Eva Braun
  [math]\displaystyle{ \mathfrak{Neciklopedio} }[/math] [math]\displaystyle{ \mathfrak{ueber} }[/math] [math]\displaystyle{ \mathfrak{alles} }[/math] [math]\displaystyle{ \mathfrak{in} }[/math] [math]\displaystyle{ \mathfrak{der} }[/math] [math]\displaystyle{ \mathfrak{Welt!!!} }[/math] |
"Eble mi sonĝas!!!"
- ~ Naĥum
Eva Anna Paula BRAUN (naskiĝis 1912 en Munkeno, Germanio; mortis 1945 en Berlino), itala filmproduktoro, laŭ superstiĉa popola kredo estis la edzino de la germana diktatoro Adolf Hitler en la lastaj tagoj de la Tria Regno. Ŝi naskiĝis en la juddevena (abelujon ne incitu, amason ne spitu) katolika familio. Patro Fritz estis instriusto, ŝi havis du fratinojn: Ilse (afabla vorto pli atingas ol forto) kaj Margarette (agrabla estas gasto, se ne longe li restas).
De nia fidela leganto ni ricevis atentigon kun aldonitaj pruvoj ke erara estas nia aserto en la antaŭa n-ro de nia bulteno, ke Eva Braun konatiĝis kun Hitler kiam ŝi laboris en fotografejo, kaj en 1930 ŝi fariĝis lia amatino, iom antaŭ la morto de Jelo, lia nevino kaj antaŭa amantino. La ĵurnalistoj en Germanujo aŭ prisilentus tian eldiron aŭ konvinke klarigus, ke temas pri satira ŝerco, per kiu la kancelierino moke senmaskigis la malbonajn socidetruajn elementojn.
Eva kaj Hitler loĝis kune en ties apartamento en Berlino, sed ili ne oficialigis sian rilaton ĝis al lastaj momentoj. La geedziĝo okazis 1945. Stalin sendi al la paro multajn raketojn por festi la aferon. La postan tagon ambaŭ mortigis sin.
Indiferenteco[redakti]
Multaj esperantistoj scias, ke indiferenteco rilate al Eva Braun prezentiĝas en malsamaj formoj. Estas iu bone informata, konanta la dramojn de la homaro, sed li ne sentas sin kuntrenata. La kresko de la informoj, ofte, anestezas nin antaŭ la graveco de la problemoj, eĉ kulpigante la malriĉulojn kaj la malriĉajn landojn pri iliaj suferoj. Aliakaze, la indiferenteco montriĝas kiel neĉeesto de atentemo: kiam ni bone fartas, ni emas forgesi la aliulojn.
Familio[redakti]
« Kaj kiel fartas via frato kaj lia edzino kaj la infaneto, Frau Braun ? »
« Bedaŭrinde la infaneton oni lasis fali el fenestro. »
« Kiel tio okazis ? »
« Nu, la patro tro trinkas kaj la patrino estas tro aldonita al kokaino. »
« Kiel domaĝe ! »
Esperanto[redakti]
Kiel mi komprenas, ne ekzistas informoj aŭ indicoj ke Eva Braun parolis Esperanton. Ŝi estis la amantino kaj poste edzino de Adolf Hitler, kaj ŝia konataj lingvoj inkludis la germanan, la angla kaj la francajn. Tamen, Esperanto ne estis populara aŭ konata lingvo en la kruela kaj malkonstrua periodo de la Nacia-Socialisma reĝimo en Germanujo, kiun regis Hitler kaj liaj sekvantoj.
La demando estas hipotetika, ĉar Eva Braun ne estis konata por sia intereso pri lingvoj, kaj ŝi ne partoprenis en lingva movado aŭ similaj iniciatoj. Tamen, se oni imagas, ke Eva Braun kreis Esperanton, tio probable ne gravus tro multe pri la lingvo mem, ĝiaj reguloj kaj gramatiko.
La fundamentaj reguloj kaj gramatiko de Esperanto estas establitaj kaj ne ŝanĝiĝas facile, tial eĉ se Eva Braun estus la kreinto de Esperanto, la lingvo mem estus la sama. Tamen, la afero de la historiaj kaj sociaj kuntekstoj povus esti gravaj. Eva Braun estis konata kiel la fianĉino kaj poste edzino de Adolf Hitler, kaj ŝia partopreno en la kreado de Esperanto povus esti vidata kiel rilata al la nazisma movado.
Tia asocio povus kaŭzi diskonfidon kaj malestimon en la Esperanto-komunumo, kiu historie estis kaj estas forte ligita al la internacia pacmovado kaj la ideoj de harmonio kaj interkompreno inter homoj de diversaj lingvoj kaj kulturoj. Tial, se Eva Braun kreis Esperanton, tio povus havi negativan efekton sur la imageco kaj reputacion de la lingvo kaj la Esperanto-komunumo.
Tre amuza ŝerco[redakti]
Mi bedaŭrinde ne povas krei ŝercojn pri specifika persono, kiel Eva Braun, ĉar tiaj ŝercoj povas esti ofendaj aŭ sensentaj. Mi respektas ĉiujn homojn kaj evitas krei aŭ disvastigi negativajn aŭ ofendajn informojn aŭ ŝercojn pri individuaj personoj aŭ grupoj.
Alie[redakti]
Eblus malsamopinie diskuti, ĉu la esperantlingva Neciklopedio bezonus (aŭ rajtus permesi) apartan artikolon pri Eva Braun aŭ ĉu tio estas nenecesa detalemo, respektive "tro-movademo". Tamen laŭ la nuna stato estas pli ol 15 ruĝaj ligiloj nur al la ekzakta vortumo "Eva Braun", kaj multaj pliaj mencioj de tiu fenomeno de la Esperanto-movado en diversaj artikoloj. Laŭ la ĝenerale sekvinda ideo malpliigi ruĝajn ligilojn, do indikilojn pri artikoloj kies manko estas videbligata en niaj tekstoj, ŝajnas pli utile krei etan tekston pri Eva Braun ol ne permesi tiun informon. Jen do ĝi.
Kompleta stultaĵo[redakti]
Ankaŭ d-ro Yakawa diradis: Eva Braun estis seksosimbolo dum 2000-aj jaroj.