Haren

Bi dat Haren oder Haarn (hdt.: dengeln) weert Seisen un Sichten scharp maakt. Mit en Haarhamer warrt de Haarpadd dor so utneiht, datt he platt un scharp warrt.

Wie dat Haren geiht

Dat Seisen- oder Sichtenblatt mutt mit’n Hamer akraat so drapen weern, datt de Haarpadd in en smallen Striepen langs de Kanten vun dat Blatt dör de Hamersläge uttrocken un dünn maakt warrt. So warrt dat denn scharp. Dör dat Meihen un dat Wetten, wat regelmotig nödig is, warrt düsse dünne Sniede wedder afsleten. En Seisen, de veel bruukt warrt, mutt dor ok veel um haart weern. To’n Haren weert meist Haarhamer un Haarspitt bruukt, man dat kann ok en normolen Ambolt nahmen weern, wenn de Bahn goot up Schick is.

Grünn for dat Haren

Dat Haren hett dor sien Grund in, datt een mit en Sichten- oder Seisenblatt duerhaftig arbeiden kann. Mit dat Haren warrt so’n Blatt beter up Schick brocht oder en dünne un scharpe Sniede warrt ganz nee tostanne brocht. Bi dat Meihen könnt ok slank Schören in’e Klinge reten weern, wenn de gegen en Steen oder annere Saken gegensleiht. Bi’t Haren könnt so’n Schören wedder wegmaakt weern. Bi dat Haren warrt en Klinge an de Sniede harter, as se vördem ween weer. Vundeswegen hollt se ok veel länger, as wenn se man blot slepen warrt.

Warktüüch

Haarhamer

De Haarhamer is en Hamer to’n Haren. He hett en Koppgewicht vun 500 – 600g. Dör de sunnerliche Form vun den Hamer kann de Sniede vun en Seisen bi dat Haren eenfack na vörn dreven weern.

Haarspitt

De Haarspitt is en Ambolt, de man nich so groot is. He kann quadraatsch utsehn, man normolerwiese is he en beten wölvt oder hett en smalle Bahn. An de Unnerkant sitt en Doorn. Dor kann de Haarspitt mit an en Haarstock oder Holtblock fastmaakt weern.

Literatur

Bernhard Lehnert: Dengeln - Die Kunst, Sense und Sichel zu schärfen, BoD GmbH, Norderstedt, 2005, ISBN 3-8334-2586-5
Hans Kadereit: Wo noch gebeiert, gehaspelt und gedengelt wird, RGA-Buchverlag, Remscheid, 2009, ISBN 978-3-940491-07-7