Pencemaran radioaktif Bukit Merah 1982
  Pencemaran radioaktif Bukit Merah 1982 (Malaysia) | |
| Tarikh | 1982 |
|---|---|
| Lokasi | Bukit Merah, Perak, Malaysia |
| Koordinat | 4°32′47″N 101°02′49″E / 4.546337°N 101.046873°E |
| Penyebab | Pelupusan sisa radioaktif secara haram ke bandar berhampiran |
| Hasil | Asia Rare Earth Sdn Bhd (ARE) menghentikan operasinya berikutan peningkatan tekanan tempatan dan antarabangsa dengan kilangnya ditutup pada tahun 1994[1][2] |
| Kematian | Tujuh maut akibat pencemaran[3] |
| Kecederaan | Kecacatan kelahiran dan lapan kes leukemia dalam tempoh lima tahun dalam komuniti sebanyak 11,000[3] |
Pencemaran radioaktif Bukit Merah 1982 ialah kejadian pencemaran sisa radioaktif di Bukit Merah, Daerah Kinta, Perak Tengah, Malaysia.[4][5] Hasil daripada kes pencemaran itu mengambil masa beberapa tahun untuk diselesaikan tanpa pengakuan tanggungjawab daripada syarikat yang terlibat walaupun penutupan kilang pada tahun 1994 yang menjadi sumber pencemaran.[1][3][6]
Latar belakang
[sunting | sunting sumber]Syarikat pengekstrak nadir bumi yang dikenali sebagai Asia Rare Earth Sdn. Bhd. (ARE) ditubuhkan pada tahun 1979 untuk pengambilan yttrium di Bukit Merah, Perak dengan pemegang saham terbesar bagi syarikat itu ialah Mitsubishi Chemical Industries Ltd. dan Beh Minerals (kedua-duanya dengan 35% saham) bersama dengan Tabung Haji dan ahli perniagaan Bumiputera yang lain memiliki saham yang lebih rendah.[1][8] Pada tahun 1982, syarikat yang baru ditubuhkan itu mula mengeluarkan yttrium dari mineral yang dinamakan monazit yang mengandungi unsur bumi yang berbeza dengan radioaktif termasuk torium dan uranium. Memandangkan syarikat ARE memulakan operasinya, penduduk dari pinggir bandar Papan mula mengadu bau dan asap yang tidak menyenangkan dari kilang di mana mereka juga mengalami kesukaran bernafas akibat pencemaran. Penduduk-penduduk yang kemudiannya menemui pada tahun 1984 bahawa syarikat penggalian ARE telah membina saluran sisa ke tapak pelupusan berhampiran bandar mereka di bawah persetujuan kerajaan negeri Perak.[1]
Reaksi penduduk terjejas terhadap pencemaran
[sunting | sunting sumber]Apabila mengetahui bahawa kerajaan negeri terlibat dalam aktiviti tersebut, kira-kira 6,700 penduduk yang terjejas di Papan dan beberapa lagi dari bandar-bandar berdekatan menandatangani petisyen yang kemudiannya dihantar kepada pelbagai jabatan kerajaan, termasuk Menteri Besar Perak dan Perdana Menteri Malaysia pejabat Kementerian Kesihatan dan Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar manakala 3,000 penduduk termasuk wanita dan kanak-kanak mengambil bahagian dalam perhimpunan aman dan 200 lagi menyekat jalan ke tapak pelupusan sampah.[1]
Maklum balas kerajaan
[sunting | sunting sumber]Bagaimanapun, Perdana Menteri ketika itu Mahathir Mohamad menjawab bahawa kerajaan telah mengambil segala langkah berjaga-jaga untuk memastikan keselamatan dengan pembinaan tapak pelupusan radioaktif akan diteruskan tanpa mempedulikan protes dengan Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar ketika itu, Stephen Yong Kuet Tze juga menafikan sebarang potensi bahaya kesihatan dan menegaskan bahawa tapak pelupusan adalah selamat kerana ia dibina di bawah peraturan yang ketat, mencabar penduduk yang terjejas untuk menyokong tuntutan mereka bahawa tapak pelupusan itu memang berbahaya.[1] Walaupun kesimpulannya dikumpulkan dari pakar-pakar antarabangsa, kerajaan memutuskan untuk meneruskan aktiviti-aktiviti di mana penduduk-penduduk kemudian meneruskan protes mereka dan melakukan satu hari mogok lapar terhadap keputusan kerajaan. Pada tahun 1985, Timbalan Perdana Menteri Malaysia Musa Hitam menunjukkan kebimbangannya dengan melawat tapak tersebut dan mesyuarat kabinet berikutnya yang dipimpin oleh pemangku yang diadakan untuk memindahkan tapak pelupusan ke Kledang, kira-kira 5 kilometer dari kawasan bandar. Berikutan wahyu ketiga, kerajaan persekutuan melalui seorang menteri dari Pejabat Perdana Menteri Kasitah Gaddam berkata tahap itu masih selamat meskipun ia lebih daripada batas dengan sebab alasan seperti jumlah tapak yang sangat kecil.[1]
Siasatan dan peristiwa seterusnya
[sunting | sunting sumber]Untuk membuktikan bahawa tuntutan mereka adalah benar, penduduk Papan yang dibantu oleh penduduk dari bandaraya Bukit Merah, Lahat, Menglembu dan Taman Badri Shah berdekatan membentuk Jawatankuasa Pemangku Bukit Merah.[1] Jawatankuasa ini dikunjungi oleh kumpulan alam sekitar tempatan Sahabat Alam Malaysia (SAM) yang mengukur paras radiasi di ruang terbuka dan kolam berhampiran kilang dengan kesimpulan bahawa radiasi di tempat-tempat ini menjadi 88 kali lebih tinggi daripada had atas yang dibenarkan oleh Suruhanjaya Perlindungan Radiologi Antarabangsa (ICRP) dengan memorandum kemudiannya dikemukakan kepada Perdana Menteri negara.[1] Dengan tekanan yang semakin meningkat, kerajaan Malaysia kemudian menjemput satu pasukan yang terdiri daripada ahli-ahli dari Agensi Tenaga Atom Antarabangsa (IAEA) untuk melawat kilang di mana tiga pakar nuklear antarabangsa dari Jepun, United Kingdom, dan Amerika Syarikat juga mendapati bahawa saluran sisa itu benar-benar tidak selamat untuk orang ramai.[1] Seorang lagi pakar dari Jepun dipanggil kemudian untuk mengumpul bukti lanjut yang mana beliau mendapati bahawa tahap radiasi 800 kali tahap maksimum yang dibenarkan.[9]
Kes mahkamah
[sunting | sunting sumber]
Pada tahun 1985, lapan penduduk bandar termasuk salah seorang yang menjadi mangsa kanser membawa kes itu ke Mahkamah Tinggi dengan 1,500 orang dari kawasan terjejas hadir untuk mendengar keputusan itu.[10] Tempahan berhenti kerja perintah kemudiannya dikeluarkan oleh mahkamah sehingga langkah keselamatan yang memuaskan diambil oleh syarikat ARE.[1] Walau bagaimanapun, dalam masa sebulan selepas perintah itu, syarikat itu menjemput pakar atom Amerika untuk membuktikan kilang selamat untuk meneruskan operasi mereka. Ini ditangani dengan lawatan kedua oleh pakar dari Jepun bersama dengan wahyu dari dua bekas pekerja syarikat itu di mana mereka mendedahkan lagi beberapa tapak pembuangan torium di Bukit Merah ke Lembaga Perlesenan Tenaga Atom (AELB) dengan pakar Jepun mendapati bahawa tahap radiasi di tempat-tempat ini adalah ketara melebihi had keselamatan maksimum ICRP. Syarikat itu kemudiannya diperintahkan oleh mahkamah untuk menghentikan semua operasi tetapi AELB terus menerbitkan lesen kepada yang terakhir untuk meneruskan operasi mereka pada tahun 1987.[1]
Dengan keengganan syarikat itu untuk berhenti walaupun perintah mahkamah, penduduk yang terjejas itu mula menyaman syarikat yang berubah menjadi pertempuran mahkamah yang mengambil masa 32 bulan dan pada Julai 1992, penduduk memenangi kes mereka terhadap syarikat dengan mahkamah mengarahkan mereka untuk menutup kilang mereka dalam masa 14 hari. Walaupun dengan perintah mahkamah kedua, syarikat itu terus memfailkan kes rayuan ke Mahkamah Persekutuan di mana keputusan Mahkamah Tinggi Ipoh ditangguhkan di bawah dua sebab seperti pakar ARE lebih dipercayai dan meminta penduduk meminta lembaga atom Malaysia sendiri untuk mengeluarkan lesen syarikat sebagai lembaga mempunyai kuasa untuk melakukannya di bawah Akta Pelesenan Tenaga Atom.[1] Tanpa membuang masa lagi dalam kes panjang yang memberi kesan kepada kehidupan mereka, beberapa penduduk yang terjejas pergi ke Jepun untuk bertemu dengan pihak berkuasa tertinggi Mitsubishi Chemical, salah satu daripada pemegang saham utama syarikat dan menjelaskan situasi buruk mereka yang juga didengar oleh ahli alam sekitar Jepun.[3] Dengan campurtangan Mitsubishi dan tekanan antarabangsa lagi, syarikat ini akhirnya menghentikan operasi mereka walaupun telah memenangi lawan mahkamah secara tempatan.[1][11][12] Mitsubishi Chemical mencapai penyelesaian di luar mahkamah dengan penduduk yang terjejas dengan bersetuju untuk menyumbangkan $164,000 ke sekolah komuniti sambil menafikan apa-apa tanggungjawab untuk penyakit yang berkaitan dari pencemaran yang disebabkan oleh kerja-kerja berkaitan ARE.[3]
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Bacaan lanjut
[sunting | sunting sumber]- Sze Ming (7 Mac 2012). "Photo Essay: Lessons from radioactive poisoning in Bukit Merah (1985)" [Esei Foto: Pengajaran daripada keracunan radioaktif di Bukit Merah (1985)] (dalam bahasa Inggeris). LoyarBurok. Dicapai pada 26 Ogos 2019.
- Badd Hakim (7 Jun 2019). "30 Years Ago, a Huge Radioactive Incident Happened in Perak. And They're Still Cleaning It Up…" [30 Tahun Lalu, Insiden Radioaktif yang Besar Berlaku di Perak. Dan Mereka Masih Membersihkannya] (dalam bahasa Inggeris). cilisos.my. Dicapai pada 26 Ogos 2019.
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Chronology of events in the Bukit Merah Asian Rare Earth development". Penang Consumer Association. 11 May 2011. Dicapai pada 26 August 2019.
- ^ "Penduduk lega ARE akan ditutup". Berita Harian. 20 Januari 1994. Dicapai pada 23 Mei 2020.
- ^ a b c d e Keith Bradsher (8 March 2011). "Mitsubishi Quietly Cleans Up Its Former Refinery". The New York Times. Dicapai pada 26 August 2019.
- ^ Gurdial Singh Nijar (2 Jun 2019). "Dealing with radioactive waste". The Sun, Malaysia. Dicapai pada 12 April 2020.
- ^ "Bukit Merah survivor: Our tears have run dry". Malaysiakini. 4 Mei 2011. Dicapai pada 12 April 2020.
- ^ "Dumpsite danger". The Star Online. 13 Jun 2010. Dicapai pada 29 April 2020.
- ^ Consumers Association of Penang (1993). Wasted lives: radioactive poisoning in Bukit Merah. Consumers' Association of Penang. ISBN 978-967-9950-80-9.
- ^ Joshua Karliner (1997). The Corporate Planet: Ecology and Politics in the Age of Globalization. University of California Press. m/s. 120. ISBN 978-0-87156-434-4.
- ^ Vinod Raina; Aditi Chowdhury; Sumit Chowdhury (1999). The dispossessed: victims of development in Asia. Arena Press. m/s. 268.
- ^ Andrew Rowell (25 September 2017). Green Backlash: Global Subversion of the Environment Movement. Taylor & Francis. m/s. 265. ISBN 978-1-351-56499-1.
- ^ "Mitsubishi may quit Asia Rare Earth venture". Business Times. 25 Disember 1993. Dicapai pada 23 Mei 2020.
- ^ "Mitsubishi mahu henti operasi ARE". Berita Harian. 25 Disember 1993. Dicapai pada 23 Mei 2020.
Bibliografi
[sunting | sunting sumber]- Kehidupan Sia-sia: Keracunan Radioaktif di Bukit Merah. Persatuan Pengguna Pulau Pinang. 2002. ISBN 9679950905.