Bahasa Semnam
Bahasa Semnam | |
---|---|
Kuy Semnaam | |
Sebutan | /ˈkŭj səmˈnãːm/ |
Asli kepada | Perak, Malaysia |
Etnik | Semnam |
Penutur bahasa | 670 (2000) |
Austro-Asia
| |
Kod bahasa | |
ISO 639-3 | ssm |
Bahasa Semnam (Kuy Semnaam) merupakan bahasa Austro-Asia dalam kumpulan bahasa Mon-Khmer dan dikelompokkan dengan bahasa-bahasa Asli dalam subkelompok bahasa Senoi, bersama-sama dengan bahasa Lanoh, bahasa Sabüm, bahasa Temiar dan bahasa Semai. Ia dituturkan oleh sekitar 670 masyarakat Semnam di Perak dan dikategorikan sebagai terancam pupus.
Pengelasan
[sunting | sunting sumber]Digolongkan sebagai bahasa Asli subkelompok Senoi atau Asli Tengah, bahasa ini ialah bahasa rumpun Austro-Asia kelompok Mon-Khmer dan hanya dituturkan di negeri Perak.
Fonologi
[sunting | sunting sumber]Konsonan
[sunting | sunting sumber]Dwibibir | Gusi | Lelangit | Velar | Uvular | Glotis | |
---|---|---|---|---|---|---|
Hentian | p b | t d | c ɟ | k g | ʔ | |
Sengauan | m | n | ɲ | ŋ | ||
Geseran | s | ʁ | h | |||
Likuida | r l | |||||
Aproksiman | w | j |
Vokal
[sunting | sunting sumber]Hadapan | Pusat | Belakang | |
---|---|---|---|
Sempit | i ĩ | ɨ ɨ̃ | u ũ |
Tengah | e | ɘ ɘ̃ | o |
Luas | ɛ ɛ̃ | a ã | ɔ ɔ̃ |
Kosakata
[sunting | sunting sumber]Panduan sebutan:
ĕ /ə/ - ĕmak /əmaʔ/
é /ɛ/ - bég /bɛk/
e /e/ - enak /enaʔ/
o /o/ - bot /bot/
o /ɔ/ - robot /rɔbɔt/
tanda tildĕ ( ˜ ) - disengaukan
akhiran -ny dibaca seperti ny- dalam "nyanyi" atau -ny- dalam "banyak"
Kata ganti diri
[sunting | sunting sumber]Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
---|---|---|
ĩĩny | /ʔĩːɲ/ | saya, aku |
yee' | /jeːʔ/ | kami |
éé' | /ʔɛːʔ/ | kita |
miih | /miːh/ | kau, kamu |
yiiy | /jiːj/ | kalian (dua orang) |
yuuh | /juːh | kalian
(lebih dua orang) |
bo' | /bɔʔ | dia |
tu' | /tuʔ/ | |
a | /ʔa/ | |
ooh | /ʔɔːh/ | |
wiiy | /wiːj/ | mereka (dua orang) |
ngéén | /ŋɛːn/ | mereka
(lebih dua orang) |
Gelaran keluarga
[sunting | sunting sumber]Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
---|---|---|
kabaan | /kabaːn/ | keluarga |
taa' | /taːʔ/ | datuk |
yaa' | /jaːʔ/ | nenek |
doo' | /doːʔ/ | ayah |
naa' | /naːʔ/ | ibu |
kuoon | /kuoːn | anak |
kanycoo' | /kaɲcɔːʔ/ | cucu |
abang (drpd. Melayu) | /ʔabaːŋ | abang |
kloo' | /kloːʔ/ | abang/kakak |
pĕ' | /pɘʔ/ | adik |
tooy | /toːj/ | pakcik
(abang ibu bapa) |
baah | /baːh/ | pakcik
(adik ibu bapa) |
moo' | /mɔːʔ/ | makcik |
blo' ngkoong | /blɔʔ ʔŋkoːɲ/ | bapa mentua |
blo' baboo' | /blɔʔ baboːʔ/ | ibu mentua |
cĕnooy | /cnoːj/ | ipar |
mĕngsaaw | /mɲsaːw/ | menantu |
tee' | /teːʔ/ | suami |
kĕdooy | /kdɔːj/ | isteri |
Anggota badan
[sunting | sunting sumber]Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
---|---|---|
kuy | /kuj/ | kepala |
mat | /mat/ | mata |
kěntok | /kntɔK/ | telinga |
muh | /muh/ | hidung |
nyaak | /ɲaːk/ | mulut |
lěmony | /lmɔɲ/ | gigi |
pěteu' | /ptɨːʔ/ | dahi |
cěngcéẽng | /cŋcɛ̃ːŋ/ | kening |
kapoo' | /kapɔːʔ/ | pipi |
katéẽk | /katɛː̃k/ | kulit |
sěntool | /sntɔːl/ | rambut |
muh mat | /muh mat/ | muka |
jaka' | /ɟakaʔ/ | dagu |
bĕliing | /bliːŋ/ | lengan (atas) |
kĕlkéél | /klkɛːl/ | lengan (bawah) |
kanyong | /kaɲɔŋ/ | siku |
tiing | /ti:ŋ/ | tangan |
jayii' (drpd. Melayu) | /ɟajiːʔ/ | jari |
cěn-yoos | /cnjɔːs/ | kuku |
juk | /ɟuŋ/ | kaki (Inggeris: foot) |
ble' | /bleʔ/ | kaki atas
(Inggeris: upper leg) |
kĕtek | /ktek/ | kaki bawah
(Inggeris: lower leg) |
těniit | /tni:t/ | bibir |
lěntaak | /lntaːk/ | lidah |
klapuooh | /klapuoːh/ | bahu |
daheuk | /dahɨːk/ | dada |
dadaa' (drpd. Melayu) | /dadaːʔ/ |
Haiwan
[sunting | sunting sumber]Bahasa Semnam | Fonemik | Bahasa Melayu |
---|---|---|
kucek (drpd. Melayu) | kucek/ɲaaw | kucing |
nyaaw | ||
cuoo' | cuoːʔ/ʔacɛʔ | anjing |
acé' | ||
ceem | ceem | burung/unggas |
kaa' | kaaʔ | ikan |
tawooh | tawɔɔh | ungka |
yusaa' (drpd. Melayu) | yusaaʔ | rusa |
kěmuuc | kmuuc | harimau |
tajuu' | tajuuʔ | ular |
jěhéẽt | jhɛɛ̃t | kijang |
mantuooy | mantuoːj | tenggiling |
kaweep | kaweep | beruang madu |
hagaap | hagaap | badak sumbu |
baroong | barɔɔŋ | tenuk |
tawããk | kupu-kupu | |
tĕngtũng | labah-labah |