مدیتیشن (کتاب)
مدیتیشن Τὰ εἰς ἑαυτὸν زوون ِکد اٮشتٮفا هسته. Meditations (اٮنگٮلیسی)  .jpg)
|
مدیتیشن‌ها یا تأملات اتا کىتاب هسه که مارکوس اورلیوس، روم امپراتور ، بنویشته. وه اتا رواقیون ره معروف فیلسوف بی‌یه و اینتا کىتاب دله شه فلسفی فکر ره توضیح هدا. مارکوس اورلیوس نخاسته کىتاب ره بازار دله مردم دست هاده و شه وسه بىستایی یادداشت کرده و بمرده‌په مدیتیشن تنک بیه.
محتوی
[دچی‌ین]مارکوس اورلیوس این کىتاب دله گنه «شه سرنوشت و بداشتی جه نارحتی؟ هستی د جور تونده بوئه، یا وه ره اتا خدا بنا هاکرده و گردننده یا امبس‌بئی اتم جه بساته بیه.» پس هر د حالت أمسه فرق نکنده و شه سرنوشت ره مجبور هستمی تن هادیم.
وه گنه «همه آدمون اتا جوهر دله همباز هستنه» این جوهر لوگوس، خدا، زئوس، عقل یا ذهن تونده بوئه. وه ات‌جور تش هسته که گردِ اشیاء دله دره، ات‌جور اثیر هسته که هر نفس دله دره و... وقتی این جوهر أمه درون و دریم هم دووشه پس معنی نکنده که شه طبیعت و جهون جه درهکفیم. ونه جهون و ونه سرنوشت جه صلح هاکنیم و ونه هدار راه په بوریم. چون نوونه آدم و جهونی که اتا واحد جوهر دارنه ، علیه همدیگه بوئن؛ دتا هم‌تیمی که ضد نوونّه. همین سه مارکوس اورلیوس گنه «ای جهون ، من ته جه کاملاً هماهنگ وومه؛ اونچی ته وسه خار موقع بوئه ، مه وسه هم نا دیر هسته، نا زود. ای طبیعت، هر میوه که هر فصل دربئه، مه دِلِوس میوه هسه. همه چی ته جه، ته دله و ته وَر هسه.»
این نظری که رواقی فلسفه دارنه ، عواقب یارنه: مارکوس اورلیوس شه کىتاب دله بیارده که «اگه آدمون فکر هاکردن سر اشتراک دارنه، پس وشون عقلی هم همباز هسه. این عقل باعث هسته که عاقل بوئیم؛ پس نتیجه گیرمی که این عقل همه‌کس ره فرمون دنه که چتی هاکنن و چتی نکنن. پس اتا جهون‌شمول قانون وجود دارنه و تموم مردمون همشهری هستنه و جهون اتا واحد شهر هسه.»
مارکوس اورلیوس این فلسفه جه نتیجه گیرنه که آدمی ونه اخلاق په دوو. وه مهروونی، عدالت، فداکاری، صداقت و... ره توصیه کنده. وه زندگی دله تقدیرگرایی ره په‌رووی کرده. وه گته آدم اون‌گدر تونده رواقی عمل هاکنه که رواقی فکر هاکنه و فکر-عمل میونه خله فاصله نی‌یشته. وه گاته «آدم ونه شه فکر ره اینتی عادت هاده که اگه ات‌نفر در دله بمو، هاپرسی‌یه إسا چچی خوری فکر کندی؟ وه ره کسر نووشه اونچی فکر کرده ره در-جا بلند-بلند باوه.» مارکوس اورلیوس ات‌سری تمرین یاد دنه که آدمون بتونن عادت هاکنن و شه ذهن ره ملکه هاکنن که چتی خار رواقی واری زندگی هاکنن.
مارکوس اورلیوس گنه «کسی که بمردن جه ترسنه، ترس این دارنه که هیچ احساسی ره دیگه وه ره حالی نوو یا اتی نو احساس ره تجربه هاکنه.» یعنن د حالت دونده: اولین حالت وقتی بمردمی همه چیز تموم وونه و دیگه هیچی حس نکمبی، پس دیگه بمردن ترس ندارنه که. دومین حالت اتا نو احساس إما ره دست دنه و اتی نو آدم وومبی که اینتی زندگی دمباله دارنه و وه دکال بمردن نوونه.
«آدم عؤمر، اتا پروک هسته که چش بزنی، بورده. ونه وجود جریونی هسته که گذر کنده. ونه احساسات که میّن نی‌یه چچی‌نه. ونه لاش که اجیک خراک‌ئه. ونه روح تیفون ناآرام‌ئه. ونه سرنوشت نامعلوم و ونه شؤهرت ناپایدار هسه. آدمی جسم ره إشنی، درکایِ ئو واری هسه، ونه روح ره إشنی، خو و خیال ره موندنه. زندگی سرجمع، اتا کالیجار و نبرد هسته و اتا سفر دسوری هسته که غریب‌مله چن‌وقت دری. چن‌کش بازار دله شؤهرت دارنی و أی ته نوم ره یاد کننه. پس چچی تونده آدمی‌زاد ره راهنما بوئه و ونه دست‌ماس بوو؟ فقط-و-فقط اتا چی: فلسفه. فیلسوف بی‌ین یعنی شه روح ره پاک و سالم داری. یعنی روح ره لذت و در-رنجه بی‌ین جه دیر داری. یعنی أرمون داشتن و ریاکاری نکردن. یعنی دیگرون زندگی ره چرخه‌تو نکردن. یعنی تن به قضا-قدر هدائن و خدائون هدار ره بوردن. همه توم مهم‌ته، یعنی با متانت بمردن ره انتظار بکشی‌ین و مرگ ره این لاش رقد دپاتن جه ویشته ندونستن.»
وه تغییر ره طبیعی دونده . گنه آدم جسم طبیعی عناصر جه شکل گیرنه و وقتی میرنه ، این عناصر طبیعت جه ورگردنه. پس آدم بمردن و اتا ولگ که دار جه کفنه، خله فرق ندارنه و آدمی جهون ره محور و اساس نی‌یه. «کولک پر ره تش دله شندنه که دی هاکنه، إسا چه فرق کنده کمین پولک ره زودته و کمینتا ره دیرته دکنی تش‌کله دله؟» آدم هم ونه نظر همین کولک‌پر ره موندنه.
منابع
[دچی‌ین]- امیر لطیفی. «هیژدهم و نوزدهم» (فارسی). دیدن پادکست. هارشی‌یه بیی ۱۳ ژوئن ۲۰۲۴ گادِر.