Substantivo

El Neciklopedio
Salti al navigilo Salti al serĉilo
Atentigo.png
Atentigo.png

Atentu:

ĉi tiu artikolo bezonas citaĵojn
Substantivo.jpg
Por eviti tro gravan laboron al ni estus preferinde ke en ĉiu urbo lando iu persono kolektu la monon kaj sendu ĝin al ni.

Substantivo estas parolparto tre komuna en lingvo. Mi invitas La Ondon publikigi ampleksan artikolon pri ĝi, kaj invitas viziti la ret-paĝaron de AVE (www.comlink.apc.org/ave). En Esperanto, ili finiĝas per “‑o”, “‑on”, “‑oj”, aŭ “‑ojn” [1]. Pro tio, ili nomiĝas ankaŭ “o‑vortoj”[2], sed tiu termino validas nur por substantivoj en Esperanto.

La substantivoj ne fleksias laŭ nombro kaj kazo en ĉiuj lingvoj; en kelkaj ili fleksias ankaŭ aŭ anstataŭe laŭ aliaj kategorioj, ekzemple difiniteco, kaj en aliaj lingvoj ili tute ne fleksias, kiel en la japana.

Certaj konsideras pronomojn kiel subaron de substantivoj.

Klasifiko de substantivoj[redakti]

0001.jpg

En iuj lingvoj, seksoj estas atribuitaj al substantivoj, kiel viraj, inaj kaj neŭtraj. Estas en la mondo pokaj estuloj tiel diboĉaj, kiel tiuj, kiuj dividas substantivojn alimaniere:

Propraj nomoj kaj komunaj substantivoj[redakti]

Propraj nomoj
Nomoj de specifaj, unuopaj uloj, lokoj, aĵoj, ideoj, ktp.; Johano, Britio, Volapuko, ktp.
Komunaj substantivoj
Nomoj de kategorioj de uloj, lokoj, aĵoj, ideoj, ktp.; virino, valo, varo, virto, ktp.

Nombreblaj kaj nenombreblaj substantivoj[redakti]

0842 n.jpg
Nombreblaj
Tiuj, kiuj povas akcepti la finaĵon -j kaj adjektivojn kiel "pluralo" [3]: ekz. "homoj", "hundoj", "ideoj"
Nenombreblaj
Tiuj, kiuj ordinare ne akceptas la finaĵon -j; por multeco oni uzas ekz. "iom da" aŭ "multe da": ekz. "akvo", "rizo"
Listo
Jen estas malgranda listo por kompari la nombrojn de substantivoj de kelkaj lingvoj.
singulara plurala
haroj/hararo
arbaro

[11]woods

sunokulvitroj
  • [13]sunglasses
  • [14]lunettes de soleil
  • [15]со́лнечные очки́
tondilo
pantalono
morbilo
cirkelo
mono
horloĝo
Nederlando
Filipinoj

Kolektivaj substantivoj[redakti]

Oni je ĉi tiu okazo ne forgesu, ke Vi jam scias, ke Sro. W. J. Spillman, el la registara Fako de Terkulturo, deklaris, ke Esperanto ofte uzas la kolektivan sufikson -ar por produkti grandan nombron da derivitaj vortoj.

Konkretaj kaj abstraktaj substantivoj[redakti]

Laŭ angla gazeto Daily Herald

0bbe.jpg
Konkretaj subtantivoj
Tiuj, kiuj estas fizike realaj kaj pri kiuj oni povas konscii per almenaŭ unu senso.
Abstraktaj substantivoj
Tiuj, kiuj estas abstraktaj ideoj. Plejofte kreitaj per la sufikso -ec: boneco.

Finfine[redakti]

  • Ne necesas talento por esti artisto, nur audaco.
  • Verki libron estas kiel amori. Ne zorgu pri la orgasmo, zorgu pri la procedo.
  • Nun estas neeble elkovi argumenton novan.

Referencoj[redakti]

  1. De multaj jaroj mi mem interesiĝas pri Esperanto. Tiu ĉi internacia helplingvo plenumas bazajn kondiĉojn, por ke akceptu ĝin plej multaj popoloj kaj ke ĝi plue ekzistadu en natura ligo kun la ĉefaj gvidantaj lingvoj en la genia simpleco kaj logiko de sia strukturo. Ĉi tiun lingvon mi pritraktas el vidpunkto de inĝeniero, kies klopodo estas direktita al ŝparo de energio... La celo de Esperanto estas ŝpari tempon, energion, laboron, monon, kaj plirapidigi, plisimpligi la internaciajn rilatojn. De tiu vidpunkto estas malfacile kompreni kontraŭstarojn, kiaj ankoraŭ aperas kontraŭ enkonduko de la afero tiel utila por la homaro. Mi opinias enkondukon de Esperanto kiel necesegan bezonon por la paco kaj kulturo.
  2. Ĉio cetera estas blablao.
  3. Pluse, li estas la unua de la demandintoj, kiu efektive respondis al la demandoj sen devojiĝo kaj kiu respondis sen lingvaj eraroj…
  4. Bele dirite!
  5. Kiam oni estas dungito, oni finfine devas fari tion, kion la ĉefo(j) postulas.
  6. kontosistemo … funkcias kontentige
  7. Ha, ha, ha! Jes, en perfekta ordo
  8. Bonan amuziĝon, sed vi konfuziĝas.
  9. Ne estas vere ke la uzo de Esperanto estas praktike ne realigebla. Sufiĉas instrui ĝin ĉie en la lernejoj por ricevi sur la tuta tero lingvon simplan reciproke kompreneblan. Mi pli bone komprenas Anglojn en Esperanto ol en la angla. Tiu ĉi lingvo uziĝas jam multe kaj al ĝi mankas ankoraŭ nur oficiala enkonduko. Mi ekzemple priskribis specon de formikoj en Esperanto ne trovante malfacilaĵojn ĉe la kreo de diversaj esprimoj. Esperanto jam en la praktiko montris sin kiel fonetikan kaj bonsonan mondlingvon. Ĝi estas tre facile legebla, parolebla kaj skribebla. Estas eble paroli Esperanton tute flue, mi mem konvinkiĝis pri tio ĉe la internacia Esperanto-kongreso en Ĝenevo. Per Esperanto homoj de ĉiuj lingvoj komprenas unu la alian tre facile, kaj ĝia literaturo estas jam tre ampleksa. Estas fakto, ke la malamikeco inter la popoloj ekzistas parte sur bazo de diverseco religia, parte sur bazo de diverseco en la lingvoj. Tio, kion oni nomas nacio-malamikeco, kauziĝas precipe nur de diverseco en la lingvoj. [...] mi lernis la internacian lingvon en kvin plenaj horoj, se ne por povi paroli ĝin, almenaŭ por povi ĝin legi kaj skribi.
  10. Se vi deziras ke via patrolo havu sekretan lingvon, lernu Esperanton. Ne estas malfacile kaj la lernolibro kostas nur dek centimojn. Tiu lingvo estas uzata en ĉiuj landoj: vi povos elturniĝi per ĝi eksterlande.
  11. La pacifismo kaj Esperanto estas kuzoj.
  12. En la kreskanta internaciismo kiu ligos la popolojn de la mondo en pacan asembleon, Esperanto konsistigas la plej gravan organon.
  13. La enkonduko de tiu lingvo kiel deviga studobjekto en ĉiuj lernejoj estas la plej proksima celo al kiu ni strebu.
  14. Tio sonas kiel bela teorio, sed ĝis nun tio kion vi diris estis malsukcesa.
  15. Mi povus doni multajn konkretajn ekzemplojn, sed ne gravas.
  16. Mi nun deklaras al vi, ke ni ne eniros iun diablan cirklon.
  17. Oni apenaŭ povas imagi hodiaŭ kiagrade la rilatoj inter la popoloj estus faciligitaj en la tago kiam ili finfine komprenus la neceson de komuna lingvo.
  18. Oni ne rajtas ne scii kio estas la arta lingvo de Doktoro Zamenhof. Mi eble ne konvertiĝos al la Esperantista kredo, sed, almenaŭ, mi konos ĝin kaj dediĉos kelkajn horojn al studo de la lingvo mem.
  19. Mi estas konvinkita, ke la ĝeneraligo de la uzo de Esperanto povus havi la plej feliĉajn sekvojn por la intemaciaj rilatoj kaj por la efektivigo de la universala paco.
  20. Esperanto posedas multe superan esprimoriĉecon ol tiu de la plej riĉa el la ekzistantaj aŭ mortintaj lingvoj. Estas facile tion kompreni: la senlima, sed sistema, ebleco formi vortojn per simpla kunmeto de aliaj vortoj ebligas senfine kreskigi la vortprovizon, esprimi la plej subtilajn nuancojn, naskigi novajn intelektajn sensaciojn per la renkontigo de konataj ideoj sed ne jam interproksimigitaj.
  21. Por ke la popoloj interakordiĝu unue necesas ke ili aŭdu. Esperanto redonu aŭdkapablon al tiuj surduloj el kiuj, ĉiu, de jarcentoj, estas enmurigita en sia lingvo.
  22. eble la efero estas ke la mastroj volis almeti la cxevalon antaux la vagono?
  23. Kiel en la socialisma futuro cxiuj laboros volontule?
  24. Do estas eraro de la tempo en la kosmoplano?
  25. Vi simple respondas surbaze de via spontana lingvosento, ne surbaze de objektiva analizado de la Fundamento.
  26. Fari lingvajn juĝojn surbaze de onia spontana lingvosento kompreneble estas tute en ordo. Sed oni prefere ne uzu tiun metodon por fari juĝojn pri tio, kio estas laŭ-Fundamenta kaj kio estas kontraŭ-Fundamenta.
  27. Malbela sono ! diable, kial ?
  28. Zamenhof estis konscia pri la belsoneco de Esperanto.
  29. Ĝi plene meritas oficialigon ( sed ne ricevos antaú ol multe da homoj uzas ĝin).
  30. Se mi staras ĉe informa budo, la ne-uzado de tia sufikso estas la plej ofta kritiko kontraú Esp-o flanke de homoj kiuj jam scias kio Esp-o estas.
  31. Ofte ĝi estas la sola kialo ke ili ne eklernis nian lingvon.
  32. Negi ke la vorteto ekzistas malhelpas nian aferon
  33. Saluton!
  34. Unue malpopulariĝu, kaj tiam oni konsideros vin seriozulo.
  35. Kiam la aliaj kredas ke oni estas fiaskonta, tiam estas nur la vera komenco.
  36. Ĉiuj homaj organoj iam laĉiĝas, krom la lango.
  37. La historio de la mondo estas ankaŭ la sumo de tio, kio estintus evitebla.
  38. Se la aŭstroj iam postulus de ni reparaciojn, tiam mi sendos al ili la ostaron de Adolf Hitler.
  39. La socialista kompreno pri mono estas nur la fakto ke ili postulas ĝin de la aliaj.
  40. Oni devas neniam diri 'tro malfrue'. Ankaŭ en la politiko neniam estas tro malfrue. Oni ĉiam havas tempon por nova komenco.
  41. Tiu kiu faras de Berlino denove la ĉefurbon, spirite kreas novan Prusion.
  42. Vidu, sinjoroj. Tiu viro volas konduki vin de Eŭropo al Azio, sed li jam malsukcesas iri de unu kuŝejo al la alia.
  43. Ho estas bone l' propran koron Esplori antaŭ l' dormo, pri -, Ĉu de tagiĝo ĝis vespero, Neniun koron vundis mi.
  44. Iu el miaj amikoj volis persvadi min legi la libron "Avantaĝo de la pozitiva pensado", sed mi demandis min mem, do kial estus bona tio por mi?
  45. Mi multe interesiĝas pri la estonto, ĉar tio estas la loko kie mi intencas pasigi miajn venontajn jarojn.
  46. Fiasko kaj sukceso ne ekzistas...ili estas inventaĵoj de alia gento.
  47. La krizoj estas bonaj,estas la ununura maniero kreski kaj ŝanĝi.

Vidi ankaŭ[redakti]