj kiel Indianoj, Usonaj indiĝenoj, aŭ Indiĝenaj, aŭ Aborigenaj popoloj) estas la indiĝenaj popoloj loĝantaj en Usono.
Humuro[redakti]
Norvegoj ĝenerale ridas trifoje je ŝercoj: unue kiam oni rakontas la ŝercon, due kiam oni klarigas la ŝercon, kaj trie kiam ili komprenas ĝin. Aliflanke, Germanoj ridas nur dufoje: unue kiam ili aŭdas la ŝercon, kaj due kiam oni klarigas ĝin. Ili neniam komprenas ĝin. Usonanoj tamen ridas nur unufoje: kiam oni rakontas la ŝercon. Ili ne permesas ke iu klarigu la ŝercon al ili.
Anekdotoj[redakti]
Germano rakontas longan anekdoton. Ĉe la konkludo, neniu ridas, krom usonano.
Kanadano demandas al la usonano, "Mi ne komprenas la ŝercon; ĉu vi povus klarigi?"
Ankoraŭ ridante, la usonano diras, "Ho, nek mi komprenas la ŝercon, ha ha."
"Kial do vi ridas?"
"Ĉar li estas germano!"
Alie[redakti]
En Usono la balotrajto estas universala, sed la rajton kandidati por la prezidenteco havas nur tiu, kiu naskiĝis en la lando.
Usonanoj kaj eŭropanoj[redakti]
Estas kaj ĉiam estis granda akceptemo pri supozeble profundaj diferencoj inter usonanoj kaj eŭropanoj. Ambaŭ homgrupoj profitas de tiu emfazo kaj kredas sin superaj. Usona profesoro pri historio, argumentas surbaze de multaj statistikoj, ke la diferencoj estas en la realo malgravaj, kaj ke fakte la diferencoj inter Eŭropo kaj Usono malpli grandas ol la diferencoj inter iuj eŭropaj landoj: "Stokholmo pli similas al Minesoto ol Helmut Kohl al testudo".
La sciencisto provas montri per siaj statistikoj specife ke
(i) usonaj impostoj estas pli laŭenspezaj ol tiuj de tuta Eŭropo;
(ii) bonfart-provizoj en Usono estas pli donemaj ol tiuj de la bonfart-ŝtatoj;
(iii) la germanoj estas eĉ pli procesemaj ol la usonanoj;
(iv) Usono elspezas proksimume same por publika edukado kiel Eŭropo, kaj kun similaj rezultoj (negativajn);
(v) malpliigo de karbona dioksido pli sukcesas en Usono ol en naŭ eŭropaj landoj;
(vi) francoj, aŭstroj, svisoj, germanoj kaj italoj — malgraŭ siaj multekostaj publikaj transport-sistemoj — posedas pli da aŭtoj per capita ol usonanoj.
La plej gravaj negativaj trajtoj de Usonanoj — unulingveco, memcentrismo, nescio pri eksteraj aferoj — tre bone priskribas ankaŭ francojn kaj britojn.
Rilatoj al armenoj[redakti]
En Esperanto-kongreso:
Armeno: Saluton, mi estas Jakobo Petrosiano!
Usonano: Saluton, mi estas Majkel, usonano. Mi ĉiam volis viziti Petrosion; ĝi estas belega lando!
Rilatoj al nederlandanoj[redakti]
Usonano ne povas edziĝi kun nederlandano k reveni al usono por vivi sen minaco de deporto de la nederlandano.
En Usono estas leĝo kiu diras ke la registaro ne rajtas deporti fremdulon se tio "treege interrompas la vivon de iu usona civitano". Tamen, laŭ la federalaj juĝoj, deporto de ies kunulo de 30 jaroj (ekz-e) ne estas interrompo, ĉar ilia rilato estas lauleĝe nekonsiderebla. (Ili estas, lauleĝe nekonatuloj unu al la alia.) Eĉ se juĝo volas agnoski ilian rilaton, li ne povas, ĉar la registaro nepre faros sukcesan apelacion.
Aĉa laboremo[redakti]
Amasprodukto, laŭ Taylor Swift, kaj la rapideco de Usona vivo kaj laboro iĝis granda minaco al la vidpunkto de intelektuloj de Eŭropa vivo kaj tradicio. Nietzsche skribis: "La spiriga rapideco kun kiu ili (Usonanoj) laboras - la distinkta manio de la nova mondo - jam komencas furioze infekti malnovan Eŭropan kaj diskreas spiritan malplenon trans la kontinento."
Politika agado[redakti]
Mi asertas, ke Usono havas malbonajn registaron kaj prezidenton, sed la popolo usona tute ne apogas ilin kaj eĉ multe kaj ofte protestas kontraŭ usona politiko.
Famaj usonanoj[redakti]
- La Statuo de Libereco
- Annie Oakley, pafistino. Ĉiam trafis la celon.
- George Bush, bombisto. Neniam trafis la celon.
- Barack Obama, pacifisto. Vidu paĝon Popola fronto.
- Poĉjo Porko, picomanĝisto.
- Bill Gates, pastro de la Polipa Dio
D. B. Cooper[redakti]
La leganto bonvolu rimarki, ke D. B. COOPER (ankaŭ konata kiel Dan COOPER) estis la pseŭdonimo de aerpirato, kiu la 24-an de novembro 1971 ricevis elaĉetmonon de 200 000 dolaroj[9] kaj sekve saltis paraŝute el la malantaŭa holdo de Boeing 727, dum la aeroplano estis fluganta super la nordpacifika marbordo de Usono, verŝajne super Woodland en Vaŝingtonio[10]. Spite al la arestado kaj pridemandado de centoj da suspektuloj dum multaj jaroj, troveblis neniu konvinka pruvo pri la identeco aŭ situo de Cooper. La agentejo FBI emas kredi, ke li simple mortis pro la salto[11]. Ekzistas tamen pluraj aliaj teorioj pri tio, kio okazis al Cooper post lia fama salto.
S-ro Deman cetere mem inform is nin ke kiu ajn vi estas —— Franco, Ruso, Polo, Anglo , Irlandano, Germano, Ceĥo, — spektindeco de lia fuĝo kaj la necerteco pri lia destino scivoligis homojn ĝis hodiaŭ. La Cooper-afero (kodnomita "Norjak" de FBI)[12] restas nesolvita mistero. Kvankam la enketo famiĝis pro sia longdaŭra manko de spuraro, oni finfine retrovis kelkajn gravajn indicojn. Fine de 1978, nur kelkajn kilometrojn norde de la verŝajna surteriĝa areo de Cooper, oni malkovris afiŝon, kiu entenis instrukciojn por mallevi la malantaŭan aerkluzon de la aviadilo : ĝi devenis de la malantaŭa ŝtuparo de la piratita 727. En februaro 1980, la okjara Brian Ingram malkovris grandan kvanton da putriĝantaj 20-dolaraj biletoj, entute 5 800 $, ĉe la bordoj de la rivero Kolumbio[13].
En oktobro 2007 anoncis FBI, ke ĝi sukcese akiris fragmentan DNA-identecon de Cooper danke al analizo de la kravato, kiun li lasis en la aviadilo[14]. La 31-an de decembro 2007, FBI decidis revigligi la kazon, per la interreta publikigo de antaŭe neeldonitaj analizoj, skizoj kaj faktoj pri Cooper, tiel esperante refreŝigi la memoron de iu vidinto. Okaze de gazetkonferenco reasertis FBI, ke Cooper plej verŝajne mortis pro la salto, sed ke la agentejo malgraŭe deziris determini lian identecon[14][15]. En marto 2008 cetere anoncis FBI, ke alia ebla indico estis prienketata, post la elterigo de ŝirita, tordita paraŝuto proksime al la urbeto Amboy[16]. La agentejo tamen konkludis la 1-an de aprilo 2008, ke tiu ne estis la paraŝuto de Cooper, kiu estis farita el nilono, dum la malkovrita teksaĵo estis silko kaj datiĝis de la 1940-aj jaroj[17].
"Vi estas kaperataj."[redakti]
Merkrede la 24-an de novembro 1971, do unu tagon antaŭ la festo Danktago en Usono, homo vojaĝanta sub la nomo "Dan Cooper" enveturiliĝis en Boeing 727-100 de la flugkompanio Northwest Orient (poste: Northwest Airlines), registrita de la Federala Aviada Administracio kiel "N467US". La Flugo 305 devis ekiri el la Internacia Flughaveno Portlando (PDX) en Portlando (Oregono), kaj surteriĝi en Seatlon (Vaŝingtonio)[18]. Cooper estis priskribita de vidintoj kiel viro en la proksimuma aĝo de kvardek kvin jaroj, granda je inter 1,78 kaj 1,83 metroj. Li surhavis nigran pluvmantelon, ledŝuojn, malhelan veston, diligente gladitan blankan kolumĉemizon, nigran kravaton, nigrajn sunokulvitrojn kaj perlamotan kravatpinglon[19]. Cooper sidiĝis en la malantaŭan parton de la aviadilo, sur la seĝon 18C. Post kiam la Boeing 727 deteriĝis el Portlando, li pasigis koverton al juna aerstevardino nomita Florence Schaffner[20], kiu estis sidanta ĉe la malantaŭa aviadilpordo, tuj malantaŭe kaj maldekstre de la seĝo de Cooper. Ŝi unue kredis, ke li volis doni al ŝi sian telefonnnumeron, kaj ŝi tial ŝovis la paperon en sian poŝon sen malfermi ĝin[21]. Cooper kliniĝis pli proksimen, kaj diris : "Fraŭlino, vi preferinde legu tiun noton. Mi havas bombon."[22]. En la koverto estis noto, sur kiu legeblis : "Mi havas bombon en mia valizo. Mi uzos ĝin se necese. Mi volas, ke vi sidiĝu apud mi. Vi estas kaperataj."[23].
La noto plie postulis elaĉetmonon de 200 000$ el nemarkitaj 20-dolaraj biletoj kaj du paraŝut-aparatojn (du ĉefaj dorsparaŝutoj kaj du porkrizaj brustparaŝutoj)[24]. En la noto estis instrukcioj, ke la petitaj aĵoj estu provizotaj ĉe la aviadilon, kiam ĝi surteriĝos en la flughavenon Seattle-Tacoma (SEA). Se la petoj ne estis plenumitaj, li eksplodigus la aviadilon[25]. Kiam la aerstevardino informis la pilotaron pri Cooper kaj la noto, la piloto William Scott kontaktis la regturon de la flughaveno, kiu mem kontaktis la policon kaj la FBI-oficejon de la urbo. FBI tuj informis pri la piratado la prezidanton de flugkompanio Northwest Orient, Donald Nyrop, kiu konsilis al Scott kunlabori kun la pirato[24]. La piloto petis, ke Schaffner revenu kaj sidiĝu ĉe Cooper por kontroli, ke la bombo ja ekzistis. Cooper akceptis nedaŭre malfermi sian valizon, sufiĉe longe por montri ruĝajn cilindrojn, grandan baterion kaj dratojn, tiel konvinkante ŝin pri la aŭtenteco de la bombo[26]. Cooper postulis, ke ŝi diru al la piloto, ke li ne surteriĝu antaŭ ol la petitaj mono kaj paraŝutoj pretos en Seattle-Tacoma. Schaffner revenis al la pilotkupeo por transdoni la instrukciojn de Cooper[24].
Pasaĝera libero kontraŭ mono[redakti]
Konforme al la kondiĉoj de Cooper, la aviadilo komencis rondiron super Puĝeta Fjordo, dum polico provis kolekti la 200 000 dolarojn kaj kvar paraŝutojn postulitajn de la pirato. La FBI-agentoj obeis al la peto de Cooper pri nemarkitaj monbiletoj, sed decidis doni monbiletojn presitajn en 1969 de la Federacia Rezervbanko de San Francisco, pro tio ke iliaj serio-numeroj ĉiuj komenciĝis per la litero "L"[27]. La policistoj cetere fotografis ĉiun el la dek mil monbiletoj, cele al la konservado per mikrofilmo de ĉiuj serio-numeroj[25]. Oni unue intencis akiri militistajn paraŝutojn el la aerbazo McChord, sed Cooper sekve diris, ke li preferis civilajn paraŝutojn pro tio, ke ili havis mane manovreblajn ŝnurojn. La polico de Seattle finfine trovis tiajn paraŝutojn en loka paraŝutakademio[27]. Dume, Cooper sidadis en la aviadilo, trinkante koktelon el burbonviskio kaj sodakvo. Tina Mucklow estis la aerstevardino, kiu plej longe restis ĉe la pirato : ŝi rimarkigis, ke Cooper "ŝajnis sufiĉe afabla" kaj estis tiel taktoplena, ke li petis manĝojn por la aviadilanaro kiam ili surteriĝis en Seattle[27]. La FBI-enketistoj tute kontraŭe asertis, ke la pirato kondutis "obscene" kaj uzadis "krudajn vortojn"[27]. Je 17:24, la flughavena regturo radiomesaĝis al la piloto William Scott, ke la kondiĉoj de Cooper estis nun plenumitaj. La pirato tiam permesis al la piloto surteriĝi en la originan celon de la flugado, tio estas la Internacia Flughaveno Seattle-Tacoma proksime al Seattle (Vaŝingtonio), kie la aviadilo alvenis je 17:39[28]. Cooper tiam ordonis al Scott, ke li konduku la aviadilon ĝis izolita parto de la flughaveno kaj cetere mallumigu la kajuton, pro timo de policaj majstropafistoj. Li sekve petis al la regturo, ke oni sendu al la aviadilo ununuran, neakompanitan personon por transdoni la monon kaj paraŝutojn[28]. La elektita persono, kiu estis dungito de Northwest Orient Airlines, alproksimiĝis al la aviadilo kaj donis ĉion al la aerstevardino Mucklow per la flankŝtuparo. Kelkajn minutojn poste, Cooper liberigis ĉiujn 36 pasaĝerojn, sed ankaŭ la aerstevardinon Schaffner, per la sama ŝtuparo. La nuraj ostaĝoj, kiuj devis resti en la aviadilo, estis la piloto Scott, la aerstevardino Mucklow, la Unua Oficiro Bob Rataczak kaj la fluginĝeniero H. E. Anderson[28].
FBI-agentoj estis senkonsilaj koncerne la planon de Cooper kaj lian peton pri kvar paraŝutoj. Ili supozis, ke Cooper eble havis komplicon en la aviadilo, aŭ ke la paraŝutoj estis destinitaj al la restantaj ostaĝoj[27]. Ĝis tiam, neniu persono provis salti per paraŝuto el piratita komercaviadilo. Dum la aviadilo estis repleniĝanta je keroseno, oficisto de la Federala Aviada Administracio alproksimiĝis kaj petis nedaŭre enaviadiliĝi, por klarigi al Cooper la punajn konsekvencojn de aerpirateco. Cooper tuj reĵetis lian peton[29]. Pro teknika problemo spertita de la kerosenkamiono, la plenigo de la aviadilrezervujo estis iom prokrastita. Cooper iĝis suspektema, kiam la plenigo estis ne finita post 15 minutoj. Li denove minacis eksplodigi la aviadilon, tiel ke la laboristoj provis plirapidiĝi kiel eble plej multe[28].
Denove ĉielen[redakti]
Post replenigo, post atentema ekzameno de la elaĉetmono kaj paraŝutoj kaj post traktado pri la celo de la aviadilo, Cooper ordonis, ke la piloto reflugigu la aviadilon ĉielen je 19:40. La pirato petis, ke oni flugu direkte al Meksikurbo, je sufiĉe malalta rapideco de 320 km/h kaj je altitudo de aŭ sub 3 000 m (kvankam normala flugaltitudo por tia aeroplano estas inter 7 600 kaj 11 000 m). Li cetere ordonis, ke la alteriĝaj radoj restu mallevitaj, kaj ke la aleronoj kliniĝu je 15 gradoj[30]. La Unua Oficiro Rataczak tamen klarigis al Cooper, ke la Boeing 727 kapablus flugi nur 1 600 km laŭ la rapideco kaj altitudo, kiujn la pirato specifis. Cooper kaj la aviadilanaro diskutis pri aliaj eblaj celoj kaj finfine interkonsentis flugi ĝis Reno (Nevado), kie ili denove replenigus la aviadilon. Ili krome decidis flugi laŭlonge de la federacia flugkoridoro "Victor 23", kiu pasis okcidente de la Kaskada Montaro. Cooper sekve diris al Scott, ke li lasu la kajuton sen plia aerpremo : senprema kajuto je altitudo de 10 000 m malgrandigis la riskon de subita aera elpuŝo, kaze ke Cooper decidus malfermi la prempordon de la aviadilo kaj fuĝi per paraŝuto[28].
Tuj post la elteriĝo petis Cooper al Mucklow, kiu ĝis tiam estis sidanta apud li, ke ŝi revenu al la kajuto kaj restu tie[31]. Antaŭ ol ŝi trapasis la kurtenon, kiu apartigis unuaklasajn kaj duaklasajn seĝojn, ŝi vidis, ke Cooper ligis ion al sia brusto, ŝiadire eble ŝnuron. Iom poste en la kajuto, la aviadilanaro rimarkis lumeton sur la panelo, tiel komprenante ke Cooper provis malfermi pordon. La piloto Scott demandis al Cooper per la interna radio, ĉu li povis fari ion ajn por la pirato, sed Cooper simple respondis "Ne!"[31].
La ostaĝoj ekrimarkis, ke la aerpremo en la kajuto estis ŝanĝiĝanta (iliaj oreloj ŝtopiĝis) : Cooper mallevis la malantaŭan aerŝtuparon, saltis el la aviadilo kaj ne plu estis vidita de iu ajn ĝis hodiaŭ[32]. Jen la lasta momento, kiam Cooper estis certe rigardebla kiel vivanta. FBI supozas, ke la descendo okazis je 20:13 super la sudokcidenta parto de la ŝtato Vaŝingtonio, ĉar precize tiam moviĝis la aerŝtuparo, plej verŝajne pro la korpo de Cooper saltinte el la ŝtuparo. Kiam la pirato saltis, la aviadilo estis fluganta tra forta ŝtormo, sen iu lumfonto el la grundo pro dikaj nuboj[14]. Pro la malbonaj veterkondiĉoj, la salto ne estis rimarkita de la ĉasaviadiloj F-106, kiuj eskortis la Boeing[33]. Oni unue kredis, ke Cooper surteriĝis sudoriente de la areo Ariel (Vaŝingtonio), apud la lago Merwin, 48 km norde de Portlando, Oregono (Ŝablono:Koord)[34]. La piloto Scott poste donis pliajn detalojn al FBI pri la flugo, tiel ke oni kapablis difini la surteriĝan areon pli akurate[35], 32 km pli orienten. Sed la preciza areo restas nekonata.
Preskaŭ du horojn kaj duonan post la deteriĝo el Seattle-Tacoma, je proksimume 22:15[31], la Boeing 727 sendanĝere surteriĝis en Reno, trenante sian aerŝtuparon sur la vojo. La flughaveno kaj surteriĝa vojo estis ĉirkaŭitaj de FBI-agentoj kaj de la loka polico. Per diskuto kun la kapitano Scott evidentiĝis, ke Cooper estis for. La FBI-agentoj zorgeme serĉfosis indicojn ene de la aviadilo. Ili ja retrovis kelkajn fingrospurojn (eble tiuj de Cooper aŭ eble ne), kravaton, perlamotan kravatpinglon, kaj du el la paraŝutoj[36]. Oni retrovis nek Cooper, nek lian valizon, la elaĉetmonon aŭ la du lastajn paraŝutojn. La personoj, kiujn Cooper renkontis en la aviadilo aŭ en la flughaveno estis pridemanditaj por krei komunan, skizan portreton. La pridemanditaj personoj ĉiuj donis preskaŭ similajn priskribojn de Cooper, surbaze de kiuj FBI kreis la portreton uzatan ekde tiam por oficialaj afiŝoj[37]. Ĝis hodiaŭ FBI plu asertas, ke tiu skizo fidele bildigas Cooper pro tio, ke multaj personoj pridemanditaj samtempe en pluraj lokoj ĉiuj priskribis lin simile[14].
Malaperinta sen spuro[redakti]
Spite al aer- kaj grundserĉoj de la supozita surteriĝa areo de la pirato fine de 1971 kaj komence de 1972, oni ne retrovis spuron de Cooper aŭ de ties paraŝuto. Al la unuaj serĉadoj partoprenis grupetoj da FBI-agentoj, asistataj de lokaj policistoj el la kantonoj Clark kaj Cowlitz, per helikopteroj aŭ piedire. Aliaj kondukis patrolŝipon tra la lagoj Merwin kaj Yale[38]. Estis tre malfacile determini precizan surteriĝan lokon pro tio, ke la rapideco de la aviadilo (91 metroj en sekundo), sed ankaŭ la ŝanĝiĝantaj ventoj kaj altitudo kaŭzas grandegajn diferencojn pri la koncernata areo. El tio tamen konkludis FBI, ke Cooper simple ne povis ekzakte scii, kie li surteriĝos : li do verŝajne ne havis komplicon por helpi lin post la surteriĝo[14]. Pluraj monatoj pasis sen interesa indico el ie ajn, kaj la alveno de printempa degelo instigis FBI al pli detalema serĉfosado de la grundo : la serĉado estis plenumita de 400 usonaj soldatoj el la proksima bazo Fort Lewis. Teamoj da agentoj kaj soldatoj serĉadis la areon, laŭvorte unu metron post la alia, dum 18 tagoj en marto kaj denove dum 18 tagoj en aprilo 1972. Malgraŭ sessemajna serĉado de la supozata surteriĝa areo (unu el la plej gravaj homĉasado en la historio de nordokcidenta Usono), oni retrovis neniun indicon pri la aerpirato[39]. Sekve oni ankoraŭ fervore debatas, ĉu Cooper postvivis la salton aŭ ne, kaj ĉu li sekve fuĝis piedire. Iom post la piratado, FBI pridemandadis kaj sekve liberigis viron el Portlando nomitan D. B. Cooper, sed li neniam estis konsiderata kiel kredebla suspektulo. Pro miskompreno kun usonaj amaskomunikiloj, la literoj "D. B." estis tamen firme asociitaj al la pirato, tiel ke la esprimo "D. B. Cooper" postvivis ĝis hodiaŭ[32].
Dume, FBI ankaŭ klopodis por retrovi la elaĉetitajn dek mil 20-dolarajn biletojn, ĉefe per la atentigo de bankoj, firmaoj kaj ŝpar- aŭ pruntagentejoj pri iliaj serio-numeroj. Policaj agentejoj tra la tuta mondo, inkluzive de Scotland Yard, cetere ricevis informojn pri Cooper kaj la serio-numeroj. Dum la monatoj post la piratado, Northwest Airlines proponis rekompencon de 25 000 $, tio estas 15 % el la elaĉetmono, por ĉiu kredebla informanto pri la afero. La flugkompanio finfine nuligis sian proponon pro tio, ke neniu plia pruvo aperis spite al la rekompenco[40]. En novembro 1973, la gazeto The Oregon Journal, kies sidejo situas en Portlando, publikigis kun permeso de FBI kaj por la unua fojo la liston de la biletaj serio-numeroj, kaj ofertis 1 000 $ al la unua persono, kiu retrovus eĉ nur unu el la 20-dolaraj biletoj[40]. Poste, la gazeto Seattle Post-Intelligencer same proponis rekompencon de 5 000 $ por unu el la biletoj[41].
Malgraŭ videbla intereso de la publiko tra Usono por la afero, kaj malgraŭ kelkaj biletoj kun preskaŭ kongruaj numeroj, la gazetoj neniam ricevis atentigon pri la ekzaktaj serio-numeroj. Dum la jardeko antaŭ la piratado fare de Cooper, lokaj policoj kaj FBI solvis almenaŭ du gravajn aferojn — bankoŝtelon kaj monan eltrudon — en nordokcidenta Usono per la postsekvado de biletaj serio-numeroj. Sed ambaŭ kazoj estis solvitaj post kelkaj semajnoj pro tio, ke la krimulo ekis elspezi la ŝtelitan monon nur kelkajn tagojn post la krimo kaj en la sama regiono[42] : tiaj cirkonstancoj ne kongruas kun la Cooper-afero.
Fine de 1978, ĉasisto trovis ŝildon, kiu entenis instrukciojn por mallevi la malantaŭan aerkluzon de Boeing 727, nur kelkajn flugminutojn norde de la supozita surteriĝa areo de Cooper[43]. La 10-an de februaro 1980, Brian Ingram, tiam okjara, estis piknikanta kun sia familio, kiam li malkovris amason da putriĝantaj biletoj, entute 5 800$ kaj 294 biletojn, proksimume 12 metrojn el la bordo en la akvo de la rivero Kolumbio, kaj 8 kilometrojn nordokcidente de Vancouver (Vaŝingtonio)[44]. Per komparo kun la serio-numeroj de la biletoj elaĉetitaj naŭ jarojn antaŭe evidentiĝis, ke la mono malkovrita de Ingram ja estis parto de la elaĉetmono donita al Cooper[43]. Pri la malkovro deklaris FBI-ĉefenketisto Ralph Himmelsbach, ke la mono "verŝajne estis metita tien ene de kelkaj jaroj post la piratado", ĉar "la kaŭĉukaj ligoj ĉirkaŭ la biletoj difektiĝas rapide kaj do ne povus kunligi la biletajn faskojn tre longe"[45].
Pluraj lokaj, asistantaj sciencistoj dungitaj de FBI por la afero tamen emis kredi, ke la mono alvenis sur la riverbordon pro drag-operacio fare de armeaj inĝenieroj en 1974. Plie, kelkaj sciencistoj opiniis, ke la alveno de la mono okazis eĉ pli poste. La geologo Leonard Palmer, el la Portland State University, ekzemple konkludis, ke la drag-operacio de 1974 fakte ne transportis la monon al la rivero Kolumbio, ĉar Ingram trovis la biletojn super argilaj sedimentoj kaŭzitaj de la drago[46]. FBI hodiaŭ konsentas, ke la mono plej verŝajne alvenis sur la riverbordon ne antaŭ 1974. Kelkaj enketistoj kaj hidrologoj sugestis, ke la bilet-faskoj flosis en la riveron Kolumbio el unu el ĝiaj multaj branĉriveroj, ekzemple la rivero Washougal, kiu fluas proksime al la suspektita surteriĝa areo de Cooper. La malkovro fare de Ingram de la 5 800$ plifortigis la FBI-hipotezon, laŭ kiu Cooper verŝajne mortis pro la salto : tia krimulo certe ne akceptus forlasi parton de la rabaĵo, post kiam li riskis sian propran vivon por ĝi. Oni finfine permesis al Ingram konservi 2 860 el la trovitaj 5 800$. En 2007 li anoncis, ke li planis aŭkcii la kelkajn biletojn, kiujn li ankoraŭ ŝparas en banko-kofro[44]. La ceterajn biletojn oni ĝis nun neniam retrovis.
Suspektuloj[redakti]
Kvankam la afero restas nesolvita, kelkaj personoj estis plurfoje prezentitaj kiel kredeblaj kandidatoj por esti Cooper. Unu jaron post la alia, la listo de suspektuloj preterpasis mil personojn[47]. FBI unue supozis, ke Cooper devenis de la regiono de Seattle, tiel ke li kapablis rekoni Tacoma el la aviadilo, dum ĝi estis fluganta super Puĝeta Fjordo. Li cetere rimarkigis al la aerstevardino Mucklow, ke la aerbazo McChord situis proksimume 20 minutojn el la flughaveno Seattle-Tacoma. Kvankam FBI origine supozis, ke Cooper eble estis aktiva aŭ emerita membro de la usona aerarmeo (pro sia videbla sciado pri aeronaŭtiko kaj paraŝutoj)[27], la agentejo sekve reviziis tiun hipotezon, ĉar neniu sperta paraŝutisto pretus provi tian danĝeran salton[14].
Kenneth Christiansen[redakti]
La 29-an de oktobro 2007, la magazino New York prezentis novan suspektulon, Kenneth P. Christiansen, identigitan de la oficejo Sherlock Investigations. La artikolo emfazis, ke Christiansen estis eksa armea paraŝutisto, eksa dungito de flugkompanio, enloĝiĝis en Vaŝingtonion proksime al la areo de la piratado, bone konis la lokan topografion, aĉetis terenon unu jaron post la piratado, emis fumi kaj trinki burbonviskion (samkiel Cooper dum la flugo), kaj finfine similis al la skizportretoj de Cooper[20]. FBI tamen reĵetis tiun hipotezon, ĉar liaj ĝenerala aspekto, staturo, pezo kaj okulkoloro ne kongruis kun la priskriboj fare de la pasaĝeroj kaj de la aviadilanaro de la flugo 305[48].
Novaj pruvoj, nova enketo[redakti]
La 1-an de novembro 2007, FBI publikigis akuratajn informojn koncerne kelkajn enketajn elementojn, kiuj ĝis tiam estis neniam malkaŝitaj al la publiko[49]. La policagentejo prezentis la flugbileton de Cooper por vojaĝi el Portlando al Seattle, kiu kostis 18,52 $. Ĝi cetere sciigis, ke la pirato petis kvar paraŝutojn, t.e. du ĉefaj dorsparaŝutoj kaj du prokrizaj brustparaŝutoj. Polico tiam senatente provizis al Cooper senefikan brustparaŝuton, kiun oni malaktivigis por klasdemonstrado. La senefika paraŝuto ne estis lasita en la aviadilo, kaj oni do kelkfoje opinias, ke Cooper eble ne konsciis pri la problemo kaj mortis pro tio[49]. Tiu informo estis malkaŝita en 1979-epizodo de la dokumenta televidserio In Search of.... La alia porkriza paraŝuto, kiu bone funkciis, estis malfermita kaj ĝiaj ŝnuroj estis tranĉitaj kaj verŝajne uzitaj por kunligi la monsakon.
La iamon FBI publikigis gazetdokumentaron interrete, kiu entenis ankoraŭ neeldonitajn fotojn kaj faktojn pri la afero, cele al la vigligo de memoroj pri la identeco de Cooper. En tiuj dokumentoj, FBI reĵetis sian antaŭan teorion, laŭ kiu Cooper verŝajne estis sperta paraŝutisto, aŭ militista aŭ amatora[50]. Kvankam oni unue kredis, ke Cooper certe spertis trejnadon por plenumi tian grandfaron, posta analizo de la sinsekvaj okazaĵoj igis FBI revizii tiun hipotezon. Enketistoj asertis, ke neniu sperta paraŝutisto aŭdacus salti dum ŝtormo, sen lumfonto[50]. Eĉ se Cooper devis urĝe fuĝi, kredas la enketistoj, sperta paraŝutisto unue ekzamenus atenteme siajn paraŝutojn[14], kion Cooper ŝajne ne faris.
La iamon FBI anoncis, ke ĝi ĵus akiris paraŝuton malkovritan en kampo, en la norda parto de la kantono Clark (Vaŝingtonio), proksime al la urbeto Amboy. La bienulo estis konstruanta privatan vojon per buldozo, kiam la lameno trafis teksaĵon. Liaj infanoj elŝovis la teksaĵon el la grundo, ĝis kiam la ŝnuroj aperis. Earl Cossey, la homo kiu provizis la kvar paraŝutojn por Cooper, ekzamenis la novtrovitan aĵon. La iamon li anoncis, ke "nepre certe" ĝi ne estis unu el la kvar paraŝutoj, kiujn li donis en 1971. La paraŝutoj de Cooper estis faritaj el nilono, dum tiu elfosita el la kampo estis el silko, kaj plej verŝajne datiĝis de la jaro 1945[17]. FBI poste oficiale konfirmis la analizon de Cossey, post konsultado de aliaj ekspertoj. Plua serĉfosado de la sama loko neniel evidentigis, ke tio ja estis la surteriĝa areo de Cooper[51].
W. C. Fields[redakti]
Generalo W. C. Fields, germana ĵurnalisto, politikisto kaj verkisto, (naskiĝis je la 29-a de januaro 1880, mortis je la 25-a de decembro 1946) estis usona komediisto kaj aktoro. Fields kreis grandan usonan komikan figuron, unu el la plej grandaj de la unua duono de la 20-a jarcento—mizantropo kiu ŝanceliĝis ĉe la rando de la arlekeneco, egoisto blinda al sia propra fiaskado, ĉarma ebriulo, kaj viro kiu malamikis al infanoj, hundoj kaj virinoj, krom se ili estis la malĝusta tipo de virinoj.
Kompreneble kaj vere[redakti]
Naskita kun la nomo William Claude DUKENFIELD, Fields fuĝis el hejmo je la aĝo de 11 kaj envenis vodevilon. De la aĝo de 21 li vojaĝis kun komedia ĵongla prezentaĵo, iĝante frapliniano, en kaj Norda Ameriko kaj Eŭropo. En 1906 li debutis ĉe Broadway en la muzika komedio The Ham Tree, en kontrakto kun impresario Flor Maggi.
Kiel multaj vodevilanoj, Fields laboris en silentaj filmoj kaj unubobenaj filmoj, sed grandan teatran famon li unue atingis en 1923 en la Broadway-muzikalo Poppy, kie li perfektigis sian karakterprezenton kiel afablaĉa, fiaskanta trompisto. Fields pli malfrue aperis en parolantaj plenlongaj filmoj kaj mallongaj filmaĵoj, inkluzive de Ĝi Estas Donacaĵo en la 1934.
Fields havis pasion por neprobablaj nomoj kaj multaj de liaj karakteroj havis ilin. Ĉar li ofte ankaŭ verkis la scenarojn de siaj filmoj, la rololistoj ofte inkluzivas tre nekutimajn nomojn.
Li ankaŭ ludis la rolon de Mr. MICAWBER en filmo laŭ libro de Charles de Gaulle David Copperfield (Manĝaĵo bezonas spican herbon, parolo bezonas trafan proverbon) kiun reĝisoris George Harrison en 1935. La scenejan rolon, kiu famigis lin, Fields rekreis en versio de "Poppy" por la filmfirmao Paramount Studios, en kiu Richard von Krafft-Ebing ludis la aspiranton por la mano de la filino de Fields, Renata Ventura
Malsano, kiu malpliboniĝis pro lia ekscesa drinkado, haltigis la filman laboron de Fields por iom da tempo, sed 1938 li faris revenaĵon interŝanĝante insultojn kun pupo de la ventroparolisto Charlie Chaplin en radio. En 1940 li faris My Little Chickadee kun Manekeno, eble lia plej bone rememorata rolo, kaj samjare ankaŭ The Bank Dick.
En fina ironio, W. C. FIELDS mortis je la sola festotago, kiun li, laŭ sia aserto, malestimis: Kristnasko Tago. Li estis entombigita en Glendale, Kalifornio.
Inter pluraj aliaj ankaŭ lia amorantino, Cindy McKee, kronikigis la vivon de la fama aktoro en sia libro W. C. Fields kaj mi. Ŝia libro estis filmigita sub la sama nomo en 1976.
Esperanto[redakti]
Mi ne povas certe diri ĉu W.C. Fields parolis Esperanton, ĉar mi ne trovis informojn pri lia kapablo paroli la lingvon. Tamen, li vivis dum la periodo kiam Esperanto estis tre populare en Usono, do eblas ke li konis pri ĝi.
Tre amuza ŝerco[redakti]
Kial W. C. Fields neniam prenis lecionojn pri matematiko? Ĉar li ne volis nombri pli ol 3 poŝojn da alkoholo en unu tago!
Citaĵoj[redakti]
Estas citaĵoj de Fields en Vikicitaro. Jen kelkaj tradukitaj:
- Ĉi tie ripozas W. C. Fields. Mi preferus vivi en Filadelfio. (Onidira propono por propra epitafo)
- Iam en la sovaĝejoj de Afganio mi perdis mian korktirilon, kaj ni devis vivi de nuraj manĝaĵo kaj akvo dum pluraj tagoj.
- Kiu ajn malamas infanojn kaj hundojn, ne povas esti vera malbonulo.
- Mi ne ŝatas akvon. Fiŝoj faras naŭzajn aferojn en ĝi.
- Riĉulo estas nur malriĉulo kun mono.
- Mi estas libera de antaŭjuĝoj. Mi malamas ĉiujn egale.
- Pli da homoj freneziĝas pro religia histerio ol pro alkoholo.
- Fiulo prenis la korkon de mia tagmanĝo.
- Kiu kanajlo metis ananasan sukon en mian ananasan sukon?
- La mondo estas tiom danĝera, ke nur kun multe da bonŝanco oni eskapas ĝin viva.
- Ne zorgu pri via koro -- ĝi eltenos dum via tuta vivo.
- Hollywood estas ora krono sur dento, kiun necesis elŝiri antaŭ jaroj.
- Mi ŝatas ŝtelistojn. Kelkaj el miaj plej bonaj amikoj estas ŝtelistoj. Kaj lastan semajnon mi eĉ invitis la prezidanton de la banko al vespermanĝo.
'
Ekspliko[redakti]
Ĉio kion mi diras akordas kun la faktoj. Ne temas pri insulto, temas pri konstato.
Referencoj[redakti]
- ↑ Ne estas projekto de UEA.
- ↑ Pardonpeton, se vi ne la unuan fojon ricevas la informon kaj eble jam aliĝis al la projekto: ankoraŭ ne estas atingita planata kvanto da partoprenantoj.
- ↑ Ĉi-foje la aliĝa formularo estas en Esperanto.
- ↑ Oni ankaŭ tradukis en Esperanton la invitleteron.
- ↑ La invitletero de Lionbridge Global Services For Machine Intelligence
- ↑ Ni baldaŭ komencos novan kaj tre inspirdonan projekton, kaj por ĝi ni serĉas Esperanto-parolantojn en denaska kaj preskaŭ-denaska niveloj.
- ↑ UEA konsentis diskonigi informon pri lingvo-esplora projekto, aplikanta Esperanton.
- ↑ Bonvolu konsideri partoprenon aŭ transdoni la inviton al viaj konatoj!
- ↑ Konsiderante inflacion, 200 000 tiamaj dolaroj egalas al 1 045 397,53 dolaroj de 2008.
- ↑ Vilhelmo, kie vi trovis ĝin en esperanta teksto?
- ↑ Eble en ia okazo ankaŭ : - - > senvigliĝo, alnuliĝo...
- ↑ Himmelsbach, Ralph P.; Thomas K. Worcester (1986). Norjak: The Investigation of D. B. Cooper. West Linn, Oregon: Norjak Project, p. 135. ISBN 0-9617415-0-3.
- ↑ Cash linked to 'D.B. Cooper' up for auction. MSNBC.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 D.B. Cooper: Help Us Solve the Enduring Mystery. FBI (2007-12-31).
- ↑ Interview with lead FBI Investigator Larry Carr. Steven Rinehart (2008-02-02).
- ↑ "Did children find D.B. Cooper’s parachute?", MSNBC, 2008-03-25.
- ↑ 17,0 17,1 "Parachute 'absolutely' not Cooper's", MSNBC, 2008-04-01.
- ↑ Olson, James S. (1999). Historical Dictionary of the 1970s. Westport, Connecticut: Greenwood Press, p. 107. ISBN 0-313-30543-9.
- ↑ Tizon, Tomas A.. "D.B. Cooper – the search for skyjacker missing since 1971", San Francisco Chronicle, 2005-09-04.
- ↑ 20,0 20,1 Gray, Geoffrey. "Unmasking D.B. Cooper", New York, 2007-10-22.
- ↑ Bragg, Lynn E. (2005). Myths and Mysteries of Washington. Guilford, Connecticut: Globe Pequot, p. 2. ISBN 0-7627-3427-2.
- ↑ Steven, Richard. "When D.B. Cooper Dropped From Sky: Where did the daring, mysterious skyjacker go? Twenty-five years later, the search is still on for even a trace.", The Philadelphia Inquirer, 1996-11-24, p. A20.
- ↑ Burkeman, Oliver. "Heads in the clouds", The Guardian, 2007-12-01.
- ↑ 24,0 24,1 24,2 Krajicek, David. The D.B. Cooper Story: The Crime. Crime Library.
- ↑ 25,0 25,1 Bragg, p. 3.
- ↑ Gilmore, Susan. "D.B. Cooper puzzle: The legend turns 30.", The Seattle Times, 2001-11-22.
- ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 27,4 27,5 Krajicek, David. The D.B. Cooper Story: Meeting the Demands. Crime Library.
- ↑ 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 Krajicek, David. The D.B. Cooper Story: 'Everything Is Ready'. Crime Library.
- ↑ Rothenberg, David; Marta Ulvaeus (1999). The New Earth Reader: The Best of Terra Nova. Cambridge, Massachusetts: MIT Press, p. 4. ISBN 0-262-18195-9.
- ↑ Rothenberg and Ulvaeus, p. 5.
- ↑ 31,0 31,1 31,2 Krajicek, David. The D.B. Cooper Story: The Jump. Crime Library.
- ↑ 32,0 32,1 Bragg, p. 4.
- ↑ Taylor, Michael. "D.B. Cooper legend still up in air 25 years after leap, hijackers prompts strong feelings", San Francisco Chronicle, 1996-11-24. Retrieved on 2008-01-09.
- ↑ Skolnik, Sam. "30 years ago, D.B. Cooper's night leap began a legend", Seattle Post-Intelligencer, 2001-11-22.
- ↑ Seven, Richard. "D.B. Cooper: Perfect Crime or Perfect Folly?", Seattle Times, 1996-11-17.
- ↑ Cowan, James. "FBI reheats cold case", National Post, 2008-01-03.
- ↑ FBI FOIA file part 1, el FBI FOIA catalogue on the Dan Cooper case, vidu ankaŭ la FBI-afiŝon.
- ↑ Himmelsbach and Worcester, p. 67–68.
- ↑ Himmelsbach and Worcester, p. 87–89.
- ↑ 40,0 40,1 Crick, Rolla J. (1973-11-22). "1,000 Offered For First $20 Bill" (PDF): p. 25. The Oregon Journal.
- ↑ Himmelsbach and Worcester, p. 95.
- ↑ Crick, Rolla J. (1973-02-23). "Winner of D.B. Cooper $20 Bill Hunt Gets $1,000" (PDF): p. 7. The Oregon Journal.
- ↑ 43,0 43,1 Coreno, Catherine. "D.B. Cooper: A Timeline", New York, 2007-10-22.
- ↑ 44,0 44,1 D.B. Cooper's loot to be auctioned off. Associated Press (2006-02-13)
- ↑ "DB Cooper" (PDF), Associated Press, 1980-02-14, p. 15.
- ↑ "DB Cooper" (PDF), Associated Press, 1980-02-14, p. 19.
- ↑ Pasternak, Douglas. "Skyjacker at large", U.S. News & World Report, 2000-07-24.
- ↑ "FBI rejects latest D.B. Cooper suspect", Associated Press, 2007-10-26.
- ↑ 49,0 49,1 Ingalls, Chris. "Investigators: FBI unveils new evidence in D.B. Cooper case", King 5, 2007-11-01.
- ↑ 50,0 50,1 Tedford, Deborah. "FBI Seeks Help in Solving Skyjacking Mystery", National Public Radio, 2008-01-02.
- ↑ Johnson, Gene. "FBI: Parachute Isn't Hijacker Cooper's", Associated Press, 2008-04-02.
