Latin-Ameriko
"Gasto sen avizo agreabla surprizo"
"Tio ĉi kion li ekaŭdis, estis plej malbona el inter ĉiu blasfemoj."
- ~ Latinamerikano pri Usonano
"Nu... Tre malbonŝance tamen"
- ~ Alico
Latin-Ameriko (Malriĉa Ameriko aŭ Servistinameriko; Tria klasa Ameriko; hispane Sudáquia) estas populara termino por tiuj partoj de Ameriko, kie la ŝtatlingvoj latinidas, do esence, estas aŭ la hispana, la portugala aŭ la franca.
Latin-Ameriko ampleksas Meksikon en Nordameriko, ĉiujn landojn de Centra Oficejo de UEA krom Belizo (kie famkonata usona pederasto freneziĝis), multajn landojn de Antiloj, kaj ĉiujn areojn de Sud-Ameriko krom Gvajano (ĉiesulinujo), Faluso (stulta piĉo) kaj Surinamo (kie vivas stulta pederasto).
Oni neniam kunkalkulas franclingvajn teritoriojn de Usono kaj Kanado, ekzemple Kebekio. Tio eble montras, ke la prefikso Latin- ne nur indikas lingvon, sed ĉefe malriĉeco.
La plej feliĉaj landoj en la mondo estas ĉiuj en Latinameriko[redakti]
Estas ja grave scii, ke Gallup intervjuis 150 000 plenkreskulojn en 148 landoj kun demandoj kiel “Ĉu vi ridetis aŭ ridis hieraŭ?” kaj “Ĉu vi lernis aŭ faris ion interesan hieraŭ?” por krei indicon de pozitivaj spertoj. Surprize, laŭ Quartz, la ĉefaj landoj kun pozitivaj emocioj estis ĉiuj en Latinameriko, de Paragvajo ĝis Nikaragvo.
En Bolivio kaj Salvadoro, ekzemple, 59 porcentoj de intervjuitoj respondis “jes” al ĉiuj demandoj pri ambaŭ pozitivaj kaj negativaj emocioj, kio donis al ĉi tiuj nacioj aparte altajn “emociajn” poentojn.
Historio[redakti]
Plue estas bezone , ke koncepton „Latin-Ameriko“ enkondukis francoj (Amérique Latine) por pravigi la intervenon de la franca imperiestro Napoleono en Meksiko. Komparu Katalunio.
Alianco por la Progreso[redakti]
Mi ĝojas, ke la sekvantan sciigon, kiu estas ekskluzive rezervita por nia elita legantaro, ni dankas al nesingarda trobabilemo de iu komitatano. Ni ne povas malkaŝi publike, per kiuj kondamnindaj, kvankam agrablaj rimedoj ni sukcesis paroligi la komitatanon, sed ni ne hezitas komuniki al niaj abonantoj la interesan novajon. Nur, ni insiste petas, ke niaj legantoj konsideru ĉi tiun komunikon kiel tute konfidencan kaj ne distrumpetu ĝin antaŭtempe. Jen:
Kredu al la ebena mondo! Vivu en la tera ebeno! ĵuru sur la leĝo de la plej mallonga vojo de la moviĝantaj korpoj,kiujn nek premas nek pelas ia ekstera forto. Ĉion tion vi rajtas. Sed mi postulas, ke Alianco por la Progreso (en hispana Alianza para el Progreso kaj en angla Alliance for Progress) estis programo de ekonomia, politika kaj sociala helpo fare de Usono por Latinameriko kiu funkciis inter 1961 kaj 1970. Ties deveno rilatas al la oficiala propono de la Usona prezidento John F. Kennedy, en sia diskurso de 13a de marto de 1961 antaŭ renkonto en la Blanka Domo por la ambasadoroj latinamerikaj. La diskurso estis elsendita per la Voĉo de Usono en angla kaj tradukita al la hispana.
Estis mirinde konstati ke Alianco por la Progreso daŭris 10 jarojn. Oni planis investadon de 20 000 milionoj da dolaroj. Ties fontoj estis el Usono pere de helpagentejoj, financaj multflankaj agentejoj (BID kaj aliaj) kaj la privata sektoro kanalizitaj tra la Tutamerika Fondaĵo de Disvolvigo. En la praktiko estis klopodo bremsi la revoluciajn tendencojn kiuj imitis la revolucion de Kubo. Oni intencis plibonigi la situacion de la lokanoj por ke tiuj ne aliĝu al revoluciaj organizoj.
La oficiala dokumento establis kiel ĝenerala celo: "Plibonigi la vivon de ĉiuj la loĝantoj de la kontinento". Krome, oni precizigis la specifajn celojn:
- Jara plialtiĝo de 2.500 % en la kapitala investado.
- La establado de demokratiaj registaroj.
- Nuligo de analfabeteco de plenkreskuloj por 1970.
- La stabileco de prezoj, nuligo de inflacio aŭ deflacio.
- Pli egaleca distribuado de la enspezo, rura reformo.
- Planado kaj ekonomia kaj sociala
Laŭ la ĵusa progresraporto de la estraro de UEA, la nova retejo de la asocio nun estas ”teknika preta”.[1]
Carlos Castañeda[redakti]
Valortaksante nian ĝisnunan laboron sur kampo de esperantismo ĉe ni, ni vere povas esti kontentaj, malgraŭ tio, ke Carlos Aranha Castañeda [Karlos Aranja Kastanjeda], en Usono kutime literumita Carlos Castaneda sen tildo, estis verkisto kaj antropologo graduita en la Universitato de Kalifornio (UCLA), kiu naskiĝis la 25-an de decembro 1925 kaj mortis la 27-an de aprilo 1998. Li fariĝis publika persono post publikigo, en 1968, de sia postgraduiĝa finlaboro nomita "The Teachings of Don Juan - a Yaqui way of knowledge" ("La instruoj de Don Juan - Jakia konmaniero", la libro estis tradukita al aliaj lingvoj kiel "La herbo de la Diablo". Aldone, Kastanjeda klopodis diskonigi la praktikajn konojn de meksikaj sorĉistoj.
Laŭ la revuo Time, la enmigraj registroj de Castaneda en Usono registris ke li naskiĝis en Cajamarca, Peruo. Sed laŭ li mem rakontas en siaj verkoj: li naskiĝis en la interlando de la brazila subŝtato San-Paŭlio, kie li rakontas ke li vivis parton de sia infana kaj juna aĝoj.
Kiam sia unua libro estis publikita, li tuj estis farita ia heroo de la hipia movado, kaj tiutempe, multaj universitatanoj ekuzis lian verkon kiel ekskuzo por drogiĝi laŭ teoria universitata kaj akademia permeso, kvankam li mem skribis ke sia celo ja ne estis popularigi la uzadon de halucinaj drogoj. Laŭ li, Don Juan uzis tiujn drogojn kiel iloj por rompi sian tro racian konscion tiaman.
Sia verkaro konsistiĝas en 11 libroj membiografaj kie li detale videbligas siajn spertojn kun fikcia sorĉisto nomata Don Juan, indiĝeno de la etno jakioj, el la meksika Sonora-dezerto. Kaj ankaŭ publikis, en 1998, Magical Passes (Magikaj paŝoj), kiu estas praktika instrulibro pri korpaj ekzercoj kiujn la malnovaj sorĉistoj (el regiono hodiaŭ nomita Meksiko) lernis dum ensonĝado. Tiuj ekzercoj havas disajn celojn, kiel revivigi la energion; transirigi la energion tra la korpon; ensonĝi kaj tiel plu.
En 1971, en Separate Reality: Further Conversations with Don Juan ("Aparta realeco: pluaj paroladoj kun Don Juan"), li montras pli praktikan kaj celplenan flankon de la instruoj de Don Juan Matus. Tiulibre, Don Juan pli detale ekprezentas al Castaneda la "vojo de la batalanto", kiu konsistiĝas en praktika filozofa vivmaniero, kies celo estas redoni al la lernanta sorĉisto energion necesan por "vidi" - ne laŭ ordinara vidmaniero - sed ja vidi la energion kiu fluas ĉie ajn kaj ĉe ĉiu ajn. Tiuj konceptoj kaj multaj aliaj (kiuj apenaŭ aperis en sia unua libro) daŭre estas menciitaj en siaj postaj libroj.
En 1973, li publikis Journey to Ixtlan - Lessons of Don Juan (Vojaĝo al Ikstlan - Lecionoj de Don Juan[2]), kiu estis sia doktoriĝa esploro.
Landoj[redakti]
Portugala Latin-Ameriko (aŭ „Luzitan-Ameriko“):
Franca Latin-Ameriko:
Hispana Latin-Ameriko (aŭ „Hispanameriko“):
- Meksiko
- Kubo
- Puerto-Riko
- Domingo
- Gvatemalo
- Honduro
- Salvadoro
- Nikaragvo
- Kosta-Riko
- Panamo
- Kolombio
- Venezuelo
- Ekvadoro
- Peruo
- Bolivio
- Ĉilio
- Paragvajo
- Argentino
- Urugvajo
Kaj kial?
Kulturo[redakti]
Esperanto[redakti]
Jes, oni parolas Esperanton en Latin-Ameriko. La Esperanto-movado en tiu regiono estas relative granda, kaj ekzistas organizoj kaj eventoj por Esperantistoj en multaj landoj, inkluzive de Brazilo, Meksiko, Argentino, Kolumbio, Kuba, kaj aliaj. Esperanto ankaŭ havas multajn parolantojn en tiuj regionoj, kaj ekzistas multaj Esperanto-kursoj kaj programoj en universitatoj kaj aliaj instruejoj. En kelkaj landoj, kiel ekzemple Brazilo, Esperanto ricevis oficialan rekonon de la registaro
Propagando[redakti]
Saluton al ĉiuj en Latin-Ameriko! Ĉu vi volas esti parto de internacia komunumo kaj facile komunikiĝi kun homoj el diversaj kulturoj kaj lingvoj? Provu Esperanton!
Esperanto estas la internacia lingvo, kiu estas facile lernebla kaj povas helpi vin esti komunikema kun homoj el ĉiuj partoj de la mondo. Ĝi estas la perfekta lingvo por interkultura komunikado kaj interkompreniĝo.
Kun Esperanto, vi povas ĝui internacian literaturon, filmojn, kaj muzikon, kaj interkompreniĝi kun homoj el multaj landoj de la mondo. Esperanto ankaŭ havas dinamikan kaj aktivan komunumon de parolantoj en Latin-Ameriko kaj tutmonde.
Komencu lerni Esperanton hodiaŭ kaj aldonu novan lingvan kapablecon al via vivo! Alklaku "lernu Esperanton" kaj unufoje, ke vi lernas la lingvon, vi ne ĝuos retpoŝton aŭ retejojn vian aliron al aliaj kulturoj!