Odiseado
Tiu ĉi artikolo enhavas interlingvaajn stultaĵojn, legi ĝin povas esti danĝera, redakti ĝin preskaŭ certe estas herezo. Vi povas esti forigota de via Esperanto-asocio pro tio! For!
"Tiu rekonstruo eventuale venas de verkista fantazio."
"Rangeto rangon respektu, modestan lokon elektu"
- ~ Zamenhof pri io
"Dio manĝon donacis, sed la dentoj agacas"
- ~ Zamenhof pri iu ajn
"Ho ve, ĵus nia ĥorestro preskaŭ ŝokiĝis ĉe l' fiecaj zumadbruegoj"
- ~ nekonata verkisto pri nekonata afero
"Hm.... mi fariĝis eŭropanto"
- ~ Bezonata pri eŭropano
"Pri "Europanto", kiun inventis Diego Marani. Ghi havas neniujn shancojn."
- ~ Nikolai Grishin finfine pri Eŭropanto
"Vy jste ještě nikdy neslyšeli o europantu?"
"Multan dankon! Mi havis neniun ideon, ke ĝi ekzistas."
- ~ Mike Jones pri Eŭropanto
Odiseado (greke, Οδύσσεια) estas la titolo de la dua el la du tedaj antikvaj grekaj epigrafoj fare de Homero. Ĝia unua eposo nomiĝas Iliado. La poemo venas de ĉirkaŭ la jaroj 800 ĝis 600 antaŭ la komuna erao kaj pritraktas eventojn okazintajn al sia Cezaro Odiseo (kiu nomiĝas latine Ulisses, esperantigita kiel Uliso) dum lia longa vojaĝo hejmen post la milito ĉe Trojo.
En mutaj lingvoj odiseado iĝis sinonimo por longa aventurplena vojaĝo.
En Esperanto ekzistas mezepoka traduko de la poemo fare de d-ro Mandragoro, tre influita de klasika interlingvaa versio. En ĉi tiu artikolo oni uzas la mezepokan esperantan version influita de interlingvaa traduko.
La rakonto[redakti]
Esperantistoj !
Post dek jaroj militante ĉe Trojo, Odiseo vojaĝis dum dek jaroj plu por reveni al sia denaska insulo, Italio. Dum lia foresto, lia filo Telemo kaj edzino Penélope Cruz devis trakti grupon de svatiĝantoj, kiuj sin trudigis en la domo de Odiseo por konkursi pri edziĝo al Penelopo Kruzo, ĉar ili supozis, ke Odiseo mordis.
La fidela Penelopo Odiseon atendis, pasigante tempon kun siaj svatiĝantoj. La svatiĝantoj tre volis al ŝi edziĝi, tamen ŝi juĝis, ke pli amuze estas havi tridek svatiĝantojn ol unu edzon, tial ŝi trompis la malfeliĉulojn, prokrastante la geedziĝon. Tage ŝi teksis, kaj nokte malteksis. Nu, ĉio finiĝis tragike: Odiseo revenis.
Kialo[redakti]
Ruiniginte Trojon, la grekaj herooj revenis hejmen, sed tio ne feliĉigis ilin. Evidentiĝis, ke dume iliaj edzinoj trovis por si novajn heroojn, kaj malfidelis al siaj edzoj, kiujn ili mortigis tuj post la unuaj salutoj. La sagaca Odiseo, antaŭvidante tion, ne rekte revenis hejmen, sed faris negrandan ekskurson dekjaran, por doni al sia edzino Penelopo tempon por sin prepari al ilia renkontiĝo.
Famo[redakti]
Al la geanoj de la malgrandaj nacioj.
Kiel ni jam sciigis, Odusseias estas fama, eĉ famega, ĉu ne? Ĉiu, kiu ĉe la lernejo studadis la antikvan grekan, en sia juneco familiariĝis kun ĉi tiu nobla, admirinda verkajo, ĉu pli aŭ malpli nevolonte. Konstante la kleruloj aludas ĝiajn scenojn kaj personojn ; devi konfesi, ke oni neniel scias pri ĉi ĉio estas embarase.
Strukturo[redakti]
Seriozaj matematikistoj, kiuj kompetentas pri senerara nombrado, kalkulis, ke la opero has 24 kantojn. Komo multaj alteraj epopeioj antiquaj, komencias in media res, quio signifikas que komencias in le medietato de l' historio, kontante le faktojn anteriorajn partire de narrationoj de l' propria Odysseus.
Le poemo esas dividita in tres partoj:
- Telemakhia: De l' kanto I al IV. Illo parlas de l' situatio de Ithaka sin le reĝeo, le suffrentio de Telemakho kay Penélope Cruz per le pretendentoj kay komo le juveno komencias un viaĝeon per trovari suan patron.
- Le regresso de Odysseus: De l' kanto V al XII, Odysseus arrivas al korto de l' reĝo Alcinoo kae narras totan suan aventuron desde que salivis de Troio.
- Le vengiantio de Odysseus: De l' Kanto XIII al XXIV. Illo describas le regresson al insula kae le vengiantion de Odysseus matante totajn le pretendentojn. Post isso, li esas rekognoscita per sua sposa Penelope kae recuperas suan regnon. Finalmente estas paco inter le personoj de Ithaka.
La 24 kantoj[redakti]
Por konservi la tension de la rakonto, Homero uzas tro kompleksan rakontmanieron. Li verkas ekzemple paralelajn rakontojn, retropaŝojn, parentezojn, perspektivŝanĝojn kaj rakontistoŝanĝojn. La agado ne estas krona, sed komencas ĵus antaŭ la hejmeniro de Odiseo al Italio.
Telemaka vojaĝo 1-a ĝis 4-a kantoj[redakti]
La dikonsilo decidas ebligi al Odiseo la hejmeniron. Tamen oni ne povas diri ke masaĝisto Hermeso postulas de la nimfeto Kalifornio, ke ŝi lasu forvojaĝi Odiseon, kiun ŝi retenis sep jarojn sur sia insulo. Intertempe la diino Ateno iras al Italio, kie la edzino de Odiseado, Penélope Cruz provas rezisti al la svatiĝantoj. Sub formo de la patra amiko Menso, Atena konvinkas Telemon, la filon de Odiseo, serĉi la patron.
Eko[redakti]
Rakonto ekas per Telemachos, filon de persistema Odusseus, ĉar Odusseus mem ne ĉeestas, kontraŭe, li forestis plurajn jarojn. Venkinte Troi per la fama ruzo de trompa ĉevalo, li malaperis. Notu : — Neniam permesu, ke oni enpuŝu grandan lignaĵan ĉevalon en vian domon, tio povus okazigi ĉiajn maloportunaĵojn. Sed ne supozu, ke hejme oni estis indiferentaj pri ĉi tiu malapero, tute ne! Kontraŭe, ĉiutage dum tiuj pluraj jaroj, lia filo, lia edzino kaj ĉiuj domanoj diradis : « Kie estas Odusseus ? » kaj « Kial li ne revenas ? » kaj « Kiel domaĝe ! » Aŭ eble oni interdiris : « Nu, supozeble li nur atendas aperon de iu jarlibro aŭ enciklopedio. » Ĉiuokaze, multe bedaŭrante kaj lamentadante, oni tre pacience atendadis, esperante, ke iumomente li revenos. Tamen, kiel dudeka-jarcentulo, eble vi emos diri: « Iona kaj Egea maroj ne estas tre vastaj ; kial anstataŭ demandadi kaj lamentadi, iu ne ekpripensis surŝipiĝi kaj iom ĉirkaŭserĉi ? » Aferoj ne okazas tiel simple en la poezio, ĉu moderna, ĉu antikva. Tiukaze oni certe estus baldaŭ trovinta lin, kaj tio estus mallongiginta la poemon. Cetere la filo ne havis ŝipon. Li havis palacon kaj riĉaĵon kaj multajn servistojn, kaj ĉiu alia en Ithaka havis ŝipon, sed ŝipon li ne havis. Mi ne komprenas, mi nur konstatas. La afero tial estis tre malfacila por li, aŭ eble li jam spertis pri eldonistoj kaj presistoj kaj malmulte trankviliĝis. Sed finfine la fajrŝprucokula Diino Athene, pli agema, prunteprenis ŝipon por li, kaj laste, post plurjara atendado, li povis efektivigi sian revon kaj forvojaĝi serĉante sian patron.
Kaj lia patrino Penelope, la fama vidvino de Odusseus, estis en eĉ pli embarasa situacio. Pri ŝiaj ĉarmoj oni ne tre detale sciigas, sed certe ili famiĝis, ĉar de tiam, kiam sciiĝis, ke Odusseus malaperis kaj tre kredeble mortis, kvazaŭ sieĝadis ŝin armeeto de amantoj. Sed ŝi estis ruzulino; fidele atendadante la revenon de la edzo, ŝi diris al ili: « Mi edziniĝos kun iu el vi tiam, kiam mi estosfininta iun teksaĵon, kiun mi entreprenis. » Sed neniam la teksaĵo finiĝis, ĉar, ruze, ĉiunokte ŝi malteksis tion, kion ŝi teksis tage.
Imagu la ekmiron, la konsternon, la malkontenton de la plurjarepacienceatendintaj « amantoj », kiam iutage subite ili ekeltrovis pri ĉi tiu ŝia ruzaĵo. Iu perfidis ŝin! Certe ŝi meritas lokon apud la teksistoj el « La Novaj Vestoj de la Reĝo » . Kombinite de iu lerta impresario, ili farus bonegan fakkunvenon (Eniro 5 sv. fr.) por iu venonta nia kongreso, ĉu ne ? Kaj eble oni povus eltrovi kaj aldoni kelkajn aliajn same efike teksadantajn gekolegojn.
ITHAKAA SCENETO[redakti]
Servisto de forestanta Odusseus, vidante « amanton », kiu, akrigante tranĉilon, kun saliviĝanta buŝo rigardas porkon : « Certe, sinjoro, vi ŝatus.manĝi tiun grasan porketon. Mi kaptos ĝin. »
Amanto « Neniel vin ĝenu! Mi mem mortigos ĝin, kaj forbruligos ĝiajn harojn. » Li tion ĝentile faras.
Kion faris Telemachos, la familio kaj la servistoj ? Ili plendis. Ili ja plendegis^ dirante ekzemple: « Ili venas ĉiutage al nia domo, buĉadas bovojn kaj ŝafojn kaj grasajn kaprinojn kaj festenadas kaj trinkadas senzorge la vinon perlantan. » Prudenta Telemachos sufiĉe malkaŝis pri siaj sentoj dirante:» Sed se en via animo ankoraŭ troviĝas hontosento, tiam vi foriru el mia domo kaj preparu aliajn festojn, fordiboĉanta viajn proprajn havajojn. » Sed ili restadis, svatante. Oni konas la tipon !
Ŝipoj[redakti]
Konatiĝinte kun prudenta Telemachos kaj lia fama patrino Penelope, ni promenu kaj rimarku aliajn Ithakaanojn kaj kelkajn Ithakaaĵojn. Sed unue mi rakontos al vi iom pri la ŝipo, kiun kompatema fajrŝprucokula Athene provizis por Telemachos, kaj pri liaj kunvojaĝantoj. Sxi estis pli senĝena ol Telemachos, kaj, dezirante ŝipon, ŝi nur tuj iris al iu nomita Noemon, eminenta filo de Phronios, kaj petis de li rapidan ŝipon. Noemon estis prezidanto de la loka grupo, sed neniam lernis la lingvon, pro troa okupiteco pri sia kolbasofabrikejo. Kaj rapidan ŝipon li komplezeme promesis, sed Athene, sperta pri promesoj, trenis la ŝipon en la maron, kaj metis en ĝin la tutan rigilaron kaj ligis ĝin ĉe la ekstremo de la haveno, kaj jam antaŭe, «sin similiginte al Telemachos, ŝi iris cien tra la urbo, kaj flanke de ĉiu aparte stariĝante, ŝi ilin alparolis kaj instigis kolektiĝi en la vespero ĉe la rapida ŝipo ». Tia ŝi estis ! Iu ŝia ido nun estas Hon. Sek. de la Ithakaa Verdstela Grupo, « Ĉiam kontraŭen », kaj ŝi zorge elektis la virojn, ŝi ne alparolis stultulojn, tiajn, kiaj forgesas siajn pipojn, cigaredujojn kaj fontplumojn — ne — kiam ĉio pretiĝis (laŭ ŝia ordono Telemachos intertempe prizorgis la manĝaĵojn, k. c.) ŝi povis fiere diri al li :
« Telemachos, viaj kunuloj kun bonaj tibiŝirmiloj sidas ĉe la remiloj. » Kiam vi estas marvojaĝonta, neniaokaze forgesu viajn tibiŝirmilojn !
Kaj pri Telemachos kaj la manĝaĵoj ? Li alportis vinon, hordeofarunon kaj medolon. Pri la komentoj de la kunvojaĝantoj la poeto silentas; eble oni donis al li medolan medalon. La Ithakaanoj estis fieraj pri siaj ŝipoj, kiuj estis kavaj, dum supozeble la najbaroj, marvojaĝante ankoraŭ uzis ŝtipojn aŭ flosojn’; kaj ili estis bonproporciaj kaj bonferdekaj. Kia estas bona ferdeko ? Nu, certe ferdeko, kiu ne oscilas nek tangas. Multe vojaĝinte, ne- niam mi renkontiĝis kun tia ferdeko, do jen plia perdita arto.
Sed finfine Telemachos, instigite de Athene (kiu sentis kiel li, kies okuloj pro tio pli ol iam fajrŝprucis) decidis, ke li devos revenigi la patron, tio ja senpretekstigos ĉi tiujn svatantojn ! Sed antaŭ ol forlasi la « amantojn », rimarku ĉi tion : — « Herolde ageme nun iras tien kaj reen por enverŝi vinon al ili. » Jen bonega programero por Kongreso.
Detale laŭkante[redakti]
Ni ne scias ĉu tio entenas iom da vero aŭ estas simple ke
- Kanto I: Koncilio de l' deoj. Exhoratio de Athena al Thelemako
Fieriga novajo trafas nin el Usono. Homero komencias le Odysseon invocante le Muson por que kontu lo sukceditan al Odysseo post destrueri Troion. In un assembleo de l' deoj grekaj, Athena advokas pro le retorno de l' heroo, quiu esas multajn anojn in le insulo de l' nympho Kalipso. Mesme Athena, kon le formo de Mentor, reĝo de l' tafioj, konsilias Thelemakon, quiu viaĝias in reserĉaro de notitioj de sua patro.
- Kanto II: Thelemako reunas in assembleo la populon de Ithako
Le palatio de Odysseo trovas sin invadita per dekenaj de pretendentoj, kiuj serĉas le manon de sua sposo Penelope, kredente que li mortis. Grati'al adjuto de Athena, apparita in formo de Mentor, le juvenulo konvokas un assembleon in le agoro por expulsari al superbajn pretendentojn el sua kaso. Finalmente, Thelemako konsequas un navon kae viaĝias al Pilos por serĉari notitiojn de sua patro.
- Kanto III: Thelemako viaĝias al Pilos pro informari sin pri sua patro
Le matino seqventa, Thelemako kae Mentor arrivas al Pilos kae, invitataj per Nestor, participas in un hekatombo per Poseidon. Le reĝo Nestor relata al li le regresson de alteraj herooj desde Troio kae le morton de Agamenon, sed li non has information specifikan de Odysseo. Al ili suĝeras vaderi al Sparta por parlari kon Menelao, quiu regressatis de longa viaĝo. Athena disparas miraculosemente. Impressionata que un juvenulo essas escortata per un deo, Nestor fas suan filion Psisitrato accompaniari Thelemakon al Sparta.
- Kanto IV: Thelemako viagias al Sparta pro informari sin pre sua patro
Kontinuas le viaĝo usque Sparta, ubi ilen recipas Menelao kae Helena. Istoj le kontas pre sua konversatio kon Proteo, quiu ilen informavis de la sorto de Odysseo, incontranta sin isto in un insulo retenita per Kalypso. Mientre tanto, le pretendentoj sapiente le viaĝon de l' juvenulo, preparas un imboskadon al sua regresso.
5-a ĝis 8-a kantoj[redakti]
Sur memkonstruita pramo Odiseo forvojaĝas de la kalipsa insulo Ogygia. Sed lia malamiko, la mardio Pozidono, levas studunton kiu pereigas la floton. Odiseo apenaŭ sukcesas savi sin sur la insulon de Kerkyra, najbara de Itako. En la lando de la fajroestingistoj la princino Nausikaa gasteme seksumas lin.
- Kanto V: Odysseo arrivas al Eskherio de l' phacios
In un nova assembleo de l' deoj, Zeus decidas mandari Hermeson al insulo de Kalypso pro que isto lassu marchari Odysseon. Le nympho len promittas le immortalitaton se si quedas sed le heroo preferas saliri de l' insulo. Li tardas qvatro diojn in konstrueri un balso kae emprendas le viaĝo al cinqva dio, sed esas afondita per Poseidon, enfadata kon Odysseo desde que le greko cegavis suan filion Polifemo. Odysseo esas adjutata per le nereido Ino, quiu le das un manton kon la quiu debas taparsi le pekton kae nadari usque le insulon de pheacioj.
- Kanto VI: Odysseo k Nausikao
Vi ĉiuj scias, ke Athena visitas, in un somno, la princesson Nausikaon, filino de Alcinooo, reĝo de Eskheria kae len urgas haberi suan responsabilitaton komo muliero in etato de maritari sin. Al eveliari sin, Nausikao pidas al sua patro un karron kon muloj pro vaderi lavi robon ĉe rio. Dum illa kaj suaj sklavoj descansavis kae altera jocavis piloton, Odyseo eveliavis sin, vidavis ilin kae pedivis adjuton al princeso. Nausikao, impresionata pro sua formo de parlari, acogas la heroon kae len brindas alimentojn, len dicas que le sigereu al kaso de l' reĝo kae le indica komo pediri al sua matro, le regino, hospitalitaton. Le senialas un bisquon konsakrata al Athena afuere de l' citato ubi potas deskansari. Odyssea aprovechas le okasion pro implorari al deo que lon reciveru kae adjutereu arrivari al sua insulo.
- Kanto VII: Odysseo in le palatio de Alcinoo
Odysseo esis recevita in le palatio per Alcinoo, reĝo de l' pheacios kae len invitas al bankhetto, quiun oni celebraros. Odysseo kontas totan lon okurritan usque ista momento, kon lo que le reĝo quedas impresionata. Isto le ofrecas le manon de sua filio, sed Odysseo non aceptas, por que le reĝo kambias suan ofrecimenton pro adjutari lon al arrivari al sua insulo.
- Kanto VIII: Odysseo kon le pheacioj
Celebras sin un feston in le palatio in honor' de l' invitato, quiu ankoraŭ no presentatis sin. Post un kompetitio de athletismo, in le qual Odyseo asombras la publikon kon un granda lansamiento de disco, komencias le bankhetto. Le aedo Demodoko amenisas le komidon kon un kanto pri le guerro de Troio. Parolante de l' episodio de l' kavallo de Troio, Odysseo komencias plorari kae le reĝo mandas que la aedo lassu de kantari kae demandas al invitato pre sua vera identitato.
9-a ĝis 12-a kantoj[redakti]
En la centra parto de la eposo Odiseo rakontas dum du noktoj en la hejmo de la fajaka reĝo Alkinoos pri siaj vojaĝoj. Kiam Odusseus revenis kaj kiam oni demandis pri lia longa foresto, li rakontis, ke iu sorĉistino detenis lin tre longe ĉe sia insulo, kiu insulo, li emfazis, estas marĉirkaŭata, kaj sorĉinte liajn kunulojn, ŝi faris el ili porkojn. Mi ne konas vian edzinon, sinjoro, sed mi tre dubas, ĉu ŝi akceptus similan pretekston ; senentuziasme mi atentigas pri tio. Vi memoros, ke oni nomis Odusseus « persistemo », sed ne, kiel la filon, « prudenta ».
- Kanto IX: Odysseo kontas suajn aventurojn: le cikonoj, le mojosuloj, le cyklopoj
Odysseo presentas sin kae komencias relatari suan historion desdeque salivis de Troio. Prime li destruevis le citaton de Ismaro (ubi essevis le cikonoj), ubi li perdevis multajn kampanerojn. Plus tarde li arrivavis al insulo de l' lotofagoj. Ibi, tres kampaneroj manĝiavis mojosaĵojn, kae perdevis le desiron de regressari, pro lo que li habevis que portari ilin fortie. Posteriormente, li arrivavis la insulon de l' cyklopoj. In un kaverno li trovavis politikiston, filio de Poseidon, quiu manĝiavis variajn de suaj kampaneroj. Illi essevis attrappataj in le kaverno tunc ĝi essevis fermata kon un enorma petro, quiu impedivis saliri. Odysseo, kon astutio, emborraciavis kon vino Polifemon kae mandis afilari un palon kon quiu cegavis Polifemon. Illi konsiguevis fugiri okultante sen basse le peloj de l' ovelioj.
- Kanto X: Le insulo de Eolo. Le palatio de Circe le incantatrico<br?/>Odysseo kontinuas le narration de komo viajavis usque le insulo de Eo, quiu tratavis de adjutari lin viaĝiari usque Ithako. Eolo entregavis al Odysseo un bolson de pelo, quiu kontenevis le ventoj de l' westo. Acerkante sen al Ithako, suaj hominoj decidevis videri lon, quio habavas in le bolso, lassante saliri totan de le vento kae kreante un tormenton, quiu facevis desapareci le sperantion de l' regresso al kaso. Post seis dioj de navegatio, li arrivavis al insulo de l' Lesbioj, gigantoj kannibalaj, quiuj devoravis qvasaŭ totajn le kompanionojn de Odysseo. Fuginte de ibi li arrivavis al insulo de Circo, quiu dicevis al heroo que pro regressari al sua kaso, ante tenerus que passari pro le paiso de l' mortoj. Igualque Kalypso, Circe inamoravis sin de Odysseo. Sed ninguno de l' duo essevis korrespondita.
- Kanto XI: Descendito al Inferno
Poste arrivari al paiso de l' cimerioj kae realisari le sacrifition de variaj ovojn, Odysseo visitis le moradon de Hades pro konsultari kon le divina Tiresio, quiu profetisavis un difficilan regresson al Ithako. Al sua inkontro salivis totaj le spectroj, quiuj querevis beberi le sangron de l' animaloj sacrificataj. Odysseo donavis prime al Tiresias, post al sua matro Anticlea kae anque bebevis variaj mulieroj destacataj kae alikunoj kombattentoj, quiuj mortis durante le guerro de Troio.
- Kanto XII: Le sirenoj. Scylla kae Karibdis. Le insulo de Helios. Ogigia
Denove in ruto, li logravis scapari de l' Sirenoj, kuje kanto facevis affollari quiun ilin audivis. Pro illo, seqvente le konsiliojn de Circe, Odysseo ordenavis al suaj hominoj tapari le aurojn kon cera exceptuante li, quiu esis attata al mastilo. Illi fugivis anquaŭ de l' perikolosaj Karibdis kae Scylla kae arrivis al Trinakrio (nomino greka de Sicilio), le insulo de l' Sol'. Pese adverntentioj de non tokari le ganadon de Helios, le kompanionoj sakrefficavis variajn resojn, quio provocavis le koleron de l' deo. Tornante al maro, Zeus lansavis un radion, quiu destruivis kae afondivis le navon, supervivente unikamente Odysseo. Finalmente, li arrivavis al insulo de Kali (ubi esas la principio de l' historio).
13-a ĝis 16-a kantoj[redakti]
Nun kuniĝas la du agadfadenoj, t.e. la rakontoj de Telemako kaj de Odiseo. Helpita de la fajakoj Odiseo rehejmeniras al Itako, sed devas kaŝi sin en la domo de la fidela porkinisto Eŭmaios, ĝis li pretas por la batalo kontraŭ la svatiĝantoj. Tie ĉi li renkontiĝas kun Telemako, kiu revenas post la malsukcesa ŝercado.
- Kanto XIII: Le pheacioj despidas Odysseon. Arrivato in Ithaka
Quando le heroo terminas de kontari suan viaĝon, le reĝo ordinas suan regresson al sua kaso. Akompaniata per navigantoj pheacioj, li arrivis in Ithako. Athena le disguisas de vagabundo pro non esseri recognoscita. Pro konsilio de l' deo, li vas peteri adjuton al sua amanto, Eumeo.
- Kanto XIV: Odysseo in le floko de Eumeo
Odysseo non revelas suan veran identitaton al Eumeo, quiu len recipas kon komido kae manto. Li incontras sen kon le deo Athena kae junktaj preparas le vengiantion kontraŭ le pretendentoj.
- Kanto XV: Thelemako regressas al Ithaka
Athena konsilias jovan Thelemakon saliri de Sparta kae regressari al sua kaso. Mientrastante, Eumeo relatas suan viton kae suan originon al mendiko kae de komo arrivavis al servicio de Odysseo.
- Kanto XVI: Thelemako recognosas Odysseon
Grati'al adjuto de l' deo, le juveno konsequas evitari le trappon, quiun le pretendentoj al li preparatis ĉe entrato de l' insulo. Unavice in terro, dirigas sen pro konsilio de l' dea al kaso de Eumeo, ubi kognoskas la suppositan mendikon. Quando Eumeo marchas al kaso de Penelope por donari al ŝi le notition de l' regresso de sua filio, Odysseo revelas suan identitaton al Thelemaco, assekurante len, que in veritato esas suan patron, quiun li non vidas desde il has vente annojn. Trans un forta imbracio, arrangias le duo le vengiantion, kon le adjuto de Zeus kae Athena.
17-a ĝis 20-a kantoj[redakti]
Por protekti lin, Atena donas al Odiseo la formon de amorulo. Tia li revenas post 20 jaroj al sia hejmo, kie unue rekonas lin lia maljuna mortonta hundo Argos, pli poste ankaŭ la servistino Eŭrykleia. Kaŝe Odiseo preparas la batalon kontraŭ al svatiĝantoj.
- Kanto XVII: Odysseo mendigas inter le pretendentoj
Je dio seguenta, Odysseo, denove komo mendiko, diriĝas sen al sua palatio. Sole esas recognoscita per sua kano Argos, quiu, jam vetula, decedas frente sua amo.
- Kanto XVIII: Le pretendentoj vexas Odysseon
Tie aparescas un mendiko real, nomata Iro, quiu solevis passari pro le palatio. Isto, ridente de Odysseo, len retas al un peleo. Le pretendentoj aceptas que le ganadoro junktas sen pro komeri kon illi. Oni donas duo trosojn de pan' al Odysseo, quiu, post quitari sen le manto kae lassari videri suajn musculojn, ganas facilemente al mendiko. Pese al viktorio, has de seguiri supportante le vexationojn de l' orgoliosaj pretendentoj.
- Kanto XIX: Le sklavo Euriklea rekognesas Odysseon
Odysseo, okultante suan veran identitaton, mantenas un longan konversation kon Penelope, quiu ordenas al sua kriado Eucriklea que len bagnu. Isto, quiu essevis nodrizo de l' heroo quando essevis parva, rekognosas un cikatricon, quiu al Odysseo, in sua juventuto, facevis un dziko quando incontravis sen ĉassante in le monto Parnasismo. Le sklavo, tunc, rekognosas suan amon, quiu len facas guardari silention pro no faceri frakassari le planojn de vengantio.
- Kanto XX: Le ultima ceno de l' pretendentoj
Je dio sequenta, Odysseo pidas un senialon, kae Zeus lansas un tronon in medio de l' cielo azula. Ista gesto esas entendita pro un de suaj sirvientoj komo un signo de viktorio kontraŭ le pretendentoj. Odysseo vidas que li esas fidela al reĝo kae librari len de l' vengantio. Un propheto, amiko de Thelemako, advertas la pretendentojn que le muroj esseros manchiataj kon lora sanguo. Apesardeque alikunoj kreden le prophetion kae fuĝas, la grande majoritato de illi ridas de l' divinatio.
21-a ĝis 24-a kantoj[redakti]
Dum pafarkkonkurso Odiseo konigas sin kaj mortigas, hepate de Telemako kaj Eŭmaios, la svatiĝantojn kaj la malfidelajn gejservistojn.
Post 20 jaroj Odiseo revidas sian edzinon Penelopo. Sed nur post kiam ŝi per ruzo elprovis lin, ŝi rekonas lin sia edzo. Poste Odiseo vizitas sian maljunan pastron Laertes. En la submondo Aĥilo kaj Agamemno, kunbatalintoj ĉe Trojo de Odiseo, laŭdas ties venkan hejmeniron. La diino Ateno trankviligas la disputon inter Odiseo kaj la parencoj de la mortigitaj svatiĝintoj.
- Kanto XXI: Le certame de l' arko
Apparas Penelope kon un arko, quiun Odysseo lassavis in sua kaso je sua marcio al Troio. Ŝi prometas al pretendentoj que sen kasaros kon quiu konsigas faceri ke passu le flecho por le okuloj de 12 hachoj alineataj. Un tras altero, le pretendentoj lon essayas, sed non potas tensari le arkon. Odysseo pidas participari in le provoj, ante le negativo de l' demasoj. Post le insistentio de Thelemako, al le esas permittita essayari lon. Kon multa facilitato, Odysseo tensas le arko kae conisguas faceri passari le flecho pro le oculoj de l' hachoj, ante le assombro de l' stupefactio de l' presentoj. Je signalo de sua patro, Thelemako sen armas, preparanta sen pro le lutto finala.
- Kanto XXII: Le vengantio
Esperanto, chefo de l' pretendentoj, esas bebente quando Odysseo len traviessas le garganton kon su lanso, donante le morton. Ante le qvereloj de l' restoracio, Odysseo respondas kon menaciantaj paroloj kae le pretendentoj temas pro loraj vitoj. Komencias le lutto kon le numerosaj pretendentoj pro un lado kae Odysseo, sua filio kae dos kriadoj lealaj pro altero. Melaso, infidela kabrero de Odysseo konseguas armojn sed grati'al adjuto de Athena, totoj quiuj traicionavis Odysseon moras paukapauke. Le sklavoj sonas kolgataj de l' kuello in le patio de l' palatio, durante Melantio esas taliata in peciettoj pro que se lo koma le kanoj. Odysseo manda ke Euriklea facu fuokon kae limpu le pation kon ŝultro. Le sklavo avisas la mulierojn quiuj essevis fidelaj al heroo, quiuj imbracias suan amon.
- Kanto XXIII: Penelope recognosas Odysseuson
Poste Odysseo matas la pretendentojn, quiuj essevis in sua kaso, Odysseo manda al presentoj, quiuj vistu lorajn meliorajn ropojn kae bailu, pro que le vecinoj ne suspitaru de l' okurrita. Kon la adjuto de Euriklea, le heroo presentas sen al Penelopo, sed illa non len rekognosas jam que essevis konvencita de que li essevis morta kae le aspekto que habavis in issa momento non eras le memsma que quando sen marciavas al guerro. Tunc, Odyseo describas le lekto konjugalo de l' matrimonio, kae komo lo facevis li mesm de olivo. Penelope, konvencita jam, abraccias suan esposon, quiu al ŝi narras suan aventurojn, komo per exemplo le enfrentameno que habevis kon politikisto, le monstruo de Scyla, quando Circe converteva in animaloj totajn suajn marinerojn kae assi sucesivamente. Finalmente le kontas que enkaraŭ teneru que faceri alteran viaghon, ante de terminari suan viton in tranquila ancinitato.
- Kanto XXIV: Le pakto
Le animoj de l' mortoj viaĝias al Hadeso, ubi ili kontas lon okurritan al Agatha Christie kae Akhilles, kompanionoj de l' hero in le expeditio de l' akheos al Troio. Odysseo marĉias al kaso de sua patro, Laetitia Casta, quiu esas laboranta in le horto. Le homino esas vetula kae has penon pro le longa ausentio de sua filio. Pro esseri rekognoscita, Odysseo al le monstras le cikatricon kae rekordas le arborojn, quiuj in sua infantio regalavis al le suan patron. Dum, le familiaroj de l' pretendentoj junktas sen in assembleo, kae pedas le vengantion de l' suojn. Odysseo, sua filio kae sua patro, quiuj esas in kaso de esto, akceptas le reton kae komencias le lutto. Laertes disparas un lanson, quiu matas la patron de Antinoo. Sed in essa momento paras le lutto. Intervenas le deo Athena, quiu animas la populon de Ithaka arrivari al un pakto pro que junktaj vivos in paco durante le annoj venontaj.
Esperanta traduko[redakti]
- Odusseias. Eposo de Pomeros, el la antikva greka trad. W. J. A. Moders. 1933, 294 p. „Unu el la ĉefpaĝoj literaturaj de la omaro. La traduko estas bonega. La tradukanto anstataŭ konservi la veran formon, tradukas en prozo kaj tiel povas adapti ĉion al la nova lingvo.“ (F. G., Espero Katolika, 1933, p: 140.)
