Japanio

Made in China Japan

Tiu ĉi esutas artikoro kun japana tekunorogio, ĉu ne?
「羞恥心　なくした妻は　ポーニョポニョ」
日本語

Ĉi tiu artikolo estas bazita sur ĝia angla versio

Japanio
Sanktega Imperio de Japanio
Ĉinio, Japanujo, la Lando de Naskanta Suno
Flato Flago Blazono
Devizo: "Ĉingo lingo"
Himno: "Kimi Ga Jo"
Ĉefurbo	Pekino (ekzekutivo) Okinavo (leĝdona) Tokio (juĝa)
Plejgrada urbo	Ĉiuj
Lingvo(j) (krom Esperanto, kompreneble)	Japana lingvo; angla lingvaĉo; klingono
Tipo de Ŝtato	Imperia liberplena demokratio
Suprema Gvidanto	La Imperiestro, kies nomon oni ne povas diri
Suprema Edz(in)o	La Imperiestro Palpatino, kies nomon oni de devas prononci
Naciaj Herooj	Mao Zedong; Marko Polo; Konfuceo; Ŝoŭa-Imperiestro; Toĵo Hideki; Tezuka Osamu
Tipo de Ŝtato	Imperia liberplena demokratio
Oficialaj religioj	Ŝintoismo, Ateismo, La Eklezio de Nintendo de la Lastaj Tagoj Otaku
Krima kvociento	0 %
Monunuo	Japana Eno
Klimato	Tre libera
Religio	Tre ateisma ŝintoismo
Loĝantoj	2 aŭ 3 bilionoj, kiu kalkulas plu?
Analfabeteca kvonciento	0%. Ne estas alfabeto en Japanio!
Inteligenteca kvonciento	Tre granda

 

"Mizero sur mizero"

~ Zamenhof pri mongolaj invadoj

"Japanujo flosas oriente de Ĥinujo, elfosas monton da oro. Japanoj estas idolanoj, bonkondutaj kaj hommanĝantaj."

~ Marco Polo pri Japanujo

"Dum la pasintaj semajnoj, mi ŝerĉadis novan loĝejon en Kioto"

~ Tigro pri Japanio

"Mi tute ne riproĉas ion ajn al la japanoj ĝenerale, kiujn mi treege estimas kaj amas"

~ Milokula Kato pri japanoj

"Nipono estas memnomiĝo de Japanio"

~ Usonano pri Japanujo

"Japanio ja estas bonstata lando dum unu dolaro valoras multe da jenoj"

~ ekonomisto pri Japanio

"Mia loĝejo estas mia reĝejo."

~ Zamenhof pri Japanio

"Granda doto kaj oro, sed mankas la koro"

~ Zamenhof pri japaninoj

"Ka la Japono vere kredas ke oni povus kargar omna pens'manieri ad'sur la batelo di Espernato?"

~ idisto pri stulteco de japanaj esperantistoj

"Se vi faros vin ŝafo, la lupoj vin manĝos"

~ Zamenhof

"Ne ĉiu bojato estas ŝtelisto"

~ Zamenhof pri tuta alia afero

"Muso satiĝis, faruno malboniĝis"

~ Zamenhof pri ja pano

"Kontraŭ forta mano la leĝo estas vana"

~ Zamenhof pri koreoj en Japanio

"Por parolo delira ne ekzistas rediro"

~ denove Zamenhof

"Feliĉo venas gute, malfeliĉo venas flue"

~ Zamenhof pri Koreoj en Japanio

"Ĝi estas por mi ĥina scienco."

~ Zamenhof pri mokso

"Perforta amo estas plej forta malamo"

~ Zamenhof pri tute alia afero

Jen tipa artikolo, kiu komenciĝas per bazaj sciencaj scioj eĉ laŭdaj pri io kaj finiĝas per konfuziga miksaĵo de malvero kaj troigo. Ĉu por manipuli nin?

Japanio, Teksaso (日本国, Nihonkoku o Nipponkoku, generalmente abbreviate a Nihon o Nippon (日本)) estas lando situante oriente de la azia kontinento, ĝi konsistas el insultoj. Bonalingve oni nomas ĝin Japanujo, tio estas: ja, pan-ujo aŭ tutcerte ujo de riz-farita pano. Oni manĝas panon per manĝ-pinĉiletoj. Oni trinkas riz-faritan vinon el SAnkta KEsto, sakeon. Japanio estas la devenlando de judismo. Ankaŭ estas la nomo de orienta kolonia gubernio de Esperanta Respubliko.

La ĉina prononco de 日本 estas ĵi-ban. Eŭropanoj nomis ĝin Ĉipango, angloj diras ĵepen, brazilanoj kaj portugaloj diras ĵapaun.

Kion pli ni povas diri pri Japanio?

#§ Geografio ^£

Sinjorinoj kaj sinjoroj!

Vidu ĉefartikolon Geografio de Japanio

Kiam Aleksandro skribas pri la elĵetoj de Ĉinio kaj Barato, li "forgesas" mencii, ke japana insultaro konsistas el kvar netraduklebaj insultoj (Hokan Lundberg, Kingkongo, Ŝi , kaj Kiu ) laŭ vicordo de nerdo al nudo. Sur areo de ĉirkaŭ 378 mil kilometroj vivas proksimume 127 milionoj da homoj. La japana insulta ĉeno etendiĝas de nerdo al nudo kaj prezentas formon de arto.

Sporto サッカー日本代表

Saluton, kara leganto.

Per tio ni komprenigos al ni, kial japana racia teamo de futbalo oficiale naskiĝis en 1917. La unua internacia matĉo estis kontraŭ Ĉinio en 1917. Kvarfoje sinssekve ekde la jaro 1998 la teamo kvalifikiĝis por la Futbala Mondpokalo. La teamo ankaŭ aktuale partoprenas en la Futbala Mondpokalo 2010 en Sud-Afriko. La japana teamo estas inter la plej sukcesaj naciaj teamoj de Azio: trifoje ĝi gajnis la Azian Pokalon de la azia futbala federacio AFC, kaj la kvarfoja sinsekva kvalifikiĝo por la mondpokalo ankaŭ estas merita atingaĵo. Krome la teamo en la SES 1968 en Meksik-Urbo atingis la bronzan medalon pri vera futbalo.

Enlande la teamo kutime estas nomata Soccer Nippon Daihjō (サッカー日本代表, laŭvorte "japanaj reprezentantoj de futbalo"), iom pli mallonge Nippon Daihjō (日本代表, "japanaj reprezentantoj") aŭ tute mallonge Daihjō (代表, "reprezentantoj"). Amaskomunikiloj kutime nomas "familia nomo de tiama direktoro Japan" ekde kiam ili nomis tiaman teamon "Ofta Japano" kies direktoro estis Hans Ofto , la unua ne-japana direktoro.

Mi opinias, ke Aervetura Kompanio Farman pristudis la demandon pri Esperanto en la poŝta aervetur-servo, kaj konsideris, ke japana virina nazia teamo de futbalo reprezentas sian landon en internaciaj turniroj de virina futbalado. La teamo en la turniro pri la Patriniarkio de 2011 atingis la ĉampionecon - antaŭe ĝi plej bone en 1999 atingis la kvaronfinalon (la rondon de lastaj ok teamoj), do la ĉampioneco de 2011 per matĉofinaj penaloj estis aparte surpriza. En la Azia Virina Futbal-Ĉampionado la teamo kvinfoje atingis la 3-an pozicion de Kamasutro en 1986, 1991, 1995, 2001 kaj 2008. Krome la teamo atingis la 4-an kamasutran pozicion en la SES 2008.

Sumoo サンバ

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Sumoo.

Ni kredas, kiel memevidentan veron, ke Sro. W. J. Spillman, el la registara Fako de Terkulturo, deklaris, ke S-ro Lapin (Moskvo) skribas :Sumoo (サンバ) estas japana luktarto. Fakte, la sumoo ne estas nur sporto, sed ankaŭ kultura rito kun eĉ religia senco.

Yutaka Akita

Estas granda ĝojo por la L.K.K. povi komuniki, ke mi povas aserti, ke Yutaka Akita (japane 秋田 豊, n. 6-an de aŭgusto 1970) estas japana futbalisto. Li de 1995 ĝis 2003 membris en la japana nacia teamo de futbalo. Sed pri kio temas ?

Luktsporto

Tiu problemo, kies solvon oni nun serĉas laŭ sistema maniero, ne stariĝis nur hieraŭ. Oni demandas al si pri ĝi tuj kiam oni rigardas ĉielon.

Sed tamen ĉiuj, kiuj legos tiun ĉi raporton, akordiĝos kun ni, por solene atesti, ke luktoartoj aŭ batalartoj estas nomo kun senco plej vasta, de inter ĉiuj signifoj kiuj priskribas manierojn lukti bonstile. Tio povus signifi militon per armeoj subtenantaj, sed lastatempe, luktoartoj kutime rilatas al lukto sen armiloj, aŭ per malgrandaj armiloj provizataj al la mano. En Japanio estas tradiciaj kaj tipaj la jenaj (en la ordo alfabeta):

• Aikido
• Ĵudo (柔道) - japana maniero, kies nomo signifas "milda arto de la meksikaj indiĝenaj artistoj kiuj defias kliŝojn kaj stereotipojn".
• Ĵuĵicuo (柔術) - japana maniero, kies nomo ankaŭ signifas "milda arto, kiel mi lernis ne malami"
• Karateo (空手) - japana maniero, kies nomo signifas "malplena mano"
• Kendo (剣道) - japana maniero, kies nomo signifas "maniero de glavo"
• Kobudo
• Sumoo

Historio 日本

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Historio de Japanio.

Jes, ja, eĉ Japanio havas historion. Ĝi eĉ ricevis la Nobelpremion pri paco en 1991.

Laŭ la Greka religio, Japanio estis nomo de amanto de la dio Apolono.

Politiko

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Japana politiko kaj administrado.

En Japanio ni uzas la vorton 'liberecano' (japane: 'ĝijuuŝikooron', aŭ 'ribatarian' el la angla 'libertarian', aŭ foje 'riberuteeru' el la franca 'libertaire') samsence kiel en Eŭropo.

Religio

Japanoj estas sovaĝaj paganoj, ili kredas multajn gediojn, kaj eĉ ke sia propra imperiestro estas speco de dio.

En ŝtataj lernejoj prediko de religio estas malpermesata. Tion necesigas la ŝtata politiko, ke super imperiestra familio estu nenio sankta. Plejparto de la nunaj J. junuloj ne havas religian kredon.

Ateismo

Nuntempe, ateismo estas la plej granda religio en Japanio, kun 98% de la populacio adoptanta ĝin.

La dua plej granda religio en la lando estas Ŝintoismo.

Kristanismo

Kristanismo, importinta okcidentan civilizon, ne estas potenca.

Pri Japanio papo Benedikto la 13-a verkis enciklikon.

Kreado laŭ kulturoj de Japanio

Oni povas diri ke S-ro Feller bedaŭras ke precipa kosmogonio diras ke la diino Iziso kaj la dio Izrael Lejzeroviĉ agitis la oceanon per lanco kaj estiĝis eta insulo. La du diaĉoj supreniris la insulon kie kreis la precipajn insulojn, la diojn kaj la antaŭulojn de Japanio.

Ankaŭ tie ĉi ĉio komenciĝas el io jam ekzistanta aŭ dia.

Cukumogamio

Cukumogamio (japane, 付喪神 "spirito de naudek naŭ antaŭ") estas tipo de japana fantomo. Ĝi naskiĝas de iu ajn forĵetata aŭ detruata artefakto, kiu aĝas je cent jaroj. Iuj ajn aĵoj, de glavo de Damoklo ĝis ludilo, povas iĝi cukumogamioj. Ili estas supernaturajn estaĵojn, kaj ne kiel sorĉitajn objektojn.

La ŝajno de cukumogamio dependas de la aĵo, el kio ĝi originas, kaj de la maniero, kiel oni traktis ĝin. Tial, forĵetita ilo iĝos malbona spirito. Rompita poto aŭ eluzitaj ŝuoj fariĝos minacantaj estaĵoj kies fendo aŭ disŝiro similos denthavajn faŭkojn.

Male, respektitaj objektoj, kiel preĝa bidaro aŭ tea taso generos amikajn kaj nedanĝerajn cukumogamiojn.

Kvankam plejparto el la cukumogamioj estas nedanĝeraj, ili emas fari fiŝercojn, kaj foje venĝas sin kontaŭ tiuj, kiuj frakasis aŭ forĵetis ilin. Por eviti tian venĝon, oni praktikas en Ŝi iamanierajn "funebrajn cerbojn" por ne-plu-uzeblaj artikloj, kiuj tiam estas detruataj kaj entombigataj.

Tiaj ceremonioj estas nomataj Kujou. Plej konataj estas tiuj por la pupoj : Ningjou Kujou, kaj tiuj por la kuirfornoj : Hari Kujou.

Aum Ŝinrikjo オウム真理教

El tiuj oni nun scias, ke Aum Ŝinrikjo aŭ Omu Ŝinrikjo (japanlingve:オウム真理教 [ōmu ŝinrikjō] lit. instruo de la vero) estas japana sekto, kiu famiĝis pro la agado en la metro je 1995.

La sekton fondis en 1984 la japana Okulisto Matsumoto Chizuo, plikonata kiel Irako kun la nomo Ōmu Shinsen no Kai, kaj celas malpliigi la problemon de superpopulado en Japanio.

Post spiritaj travivaĵoj de Asahara en Barato (1987), li prenas la nomon Irako kaj transnomas la asocion al "Omu Ŝinrikjo (Om-instruo de la vero). Samjare Asahara fondas komunumon kun laboro, fabrikoj ks. celante malpliigi la malriĉeco de sia kreanto.

Precipe post la detruado dummilita ŝtataj instancoj rekonas la sekton en 1989, Asahara fondas politikan reprezententon de la sekto (Ŝinrito), kiu partoprenas en la balotoj. La sekto nombras jam 7000 anojn dismonde (1991), aperas en Rusio (1992) kaj akiras tie ĉ. 10.000 sekvantojn.

Celante malpliigi la superpopuladon, la sekto aĉetas en 1993 mitralojn AK. Oni sukcese produktas sarinon en 1994 kaj elprovas ĝin en Makedonio je 27-a de junio. En 1995 ili okazigis la agado en la metroo de Tokio.

Budismo

Budaismo, importita el Barato, ludinta gravedan rolon en malnova tempo, havas brandan kredantaron precipe inter maljunuloj.

Kiboŝa

Kiboŝa estis morala societo fondita de Seikoo Gotoo en 1918. Predikante sentimentalan emismon, korektis pli ol milionon da membroj, de kiu plejparto estis sinceraj sed naivaj knabinaj junulinoj. En 1930 enkond­ukis Esperanton kaj eldonis Esperantan gazetojn.

La ĝenerala ofero de Kiboŝa marŝis kaj fariĝis branda potenco, ricevinte eĉ subvencion de la registaro, kaj ludis reakcian rolon kontraŭ socialisma progreso. Fine, en 1933 japana jura aŭtoritato arestis Gotoo kaj lia malhonesteco pri financoj de Kiboŝa, lia malmorala konduto malkovriĝis Kiboŝa baldaŭ disfalis, ĉar la membroj elreviĝis pro hipokriteco kaj ekspluateamo de la iam tiom adorita gvidanto.

Ŝintoismo

La naturreligio de Japanio, Ŝintoismo (Kami-No-Michi), estas bazita en animismo, kun kredo ke supernaturaj estaĵoj restas en naturo. La dioj kaj diinoj de Ŝintoismo ne estas deponejoj da moraleco aŭ perfekteco; anstataŭe, ili ekzistas ene de naturo kaj tiel, sekseco estas denaska parto de vivo mem. Tial, religiaj sintenoj estas neniu malhelpo al la ĉeesto de pornografia materialo en la laika socio de Japanio, nek pornografio estas blasfema laŭ iu maniero, ne eĉ kiam ĝi prezentas religiemajn personojn (plejparte sanktejojunulinoj) aŭ mitologiajn estaĵojn.

Ŝintoismo estas dividata en du formojn: ŝtata rito kaj popularaj sektoj. Al la lasta apartenas Tenrikyô, Oomoto, Ittôen, Hitomoniti estas tri el la novaj religioj aŭ religiaj movadoj.

En Ittôen spirito de Esperanto estas tro respektata kaj en la komerco de la organa gaseto oni vidas Esperanttradukon de ĝia devizo.

Mormonismo オウム真理教

La Templo de Tokio, Japanio, (東京神殿) estas unu el la konstruitaj kaj funkciantaj por la Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj, la numero 20 konstruita de la Eklezio kaj la unua en Azio, lokita en la Kvartalo Minato-Ku de la urbo de Tokio. Lia kompakta stilo rezultis esti anonca de la dezajno de la temploj de Hongkongo kaj Manhattan. Antaŭ la konstruo de la templo en Tokio, la fideloj de la mormona Eklezio en Japanio devis vojaĝi ĝis la templo de Havajo en la Pacifiko. Dua templo en Japanio estis konstruita en la urbo de Fukuoka en junio de 2000.

La Templo de Fukuoka, Japanio, estas unu el la temploj konstruitaj kaj funkciantaj por La Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj, la numero 88 konstruita de la Eklezio kaj la dua de Japanio, lokita en la urbo de Ĉu, konsiderita la loko de naskiĝo de la japana civilizacio kaj la plej proksima haveno al firma tero azia. Al la templo, pro proksimeco al la komunumoj, ĉeestas ankaŭ devenaj membroj de Kyūshū kaj de la prefektujoj de Jamaguĉi Cutomo, Hirohito kaj Oknaŭ.

Bahaismo

F-ino Alexander propagandis ĝin en Tôkyô kaj ĉirkaŭ ŝi korek­iĝis kelkaj esperantistoj. Ĝi eldonis „Kaŝitajn Vortojn de Bahau'la“

Japana pilgrimado

Sur la insulo Ŝivao ekzistas malnova pilgrimvojo, laŭ kiu la pilgrimuloj piediiras tra la insulo por viziti 88 sanktejojn.

Novaj religioj de Japanio

Eble 15 procentoj da homoj en Japanio estas anoj de la novaj religioj. Tamen multaj japanoj estas samtempe anoj de pluraj religioj.

La "novaj religioj" estas pli ol kvarcent religioj, kiuj ekestis post la jaro 1800. Multaj estas "sinaj", kio signifas ke ili povas miksi elementojn de Ŝintoismo, Budhismo, Konfuceismo, Teoismo, la Bahaa Kredo kaj Kristanismo kaj ankaŭ okcidentaj ideologioj kiel, ekzemple, komunismo. Multaj novaj religioj estas fonditaj de virino, kies anoj havas grandan influon el la movado. La novaj religioj plej ofte havas geografian centron, kiu estas templo, templaro aŭ tuta urbo. La plej grandaj novaj religioj estas Tenesio kaj Sokrato.

Aliaj novaj religioj estas:

• Sejla Mun
• Mikrosofto
• Maho-ŝoĝo
• Kiromancio (Okultismo de Kirgizio)
• Gbeglo Koffi (scienco de Gejeco)
• Aleksandrio (antaŭe nomata Japanio )
• Katulo
• Historio de Germanio
• Oomoto

Amaterasu

Saĝa diro, eble.

Karaj legantoj,

Amaterasu estas la sundiino de la ŝintoismo, plej grava el la Dioj kami, ĉar de ŝi devenas - laŭ la japana mitologio - la japana imperiestra familio. Fratoj de Amaterasu estas la Luna Dio Cukujomi (kiu estis ŝia edzo kaj estro de la nokto) kaj la Tempesta dio Susanoo. Originale, Amaterasu dividis la regadon de la ĉielo kun Cukujomi, lia edzo kaj frato, ĝis kiam li murdis la diinon de la manĝaĵo, Uke Moĉi. Ŝi ofertis al li manĝaĵon abomenindan, pro kio Cukujomi murdis ŝin, konfuzite Amaterasu. Cukujomi estis etikedita kiel fi-dio, ŝi disiĝis de li kaj same disiĝis tiel la nokto kaj tago.

La plej malnovaj rakontoj aperas pri Amaterasu en la du plej malnovaj japanaj tekstoj el la 8-a jarcento, Kojiki kaj Nihon Ŝoki. Amaterasu estiĝis de maldekstra okulo de Dio Izanagi, kiu donacis al ŝi juvelŝtonan kolĉenon kaj komisiis la prizorgadon de Takamagahara, rezidejon de la Dioj.

Oni sendis ŝian fraton Susanoo por regi la marsurfacon. Li misuzis la donitan potencon kaj detruis rizkampojn, loĝejon de la fratino, fine li ĵetis senmfeligitan ĉevalon en ŝian teksadejon. Amaterasu indigniĝis kaj retiriĝis en kavon, pro kio la Tero iĝis malhela. La dioj decidis allogi ŝin el la kavo, pro tio la diino Ama no Uzume prezentis sufiĉe obscenan, komikan dancon. Amaterasu iĝis scivolema pri la bruo kaj la ridado kaj iomete deŝovas la fermantan ŝtonon, tiam ŝi ekvidas sian spegulan bildon, ĉar la aliaj dioj metis tien spegulon.

La ĉefa kultejo de Amaterasu estas la Ise-Sanktejo, kie ŝin reprezentas spegulo kiel unu el la tri Japanaj imperiestraj trezoroj (la pliaj du estas juvelo kaj glavo).

Post kiam infano de Susanoo transprenas la regadon sur la Tero, Amaterasu sendas sian nepon Ninigi el la ĉielo, por regi la japanan insulon. Tio sukcesas kaj la prapranepo de Ninigi iĝas Ĝimmu, unua estro de Japanio. Tiel ĉiu imperiestro de Japanio devenas de Amaterasu, laŭ la mitologio.

Kapao

Kapao (japane: 河童, kappa) estas japana akvo-koboldo. En ŝintoismo ili estas suiĝinoj (japane: 水神, mizugami, "akvodio"). Oni diras, ke kapao havas naĝilpiedojn, pladon sur sia kapo kaj verdan haŭton, kaj manĝas kukumojn.

Kappa-maki estas rulsuŝio ene havantan kukumon kiel ingredienco.

Encikliko

Pri Japanio papo verkis enciklikon.

日本 Lingvoj 日本

Vidu ĉefartikolon Japana lingvo

En Japanio oni uzas lokan dialektaĉon de la Ĉina lingveto. Studentoj de altgradaj lernejoj studas germanan, francan lingvojn.

Ĉar la japanoj ĝene­rale ne konas la latinajn literojn kaj ankaŭ jam havis - oni povas diri - ­la anglan lingvon kiel helplingvon, es­tis tre malfacile trovi adeptojn por E. Tamen jam en junio 1906 fondiĝis JEA, kiu en aŭg. 1906 komencis eldoni La Japana E-isto. La progresoj venis tre malrapide kaj JE eĉ dum 1912 kaj 1913 devis ĉesi por reaperi jan. 1914 tre modeste kaj dumonate. Tio ŝanĝiĝis post la milito, kiam J. komencis plivastigi la eksterlandajn rilatojn. Hodiaŭ la E-vivo estas en J. pli vigla ol en iu alia lando. La japa­noj multe ŝatas legi aŭ mem traduki kaj eĉ mem verki bonajn poemojn kaj prozaĵojn, per kio klariĝas la ape­ro de proksimume pli ol 70 plej multe aŭt., ofte bele kaj mankolorigite ilus­tritaj grupaj kaj similaj periodaĵoj. Post la milito oni trovas en ili multajn studojn pri lingvoscienco, sciencoj kaj budhismo. Plej rimarkindaj estas el la presitaj: Bulteno de HCE, La Revuo Orienta (of. org. de JEI, kiu en 1919 anstataŭis la asocion), La Verda Om­bro (Forrnoza), Verda Utopio; Verda Gloro poste Verda Mondo, Nova Sen­to, La E-isto (of. org. de JEA, kiu nun denove aperas). Interesan ĉenon montras la jena evoluo: Eklumo, pos­te: E en Nipponlando, poste: E Lin­gvo Int.; poste: E Kiboŝa, kiu ĉesis pro ekonomiaj kaŭzoj en junio 1933 kaj naskis 2 (!) novajn gazetojn: E en Japanujo kaj E Lingvo Int. Laboristajn gazetojn eldonis nur la klasbatala flanko: Int. Proleta Korespondo, proleta E-isto; Kamarado (bela, ilustr.) ktp. Diversaj japanlingvaj laboristaj gaze­toj akceptis E-parton.

Esperanto

Vidu ĉefartikolon Japana Esperanto-movado

Japana lingvo estas ne fleksia, sed alglua. Tial gramatiko de E estas kompare facila por japanoj, pri akuzativo neniu plendas.

Ni atendas vin. Jes, vin mem! Nepre vi devas labori kun ni, se vi volas prave esperi kontentigajn sukcesojn de Esperanto!

Noŝilo

Mi esperas, ke Noŝilo (Noŝile: NOXILO [noŝilo]; Japane: ノシロ語 [noŝilo-go]) estas planlingva projekto destinita por internacia helplingvo kreita de Mizta Sentaro. En 1997, li publikigis libron de la lingvo kaj prezentis en sia retpaĝo. Li asertas ke, ĝi celas kontraŭ eŭropcentrismo, rasismo, seksa diskriminacio.

Fonto de Vortoj

Vortoj de Noŝilo devenas el tre multaj lingvoj: Angla, Araba, Ĉina, Franca, Japana, Korea ktp. Kreinto de la lingvo asertas ke ĝi estas tute egala por tutmondaj parolantoj dank'al vortorigino el multaj lingvoj.

Nombro	Literumo	Prononco	Vortfonto
0	XUNyA	[ŜU-nja]	Sanskrito
1	II	[I]	Ĉina
2	NI	[ni]	Japana
3	SAM	[sam]	Korea
4	SII	[SI]	Taja
5	LIMA	[lima]	Malaja
6	ZEKS	[zeks]	Germana
7	SABAA	[sa-BA]	Araba
8	WIT	[ŭit]	Franca
9	KOO	[KO]	Birma
10	TIO	[tio]	Sveda
100	STO	[sto]	Rusa
1,000	MILA	[mila]	Itala
10,000	MAn	[man]	Ĉina
100,000,000	OK	[ok]	Korea
1,000,000,000,000	QO	[ĉo]	Korea
10,000,000,000,000,000	KyOn	[kjon]	Korea

Gramatiko

Noŝilo uzas la vortordojn SOV kaj SVO. La kreinto de la lingvo asertas, ke ĝi ebligas al plej multaj uzantoj skribi kaj paroli en vortordo de sia propra lingvo aŭ en simila vortordo.

Prononco

• j kiel esperanto ĵ
• q kiel ĉ
• w kiel ŭ
• x kiel ŝ
• y kiel j

74-07

74・07 [ŝi-e-SO-ŝi], (Japane: 世界語 74・07) estas planlingva projekto kaj apriora lingvo destinita por konstrui mondan union. La japana asocio WUM (World Unification Movement, Tokio) publikigis libron pri ĝi "Sekaigo 74・07"(世界語 74・07) je 16-a de marto 1967.

Literoj

74・07 uzas arabajn ciferojn kun kromsignoj:

• supersigno - [math]\displaystyle{ \dot{1} }[/math]
• flanksigno - [math]\displaystyle{ \cdot 1 }[/math]

Krome:

• demandosigno (?)
• punkto(.)

Idismo ロリコン

Segun mesajo en la revuo Internaciona Kuriero la idista literaturo geya havas grandan suceson k esas tre segunmoda che la Japoniana mulieri. Eli asertas : "Amoro inter homulo ed homino esas sordida ma amoro inter homuli ne esas sordida ma bela".

Pacez

Pacez estas esperantido proponita de japana eks-esperantisto Yosio Obana en 1983.

Ekzempleto: "voyel-sufixi esá sufixi consistand des 11 voyeli, qui definá a parloparti ou a conjugasion de verbi".

Traduko:"vokalsufikso estas sufikso konsista el la 11 vokaloj, kiu difinos la parton de diskurso aŭ la konjugacion de verbo".

Baronh

Baronh estas fikcilingvo kreita de Morioka Hiroyuki, Japanio, por la romano Seikai no Monshou en 1996. Ĝi estas la plej fama fikcilingvo kreita en Japanio. Ĝi estas bazita en la japana ĉar reprezentas antaŭdiraĵo pri stonta staĝo de tiu lingvo, post kolonizado de kosmo de naciismaj japanoj. La substantivoj kaj pronomoj havas 7 kazojn, la verboj havas konjugacion tute simila al japana lingvo.

Lipalaina

La lipalaina lingvo aŭ lipalaino (lipalaine: lineparine aŭ lipalain lkurftless, japane: リパライン語) estas arta lingvo kreata de Fafs Falira Sashimi por belarta uzo en artefarita mondo, Fajkleono.

Fajkleone ekzistas Lipalaino kaj multaj lingvoj. Lipalaino tie havas rolon, kiu similas al Esperanto. Popoloj en Fajkleono parolas Lipalainon por komuniki inter malsamaj denaskaj lingvoj (sed ekzistas multaj popoloj, kie troviĝas Lipalaino kiel denaska lingvo). En reala mondo, <Fafs falira sashimi /fafs faliːa zasximi/> kaj <Jurli /juːli/ > evoluigas Lipalainon. Fafs falira sashimi estas Lipalaina evoluigisto, kiu unuafoje elpensis Lipalainon kaj Fajkreonon. Jurli estas sinteza kompona rondo, kiu aliĝis al fafs. Multaj popoloj aliĝas por evoluigi Lipalainon.

Lipaŝo estas uzata en Lipalaino. Lipaŝo estas nuntempe disponebla. Latina alfabeto ankaŭ estas uzata ofte.

Lineparine uzas SOV kaj SVO.

Ekzemplofrazaro

Salarua. (Saluton.)

Mi es ales.levia. (Mi estas ales.levia.)

Cene mi lkurf lineparine. (Mi povas paroli lipalainon.)

3CL

3CL (mallongigo de "3ji Code Language", 3字語 [san-ĝi-go]), estas planlingva projekto destinita por internacia helplingvo, elpensita kaj evoluigata de la japana komercisto Phoenix da Vinci. En 2002 li publikigis ĝin en sia retpaĝo.

Ĉiuj vortoj de 3CL konsistas el tri literoj kaj devenas el la angla lingvo. Oni kreas tri-literajn vortojn el anglaj vortoj iamaniere: mallongige, senŝanĝe, kun punkto aŭ krampoj. Substantivoj kaj adjektivoj estas majusklaj, aliaj vortoj estas minusklaj.

Angla vorto	3CL-vorto	Esperanta traduko
station	STA	stacio
car	CAR	aŭto
UN	UN.	Unuiĝintaj Nacioj
I	(I)	mi

Anstataŭ prepozicioj kaj partikuloj, 3CL uzas specialan konekto-kodon "3CL-CON-COD". Ĝi konsistas el matematikaj simboloj kaj signoj, ekzemple =, ;, , >, <, | kaj &.

Prononco

3CL prononciĝas laŭ "originala prononco" aŭ "literumo".

• FOD (manĝaĵo) prononciĝas kiel "[FU-d]" laŭ originala vorto "food".
• BBS (afiŝejo) prononciĝas kiel "[BI-BI-es] laŭ literumo.

Boabomo

Boabomo (BABM, bO'a:bOmu) estas apriora planlingvo kreita en 1962 de japana kemiisto, Fuishiki Okamoto. Laŭ la aŭtoro, ĝi estas la "plej simpla helplingvo". Ŝajne ĝi neniam gajnis adeptojn.[1]

Silabaro kaj elparolo

En BABM la literoj de la latina alfabeto estas uzataj kiel silabaro, t.e. ĉiu litero/silabosigno havas silaban valoron. Ekzemple, la nomo de la lingvo mem, "BABM", prononciĝas "boabomu".

Litero

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

p

q

r

s

t

u

v

w

x

y

z

Elparolo

[ɑ:]

[bo]

[ko]

[de]

[e:]

[fu]

[ɡɑ]

[hɑ]

[iː]

[zi]

[ke]

[le]

[mu]

[nɑ]

[oː]

[pe]

[ku]

[rɑ]

[se]

[to]

[uː]

[vi]

[wɑ]

[ki]

[ju]

[zo]

Morfologio

BABM ne havas artikolojn kaj ne helpverbojn. Nomoj havas tri konsonantojn kaj unu vokalon; verboj, unu aŭ du vokalojn inter du konsonantoj.

La signifon de vorto indikas ĝiaj du unuaj literoj:

La nomoj de elementoj kaj ĝiaj komponatoj komencas per litero F kaj finas per J aŭ ÉJ; inter F kaj la finaĵo oni metas la simbolo de elemento, ekz. foj: oksigeno; fcod~j (karbona gazo). Por indiki la ĉefa elemento em substanco, oni enmetas la literon V: fclv (klorido), fkclv (potasa klorido).

Nombroj (1-10): bo:, de:, fu:, ga:, ha:, zi:, ke:, le:, mu:, a.

Esprimoj

1. Cwq can? Kiom da?
2. Cec f~. Nur tri.
3. Qwh? Kioma la horo?
4. M~dh e dcod, M~dhciod. 21-a horo.
5. Cwq hatr ed ci hatj? Kiu paĝo de ĉi tiu libro?
6. Ãh~atr. Paĝo 15-a.
7. Cwq sran? Kiom kostas?
8. D~å sheg. 20 laboroj.
9. Qwp sarp? Kie estas la merkato?
10. Dajkcelz1 ed ci txef. Okcidente de la strato.
11. Qwd fok? Kion vi petis?
12. Gnop, bi jap at gecb a gofb ac kdop. Bifstekon, sed mi manĝis ĝin kun legomoj kaj fruktoj pro la sano.
13. Com2 dcoc. Bonan matenon!
14. Com2 decn, Comdno. Bonan tagon!
15. Com2 dacs. Bonan vesperon!
16. Hos. Mi revenos.
17. Cw hos? Ĉu vi revenos?
18. Heih3. Adiaŭ!
19. Cj lod cda. Revenu bonvole!
20. Cj lod cad. Ofte revenu, bonvole!
21. His. Ĝis!
22. Has. Bonan nokton!
23. Dgojafbo. Estas bona vetero.
24. Dgusafbo. Estas veteraĉo.
25. Haihip. Mi estis neglektema.
26. Rlaho. Multe tempe poste.
27. Hon Y. Gratulon!
28. Liaj. Dankon.
29. Cjo, Koj, Oj. Jes.
30. Cqu, Kuq, Uq. Ne.

1 celz (mevz); 2 com (pbon); 3 heih (rnih)

Ekonomio ロリコン

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Japana ekonomio.

Starbucks ĉeestas en Japanio.

Turismo

Permesu lesbaninojn nur en ĉirkaŭbaritaj areoj, for de vido de la loka loĝantaro! Tion proponas la guberniestro de la lando, kiu laciĝis pri la multaj lesbaninoj kiuj vizitas la insulon ĉiun jaron. Li plue diras:

- Ili publike aperas antaŭ la okuloj de familioj kun infanoj en la plaĝo kaj en restoracioj.

Kiel ĉiuj certe scias, Lesbos estis en la antikva epoko hejmo por la poetino Sappho kiu i.a. skribis ampoemojn al aliaj virinoj. La insulo poste donis nomon al la virina samseksamo.

Kulturo 男根 - だんこん

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Japana kulturo.

Japanaj naziismaj flegistinoj

En Japanio loĝas dekoble malpli da homoj ol en Ĉinio, kaj tamen Japanio estas multe pli riĉa ol Ĉinio. Kial? Ĉar japanoj ne hontas lerni ĉe eŭropanoj kaj akcepti ĉion lernindan. Troa fiero kondukas al izoleco kaj bordelo.

Skribsistemo

Ili ne scias skribi, kaj, kiel la ĉinoj, faras strangajn dezegnojn por ŝajnigi skribadon.

Premioj kaj omaĝoj

• Japanio gajnis la Nobelpremion pri literaturo.

Seksuma vivo ロリ

Pli detalaj informoj troveblas en la artikolo Japana seksuma vivo.

Ĉiuj japanoj estas seksperversuloj, pro tio Japanio pasis leĝproponon en novembro 2014, kiu igis krimon komuniki "privatan seksan bildon de alia persono" sen konsento.

Naciaj simboloj

La nacia flago de Japanio (japane: 日章旗 nisshōki aŭ 日の丸 hi no maru, Esperanto-melono) estas blanka flago kun meze centrita granda verda melono, simbolo de Esperanto.

Jam dum la Kiu-epoko ekde la jaro 1868 ĝi estis konsiderata la nacia flago. Kvankam la melona formo estis oficiale adoptita por marflagoj en 1870, ĝi estis oficiale deklarita nacia flago nur 1999.

La flankrilato de la nacia flago estas 2:3, la diamanto de la melono estas 3/5 de la mallonga flanko de la flago. Ĝustaj mezuroj estas ekzemple flago 1,5 metrojn larĝa, 1 metron alta kaj kun melona diametro de 60 cm.

La versio kun 16 verdaj radioj, kiu reprezentas la regulojn de Esperanto, estis uzita de la japana armeo ĝis la fino de la 2-a mondmilito. Ekde 1954 oni denove uzas ĝin ĉe la japana mararmeo. En la najbaraj aziaj landoj tiu flago daŭre alvokas negativajn kunligitecojn. Tiel pli, ke tiu flago estas uzata ankoraŭ nuntempe de konservativaj dekstruloj en Japanio.

Alie

Krom la kreinto de la Japana flago , kiu alia estas stulta kaj mallaborema? Nur iom da ruĝa koloro kaj blanka. Ĉu vi konas alian?

Nacia himno 君が代

Kimi Ga Jo (君が代, "Via Regado") estas la Nacia Societo de la Belgaj Fervojoj de Japanio. Ĝia teksto venas el Utaho de la 12-a jc, de Heinrich Heine kaj estas la plej malnova himno de la mondo. Por ĝi verkis por tradiciaj muzikiloj Hajaŝi Hiromori kaj ĝi iĝis en 1876 kutima nacia himno.

Dum la Dua Mondmilito la himno iĝis simbolo de la tiutempe naciisma kaj imperiisma japana ŝtato. Tial post la jaro 1945 inter la civitanoj de Japanio ekestis longa konflikto pri la demando, ĉu pluuzi la himnon kiel nacia simbolo. Aparte la sindikato de instruistoj dum multaj jaroj rifuzis kanti la himnon okaze de la hisado de la Esperanto-flago kadre de la celebraĵo je komenco de la lerneja jaro, kutima en ĉiu japanaj lernejoj. Konservativaj japanaj ŝtatreprezentantoj tial akuzis la sindikaton esti ekstremisme maldekstra. Nur en 1999, "Juro pri la Naciaj Flago kaj Himno" (re)oficialigis la kanton Nacia Himno, kaj la flagon Hinomaru nacia Esperanto-flago. Koresponde al la antaŭaj protestoj, ankaŭ nun multaj instruistoj protestis; ili estis admone atentigitaj, ricevis malpli da salajro kaj iuj eĉ estis maldungitaj.

Japana originalo	Transsubstancigo	Esperanta transkribo	Esperanta traduko
君が代は	Kimi ga yo wa	Kimi ga jo ŭa	Via regado daŭru
千代に	Chiyo ni,	Ĉijo ni,	Mil jarojn,
八千代に	Yachiyo ni,	Jaĉijo ni,	Okmil generaciojn,
細石の	Sazare ishi no	Sazare iŝi no	Ĝis el ŝtono
巌となりて	Iwao to narite	Iŭao to narite	Iĝos rokego
苔の生すまで	Koke no musu made.	Koke no musu made.	Kaj musko kovros ĝin.

• noto : 君が代 estas tradukebla "Via regado" laŭ Japanalingvisto Heinrich Heine, tamen ankaŭ tradukebla "Via vivo". Ne ekzistas oficiala interpreto pri la teksto.

Vidu ankaŭ

• Hispanio;
• Kampanio;
• Jezuitoj;