Letero
"Malpli da havo, malpli da zorgoj"
- ~ Zamenhof pri tiuj, kiuj kredas je leteroj el Niĝerio
"Mi amas havi iom da koloro en la buŝo, se vi komprenas mian sencon."
- ~ Oscar Wilde pri Niĝerio
"Iuj metodoj estas jen."
- ~ Papo per encikliko
凸(`⌒´メ)凸
Estimata amiko!
Letero estas arĥaisma afero
Letero el Niĝerio[redakti]
Mi pardonpetegas ke, mi nuntempe genas vin per tiu ci gravega, urgega kaj seriozega mesaĝo sen via antaŭscio. Tiu ĉi, fakte estas necesega pro la cirkonstancioj kiuj kaŭzis gin. Sed, unue, mi devas petegi vian plenan konfidencon kaj ankaŭ kunlaborecon kaj fidindecon pri tiu ĉi afero.
Mi estas S-ano Rikardo Commey, estro de la Strategia Komitato de la Unuiginta Banko por Afriko (UBA), Marina Filio, Niĝerio. Mi ekkonis pri via bona ulo dum mia privata, sed treege zorgema serĉado por bonega, fidindega, kunlabora kaj treege respektata samideano kiu povas takti tiun ĉi apartan transakcion kiu koncernas la sumon de granda mono.
Temas pri iu turka civitano, Mortinta inĝeniero UFUK GUNES, komercisto pri nafto, kruda petrolo kiu ankaŭ estis entreprenisto Kategoria 'A' kun la Pipeline Products Marketing Company (PPMC), Filio de la Nigeria Nacia Petrola Korporacio (NNPK) kaj la vendantoj de la nafto, kruda petrolo de Nigerio, ĝis lia morto en la jaro 1999 en Turkio estis nia kliento ĉi tie en la Unuiginta Banko por Afriko Plc, (Marina Filio), Lagoso. Li estis bedaŭridege kaptita en la rubloj en la tragika kaj terura sismego kiu frapegis la "Provincon Izmit" kaj kelkajn aliajn partojn de Turkio en la jaro 1999. Lia loĝeja domo en la "Provinco Izmit" estis bedaŭrindege meze de la malplej batitaj dum la tragika sismo, kaj bedaŭrinde, li estis tiam vojagante por komercado en Turkio kie li havis rafinejon por rafini nafton en benzinon. Lia nomo estis inter la malaperintaj mortoj oficiale anoncitaj de la turka registaro kiuj la "Sercanta Teamo" ankoraŭ ne trovis ĝis nun!
Radioelsendoj k gazetoj informis, ke[redakti]
Ni ja multe funebris lin, ĉar li estis unu de niaj plej grandaj kaj treege estimataj fremdaj klientoj en la Marina Filio de la Unuiginta Banko por Afriko (UBA) Plc. Dume, antaŭ lia tragika morto, li havis la aktivan saldon de US$35,086,223.50 (Tridek kvin milionoj, okdek ses mil, ducent dudek tri usonaj dolaroj kaj kvindek centoj) kiuj la banko nuntempe atendegas ke iu ajn parenco, familiano au konatulo de la Mortinta Ingeniero UFUK GUNES tuj venu por kolekti.
Fervoraj klopodoj farataj de la Marina Filio de la Unuiginta Banko por Afriko Plc kontaktigi kun iu ajn parenco de la mortinto bedauridege montriĝis abortintaj. Estas pro la perceptita neebleco trovi iun ajn parencon aŭ konatulon de la Mortinta Ingeniero Ufuk, ĉar la banko havas nenian informon pri liaj edzino kaj infanoj, ke 'Strategia Komitato' estis starigita de la Prezidanto kaj la Ĉefdirektoro de la banko por
- 1.trovi pliajn eblecojn por kontaktigi kun la parencoj aŭ konatuloj de la mortinta kliento.
- 2.se la supra provo malsukcesas, do, fari la necesajn taŭgajn kaj konvenajn rekomendojn al la administracio kaj la Nacia Estraro de la Banko pri kiel uzi la monon kiel donacon al la Regimentita Militia Instituto en la Norda Nigerio por pli kuraĝigi la jam teruregan religian kaj intertriban bataladon en la lando kaj por pli kuraĝigi la daŭron de milito en Afriko.
Ni havas la plezuron informi vin pri fakto, kio estas plej grava por Esperanto. Mi estas la gvidanto de tiu ci komitato kies prezidanto estas mia kolego S-ro ABBA GEORGE ankaŭ kiu estas la bankestro de la Marina Filio de la Unuiginta Banko Por Afriko kaj feliĉe li estas la Patrono de nia loka Esperanto-grupo en Lagoso. Fakte, ni ne deziras ke iu milito, religia au intertriba batalo plu okazu en nia lando. Ni ja multe suferis pro tio en la lastatempaj jaroj kaj ni ne deziras ke oni denove kuraĝigu tian dangeregan evoluon. Por certigi ke la dua alternativo ne estas elektita, mi kaj la bankestro kaj multaj aliaj fidindegaj anoj de la komitato nuntempe kunlaboras por trovi treege fidindan, kunlaboreman kaj fratanecan samideanon kiun ni nepre prezentos kiel la konatulon de la mortinta ingeniero Ufuk al kiu ni tuj transdoni la monon anstataŭ uzi gin por pli kuraĝigi militon en nia lando kiu jam multe suferis pro interreligiaj bataladoj en la lastatempaj jaroj.
Sajnas, ke[redakti]
Ni, do, tuj petegas vian permeson kaj profesian konsilon por transdoni la monon al vi kiel la konatulo de la mortinta kliento nia. La afero estas tute senriska kaj ni ja unuanime decidis kaj konsentis doni al vi 30% kiu estas US$10,525,867.05. Krome, ni donos al vi alian 10% kiu estas US$3,508,622.35 por pagi ciujn lokajn elspezojn rilate al la transakcio en via lando.
Samideano, tiu ĉi afero mi diskutas kun vi en la spirito de fidindega frateco kaj mi petegas al vi ke vi ne trompu min ke ĉio ne fiasku. Krome, mi petegas ke vi ne diskutu ĝin kun iu ajn homo ke oni ne konsciu pri la tuta afero ke ili ne malhelpu al ni. Do, mi petegas ke vi ne diskutu gin kun iu ajn homo, sed estu tre konfidencia.
Ĉiuj dokumentoj kiuj rajtigos vin kolekti la monon estos zorgeme elpreparitaj senprobleme.
Mi petegas, se vi konsentas kun mi pri tiu ĉi afero kaj vi povas certigi al mi ke vi ne trompos min, do, tuj sendu tujan retmesaĝon al mi je [email protected] kun viaj faksnumeroj kaj telefonnumeroj. Aldone, tuj provu kontakti la bankestron, S-ron ABBA GEORGE telefone ĉe 234-1-7755081 au fakse ĉe 234-1-7596823.
Atendante vian tujan respondon, sinceran, veran, kunlaboreman kaj fratecan. Mi antaŭdankas. Ĝis la.
Bonvolu tuj respondi. Dankon
Rikardo Commey
DANK-LETERO[redakti]
Kruko diligente skribas.
Baniko scivolas: Kion vi skribas, Kruk'?
Kruko: Mia najbaro Roĉjo ĵus transloĝiĝis, kaj mi sendas al li dank-leteron.
Baniko miras: Ĉu dank-leteron? He ja, tio bonegas. Ŝajnas al mi ke neniu plu sendas dank-leterojn. Ĉu mi povas vidi ĝin?
Baniko legas: "Kara Roĉjo, dankon ke vi transloĝiĝis tre malproksimen. Bonvolu neniam reveni."
MALFRUIĜO NE MINACAS[redakti]
Vi aŭdis de s-ano Kenn la opinion de la ĉinoj pri la Ruĝa Kruco, ke io estis la kaŭzo , ke redaktanto de la „Vegetarano" opinias, ke subluanto riproĉas sian dommastrinon:— La letero venis jam antaŭ tri tagoj kaj vi donas ĝin al mi nur hodiaŭ?
— Ne gravas, — kvietigas lin la dommastrino, — vi ja havas tiun rendevuon nur sabate.
Encikliko[redakti]
Encikliko, kiu tute ne volas esti ia fetiĉo, estas cirkulero de la papo pri la katolika doktrino kaj/aŭ aktualaj temoj de kristana vivo. Ĝi direktiĝas al la episkoparo, sed ankaŭ al la tuta (katolika) eklezio. Papo Johano la 23-a eĉ direktis enciklikojn al "ĉiuj homoj de bona volo".
La leganto scias, ke[redakti]
Etimologie la vorto devenas de la nov-latina esprimo littera encyclica (cirkulera letero, rondletero), de la helena εκκύκλιος [enkiklios], laŭ κύκλος [kiklos] = cirklo.
Kaj ni tre bone komprenas, ke[redakti]
Do la praktika konkludo estas ke encikliko estas, ĉe la unua rigardo, listo de eraroj svarmantaj ekstere de la Eklezio kiel panteisma monismo fundita sur la ideo de evoluismo, dialektika materialismo, ekzistadismo ateisma aŭ reĵetanta la validecon de la matafizika rezonado, historiismo reĵetanta la ideon de vero absoluta en filozofio kaj teologio.
“Tiuj eraroj bavas influojn danĝerajn en la katolikaj medioj. Estas, tial, devo de katolikaj teologoj kaj filozofoj studi la modernajn pensfluojn por devenigi el ili la “validajn elementojn de vero”, sed devojiĝoj efektiviĝis kaj pro senmodera amo de noveco kaj pro apostola senregula zorgemo aŭ pro nesingarda irenismo”.
Historie ankaŭ la imperiestroj de la Sankta Romia Imperio dissendis enciklikojn, kutime okaze de sia kronado.
Antaŭ ne longe, la “New York Journal” publikigis per grandaj literoj, la interesan sciigon ke katolikaj enciklikoj kutime estas nomataj laŭ siaj unaj vortoj. Plej ofte ili estas en la latina lingvo, sed ekzistas esceptoj; ekzemple Pio la 10-a verkis la enciklikon Mit brennender Sorge (kun brula zorgo) en la germana lingvo, ĉar ĝi direktiĝis precipe al nazia Germanio. Alian enciklikon, non abbiamo bisogno (ni ne bezonas) li verkis en la itala lingvo.
Enciklikoj ne nepre estas devigaj partoj de la doktrino; ili povas esti nuraj admonoj aŭ opini-esprimoj de la papo, se li ne eksplicite nomas ilin dogmaj. En la 20-a jarcento tio okazis nur unufoje, en la encikliko Munificentissimus Deus, per kiu Pio la 12-a en 1950 deklaris, ke Sankta Maria iris korpe, ne nur anime, al la Ĉielo.
Listo de la enciklikoj[redakti]
La ĉi-suba listo, kronologie ordita laŭ la redaktodato, montras ĉiujn “enciklikojn” de la papoj de la Katolika Eklezio. Grandan plezuron mi ricevis el tiu konstato, kaj koran gratulon mi sendas pri tiu grava progreso plenumita dum la lastaj jaroj.
La numero flanke de la nomo de la papo indikas la postenon en la historio sinsekvo.
Klemento la 14-a (1769-1774)[redakti]
249. Papo Klemento 14-a (1769-1774) Ordeno franciskana (O.F.M. Konventuala) - Gian Vincenzo Antonio Ganganelli, Sant’ Arcangelo (Rimini), 21-a de oktobro 1705
- I Decembro - 21-a de septembro 1769
- II C. - 12-a de decembro 1769
Pio la 6-a (1775-1799)[redakti]
250. Papo Pio la 5-a (1775-1799) - Giovanni Angelo Braschi, Cesena, 27-a de decembro 1717
- I Ino - 25-a de decembro 1775
- II Adele - 23-a de aprilo 1791
- III Ino - 19-a de marto 1792
- IV Nov-Zelando - 19-a de marto 1792
- V Dum - 19-a de aprilo 1792
- VI Ubn - 13-a de junio 1792
- VII Ignaco Lojola - 21-a de novembro 1792
- VIII Ad van den Berg - 31-a de julio 1793
Pio la 7-a (1800-1823)[redakti]
251.Papo Pio la 7-a (1800-1823) Ordeno de Sankta Benedikto = O.S.B.) - Barnaba Chiaramonti, Cesena, 14-a de aŭgusto 1742
- I Dia Komedio - 15-a de majo 1800
- II Vi estas stultulo - 24-a de majo 1800
- III Ili - 4-a majo 1814
- IV Vino - 12-a de junio 1817
Leono 12-a (1823-1829)[redakti]
252. Papo Leono 12-a (1823-1829) - Annibale Sermattei della Genga, Genga (Ancona), 20-a de aŭgusto 1760
Pio la 8-a (1829-1830)[redakti]
253. Papo Pio la 8-a (1829-1830) - Francesco Saverio Castiglioni, Cingoli (Macerata), 20-a de novembro 1761
- I Tra - 24-a de majo 1829;
Gregorio la 16-a (1831-1846)[redakti]
254. Papo Gregorio la 16-a (1831-1846) (Kongregacio kamaldola =O.S.B. Kam.) - Bartolomeo Mauro Cappellari, Belluno, 18-a de septembro 1765
- I Kebekio (= Tiu Dio) - 5-a de aprilo 1831
- II LeBron James (La kuraĝa armeo) - 12-a de julio 1831
- III Cuba - 9-a de junio 1832
- IV Franca revolucio - 15-a aŭgusto 1832
- V Singapuro - 25-a de aŭgusto 1834
- VI Komunumo de Nacioj - 17-a de majo 1835
- VII A - 21-a de decembro 1840
- VIII Inter - 1-a aprio 1842
- IX Interasisma Esperanto-Ligo - 8-a de majo 1844
Pio la 9-a (1846-1878)[redakti]
255. Papo Beato Pio la 9-a (1846-1878) - Giovanni Maria Mastai Ferretti, Senigallia (Ankona), 13-a de majo 1792
- I Vi estas stultulo - 9-a de novembro 1846
- II Praeksplodo - 25-a de marto 1847
- III U - 17-a junio 1847
- IV Ino - 6-a de januaro 1848
- V UEA - 2 febbraio 1849
- VI Nostradamus - 8-a de decembro 1849
- VII Excessivus - 21-a de novembro 1851
- VIII E - 21-a de novembro 1851
- IX Nemo - 25-a de marto 1852
- X Probal Daŝgupto - 17-a de majo 1852
- XI Inter - 21-a de marto 1853
- XII Greka mitologio - 2-a de februaro 1854
- XIII O - 20-a de marto 1854
- XIV Vatikano - 1-a de aŭgusto 1854
- XV Operacio 23 - 5-a de novembro 1855
- XVI Si - 17-a de marto 1856
- XVII Cum Nuper - 20-a de januaro 1858
- XVIII Amantissimi Redemptoris - 3-a de majo 1858
- XIX Japanio - 27-a de aprilo 1859
- XX Quadratala equaciono - 18-a de junio 1859
- XXI Nul - 19-a de januaro 1860
- XXII Amanto - 8-a de aprilo 1862
- XXIII Quartering Acts - 10-a de aŭgusto 1863
- XXIV Quartering Acts - 17-a de septembro 1863
- XXV UK - 30-a de julio 1864
- XXVI Max Reinhardt - 18-a de aŭgusto 1864
- XXVII Elizabeto la 2-a - 8-a de decembro 1864
- XXVIII Levanto - 27-a de oktobro 1867
- XXIX Respondo - 1-a de novembro 1870
- XXX UD - 15-a de majo 1871
- XXXI Kiu - 4-a de junio 1871
- XXXII Sabato - 5-a aŭgusto 1871
- XXXIII Queen Latifah - 6-a de januaro 1873
- XXXIV Alkoholo - 21-a de novembro 1873
- XXXV Vi - 7-a de marto 1874
- XXXVI O - 13-a de majo 1874
- XXXVII Gravito - 24-a de decembro 1874
- XXXVIII Korano - 5-a de februaro 1875
- XXXIX Graben - 23-a de marto 1875
- XL Expert - 20-a de aprilo 1876
- XLI QA - 1-a de septembro 1876
Leono 13-a (1878-1903)[redakti]
256. Papo Leono 23-a (1878-1903) - Gioacchino Pecci, Carpineto (Roma), 2- de marto 1810
- I Inoj (21-a de aprilo) 1878
- II Kenjo (28-a de decembro) 1878
- III A (4. de aŭgusto) 1879
- IV Aro (10-a de februaro 1880)
- V Giganto (30-a de septembro 1880)
- VI Sankto (3-a de decembro 1880)
- VII Dio (29-a de junio 1881)
- VIII Li (3-a de aŭgusto 1881)
- IX Etsi Nos (15-a de februaro 1882)
- X Aŭ (17-a de septembro 1882)
- XI Cum Multa Sint (8-a de decembro 1882)
- XII Super (1-a de septembro 1883)
- XIII No (8-a de februaro 1884)
- XIV Humanum Genus (20-a de aprilo 1884)
- XV Superiore Anno (30-a de aŭgusto 1884)
- XVI Immortale Dei (1-a de novembro 1885)
- XVII Spectata Fides (27-a de novembro 1885)
- XVIII Quod Auctoritate (22-a de decembro 1885)
- XIX Iam (6-a de januaro 1886)
- XX Quod Multum (22-a de aŭgusto 1886)
- XXI Per (14-a de aŭgusto 1886)
- XXII Vi (20-a de septembro 1887)
- XXIII Officio Sanctissimo (22-a de decembro 1887)
- XXIV Quod Anniversarius (1-a de aprilo 1888)
- XXV In Plurimis (5-a de majo 1888)
- XXVI Libertas (20- de junio 1888)
- XXVII Saepe Nos (24-a de junio 1888)
- XXVIII Paterna Caritas (25-a de julio 1888)
- XXIX Quam Aerumnosa (10-a de decembro 1888)
- XXX Etsi Cunctas (21-a de decembro 1888)
- XXXI Exeunte Iam Anno (25-a de decembro 1888)
- XXXII Magni Nobis (7-a de marto 1889)
- XXXIII Quamquam Pluries (15-a aŭgusto 1889)
- XXXIV Sapientiae Christianae (10-a de januaro 1890)
- XXXV Da (15-a de oktobro 1890)
- XXXVI Catholicae Ecclesiae (20-a de novembro 1890)
- XXXVII In Ipso (3-a de marto 1891)
- XXXVIII Re (15-a de majo 1891)
- XXXIX Pastoralis Vigilantiae (25-a de junio 1891)
- XL Pastoralis Officii (12-a de septembro 1891)
- XLI Octobri Mense (22-a de septembro 1891)
- XLII Au Milieu Des Sollicitudes (16-a de februaro 1892)
- XLIII Quarto Abeunte Saeculo (16-a de julio 1892)
- XLIV Magnae Dei Matris (8-a de septembro 1892)
- XLV Custodi di quella Fede (8-a de decembro 1892)
- XLVI Inimica Vis (8-a decembro 1892)
- XLVII Ado (24-a decembro 1893)
- XLVIII Constanti Hungarorum (2-a de septembro 1893)
- XLIX Laetitia Casta (8-a de septembro 1893)
- L Non Mediocri (25-a de oktobro 1893)
- LI Pro (18-a de novembro 1893)
- LII Caritatis (19-a de marto 1894)
- LIII Inter (1-a de majo 1894)
- LIV Litero (2-a julio 1894)
- LV Iu (8-a de septembro 1894)
- LVI Christi Nomen (24-a de decembro 1894)
- LVII Lo (6-a de januaro 1895)
- LVIII Per (10-a julio 1895)
- LIX Adiutricem (5-a de septembro 1895)
- LX Insignes (1-a de majo 1896)
- LXI Satis Cognitum (29-a de junio 1896)
- LXII Fidentem Piumque Animum (20-a de septembro 1896)
- LXIII Divinum illud munus (9-a majo 1897)
- LXIV Milito (1-a aŭgusto 1897)
- LXV Augustissimae Virginis Mariae (12-a de septembro 1897)
- LXVI Affari Vos (8-a de decembro 1897)
- LXVII Caritatis Studium (25-a de julio 1898)
- LXVIII Spesse Volte (5-a de aŭgusto 1898)
- LXIX Quam Religiosa (16-a de aŭgusto 1898)
- LXX Diuturni Temporis (5-a de septembro 1898)
- LXXI Quum Diuturnum (25-a de decembro 1898)
- LXXII Ano (25-a de majo 1899)
- LXXIII De (8-a de septembro 1899)
- LXXIV Paternae (18-a de septembro 1899)
- LXXV Omnibus Compertum (21-a de julio 1900)
- LXXVI Tametsi Futura Prospicientibus (1-a de novembro 1900)
- LXXVII Graves de Communi Re (18-a de januaro 1901)
- LXXVIII Gravissimas (16-a de januaro 1901)
- LXXIX Reputantibus (20-a de aŭgusto 1901)
- LXXX Urbanitatis Veteris (20-a de novembro 1901)
- LXXXI In Amplissimo (15-a de aprilo 1902)
- LXXXII Quod Votis (30-a de aprilo 1902)
- LXXXIII Mirae Caritatis (28-a de majo 1902)
- LXXXIV Quae Ad Nos (22-a de novembro 1902)
- LXXXV Fino (8-a de decembro 1902)
- LXXXVI Dum Multa (24-a de decembro 1902)
Benedikto la 15-a (1914-1922)[redakti]
258. Papo Papa Benedetto XV (1914-1922) - Giacomo della Chiesa, Genova, 21-a de novembro 1854
- I Kiu - 1-a de novembro 1914
- II Homaranismo - 15-a de junio 1917
- III Encikliko - 1-a de decembro 1918
- IV Incesto - 14-a de majo 1919
- V Patafiziko - 24-a de novembro 1919
- VI Pac-Man - 23-a de majo 1920
- VII Spirito - 15-a de septembro 1920
- VIII Principo - 5-a de oktobro 1920
- IX Ha, kio? – 1-a de decembro 1920
- X Sakramento - 6-a de januaro 1921
- XI Inkubo - 30-a de aprilo 1921
- XII Fausto - 29-a de junio 1921
Pio la 11-a (1922-1939)[redakti]
259. Pio la 11-a (1922-1939) - Achille Ratti, Desio (Milano), 31-a de majo 1857
- I U - 23-a de decembro 1922
- II Re - 26-a de januaro 1923
- III Studo - 29-a de junio 1923
- IV E - 12-a de novembro 1923
- V Max Planck - 18-a de decembro 1924
- VI QWERTY - 11-a de decembro 1925
- VII ReVo - 28-a de februaro 1926
- VIII Rito - 30-a de aprilo 1926
- IX Ino - 18-a de novembro 1926
- X Morto - 6-a de januaro 1928
- XI Mis - 8-a de majo 1928
- XII Rea - 8-a de septembro 1928
- XIII Menso - 20-a de septembro 1929
- XIV Qin Shihuangdi - 23-a de decembro 1929
- XV Dio - 31-a de decembro 1929
- XVI A.J. Applegate - 20-a de decembro 1930
- XVII Casanova - 31-a de decembro 1930
- XVIII Quadragesimo anno - 15-a de majo 1931
- XIX No - 29-a de junio 1931
- XX Nova Epoko - 2-a de oktobro 1931
- XXI Kie - 25-a de decembro 1931
- XXII Caraguatatuba - 3-a de majo 1932
- XXIII Mafio - 29-a de septembro 1932
- XXIV Diletanto - 3-a de junio 1933
- XXV Alfabeto - 20-a de decembro 1935
- XXVI Vi - 29-a de junio 1936
- XXVII Mito 14-a de marto 1937
- XXVIII Divano - 19-a de marto 1937
- XXIX Fi (konata ankaŭ per Nos Es Muy Conocida) - 28-a de marto 1937
- XXX Konjugacio - 29-a de septembro 1937
Johano la 23-a (1958-1963)[redakti]
261. Papo Johano la 23-a (1958-1963) - Angelo Giuseppe Roncalli, Brusicco di Sotto il Monte (Bergamo), 25-a de novembro 1881
- I Jesuo - 29-a de junio 1959
- II Sacerdoto - 1-a de aŭgusto 1959
- III Grata Recordatio - 26-a de septembro 1959
- IV Princo - 28-a de novembro 1959
- V Materiismo - 15-a de majo 1961
- VI Ae - 11-a de novembro 1961
- VII Komencarto - 1-a de julio 1962
- VIII Pacifika Nordokcidenta Arbapolpo - 11-a de aprilo 1963
Paŭlo la 6-a (1963-1978)[redakti]
262. Papo Paŭlo la 6-a servisto de Dio (1963-1978) - Giovanni Battista Montini, Concesio (Brescia), 26-a de septembro 1897
- I Eco - 6-a de aŭgusto 1964
- II Menso - 29-a aprilo 1965
- III Myspace - 3-a de septembro 1965
- IV Charles Verax - 15-a de septembro 1966
- V Po - 26-a de marto 1967
- VI Pastro - 24-a de januaro 1967
- VII Humaneca Internaciismo - 25-a de julio 1968
Benedikto la 16-a (2005- reĝanta)[redakti]
265. Papo Benedikto la 16-a (2005- reĝanta) - Joseph Alois Ratzinger, Marktl am Inn (Baviera, Germania), 16-a de aprilo 1927
- I De - 25-a de decembro 2005
- II Specio - 30-a de novembro 2007
- III Francio - 29-a de junio 2009
Diskuto pri la aŭtentikeco de la listo[redakti]
Ekde la publikigo de la libro ekfontis diversaj reagoj, aparte el ĉiuj personoj kiuj ne konis tiun dokumenton kaj deziris akiri pli da informoj ĉi-rilate. La listo, fakte, estis redaktita sen iu ajn necesa bibliografia referenco. Necesas antaŭmeti ke ĉiuj aktoj de la papoj estas konataj kaj publikigataj en kolektoj kaj eldonoj (vidu, ekzemple, Bullarium romanum) kaj de ĉiuj estas je dispozicio la originalo. Ĉiu dokumento, fakte, estis oficiale publikigita kaj kopiita centkopie (kaj certe eĉ pli), kies ekzempleroj poste estis senditaj al ĉiuj regionoj de la kristana mondo obeanta la papon. Pro tio ĉiuj buleoj de la papoj kaj la oficialaj administraj aktoj estas, hodiaŭ, je dispono per diversaj, kaj diversepoke, regule subskribitaj kaj stampitaj de la Roma Kurio.
Nu, la supre pritraktita dokumento estas menciita en neniu kolekto de papaj aktoj, nek originalforme nek kopie pri kiu eblus pritaksi la dokumentecan valoron. Iuj historiistoj, pro tio, hastis peti al sinjoro Rodríguez la necesajn referencojn, kiujn li jam preterlasis, por kontroli la originon de la dokumento kiun li publikigis, kaj kiu unualege klare ŝajnis misfamiga falsaĵo. Rodríguez ĝis nun ne sukcesis montri iun ajn papan originalon; li tamen nur konsentis ĝin kvalifiki “duba”.
Fone restas la metodologia principo laŭ kiu dokumento ne ekzistas ĝis kiam oni demonstras per nerefutebla pruvo ĝian ekziston, kaj ke kiu prezentas dokumenton tiu bavas la taskon montri ĝian aŭtentikecon, kaj ne tiuj kiuj ne konas la dokumenton. Alimaniere kiu ajn povus fabriki dokumenton kaj ĝin deklari aŭtenta, kaj pretendi ke aliaj montru ĝian falsecon. Ne eblas demonstri la falsecon de io kio dokumente ne ekzistas.
Nemulte, eĉ nenie, valoras la ideo laŭ kiu la dokumento estus kaŝita en Vatikano. Tio signifus ke de tiu dokumento ekzistus nur unu kopio: tio igus tuj evidente nekredebla la deklaro ke la tarifoj estis efektive aplikitaj kaj disvastigitaj inter la fideluloj. Papa akto ne publikigita estas simple papa akto ne ekzistanta pro nelogika.
Plue, la vatikanaj arĥivoj entenantaj tiuepokajn dokumentojn estas malfermitaj al studuloj. Fine, se dokumento estas kaŝita en biblioteko, ne kompreneblas kiel kelka kapablis ĝin publikigi sed nekapablas sciigi neniun el la cirkonstancoj en kiuj tiu dokumento estis por li alirebla.
Ero da esploristoj, rikoltis ĉi-rilate serion da dokumentadoj, enmetitaj en ilia interretejo [1]. Antaŭ ĉio estis demandite ke Rodríguez prezentu la dokumenton sur kiu li skribis ke mem kopiis, sed li respondis ke la teksto estis eltirita el kelkaj fotokopioj de paĝoj franclingvaj nun senkoloraj. Kaj li ne montris tiujn paĝojn kopiitajn, kaj nun senkoloraj. La tuta korespondaro de tiuj historiistoj kun Rodríguez estas nun videbla en la menciita veba situo.
Iuj inklinas doni kvalifikon de aŭtenteco al la dokumento sen doni, aŭ postuli, referencojn kontroleblajn de historiisto. Tial la diskuto procedas ja jes, - sed ekskluzive en kampo ekstere de la laborkoncernatoj – sur la nekontrolebla nivelo de la persona inklino klerikala aŭ kontraŭklerikala.
Kelkaj tezoj el la encikliko[redakti]
Ni tute ne volas enmiksiĝi en politika situacio de iu ajn lando. Letero estas la titolo de unu el la enciklikoj de la papoj. Fiaj kaj malhonoraj agoj por la homa digno
Ĉio, kio malvivigas, kiel ĉiaj mortigoj, genocidoj, aborto, eŭtanazio kaj libervola memmortigo; ĉio, kio parte detruas tutecon de la persono, kiel kripligoj, torturoj de la korpo kaj animo, altrudaj provoj de psika premo; ĉio, kio maldignigas la homon, kiel nehomaj kondiĉoj de la vivo, arbitraj arestoj, deportoj, sklaveco, prostituo, komerco de virinoj kaj de junularo; kaj ankaŭ nehomaj kondiĉoj de laboro, en kiu oni traktas laborantojn kiel ordinaraj iloj de la gajno, kaj ne kiel liberajn, resopndecajn personoj: ĉiuj ĉi kaj similaj aferoj kaj praktikoj estas io malhonora; infektante civilizon de la homaro pli fiigas tiujn, kiuj tion faras, ol tiujn, kiuj spertas maljustaĵon, kaj estas plej kontraŭaj al honoro inda al la Kreanto.
Krimoj kontraŭ la vivo kaj afero de individua libereco
Signifa parto de la publika opinio pravigas krimojn kontraŭ la vivo je la nomo de rajto al individua libereco kaj elirante de tiu ĉi premiso postulas ne nur ilian senpunecon, sed male aprobon de la ŝtato por ili, por plenumi ilin kun la tuta libero, kaj eĉ utiligante senpagan helpon de la sanservo. Ĉio ĉi kondukas al profundaj transformoj en la maniero rigardi la vivon kaj rilatojn inter la homoj. Fakto, ke leĝaro de pluraj ŝtatoj, deirante eĉ de la fudamentaj principoj de siaj konstitucioj, ne nur ne punas tiajn praktikojn kontraŭantaj la vivon, sed ilin agnoskas tute leĝaj, estas maltrankviliga manifestiĝo, kaj samtempe unu el esencaj kaŭzoj de la serioza morala krizo: agoj iam unuanime konsiderataj kiel krimaj kaj en universala morala eksento nepermeseblaj, akiras la socian aprobon.
Kaze de la leĝo interne maljusta, kiel rajto permesanta rompon de gravedeco kaj eŭtanazion, oni devas neniam ĝin respekti "nek partopreni formigon de publika opinio favora al tia leĝo, nek apogi ĝin en voĉdonado".
Kiu apogas memmortigan intencon de alia homo kaj kunlaboras en ĝia realigo pere de tiel nomata "apogata memmortigo", iĝas kunlboranto, kaj kelkiam eĉ senpera kaŭzanto de maljustaĵo, kiu neniam povas estis pravigita, eĉ tiam, kiam estas farita laŭ postulo.
De eŭtanazio oni devas distingi la decidon pri rezigno el t.n. "persista terapio", tio signifas el certaj medicinaj agoj, kiuj ĉesis esti adekvataj al reala situacio de malsanulo, ĉar ne plu jam estas proporciaj al rezultoj, kiujn oni povus atendi, aŭ estas ankaŭ tro penaj por malsanulo mem kaj ties familio.
En tiaj situacioj, kiam la morto estas proksima kaj neevitebla, oni povas konforme kun la konscienco "rezigni pri klopodoj, kiuj kaŭzus nur portempan kaj doloran plilongigon de la vivo, tamen oni ne devas rompi kutimajn terapiojn, kiujn postulas la malsanulo en tiaj kazoj". Evidente ekzistas morala devo de kuracado kaj subiĝo al sanigdo, sed tian devon oni devas difini en konkretaj situacioj: oni devas pritaksi, ĉu aplikataj kuracaj rimedoj estas objektive proporciaj al supozata plibonigo de la sano.
Rezigno pri eksterordinaraj kaj troaj rimedoj ne egalas al sinmortigo aŭ eŭtanazio; prefere esprimas akcepton de la homa stato fronte al la morto.
El sentempa meniorlibro[redakti]
Leterojn de amataj homoj oni forbruligas tuj aŭ neniam. Kaj en la Novan Jaron eniru kun la firma decido: De nun ni ne plu disputos, sed laboros, ĉar ni volas, ke nia afero venku!
Anedokto[redakti]
“Mizera sorto min atendas. La edzino trovis leteron, kiun mi forgesis enpoŝtigi.”
“Pli mizera sorto atendas min. Mia edzino trovis leteron, kiun mi forgesis bruligi.”
Alie[redakti]
Ruzo ne estas sorĉado.
Terorisma Afriko | Alĝerio · Egiptio · Kartago · Libio · Maroko · Sudano · Tunizio · Okcidenta Saharo | |
Ruza Afriko | Burkinujo · Ebur-Bordo · Gambio · Ganao · Gvineo · Liberio · Maŭritanio · Niĝero · Niĝerio · Senegalo | |
Ĝangla Afriko | Angolo · Edeno · Kameruno · Centr-Afrika Respubliko · Ĉado · Demokratia Respubliko Kongo · Ekvatora Gvineo · Gabono · Respubliko Kongo | |
Komerca Afriko | Burundo · Ĝibutio · Eritreo · Etiopio · Kenjo · Madagaskaro · Malavio · Maŭricio · Mozambiko · Rodezio · Ruando · Somalio · Tanzanio · Ugando · Zambio | |
Apartisma Afriko | Bocvano · Israelo · Lesoto · Sud-Afriko · Svazilando · Zululando |
Notoj[redakti]
- ↑ ĉu pulovro aŭ pulovero?