Pette

Honkbalpette

Ne pette is n soort heuwdbedeksel met allene nen klep an de vuurkaante. Doarduur is de pette nen tuskenvörm van de mutse (zoonder klep) en n hood (nen klep roondumme).

Ne oetzeundering is de pette van n Engelsen detectivefiguur Sherlock Holmes, den't ne pette met twee kleppen hef: vuur en achter. Der zeent ook nog petten met oorkleppen an weerskaanten. Dee oorkleppen köant vake noar boawen evoolden worden en boawenop de pette vaste maakt. De matrozenpette hef gin klep, mer n leent an de achterkaante.

De boernepette is n deksel det vroger völle duur keender en woarkvolk edreagen wör. De keender deden doar verskeaidene spöllekes met, zo as bv. "Kak in de Pette". t Woarkvolk was an de pette te kennen, tegenoawer de heugere sosjale klassen, dee't vake nen hood op hadden. Doarvan köm ook de oetdrukkige "Jan met de pette", wat nen namen was vuur nen kenmoarkenden woarkman. Later köm t te stoan vuur n 'gewonen kearl'.

Völle boeren van ne euldere gennerasie dreagent vake nog ne Engelse boernepette met n roetenpatroon. Bie völle oolde drachten keump dit soort pette ook wal vuur, mer is dan vake zwart of doonkerblaauw.

De "moderne pette" is hoaste oet t dagelikse leawen vort, skoonwal at he mangs wier terugge keump as toovoging in de vrouwleumode. Rechtevoort dreagnt bepoalde groepen jeugnd völle honkbalpetten, dee't vake n helen dag nit of enömmen wordt. In Tweante wörd dit ezeen as onfatsoenlik, en disse groepen wordt doarumme vake "pettenvolk" eneumd.

Petten wordt gebroekt um bie ne bepoalde groep te heuren, zo as de uniformpette in t leager, in muziekkorpsen, plietsieleu, kapteins, piloten, ezw. Wat jeugndbewegings hebt ook wier öare egene petten, of ne egene stiel van dreagen. Zo ha'j in de negentiger joaren de gabbers, dee't ne honkbalpette met bollen klep ophadden, woerbie't den klep recht noar vuurten of noar achteren mos wiezen, en iej hebt de hiphoppers, dee't juust nen platten klep weelt, en de pette skuuns op n kop zett.

Petten zeent n geleefd reklamemiddel; bedriewe, sportclubs, moarken van kleare, ezw, deelt geregeld petten oet met öar beeldmoark of öaren namen der op.

Bie völle ärtieste is de pette n geleefd heuwdbedeksel. t Gef vake n bepoald karakter det ze spöllen weelt, net wat mear persoonlikheaid. n Nederlaandsen artiest André van Duin steet bekeand um de völle petten en heudjes dee't he vuur zinne verskillende karakters har. Ook grappenmaker Bert Eeftink gebrok vuur zin karakter Helligen Hendrik ne boernepette, en n volledigen naam van Hendrik is Hendrikus Antonius van der Pette.

Stroatmuzikaanten gebroekt vake ne pette as "ontvangstbäkken" vuur geeld. Mangs goat ze der ook n kreenk met tooheurders met roond (net as met nen kollektebuul) um zo t geeld op te halen. Doar keump de oetdrukking "eawen met de pette roondgoan" van.

Commons: Pette - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.