ന്യായ പഞ്ചായത്ത്
 | ഈ ലേഖനത്തിന്റെ യാന്ത്രികവിവർത്തനത്തിന്റെ പ്രശ്നങ്ങൾ ശരിയാക്കാൻ തിരുത്തലുകൾ വേണ്ടിവന്നേയ്ക്കും. (2023 ഓഗസ്റ്റ്) |
ഇന്ത്യയിലെ പഞ്ചായത്തീരാജ് സമ്പ്രദായത്തിൽ ഗ്രാമതലത്തിലുള്ള തർക്ക പരിഹാരസംവിധാനമാണ് ന്യായ പഞ്ചായത്ത്.
ചരിത്രം
[തിരുത്തുക]1980-കളിൽ പ്രധാനമന്ത്രി രാജീവ് ഗാന്ധിയുടെ പഞ്ചായത്തി രാജിന്റെ അനുബന്ധമായി തർക്കപരിഹാരങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനുള്ള സംവിധാനമായാണ് ന്യായ പഞ്ചായത്ത് വിഭാവന ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. എന്നാൽ നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ വിശാലമായ പരിഷ്കരണവുമായി (ഈ പരിഷ്കരണം നടന്നില്ല) ഏറ്റുമുട്ടൽ വരാതിരിക്കാനായി ഇത് നിർത്തിവെച്ചിരുന്നെങ്കിലും 2004-ൽ യു.പി.എ ഭരണത്തിൽ നിയമനിർമ്മാണവുമായി മുന്നോട്ടുപോയി. അതിനായി ഇന്ത്യാ ഗവൺമെന്റിന്റെ പഞ്ചായത്തീരാജ് മന്ത്രാലയം പ്രൊഫസർ ഉപേന്ദ്ര ബാക്സിയുടെ അധ്യക്ഷതയിൽ ഒരു ഡ്രാഫ്റ്റിംഗ് കമ്മിറ്റി രൂപീകരിച്ചു. ഈ വിഷയത്തിലുള്ള ബിൽ ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റിന്റെ ശീതകാല സമ്മേളനത്തിൽ ചർച്ച ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.[1] ന്യായ പഞ്ചായത്തിന് 100 രൂപ വരെ മാത്രമേ പിഴ ഈടാക്കാൻ കഴിയൂ. ആരെയും ജയിലിലേക്ക് അയക്കാനാവില്ല.
ന്യായ പഞ്ചായത്തിന് ഭരണഘടനാപരമായ പിന്തുണ
[തിരുത്തുക]പ്രാദേശിക നീതിന്യായ ഭരണത്തിൽ ജനങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തത്തോടെയുള്ള തർക്കങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനുള്ള ഒരു ഫോറം ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 39 എ വിഭാവനം ചെയ്യുന്ന ലക്ഷ്യമായതിനാൽ, അടിയന്തര നടപടി സ്വീകരിക്കേണ്ടത് സർക്കാരിന്റെ ബാധ്യതയാണെന്ന് ചില നിയമജ്ഞർക്കും സാമൂഹിക ശാസ്ത്രജ്ഞർക്കും ശക്തമായി തോന്നുന്നു. ന്യായ പഞ്ചായത്തുകൾ സജീവമാക്കുന്നതിനുള്ള നടപടികൾ, ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ നീതിന്യായം ലളിതവും വേഗത്തിലും ലഭ്യമാക്കാൻ സാധിക്കാത്ത സാഹചര്യത്തിലാണ്. പ്രാദേശിക പാരമ്പര്യങ്ങൾ, സംസ്കാരം, ഗ്രാമീണ സമൂഹത്തിന്റെ പെരുമാറ്റ രീതികൾ എന്നിവയാൽ നയിക്കപ്പെടുന്ന ന്യായ പഞ്ചായത്തുകൾ ജനങ്ങളിൽ നീതി നടപ്പാക്കുന്നതിൽ ആത്മവിശ്വാസം വളർത്തുന്നുവെന്നും വാദമുണ്ട്.