Jan Hendrik Oort
Jan Hendrik Oort (* 28. April 1900 in Franeker; † 5. November 1992 in Leiden) weer en nedderlannschen Astronom.
Leven un Wark
[ännern | Bornkood ännern]Oort studeer an de Rieksuniversität Groningen. He weer door Schöler vun Jacobus C. Kapteyn. Siet 1924 hett he an de Steernwacht vun Leiden arbeit. Vun 1945 bit 1970 weer he Professer an de Universität Leiden un toi de glieken Tiet ok Direkter vun de Steernwacht Leiden.
In’t Johr 1927 heebt Oort un sien Kollegen mit de Oortschen Rotatschoonsformeln de Annahm vun Bertil Lindblad över de Rotatschoon vun uns Galaxie ünnermuert, de toeerst al 1755 vun Immanuel Kant vörslahn weer. Oort hett den Middelpunkt vun de Galaxie ruchweg 30.000 Lichtjohren vun de Eer weg in’t Steernbild Schütt lokaliseert. He wies, dat de Melkstraat en Masse vun 100 Milliarden Sünnmassen hett.
In de 1950er Johren hett Oort de Annahm opstellt, dat dat an’n Rand vun’t Sünnsystem en Rebeet gifft, vun wo de Kometen stammt. Dat Rbeet is vundaag as Oortsche Wulk bekannt. Sien Theorien dorto sünd alltohopen bit hüüt nich nawiest, man allgemeen acht. Wieter wies Oort de Polariseren vun de Strahlen vun’n Kreeftnevel, de he as Synchrotronstrahlen düüt hett.
Vun 1958 bit 1961 weer Oort Präsident vun de Internatschonalen Astronoomschen Union.
Maatschoppen
[ännern | Bornkood ännern]1946 weer Oort in de American Academy of Arts and Sciences wählt, 1953 in de National Academy of Sciences. In’t Johr 1973 weer Oort as Liddmaat vun de Leopoldina wählt. 1955 is he as korresponderen Liddmaat vun de Chöttinger Akademie vun de Wetenschoppen wählt worrn.[1]
Utteken
[ännern | Bornkood ännern]
- 1942 Bruce Medal
- 1946 Goldmedaille vun de Royal Astronomical Society
- 1947 Jules-Janssen-Pries
- 1951 Henry Norris Russell Lectureship
- 1972 Karl-Schwarzschild-Medaille vun de Astronoomschen Sellschop
- 1973 Ehrenmaat vun de Leopoldina
- 1984 Balzan-Pries för Astrophysik
- 1987 Kyoto-Pries
- Na Oort is de Asteroid (1691) Oort nöömt.
- To sien Ehren weer 2018 in’n Rahmen vun de Kulturhööftstadt Leeuwarden/Friesland (LF2018) in Franeker vör de Martinikark de Brunnen "De Oortwolk" vun Jean-Michel Othoniel boet.
Weblenken
[ännern | Bornkood ännern]- Publikatschonen vun J. H. Oort in’t Astrophysics Data System
- Naropen op J. H. Oort in’t Astrophysics Data System
- Bruce Medalist: Jan Hendrik Oort (engl.)
Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Holger Krahnke: Die Mitglieder der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen 1751–2001 (= Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen, Philologisch-Historische Klasse. Folge 3, Bd. 246 = Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse. Folge 3, Bd. 50). Vandenhoeck & Ruprecht, Chöttingen 2001, ISBN 3-525-82516-1, S. 182.