Böhn (Huus)
De Böhn, auk Dackbodden (kort: Bodden), in Westfolen Balken, no den Nedderlannen hen auk Solder/Söller, is de böverste Stiuve, de unner den spitzen Dack van eunen Hius oder eunen anneren Biuwerk liggt. Wenn de Biuwerk eun plattet Dack hett, seggt man meusttieds nich dat de böverste Etage de Böhn is.
Up’n Böhn kladdert man meust över eune Ladder oder eune Treppen.
Wo man de Böhn för briukt
[ännern | Bornkood ännern]Up’n Balken stellt man faken de Saken af, de man blaut hen un wenn mool briukt oder Kroom, de man för ’ne Tied lang uphegen mag.
Bi velen nüjj uprichten Huiser, loot man de Böhn leddig, dat man noch eune Rium het, den man läter mool nau iutbuwwen kann.
Up dat de Böhn nich gans so duister is buwwet man dor Dackfensters in’t Dack. So kann naug Licht dor boden rin kumen. Öwwer man kann auk eunen Erker oder eunen Ackerneul in buwwen, so kriggt man nich balut Licht, man auk nau mahr Ruimde.
De Böhn os eun Biotop
[ännern | Bornkood ännern]Faken finnt’t Rotten un Muise up den Böhn unbannig kommodig. Auk Deerten unner Natiurschiul, os de Kattiul oder Flännermuise steuht nistet sik määnich eunmool up den Böhn in. Auk Moter möögt den Balken os eun Wonnplatz.
Vandagen sind vele Dackstöhle mit giftigen un venüinsken Holtschiulmiddeln in tüncht. Auk gifft’t för de Deerten meust nenne Schangse mahr binnen de Böhn anto langen. Dorümme is gifft’t minner un minner Böhn, wo düsse Deerten up wonnen köönt.
Öher gaff bi veulen Biurüjjen un Schuren eun Lock in’n Gebbel, wat man Iulenlock oder Iulenflucht nöömt, wo Vagels un eben de Iulen rin un riut fleugen konnen.
Böhnhaas
[ännern | Bornkood ännern]- Kük auk bi: Böhnhaas
Böhnhaas is eun plattduitsken Begreep för’n Handwerker, de to keen Gill van Handwerkslüüd tohören dee, un blaut illegal sien Werke nogohn konn. In’n wiederen Sinne werrt dat denn auk to eunen Handwerker seggt, de nich in’e Lehre was oder eune, de slecht un slurig arböjjen doit.
Dat kümmt dor van af, dat öhrdages eun Handwerker siene Professchoon nich maken droffte, wenn heu nich in’r Gill was un so stillkum un stickum up’n Böhne werkeln mosste. Dat mit’n Haas kümmt dorvan dat de Hanwerkers, sünner Gill, faken flink un fix os eun Hase iutnaihjen mossten, wenn dor wer van’r Gill wat spiss kreig un för eun Kontroll langs kamm.