Scheden vun de Mächt
Scheden vun de Mächt warrt in de Theorie vun'n Staat dorto seggt, wenn de Macht in den Staat up verscheden Schullern verdeelt warrt. Grund un Orsaak dorför is, dat jede Macht ehre Grenzen hebben schall, dormit Freeheit un Gliekheit nich verlaren gaht.
As dat in de Historie al to sehn is, weert dor nu de Gesettgevende Macht, de Utövende Macht un de Rechtsprekende Macht üm vun'nanner scheden. Anfungen hett dat mit John Locke un Montesquieu ehre Schriften över de Theorie vun'n Staat. Dor güngen se mit gegen de Macht vun den afsluuten König gegen an.
Hüdigendags warrt dat Scheden vun de Mächt as en Deel vun jede Demokratie ankeken. Man dat warrt dor ok över snackt, of düt Scheden worraftig dörföhrt weern kann, wenn de Mächt in en Staat so veel un eng tohopenarbeiden doot, as dat vundagen passeert. Ok warrt fraagt, of de Lobbyismus dat Parlament nich veel vun sien Kraft und Macht wegnehmen deit. De Lüde denkt faken ok, dat en unafhängige Press unbannig wichtig is. Dor hett se denn den Naam as Veerte Macht vun weg.
To dat Scheden vun de Mächt, so as dat in de Aufklärung upkamen is, warrt woll ok horizontal Scheden to seggt. Dat bedutt: De Mächt staht een blangen de annere. Dorto gifft dat ok noch en vertikal Scheden vun de Mächt vun baven na unnen. Dat passeert, wenn en Staat Macht an siene Bundslänner afgifft un de nu wedder an de Landkreisen un Gemeenden. Dor staht de Mächt, de vun'nanner scheden sünd, denn een unner de annere.