केशव सिग्देल

केशव सिग्देल
सन् २०१८ मा चीनमा बिलबोर्ड अगाडि
जन्म	केशव सिग्देल बि. सं. २०३५ चैत २२ गते मैनापोखर, बर्दिया जिल्ला
राष्ट्रियता	नेपाली
शिक्षा	एम. ए. (अङ्ग्रेजी), एम. फिल. (अङ्ग्रेजी)
पेशा	लेखन
चिनारीको कारण	कविता, निबन्ध, अनुवादक र मानव अधिकार
उल्लेखनीय कार्य	देवकोटा अध्ययन, सिक्स स्टि
गृहनगर	कोहलपुर नगरपालिका
पुरस्कार	युवा वर्ष मोती पुरस्कार-२०७५,, कलाश्री सृजना पुरस्कार

केशव सिग्देल नेपाली कवि, समालोचक, निबन्धकार, अनुवादक र मानवअधिकार अभियन्ता हुन्। उनी कोहलपुर नगरपालिका वार्ड नम्बर १० का बासिन्दा हुन् । तर कामको शिलशिलामा अहिले काठमाण्डौमा बसोबास गर्छन् । उनको जन्म बर्दिया जिल्लाको मैनापोखरमा बि. सं. २०३५ चैत्र २२ गते भएको हो । उनकी आमाको नाम रुकमिणी सिग्देल र बुवाको नाम नारायण प्रसाद सिग्देल हो । उनले कोहलपुरको त्रिभुवन मा. वि. बाट एस.एल.सी पास गरेका थिए । परिवारको सुझावमा उनी विज्ञान विषय पढ्न काठमाण्डौको अमृत साइन्स क्याम्पसमा भर्ना भएका थिए । तर उनको रुची साहित्यमा थियो । उनले विज्ञान विषय अधुरै छोडेर अङ्गेजी साहित्यको विद्यार्थी भए । उनले त्रिभुवन विश्विद्यालयबाट अङ्ग्रेजी साहित्यमा एमए, एमफिल गरे र पछि त्यहिँको उपप्राध्यापक भए। अहिले उनि त्रिभुवन विश्वविद्यालयको अङ्ग्रेजी केन्द्रीय विभाग कीर्तिपुरमा कविता, नेपाल अध्ययन, र युद्ध र अभिघात साहित्य जस्ता विषयहरु पढाउँछन्।

साहित्यक तथा लेखन यात्रा

उनले स्कूलमै पढ्दै देखि अङ्ग्रजी र नेपाली भाषामा कविता, निबन्ध, र नाटकहरु लेख्न थालेका थिए । पछि अरुले लेखेका कविता र कथाहरुको अनुवादपनि गर्न थाले । केशव सिग्देलका तीनवटा कविता प्रकाशित छन् । उनको पहिलो प्रकाशित कविता कृतिसमय विघटन (२०६४) हो । त्यसपछि उनले आफ्ना साथीहरुसँग मिलेर अंग्रेजी भाषाको संयुक्त कविता संग्रह सिक्स स्ट्रिङ्ग्स (२०६७) प्रकाशित गरे । उनको अर्को कविता कृति कलर अफ द सन (२०७३) स्लोभेनिया भन्ने देशमा छापिएको हो । उनको सम्पादनमा विश्वका १०१ देशका २९७ कविहरुको कविताको पुस्तक म्याडनेस, एनएन्थोलोजी अफ वल्र्ड पोयट्री बि. सं. २०८० सालमा प्रकाशित भयो । उनको सम्पादनमा एनएन्थोलोजी अफ कन्टेम्पोररी नेपाली पोयट्री अमेरिकाको विगव्रिज प्रकाशनले प्रकाशित गरेको छ । नेपालका विभिन्न मातृभाषाका कविताहरुको अनुवाद सेड्स अफ कलर्स लगायत उनका अन्य अनुवादका पुस्तकहरु प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाण्डौबाट प्रकाशित छन् । यि बाहेक चीन र नाइजेरियाका आधुनिक कविताहरुका दुई सङ्ग्रह उनले नेपालीमा अनुवाद गरेका छन् । उनको पछिल्लो कविता सङ्ग्रह इम्बार्गो एण्ड अदर पोएम्स फ्रान्सबाट प्रकाशित हुँदैछ ।<refकाठमाण्डु पोस्ट अनलाईन</ref> उनी दक्षिण अमेरिकाबाट प्रकाशित हुने अन्तराष्ट्रिय साहित्यिक पत्रिका पोयट्री प्लानेटरियटका सम्पादक पनि हुन् । उनले नेपालबाट प्रकाशि तहुने अंगे्रजी भाषाको साहित्यिक जर्नल अफ नेप्लिजक्ले र अनुसन्धान मूलक पत्रिका देवकोटा अध्ययनको सम्पादन पनि गरेका थिए । झण्डै १५ वर्षदेखि नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको अनुवाद पत्रिका रुपान्तरणको सम्पादक मण्डलको सदस्य पनि रहेका छन् । उनी कोलोम्बियामा रहेको वल्र्ड पोयट्री मुभमेन्टको अन्तराष्ट्रिय समितिका सदस्य , सोसाइटी अफ नेपाली राइटर्स इनइङिग्लसका उपाध्यक्ष, र एसिया प्यासिफिक राइटर्स एसोसिएसनका सदस्य पनि रहेका छन् । हाल उनी कोहलपुर वाङ्मय प्रतिष्ठानको संस्थापक अध्यक्ष पनि हुन् । उनकाआफ्ना रचना नेपाली र अङ्ग्रेजीका अलावा हिन्दी, बङ्गाली, कन्नड, तामिल, जापानिज, कोरियन, चिनीया, स्पेनी, फ्रान्सेली, स्लोभेनिज , थाइ, अरबी, ग्रीक लगायतका भाषाहरुमा अनुवाद भई प्रकाशित भएका छन् । उनी नाटकमा पनि रुची राख्ने गर्छन् । बि. सं. २०५१ साल तिर नवयुवा नाट्य समूह, बाँकेको स्थापना गरेर केहीवर्ष आफ्ना साथीहरुसँग मिलेर नाटकको स्क्रिप्ट लेख्ने, अभिनयगर्ने, निर्देशनगर्ने अनि विद्यार्थीहरुको लागि नाटक महोत्सव आयोजना गर्ने काममा पनि सक्रिए भएका थिए । उनको दर्जनौं एकांकी नाटकहरु प्रकाशित छन् । उनले रचना गरेको एट द टि सप काव्यमा आधारित नाटक बि. सं. २०६९ सालमा बेलायतको कला महोत्सवमा एन्ड्रिउ डिकिन्सनको संगित,कार्ला पेट्रिकको संयोजन र गुञ्जनदिक्षितको अभिनयमा मञ्चनभएको थियो ।

मानव अधिकार र सामाजिक न्याय सम्बन्धी संलग्नता

पढाउने र साहित्य लेख्नेबाहेक उनी मान्छेको अधिकारको विषयमा पनिचासो दिन्छन् । संसारकै ठूलो मानव अधिकार संस्था एम्नेष्टी इन्टरनेशलको नेपाल शाखाको राष्ट्रिय उपाध्यक्ष भएर पनि उनले काम गरेका थिए । उनले युवा, महिला, सेना, प्रहरी, स्थानीय जनप्रतिनिधि र सांसदहरुका लागि देशका विभिन्न ठाउँमा गएर मानव अधिकारका तालिम पनि चलाए । उनी पद्यरत्न तुलाधर, दमननाथ ढुङ्गाना, र कृष्ण पहाडी लगायतका नागरिक अगुवासँग मिलेर प्रजातन्त्र र मानव अधिकारका लागि आन्दोलनमा भाग लिने क्रममा दर्जन भन्दा बढी पटक उनीप्रहरी हिरासतमा पनि बसे ।अहिले पनि विभेद र अन्यायमा परेका मानिसहरुको सामाजिक न्यायका लागि नागरिक आन्दोलनमा सक्रिय छन् । उनले आफ्ना साथीहरुसँग मिलेर बि. सं. २०५८ सालमा कोहलपुरमा ज्ञानोदय सामुदायिक पुस्तकालयको स्थापना पनि गरेका थिए । उनी त्यस पुस्तकालयको संस्थापक अध्यक्ष पनि हुन् । साहित्य र मानवअधिकार सम्बन्धी अन्तराष्ट्रिय सम्मेलनहरुमा नेपालको प्रतिनिधित्व गरेर उनी एसिया, युरोप, र अमेरिकी महादेशका झण्डै तीनदर्जन देशहरु पनि भ्रमण गरेका छन्।

कृतिहरू

मौलिक कृतिअन

• समय विघटन
• सिक्स स्टि
• कलर अफ सन

सम्पादन कृति

• देवकोटा अध्ययन
• रुपान्तरण

सम्मान तथा पुरस्कार

• कलाश्री सृजना पुरस्कार (२०७२)
• भानुभक्त स्वर्ण पदक (संस्कृतिपर्यटन तथानागरिक उडड्यनमन्त्रालय, २०७१)
• रक पेबल्सअन्तराष्ट्रिय साहित्य पुरस्कार (भारत, २०७४)
• मानार्थ चिनियाँ नागरिक सम्मान(सिचुवान, २०७५)
• युवावर्ष मोती पुरस्कार (२०७५),
• नाजिनमान क्रियटिभ अवार्ड (लेबनान, २०७७)

बाह्य कडीहरू

• एक साँझ | Ek Saajh | केशव सिग्देल | Nepali Poetry Video