Seedükers
| Seedükers | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Systematik | ||||||||
| ||||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||||
| Gaviiformes; Gaviidae; Gavia | ||||||||
| Wetmore & Miller, 1926; J.A. Allen, 1897; Forster, 1788 |
De Seedükers (Gaviiformes, Gaviidae, Gavia) sünd en Ornen, Familie un Geslecht vun Seevagels. Dor hannelt sik dat um Vagels bi, de dag- un nachtaktiv sünd. De fiev Aarden, de dat hüdigendags gifft, leevt in Taiga un Tundra in de Holarktis. Na de matigen Klimazonen kaamt se normolerwiese bloß, wenn se up’n Treck na de Winterquarteere unnerwegens sünd.
Kennteken
[ännern | Bornkood ännern]Seedükers sünd grote Swemm- un Dükervagels mit en Längde vun 53 bit 91 cm over Lief. Ehre Flunken könnt se twuschen 106 un 152 cm wiet ut’neen spannen. Wegen könnt se vun 1 bit hen to 6,4 kg. De groten Aarden sünd dor swaarer mit, as Göse. Vun de Lappendükers verscheelt se sik sunnerlich dör ganze Swemmhüde twuschen de dree Töhn vun den Vagelfoot, de na vörn wiesen doot, un ok dör en korten Steert, de man doch goot to sehn is. Dat Lief vun de Seedükers hett Stroomlienenform un is sunnerlich goot anpasst an dat Leven in’t Water. De Been sett wiet achtern an’t Lief an. Dor sitt stevige Föte an, so, datt se in un unner Water goot vöran kaamt.
Wo se vorkamen un leven doot
[ännern | Bornkood ännern]
Seedükers wahnt in’n Norden vun de Holarktis, also in Taiga un Tundra vun Kanada, Alaska, Gröönland, Skandinavien un Russland. Mit den Steerndüker un den Staatschen Düker bröödt twee vun de fiev Aarden ok in Noordeuropa. De süüdliche Grenz vun düsse Vagels liggt in Europa in Ierland sien Norden, in’t nöördliche Schottland un in’n Süden vun Norwegen un Sweden. De Iesdüker brott sunnerlich in Noordamerika, man ok in Gröönland un up Iesland. De Geelsnaveldüker is in Sibirien sien Noordosten un in Amerika sien ütersten Norden tohuse.
Seedükers sünd leifige Dükers un kaamt bit hen to 75 m deep. Dor könnt se bit hen to acht min bi unner Water blieven. Meist dükert se avers bloß man twee bit tein m daal un dat is man roor, datt se länger, as een min unner Water blievt. Unner Water bruukt se de Föte for de Vördrifft, de Flunken sett se dor man bloß roor bi in.
Freten
[ännern | Bornkood ännern]Meist freet Seedükers lüttje oder middelgrote Fische. De fangt se bi’n Dükern un sluukt se meist noch unner Water daal. Anner Freten is man bloß roore Bikost, as Poggen, Kreefte, Weekdeerter, Wörmer oder Waterinsekten. Hen un wenn bröödt avers Seedükers mol an Seen, wo dat keen Fisch gifft. Dor stellt se denn ehr Freten tiedweise um up Insekten un Weekdeerter.
Seedükers könnt dat Halsgatt bannig utdehnen. So kriegt se dat hen un könnt tämlich grote Büte daalsluken. Iesdükers könnt Forellen vun 45 cm un een kg Gewicht oder sogor Flunnern daalsluken. Man dat hett ok roore Fäll geven, dor hefft sik Seedükers overnahmen un sünd stickt an to grote Fisch.
Systematik
[ännern | Bornkood ännern]
All Seedükers, de dat hüdigendags geven deit, weert to man een Geslecht torekent, dat is Gavia . Dat is dat eenzigst Geslecht mank de Familie Gaviidae un vun de Ornen Gaviiformes. Vordem is seggt wurrn, dor hören veer, hüdigendags warrt seggt, dor höört fiev Aarden to:
- Iesdüker, G. immer
- Geelsnavel-Iesdüker, G. adamsii
- Staatschen Düker, G. arctica
- Steerndüker, G. stellata
- Pazifikdüker, G. pacifica
De Pazifikdüker is vörmols as Unneraard vun den Staatschen Düker ankeken wurrn. Hüdigendags warrt he meist as egen Aard gellen laten.
Literatur
[ännern | Bornkood ännern]- Josep del Hoyo u. a.: Handbook of the Birds of the World. Bd 1. Ostrich to Ducks. Lynx Edicions, Barcelona 1992. ISBN 84-87334-10-5
