Sudetenlaand

Op dizze kaarte ku'j goed ziene waoras de Sudetenduutsers woonden in Tsjechoslowakije.

't Sudetenlaand is de historische Duutse name veur noordelike, zudelike en westelike dielen van veurmaolig Tsjechoslowakije, daoras heufdzakelik Sudetenduutsers woont. Vanof de middelieuwen waren disse Duutstaligen de greutste groepe in de grensstreken van Bohemen, Moravië en Tsjechisch Silezië. Sinds de 9e ieuwe heuren 't Sudetenland al bi'j Tsjechië bi'j an.

't Woord Sudetenlaand is een verwiezing naor de Sudeten, een bargketen wat van Noord-Tsjechië tot in et Zuud-Poolse Silezië löp. De name ontsteund veurin de 20e ieuwe en kwaamp pas in zwang nao de Eerste Weerldoorlog, toen as Oostenriek-Hongarije uut mekaar völ en de Sudetenduutsers van de iene op de aandere dag inienen in et ni'je Tsjechoslowakije wonen. Toen as de Nazi's begunden te ieveren veur een Grootduuts Riek (waoras et Sudetenlaand ok bi'j mus heuren) ontstund de Sudetenkrisis in 1938. Nao et Verdrag van München gebeuren det ok. Polen veel de grensstreke binnen en lievden et in. Toen as Naziduutsland Polen inneum, pakten ze ok et Sudetenlaand der bi'j en maken der een Duuts distrikt van.

Nao de Tweede Weerldoorlog wör Tsjechoslowakije weer in de bienen ehulpen. De Sudetenduutsers wörden der uutezat en vandage de dag woont der zowat enkeld Tsjechische sprekkers.

Dielen van wat nou de Tsjechische strekken Karlovy Vary, Liberec, Olomouc, Moravië-Silezië en Ústí nad Labem waren, ligt in et gebied wat nou Sudetenland heet. Umdet 't hudige Sudetenlaand nooit een op zichzelf staond gebied was, is 't lastig um et los te bekieken van Bohemen tot an de opkomst van nationalisme in de 19e ieuwe.