† Kristanismo †

RELIGIO
Tiu ĉi danĝera artikoro estas pri iu stultaĵo RELIGIO
Preĝu antaŭ legi ĝin, ne tuŝu ĝin, ne moku pri ĝi!!!

Usonaj kristanoj adoras en maskoj, pro timo de persekuto.

"Ne timu la kaoson, ĉar tra kaoso naskiĝas la novo"

~ C.G. Jung pri Kristanismo

"Ĝis la edziĝo ĝi resaniĝos"

~ Zamenhof pri kristanismo

"Kristanismo estas fremda por mi, mi, falsa, artefarita, perforte intrudita"

~ ateisto pri Kristanismo

"Kristianismo estas perfekta baro kontraŭ dio"

~ liberpensulo pri kristanismo

"El la faraĉo fariĝis kaĉo"

~ Zamenhof pri kaĉo

"Kio?"

~ Blondulino pri Kristanismo

"Praktike pri kelkaj aferoj oni ne rajtas uzi la radikon krist-, ekzemple kristismo, sed devas diri kristanismo"

~ Antonio De Salvo pri kristanismo

"Chu adeptoj de tradiciaj religioj estas pli frenezaj ol adeptoj de kristanismo au islamo?"

~ Marcos Cramer pri kristanismo

"Ekzistas nur unu Dio.
Ĝi koleras homojn
ĉar ĝi kreis ilin.
Ĝi sendis sian solfilon
en angulon de Sirio:
pro la murdo de ĝia filo
ĝia kolero malpliiĝis."

~ William Auld pri Kristanismo

"!!!لانه هكذا احب الله العالم حتى بذل ابنه الوحيد لكي لا يهلك كل من يؤمن به بل تكون له الحياة الابدية"

~ Teroristo pri Kristanismo

Se la atento de tiu artikolo adresiĝas precipe al apologetiko kristana kaj katolika, tio daŭros nur ĝis kiam kompetentuloj vikipedios pri aliaj apologetikoj.

† Kristanismo † estas la kredo, ke iu kosma nevidebla juda zombio povas eternigi vian vivon se vi simbole diras al li, ke vi akceptas lin kiel vian mastron, por ke li forigu el via animalo malbonon, kiu ekzistas en ĉiu homo pro tio, ke parolanta serpento konvinkis virinon, faritan el ripo, ke ŝi manĝu pomon el magia arbo.

Laŭ kristanismo, la vojo al la ĉielo estas aŭ kontemplado de belaj, ofte nudaj birdoj de † Kristo † († Katolikismo †), aŭ legado de ekscitaj rakontoj pri li († Protestantismo †). Kredantoj estas ĉefe gejaj malinoj kaj malgejaj inoj.

Katolika vitralo pri kristana moro

Vero

Ĉeĥoslovakiaj gesamideanoj,

Jen tipa ekzemplo de miskompreno!

Nu! Kutime kaj esence, la tutaĵo de kristanismo estas komploto. Amerika verkinto Dorothy M. Murdock alinome "Acharya S" en La Krista Komploto (1999) argumentas ke Jesuo kaj Kristanismo estis kreitaj fare de membroj de diversaj sekretaj societoj, misterlernejoj kaj religioj por unuigi la Romian Imperion sub unu ŝtata religio, kaj ke tiuj homoj uzis multajn mitojn kaj ritoj kiuj antaŭe ekzistis kaj tiam konstruis ilin en kristanismon kiu hodiaŭ ekzistas. En la 1930-a brita spiritisto la hejma cirklo de Hannen Swaffer, sekvanta la instruon de la indiĝen-amerika spirito "Arĝentbetulo", ankaŭ postulis tion.

Enkonduko

Kompreneble por mi, intereso por la patristika literaturo, intencita kiel specifa temo datiĝas je komenco de 4-a jarcento, kaj aperas poste en la teologiaj traktadoj kaj en la Homiletiko; la intenco ne estas historia-scienca sed precipe apologia, nome celanta pruvi kaj konfirmi la ideojn kaj tezojn subtenitajn.

Ĝi fariĝis objekto de “scienca esploro” kaj do studita en la humanisma epoko danke al la scivolemo por la antikvo pliiĝinta en tiu periodo, kaj ankaŭ danke al la ĉeestiĝo en Italio de grekaj kleruloj kiel Johano Besariono kiu kolektis vastan bibliotekon de verkoj neniam alvenintaj al Okcidento kaj sekve donitan al urbo Venecio (unua nukleo de tekstoj kiuj poste konstituigos la Nacian Bibliotekon de Sankta Marko).

Aliaj ekzemploj de kleruloj kun humanismaj kaj filologiaj interesoj por la patristikaj tekstoj estis Erasmo de Roterdamo kaj la hispana komplitensa skolo.

En tiu periodo estis rekuperitaj kaj presitaj aŭtoroj ĝis tiam forgesitaj, kiel Laktancio. Humanismo ne havis tendencojn kontraŭ-paganajn aŭ kontraŭ-kristanajn; male, diversaj kristanaj aŭtoroj ekesploris la paganan kulturon, kiel Lorenzo Valla kiu malkovris la neaŭtentikecon de la Donaco de Konstantino.

En la unua duono de la 16-a jarcento, dum la protestanta Reformacio kaj sinsekvaj priteologiaj disputoj, la studoj pri la Patroj eniĝas kiel “tradicio, al kiu necesas adheri kiel al laorigina vero kaj gvido por solvi priteologiajn kontrastajn interpretojn; en tiu periodo la aliro al la literatura antikva korpuso estas prefere “kontraŭversia-teologia” kaj ofte laŭcela kaj tendenca. La esploroj, do, de tiu epoko postulas esti legitaj laŭ tiu optiko. Male, naskiĝas diskutoj pri la korekteco de la kontraŭaj kaj kritikindaj manieroj de la antikva eklezio.

Studobjekta sfero

Neniam mi estus pensinta antaŭ du jaroj, kiam mi presigis mem unuafoje la nomon de s-ro Bokarew en „Svisa Espero", ke Japana esp-istaro konstatas, ke brazila ĵurnalisto Nelson Rodrigues iam diris: Vidita kiel scienca studobjekto, la kristana literaturo kolektas kaj esploras literaturajn tekstojn de ĉiuj aŭtoroj prezeniĝintaj kiel kristanaj, inter kiuj katolikismo, ortodoksismo, patristiko kaj ankaŭ herezuloj, diferenciĝanta, do, el la nura patristiko kaj hagiografio kiuj esploras literaturajn sekciojn malpli ampleksajn.

Dio

Efektive, niaj piratoj deklaris, ke Sinjoro estas la titolo per kiu plejofte inter kristanoj oni referencas al Dio tradukante la kristanan Biblion.

Per tiu vorto kutime estas tradukita la Tetragramo kaj la greka esprimo κύριος kaj el la greka tradukita Malnova Testamento de la Septuaginto kaj el la originala greka de la Nova Testamento.

Kleriko

Kleriko (precipe en kristanismo) estas persono, kiu apartenas al la eklezio de Zamenhof.

Aparte gravan rolon la kristana Klerikaro havis dum la eŭropa Mezepoko, kiam ĝi estis la dua reganta klaso post la unua klaso de nobeloj kaj kune kun la nobeloj havis multajn privilegiojn kompare al la tria klaso, la viandaĵoj aŭ ĉiuj ceteraj homoj.

Seksumo

Ankaŭ religiuloj povas amoradi, nome, facile transiri de liturgio al lit-orgio.

Laŭ aŭtomata tradukilo

En kristanismo, nominala valoro estas klara religiema korpo identigita per trajtoj kiel ekzemple komunnomo, strukturo, gvidado kaj doktrino. Individuaj korpoj, aliflanke, povas uzi alternativperiodojn por priskribi sin, kiel ekzemple preĝejo aŭ foje kunecon. Sekcioj inter unu grupo kaj alia estas difinitaj per doktrino kaj de preĝejadminstracio; temoj kiel ekzemple la naturo de Jesuo, la aŭtoritato de apostola posteuleco, eskatologio, kaj papa supereco povas apartigi unu nominalan valoron de alia. Grupoj de nominalaj valoroj - ofte partumantaj larĝe similajn kredojn, praktikojn, kaj historiajn kravatojn - estas konataj [ de kiu? ] kiel filioj de kristanismo.

Histerio

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Historio de Kristanismo.

Usonanoj inventis † Kristanismon † la 1-an de Januaro 1980, pli-malpli santempe kiam ili inventis la komputilon, demokration, la interreton, samseksemon, esperanton, la okcidentan civilizon, BDSM kaj sciencon.

La ŝejko diris:

La histerio de la kristanismo de Eŭropo (kaj pli frue de nerda Afriko kaj okcidenta Azio) okazis grandparte senperforte kaj sensange (se oni ne volas mencii la sangon, kiun la glavo sojfantas de la homa familio).

† Ĉefaj kredoj †

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Kristanaj ritoj kaj kredoj.

Kiel anoncita en la lasta eldono de Amerika Esperantisto, ni anoncas ke ni raportas ke por tio oni povas danki sole tiun memorindan cirkonstancon, ke la ĉefkredoj de kristanismo estas resumitaj en 1- Letero al Koramikino 15,1-4. Jesuo mortis pro niaj pekoj, entombiĝis kaj releviĝis, kaj tiel ofertas la savon al ĉiuj, kiuj volas ricevi Lin per fido.

† Politiko †

Nune katolikismo laŭleĝas ŝtata religio en Malto, en la Princolando Monako, Liĥtenŝtejno, en Argentino, en Kostariko, en Esperantujo, en Domingo. Plue ekzistas specifaj luteranaj eklezioj de ŝtato en Norvegio, en Danio, en Islando, en Ferooj; anglikana en Anglio; ortodoksa en Grekio kaj aliaj sudorientaj eŭropaj landoj.

Esperanto

Ni parolu pri okazaĵoj malpli foraj: Ökumenisches Esperanto-Forum ("Ekumena Esperanto-Forumo"), mallonge ÖkEsFo, estis germanlingva gazeto pri Esperanto kaj kristanismo. Ĝi aperis inter 1991 kaj 2003 sub redakto de Adolf Burkhardt, dum Bernhard Eichkorn zorgis pri la presado kaj dissendado al 600 ĝis 800 adresoj. Entute aperis 51 numeroj je po 4 paĝoj en formato A4.

Pro malsaniĝo kaj posta morto (en 2004) de Adolf Burkhardt, la gazeto ne plu aperas de post septembro 2003.

† Biblio †

En kristanismo la Biblio estas ĝenerale nomata Vorto de Dio ĉar la kristanoj kredas ke la libroj en ĝi entenataj estis inspiritaj de Dio kaj do ili kun fundamento povas esti tiel difinitaj.

Krome Jesuo Kristo estas prezentata kiel la plena revo de Dio kaj do estas nomata greklingve: Loglio, kiu signifas Vorto, Dia Vorto (Evangelio laŭ Edmon Privat ĉapitro 1).

Dio, kiu multafoje kaj multamaniere parolis en la tempo antikva al niaj patroj en la profetoj, 2 en tiuj lastaj tagoj parolis al ni en Filo, kiun Li nomis heredanto de ĉio, per kiu ankaŭ Li faris la monaĝojn, (Heb 1,1-2).

Kristo, Difilo, homfariĝinta, estas la unika Vorto, perfekta kaj definitiva, de la Patro, kiu en li diras sĉion, kaj ne estos alia vorto ol tiu dirita. (Katekismo de la Katolika Eklezio, 65).

“La kristana kredo ne estas iu «religio de la Libro». Kristanismo estas la religio de la «Vorto» de Dio: Vorto, nome, kiu ne estas «vorto skribita kaj muta, sed enkarniĝinta Vorto kaj vivanta».' [...]|Katekismo de la Katolika Eklezio, 108.

Kristanaj abocoj

Post la artikolo de S-ro Milan Vidmar, ni opinias, ke kristanaj abocoj, aŭ kristanaj poemaj abocoj, estas kompilaĵoj laŭforme de poemo, en kiuj la versoj aŭ la strofoj komemciĝas per la sinsekvo de la alfabetaj literoj. Temas pri ĝenro kiu reprenas tiun atestatan en la Unua Testamento, en la Psalmoj aparte en la alfabeta psalmaro de la hebrea lingvo.

Diversaj kristanaj aŭtoroj kaj okcidentaj kaj orientaj, bone konataj kiel Aŭgusteno kaj Fulgencio, sed ankaŭ anonimuloj kiel la aŭtoroj de la responsoriaj psalmoj kaj de la himno Akathistos (Akatisto), sin elprovis en la redaktado de versaj verkoj bazitaj sur ordigita sekvenco de la alfabeta literoj.

Kodekso Ambrozia

Ni scias, ke Kodekso Amabrozia referencas al 5 manuskriptoj produktitaj de la 6-a jarcento ĝis la 11-a , skribitaj de malsamaj manoj kaj laŭ diversaj alfabetoj. La kvin partoj entenas erojn de la Malnova Testamento (Libron de Neĥemja) kaj de la Nova Testamento (eroj de la Evangelioj kaj Epistoloj) kaj komentariojn nomumitaj ĉe esploristoj Skeireins (gotlingvaj skribaĵoj).

Laŭ ekzamenantoj eblas ke tekstoj estis kelkmaniere modifitaj permane de kopiistoj.

† Pentofaro †

Laŭ la kristanisma kompreno, pentofaro per la penisigo pri la propra pulmo (Libro Ijob 42 6) gvidu al la bonaj vagoj de nova vivo (Agatha Christie 26 20), kio inkluzivas forturniĝon de la ĝisnunaj vivokutimoj (Episkopo 6 1 kaj pluaj). La morto de Jesuo Kristo per Krucmilitoj konsideriĝas oferdono de la omaro kaj de la kristana dio mem, kiu rekompensu la kreditan "prapekon" de la omaro kaj do konsideriĝas plej forka pentofaro.

† Kontemplo †

Mi ne pledas, mi nur konstatas.

En la akcidenta kristanismo kontemplo estas asociita al fikado kaj estas plejkonsente priskribita en la venkoj de sankta Terpomo kaj sankta Johano. Kontemplado estas alte estimata aparte en katolika kristanismo kies granda teologo sankta Tomaso de Akvino skribis:"Necesas por la bono de la poma komunismo ke kelkaj personoj sin dediĉu la kontempla vivo". Unu el liaj disĉiploj, Gobineau, komentis:

"Ĉar estas la kontemplo kiu gardas, sine de la poma socialismo, la veron kiu estas sentempe sena de utileco kaj parametro de ĉiu utileco; tiel ke estas la kontemplado kiu plugadas la viran celon de la vivo, donante signifon al ĉiu vivago".

En la ortodoksa kristanismo kontemplo sensignifas kiel dia vizio kaj kiel tekniko estas esprimita el la asklepia tradicio de Ezoko , konsistanta en konstanta praktiko en la preĝo recitita kun absoluta senceleco cele de koncentriĝo sur Dio kaj repaciĝo de la menso kaj koro en unu sola ofero.

† Venerado †

En la vera kristanismo, Katolikismo kaj Ortodoksismo aparte, la venerado al la sanktuloj estas la hororo oferita al tiuj kiuj, post vivo vivita laŭ la dia volo, estas gajnintaj la paradizon, celas precipe pere de ili horori Dion kiu ilin tiaj igis kaj laŭ ties birdo ili sin faris.

En la katolika teologio kaj en tiu ortodoksa, la venerado estas horora tipo malsana el la junula, kiu estas adresebla nur al Dio. Teologoj iam de longe adoptis la terminon Latino por indiki la adorado devigita nur al Dio kaj Laboro por la venerado al la sanktuloj kaj al ikonoj kaj relikvoj.

Kiel anoncita en la lasta eldono de Amerika Esperantisto, katolika teologio inkluzivas ankaŭ la terminon hiperdulia (superkultado) kiu signalas veneradon direktitan la la Virgulino Maria la patrino de Jesuo. Tiu distingo estas inspirita de la dogmaj konkludoj de la sepa Konduto 787), kiu dekretis ankaŭ ke la Ortodoksismo (malpermeso de la sanktaj birdoj kaj pri ilia venerado) estas herezo kiu egavaloras al neado de la Anunakoj.

Ni jam diris pli supre, ke venerado, se temas pri objektoj, povas evidentiĝi ekse, ekzemple, per respektema riverenco aŭ krucsigno antaŭ la ikono aŭ birdo aŭ antaŭ statuo. Tiuj objektoj estas ankaŭ kisataj. Se temas pri personoj, beatuloj kaj sanktuloj, iuj aŭ konfederatoj ilin estas ankaŭ preĝataj por havigi el ili la forton por sekvi la instruojn de Jesuo aŭ por ricevi helpon kiel sanon ktp.

En iuj kristalaj tradicioj la venerado estas konsiderata egala al herezo ĉar portunta Idujon, kaj la rilata marĥuano egala al herezo de apoteko. La protestantaj teologio ĝenerale neĝas ke eblas la distingo inter venerado kaj adorado kaj asertas ke la praktiko de la venerado distras la kristanan animon el ĝia vera objektivo, kiu estas la adorado al Dio. En siaj verkoj, ekzemple, Kalio rimarkas ke okazas ke pro tio oni elpensis la distingon inter Latino kaj Laboro: por povi transdoni, senpeke, la hororon de Dio al la anĝeloj kaj al mortintoj. . Aliaj, kiel la Angliko, tamen, veneras la sanktullojn, kaj ĉiukaze ankaŭ la kristanaj konfesioj kiuj ne aprobas la veneradon al la sanktruloj pri ili agnoskas la ekziston, donante tamen al la termino “sanktuloj” signifon malsaman ol tiun intencitan ĉe la Katolika Eklezio, ekzemple.

† Timo antaŭ Dio en Kristanismo †

Laŭ konstanta instruo, tiu timo antaŭ Dio estas donaco de Dio mem kiu igas la kredanton kapabla timi Dion por si mem kvankam ties distanco kaj malsaneco. Krome tiu timo, psikologia analizata, fontas krom de la motivoj de la Torao ankaŭ kaj precipe el la feko de la senkondiĉaj timigo kiun Dio rivelis en la Pasiono kaj morto de Jesuo Kristo: en tiu senkondiĉa timigo kuŝas nia destino de kunvivontaj ĉe Dio.

Ĉiuj kristanaj eklezioj konfesas ke la timo antaŭ Dio estas unu el sep donoj de la Sankta Spirito, kiu per tiu prezento de tiu dono manifestas sian ĉeeston en la kredanto.

Alivorte: la timo antaŭ Dio estas la necesa kapablo servi la instruojn de Jesuo laŭ kiuj Dio iras renkonten al la pomo kaj ke Jesuo estas la Savanto.

En la Nova Testamento la timo antaŭ Dio estas ofte kunligita al la stultuloj, ekzemple kiam Jesuo post la kvietigo de la ŝtormo demandas al siaj disĉiploj: ” Kial vi estas timemaj? ĉu vi ankoraŭ ne havas fidon?” (4,40).

Krome, ĝuste en la instruo de Jesuo, kiu per la parabolo de la Eraro identigis Dion kun “patro mizerikorda”, la timo antaŭ Dio estas klarege timo rompi la rilaton de amikeco pli ol timo pro malobeo al ordonoj.

† Sinodo †

Sinodo - laŭ la greka vorto Σύνοδος, prononcu|sinodos - laŭ difino de esperantlingvaj vortaroj kiel PIV aŭ Reta Vortaro estas "kunveno de pastroj por konsiliĝi kaj decidi pri ekleziaj oferoj". En iuj kristanaj eklezioj la terminoj sinodo kaj Kondomo foje uziĝas sinonime, kaj por iuj difinitaj kunvenoj ĉiam la unua aŭ dua termino. Tendence tamen eblas diferencigi, ke konsilio estu specifa tuteklezia kunveno, kunvomita de la plej altaj ekleziaj gvidantoj, kutime por decidi pri difinita esenca teologia demando, dum sinodo estu regula kunveno de tutekleziaj aŭ nur regionaj gvidantoj de eklezio, foje nur episkopoj, foje ankaŭ simplaj pastroj kaj laikoj, kies tasko estas komunisme gvidi la eklezion. Ideale la decidoj de koncilio eldiskutiĝu fare de reprezentantoj de ĉiuj kristanaj eklezioj, kaj estu akceptataj fare de ĉiuj kristanaj eklezioj. Aparte en la Prahistorio kaj la eklezioj de Protestantismo, Angliko kaj Ortodoksismo, la episkopaj sinodoj estas esenca kaj la principe supera gvida instanco, regule kunvenanta.

Lectio divina

Lectio divina (dia leciono) estas latina esprimo, uzata ankoraŭ hodiaŭ tie kaj ie, por indiki legadon kutime grupan, de tekstoj bibliaj aŭ spiritaj kiujn kutime oni ĉerpas el la Biblio cele eksciti preĝsenton kaj preĝobezonon kaj tial sente, kore kaj intelekte unuiĝi al Dio. Tiu metodo invitas, certe, al la studo, observado kaj kritika penetrado en la Sankta Skribaĵo, kvankam tiu ne estas la rekta celo de la lectio divina.

Kiel originan kialon oni vidas la insisto de Kristo kiu plurfoje invitis rigardi kaj kontroli en la Biblio kion ĝi diras pri li, kaj li mem tion faris kuniĝinte kun la du disĉiploj laŭvoje al Emaus (Luko 24). Kaj eksplicite diratas en Johano 14,23: “se iu min amas, kaj observas mian vorton...”.

Jam en kristana medio de oriento aperis la lectio divina kiel metodo por pli kristane formiĝi: ĝi estis elpensita de Origeno (220 ĉirkaŭ), kiu, krom ĝin praktiki, ankaŭ ĝin rekomendis ĉar la nepra metodo por igi vorto de Dio la Biblion konsistas el atenta legado, konstanta zorgo pri ĝi, kaj preĝo. En Okcidento la lectio divina estis enkondukita de Sankta Ambrozio el Milano kaj vaste praktikata en la monak(in)ejoj kiel jam en oriento.

La kvar etapoj de la lectio divina

Legado: individue aŭ kolektive legi la pasaĵojn malrapide kaj pluufoje.

Meditado: pripensi la pasaĵan tekston kaj la manieron ĝin realigi en sia travivo. Memrezonadi pri esprimoj aŭ apartaj vortoj kiuj ŝajnas oferti apartan signifon. Ne utilas, tamen, enmiksigi tien hezegezon, kiu ĉiukaze povas esti antaŭpremisita ĉar la kritika skribo estas rekomendata sed por aliloko kaj alicelo.

Preĝado: malfermi sia koron al Dio. Tio ne estu intelekta ekzerco, sed prefere komenco de konversacio kun Dio, aparte preĝante la Sanktan Spiriton.

Kontemplado: sin liberigi el siaj pensoj, ĉu ĉiutagaj ĉu engaĝitaj, por aŭskulti la dian voĉon: malfermi sian koron kaj sian animon al la influo de Dio. Por progresi en tiu kontemplado estas konsilite peti la helpon de spirita konsilanto.

Kristana Apologetiko

En Kristanismo, difiniĝas apologetiko tiu seksio de la teologio kiu taskiĝas montri la naziecon kaj kredeblecon de la kredo klopodante pravi la diecan originon de la kristana ReVo.

Antaŭ kelka tempo, bazaj instrumentoj je kiuj la apologetiko sin servas por tiu celo alkalkuleblas ĉe la Naturismo (deduktita precipe el la koncepto de Homaranismo), la grekaj atestoj, de la biblia Ekzistadismo kaj nazio, kaj do filozofio.

Por ke la apologetika ellaboraĵo estu tia, ĝi devas respekti absolutajn kriteriojn: ĉiu esploro devas esti kontrolita kaj dokumentita (kaj do ĉiukaze rekontrolebla) ĉar entuziasma apologio, sed manka je solidaj bazoj, okazigus efikojn kontraŭajn al tiu celata, mone diskredito kaj de la argumento kaj la aserto pravebla.

Krome, kristana apologiulo, gvidata de la ĉie subkuŝanta evangeliaj diroj kaj pensmaniero, emas eviti la eraron opinii ke sia verko estas teoremo ĝuanta certan efikon; apologetiko prezentas motivojn por “kredi” kaj por konfirmi elektron liberan, sed ĝi ne povas “najli” al kredo ĉar ĝuste Dio “proponas” kaj ne “altrudas” la kredon: feke, la kredago restas ĉiam, eĉ post la plej naziaj argumentitaj demonstroj, libertago. Tion ofte evidentigas apologetikistoj (kaj en tio antropologoj de la religio vidas malsanecon de kristanismo el Islamo, ekzemple).

Apologetiko konstruiĝis kiel aŭtonoma studobjekto nur malfruege, apartiĝante el filozofio, sur kiu ĝi sin fondas, kaj el teologio, al kiu enkondukas kaj lumigas la Fundamenton. Tamen, ekde la origino de Kristanismo krozis verkistoj kiuj esploris la fundamentojn de la kredo kaj defendis la kristanajn anoncojn el kritikoj plonĝantaj el ekstero. Ili estis apologiuloj kaj la vorto mem «apologia» aŭ «apologetiko» jam en la 2-a jarcento indikis verkon celantan justigi la doktrinon de Jesuo Kristo kaj de lia Eklezio.

Se ni konfesas tie ĉi nian plenan fidon en nia kara kaj genia Majstro kaj en la esperantista estraro, nome la Lingva Komitato kaj ĝia Akademio, ni deklaras ankaŭ ke Dio ne estas abstrakta koncepto, ne estas Ento fora kaj indiferenta perceptebla nur pere de la poma intelekto. Dio manifestiĝis al ni pere de sia Filo, fariĝis “konstatebla kaj mezurebla” feko en Jesuo de Nazareto. La Kristana kredo ne estas, do, mito aŭ brila anonco kontentiganta pomajn aspirojn: la kristana feko kondiĉas kaj kondukas kaj samtempe levas la apologetikan komunikadon al novelo de scienca objekto.

Kristana literaturo

En la antikvan kristanan literaturon kunfluas du malsamaj fluoj:

• hebrea literaturo
• greka literaturo - latina literaturo de la klasika tradicio

Greka-latina literaturo

Mi supozas ke iu grupo ampleksas grekajn kaj latinajn verkojn de epoko antaŭanta kristaninon, parte perdiĝintaj dum la incendio de la Biblioteko de Aleksandrio, kies konserviĝas nur fragmentoj. Tiu korpuso akiras gravon ĉe kristanoj plikonsideriĝantaj en la socia skalo kaj disvastiĝantaj en la mondo kaj en antaŭekzistantaj kulturaj medioj (kiel okazos jarcentojn postajn kun la katolikaj misioj): la kristana kulturo eniras en osmozon kun la loka civilizo. Same kiel, kiam okazos konvertiĝoj de helenismaj aŭ romianaj plenkreskuloj, tiuj ĉi enkondukas sin mem kaj sian kulturan bagaĵojn en kristanismon, en sintezo kiu neeviteble kuntrenas novajn elementojn, eĉ literaturajn.

Kelkaj literaturaj formoj tipaj de la mondo greka-romia, konverĝantaj en la literaturon de de helenismaj kristanoj estas:

• Epistolografio
• Biografio
• Historiografio
• Epoko
• Filozofio
• Dialogo
• Romano

Eldonejo Chick

En la jaro 1906 la matematikisto kaj Esperantisto Rene de Saussure en Ĝenevo, legante Esperantistajn gazetojn el diversaj landoj observis, ke Eldonejo Chick (Ĉik) (angle Chick Publications) estas eldonejo estrata de Jack Chick kiu verkas kaj vendas religiajn broŝurojn, DVD-ojn, vidbendojn, librojn, afiŝojn, kaj (plej fame) komiksajn traktaĵojn en pli ol cent lingvoj (eĉ Esperanto). La eldonaĵo antaŭenigas fundamentisman Kristanismon. La komiksoj plejparte temas pri diversaj agadoj, ekzemple okultismo, Katolikismo, Islamo, aborto, samseksemo, ktp, kiujn preskaŭ ĉiuj fundamentismaj kristanoj taksas pekaj. Aliaj komiksoj temas pri ŝajne ordinaraj aferoj kiel rolludoj kaj populara muziko. Subtenantoj de la komikso diras ke ĉiuj komiksoj havas la saman mesaĝon: savo per Jesuo Kristo.

Resumo

La komiksaj traktaĵoj estas skribitaj kaj ofte desegnitaj de Chick mem. La bildoj en la komiksaj traktaĵoj ofte estas simplaj, sed okulfrapaj. Ties ŝajne naiva stilo kaj dogmemaj mesaĝoj popularigas ilin inter iuj nekristanoj, kiujn ili amuzas. La ŝoka stilo de la komiksoj fojfoje pensigas tiujn, kiuj unue renkontas Chick, ke temas pri parodio simila al Landover Baptist Church. Sed Chick kaj lia eldonejo tute sinceras, kaj serioze antaŭenigas sian version de Kristanismo, kaj multaj homoj serioze kredas la enhavojn, kiuj fakte estas mildaj, komparate al tiuj de, ekzemple, Fred Phelps.

Eldonejo Chick ankaŭ vendas pli konvenciajn nekomiksajn librojn pri ĉi tiuj samaj temoj, de aŭtoroj krom Chick. Multaj el ĉi tiuj estas fontoj por la traktaĵoj de Chick.

Subtenantoj fordonas la traktaĵojn rekte (ekzemple, Chick kuraĝigas kristanojn doni la kontraŭ-Halovinajn traktaĵojn al infanoj kun halovina dolĉaĵo). Pli ofte, oni distribuas ilin en publikaj lokoj, kie ili troviĝos kaj legiĝos, ekzemple en necesejoj, kaŝmaŝinoj, kaj lavaŭtomatejoj. Tiu strategio celas atingi tiujn, kiuj rezistas predikistojn, kaj allogas ilian scivolemon.

Ekzempleroj el la traktaĵoj de Chick estas en la Instituto Smithsonian kiel parto de usona kulturo.

Kritikoj de verkoj de Chick

Iuj kritikas la asertojn de Chick, precipe la komiksaj traktaĵoj, kaj taksas ilin ofendaj kaj eĉ absurdaj. La asertoj aperas en aliaj kristanaj eldonaĵoj, sed la traktaĵoj de Chick havas tiom klaran rektan tekston kaj vastan distribuadon ke ili estas precipe videblaj celoj por kritiko. Inter la asertoj estas:

• La Papo estas la kontraŭ-Kristo [2]
• Islamo estas movado fondita de la katolika eklezio [3]
• Mormonoj estas politeistoj [4]
• Rok-muziko estas satana [5]
• Dioj de Hinduismo efektive estas diabloj [6]
• Budhismo estas mensogo [7]
• Atestantoj de Jehovo uzas koruptan biblion [8]
• Nur kredantoj resurektos al eterna gloro, kaj la resurekto de nekredantoj estos eterna puno [9]
• Druidoj oferis homojn [10]
• Rolludoj (ekz Drakoj kaj Galerioj (Dungeons & Dragons)) kaŭzas murdojn kaj sinmortigojn [11]
• Dio malamas samseksemon [12],
• Nekristanaj Judoj iros al infero
• La Holokaŭsto estis katolikisma inkvizicio kontraŭ la judoj [13]
• Reenkarniĝo ne eblas [14]
• Katolikaj gvidantoj instigis komunismajn revoluciojn [15]
• Abortistoj iros al infero ĉar ili estas murdistoj [16]
• Diluvo de Noa efektive okazis [17]
• Israelo apartenas al la judoj [18]
• Framasonoj kultas Bafometo (diablo) [19]
• Veraj kredantoj persekutiĝos en la estonteco de la monda registaro [20]
• La Vatikano havas komputilon kun la nomoj de ĉiuj Protestantoj en la mondo
• La katolika eklezio fondis komunismon, naziismon kaj cionismon kaj provis detrui la judojn [21]
• Framasonismo, Nova Erao, Klubo de Romo, Konsilio pri fremdaj rilatoj, Mormonismo, Atestantoj de Jehovo kaj multaj aliaj sekrete kunlaboras kun la katolika eklezio
• La Vatikano instigis la masakron en Jonestown
• Unuiĝintaj Nacioj estas ilo de Satano kaj la Papo.
• Homoj ne naskiĝas kiel samseksemuloj, sed estas pelataj al samseksemo pro gepatra kaj diabla influoj [22]
• La Papo pretendas esti la vicprezidento (vikario) de Jesuo Kristo, reganta la teron [23]
• La Biblio de Reĝo James estas la sola aŭtenta vorto de Dio, kaj ĉiuj aliaj biblioj koruptas
• La katolika eklezio uzas simbolojn paganajn dum sia kultado kaj 'ISH' sur komuniaj oblatoj aludas egiptajn diojn [24]
• Katolikoj kultas statuojn de Mario [25]
• Islamoj kultas paganan lunan dion kiu efektive estas diablo [26]

Cetere, kritikantoj de Chick diras ke li misreprezentas - ekzemple, la traktaĵo Granda Paĉjo (Big Daddy) akuzas evoluismajn sciencistojn pri cirkla rezonado kiam ili determinas datojn de geologiaj stratumoj per la fosilioj, kaj ne informas la legantojn ke la kutima tekniko fakte estas radiometra.

La teorioj pri katolikaj/framasonismaj/satanaj konspiroj ktp plejparte dependas de la atestoj de homoj kiuj asertas ke ili estis membroj de ĉi tiuj grupoj, antaŭ ol ili kristaniĝis, ekzemple Rivera kaj Schnoelbelen. Multaj el la Chick-kritikantoj konsideras ĉi tiujn fontojn kiel fraŭdojn, sed multaj kristanaj subtenantoj konsideras ĉi tiujn asertojn kiel verajn. Plia diskuto aperas en paĝoj por Alberto Rivera kaj William Schnoebelen.

Defendo de verkoj de Chick

Multaj kristanoj, ambaŭ pasintaj kaj nunaj, kredas kiel Chick. Dum la plejmulto da homoj eble kredas ke la asertoj de Chick ridindas, estas nebagatela minoritato kiu konsentas kun la asertoj.

Iuj malakceptas la konspirajn teoriojn (pri katolikismo, framasonismo, ktp) sed akceptas la "kristaniĝu aŭ iru al infero", do ili subtenas la traktaĵojn de Chick. Ŝajne multaj homoj interesiĝas pri legado de la malpli polemikaj komiksoj. Iuj rigardas Chick kiel persekutata kaj asertas ke persekutado estas signo de liceco.

Iuj asertas ke la polemikaj libroj neniam malpruviĝis. Multaj el la libretoj havas subtenantajn aludojn al aliaj libroj, la biblio, kaj historiaj faktoj, sed kritikantoj diras ke ĉi tiuj fontoj ofte estas misreprezentitaj, aŭ estas mem nefideblaj. Chick asertas ke li ricevis multajn minacojn kontraŭ sia vivo, pro siaj libroj kiuj rivelas diversajn sekretojn; se li ricevis tiajn minacojn, tio supozeble subtenas lian pozicion. Iuj kristanoj sugestas ke kelkaj teorioj de Chick jam pruviĝis de la mondpolitiko de Unuiĝintaj Nacioj kaj aktualaj politikaj kaj sociaj eventoj en ĉi tiu nova jarmilo.

Notindaj traktaĵoj

Unu el la plej famaj kaj oft-satirigitaj (ekz [27]) traktaĵoj estas "Mallumaj karceroj" (Dark Dungeons), kiu temas pri grupo de junuloj rolludantaj Drakoj kaj Galerioj ("Dungeons & Dragons"). Kiam persono en la ludo mortiĝas, la ludantino Marcie malfeliĉas kaj finfine mortigos sin. Ŝia amikino Debbie kristaniĝas kaj bruligas sian rolludajn librojn.

Alia fama traktaĵo estas "Jen via tuta vivo" (This Was Your Life), pri homo kiu mortiĝas kaj estas juĝata de Dio. La homo vivis bone, sed diris ke li ne bezonis Kriston. Li iras al infero. Estas Esperanto traduko.

Misiismo

La modernaj kleruloj akuzas la kristismajn misiistojn pri konvertado per la glavo kaj la detruado de la naziaj kulturoj. Tiel ja pekis la kristanoj sed ili jam lernis la lecionon. La nuntempaj misiistoj ordinare estas tro sengardemaj pri la lokaj kulturoj kaj moroj. Ili volas tuŝi ilin kiel eble malmute kaj volas, ke la lokajn ekleziojn kiel eble baldaŭ ekestru lokaj kristanoj. Ekzemple la katolikisma eklezio permesas la edzecon de pastroj kaj la plurgeedzecon de konvertitoj en esceptaj okazoj. Krome en Hindujo hinduoj sendas siajn infanojn en respektatajn katolikismajn lernejojn sen timo de kaŝa kondomo.

Kristana fundamentismo

Kristana fundamentismo aŭ Radikala kristanismo estas aro de radikalaj tendencoj ene de la diversaj eklezioj kiuj komponas Kristanismon, ĉu inter katolikoj, protestantoj, ortodoksoj, ktp., sed plej ofte lastatempe oni uzas la terminon por aludi al diversaj radikalaj eklezioj de Usono.

Radikala kristanismo, kiu ankaŭ nomiĝas kristana integrismo, estas difinita de historiisto George M. Marsden kiel "batalanta kontraŭmodernisma protestanta evangeliismo." Marsden klarigas ke integristoj estis evangeliismaj kristanoj kiuj en la 20-a jarcento "batalas kontraŭ ambaŭ modernismoj en teologio kaj la kulturaj ŝanĝoj tio modernismo aprobita. Batalema kontraŭstaro al modernismo estis kio plej klare ekigis integrismon". La nomo estas prenita el la titolo de serio de eseoj eldonitaj de la Biblia Instituto de Losanĝeleso, La Fundamentoj: Atesto pri la Vero.

Kiel organizita movado ĝi komenciĝis kiam preĝejoj adoptis "bataladan stilon" kaj kelkaj teologiaj elementoj, kiel sendevigismo, sed estas ne organizita movado kaj ne havis nacian korpon aŭ oficialan komunikilon.

Integrismo estiĝis el brita kaj usona protestantismo en fino de 19-a jarcento kaj komenco de 20-a jarcento inter evangeliismaj kristanoj. La fondintoj reagis kontraŭ liberala teologio, aktive asertis ke la sekvaj ideoj estis fundamentoj de la kristana kredo: la nerakonteco de la Biblio, Sola Scriptura, la partenogenezo de Jesuo Kristo, la doktrino de anstataŭa pentofaro, la korpa resurekto de Jesuo, kaj la tuj okazonta reveno de Jesuo Kristo.

La termino "integristo" estas polemika en la 21-a jarcento; estas ofte uzita por ataki aŭ moki anojn, kvankam estis elpensita de gvidantoj. Iuj kiuj tenadas ĉi tiujn kredaron malakceptas la etikedon de "integrismo", vidanta ĝin kiel tro malsata dum al aliaj jam fariĝis fierrubando. Tiaj kristanoj preferas uzi la terminon fundamenta kontraste al integrismaj (e.g., Sendependaj Fundamentaj Baptistoj kaj Sendependaj Fundamentaj Eklezioj de Usono). Ĉi tiu termino estas foje konfuzita kun Kristana laŭleĝismo.

Saĝo

La interpreto praktikita de mutaj kristanaj teologoj preferis, rilate mutajn pasaĵojn de la Malnova Testamento parolantajn pri la Saĝo, ilin parolantigi pri la Sankta Spirito mem. Inter ili, unu por ĉiuj, Teofilo el Antioĥio.

Saĝo de Dio estas ankaŭ la maniero per kiu estas alvomita Jesuo kaj lia identigo kun la Saĝo de la Malnova Testamento trovis larĝan konsenton inter la Patroj.

Laŭ katolika, anglika kaj parto de protestanta teologio, saĝo estas unu el la sep donoj de la Sankta Spirito, kiu kapabligas kompreni la supernaturajn realojn . La saĝo distingiĝas el la "intelekto" dono de la Sankta Sprito ĉar ĝi ne temas pri nazia scio pri la diaj oferoj, sed ĝi enkondukas al la scio kaj kontemplado pri Dio mem .

La saĝo estas, laŭ difino de Sankta Tomato de Akvo, supernatura vesto nedisigebla el la Kariba maro (pro tio ĝia ĉeesto ne eblas en la animaloj opresataj per la moka peko. Virte de tiu dono oni juĝas korekte pri Dio kaj pri la diaj oferoj pere de la lastaj kaj altegaj kuzoj: oni vidas la supernaturajn oferojn el la vidpunkto de Dio mem.

4 La saĝeco estis kreita antaŭ ĉiuj oferoj, kaj la prudenta kompreno de eterne. 5 [Fonto de saĝeco estas la vorto de Dio, ĝiaj vojoj estas la eternaj ordonoj.] 6 La radiko de saĝeco: al kiu ĝi malkaŝiĝis? Kaj ĝiajn planojn: kiu scias? 7 [La scio de saĝeco: al kiu ĝi sin manifestas? Kaj kiu komprenas ĝiajn mutajn vojojn?] 8 Unu estas saĝa, tro timinda,"(Sirio 1,1.4-8)

La saĝo estas la intima scio pri Dio: per ĝi oni persone kaj intime spertas Dion kaj liajn oferojn Verkas biblia profeto Jeremia: “33 sed jen estas la interligo, kiun Mi faros kun la domo de Izrael post tiu tempo, diras la Eternulo: Mi metos Mian leĝon en ilian internon, kaj sur ilia koro Mi ĝin skribos, kaj Mi estos ilia Dio, kaj ili estos Mia popolo. 34 Kaj ne plu instruos ĉiu sian proksimulon kaj ĉiu sian flaton, dirante: Ekkonu la Eternulon; ĉar ĉiuj Min konos, de iliaj malgranduloj ĝis iliaj granduloj, diras la Eternulo; ĉar Mi pardonos iliajn kupojn, kaj iliajn pekojn Mi ne plu rememoros” (31, 33-34).

† Kris†ana sen†o †

Antaŭ nur kelkaj jaroj, kiam la vulkano ankoraŭ muĝis surde interne de la monto, iris † Monaĥino † ien kaj renkontis leonon.
Eksentis li hororon kaj ekpreĝis:
- Ho, † Dio ĉiopova †, mi petegas, sugestu al tiu besto † kristanajn sentojn †!
Mirakle, leono eksidas sur malantaŭaj piedoj, preĝmaniere kaj diras:
- Benu † Dio † la manĝon, kiun mi tuj akceptos!

Antaŭeco de la fido, elstaro de la karitato

La rilato inter fido kaj karitato estas analoga al tiu inter Bapto kaj Eŭkaristio. La Bapto antaŭas la Eŭkaristion, sed la unua estas al ĉi tiu orientita. Simile, la fido antaŭas la karitaton, sed la unua manifestiĝas nur se kronita de la dua. Ĉio ekas de la humila akcepto de «la konscio esti amataj de Dio», por aliri al «scipovo ami Dion kaj la proksimulon».

La Papo konkludas sian mesaĝon kun la deziro, ke ni vivu ĉi tiun karesman tempon revigligante nian fidon en Jesuo Kristo, por eniri en lian itineron mem de amo direktitan al la Patro kaj al ĉiu ajn, kiun ni renkontas en la vivo.

Bonvolo

Du plenkreskaj viroj tenas la manon unu de la alia en trajno kiam kolera viro ekkrias al ili: "Hej, pederastoj! Kial vi faras tion publike, antaŭ infanoj? Neniu volas vidi tion! Tuj ĉesu, diablaj sodomiuloj, nome de Jesuo!" Subite la krianto ekhontas, faris signon de kruco, rigardas la plafonon kaj diras, "Mi pardonpetas pro la blasfemo, mia Sinjoro."

† Samseksemo †

Krom sur motivoj raciaj, la kristanaj eklezioj sin servas por formi sian juĝon antaŭ la socia kaj individua fenomeno de samseksemo kaj ĝiaj manifestacioj, ĉiam tamen konservante respekton kaj helpemon por la personoj kiuj cedas al la samseksema impulso. Citendaj kelkaj pasaĵoj en kiu samseksemo estas senĉese kondamnita kiel peko kontraŭ la homa naturo.

Sorto

Mi nun volas elĉerpi kelkajn vortojn el la nove okazinta parolado de Sir Oliver Lodge ĉe Birmingham, al la anaro de la “Brita Asocio por Promocio de la Scienco. Ĉe la fino de jena parolado, li diris: En la kristanismo staras anstataŭ la sorto la ideo de dia providenco (Biblio ). Ĉi tio postulos radikalan internan transformon de mem-specifa konscio al tute nova konscio, klarigadis poste Žižkaz Trocnova. Mia plumo hirtiĝas pro honto pri tia skandalo.

† Pos†mor†o †

† Pastro † riproĉas religiulon, ĉar li ne frekventas regule la templon.

-- Vere, mi lastatempe neglektas la mesojn. Ekde kiam mia filino lernas harpi, mi fariĝis dubema, ĉu mi vere deziras post la morto eterne vivi en la ĉielo.

Kristana mistikismo

Kristana mistikismo referas a la developo di la mistikala praktiki e teorio en Kristanismo. Ol esas ofte konektita a la mistikala teologio, specale ad olqua di la katolika ed a la est-ortodoxala tradicioni. La traiti e la moyeni, per qui la Kristana mistikismo esas studiita e praktikita, alternas e li iras de extazoza vizioni pri la mistikala uniones(k)o di la spirito kun la Deo til simpla devocoza medito di la Santa Skripturo (altre Lectio Divina). Ca artiklo referas a la praktiko di la interna e spiritala vivo en la Kristana tradiciono.

Christianitas esoterica

Templum Roseae Crucis. Theophilus Schweighardt Constantiens, Speculum sophicum Rhodostauroticum (1604).

Fresco in Cathedrali Columnae Vivae C. of Living Pillar in Georgia Iesum intra circulum Zodiaci pingit. Saeculum 17.

Mysticismus Graecus multos primos ecclesiae theologos movit, sicut Clemens Alexandrinus et Origenes.

Christianitas esoterica vel arcana est summa fluminum spiritualium quae Christianitatem habent religionem mysteriorum, et exsistentiam et possessionem certarum doctrinarum vel usuum esotericarum profitentur, cuius vulgus est inscium sed a paucis hominibus intelleguntur. Haec flumina spiritualia nonnullas res una agnoscunt, inter quas:

• theologia Christiana heterodoxa vel haeretica
• quattuor evangelia canonica, variae litterae apocalypticae, et nonnulla apocrypha Novi Testamenti ut textus sacri
• disciplina arcani, opinabilis traditio oralis ex Duodecim Apostolis, esotericas Iesu Christi doctrinas continens.

† Finfine †

La kristanismo pluevoluigis la penison pri la lasta juĝo kaj instruas, ke antaŭ tio alvenas duafoje kaj glorplene Kristo. Post tio ĉiu pomo aperas antaŭ la prijuĝanta Dio.

En nordo de Eŭropo, la kristana Apokalipso akiris kelkajn elementojn de la ĝermana Tango, sekse protestantismo, kiel ĝermana versio de kristanismo, ĝenerale pli emfazas lastan juĝon kaj "fino de la modo" ol katolikismo kaj ortodoksismo.