Човекови права во Хрватска

Човековите права во Хрватска се дефинирани со Уставот на Хрватска, поглавје трето, делови од 14 до 69.

Постојат бројни невладини организации кои се занимаваат со ова прашање во земјата, како и Канцеларијата за човекови права на хрватската влада и неколку тела за еднаквост, како што се Народниот правобранител за човекови права, Омбудсманот за родова еднаквост, Детскиот правобранител и Народниот правобранител за лица со попречености.

Од осамостојувањето

Слобода на говор

Репортерите честопати се тужени од политичарите за клевета . Хрватска била прогласена за земја со една од најмногу поднесени тужби за замолчување на новинарите во ЕУ . Имаше и случаи на физичко насилство врз новинари, како на пример кога двајца репортери кои документираа Велигденско бдение беа нападнати од непознато лице.

Репродуктивни права

Иако абортусот е легален во Хрватска до 10 недели како иконтрацепцијата, постојат исклучоци за жените кои се бремени повеќе од 10 недели. Сепак, земјата е донекаде поделена по ова прашање, при што некои конзервативни групи повикуваат на забрана. Во еден пример, една жена која го поминала рокот од 10 недели била лишена од абортус во четири клиники, иако нејзиниот фетус имал тумор на мозокот, што довел до протести„CROATIA 2022“. Amnesty International. Посетено на 10 April 2023."CROATIA 2022". Amnesty International. Retrieved 10 April 2023.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)</ref>

Правата на мигрантите

Хрватска континуирано е критикувана од групите за човекови права поради одбивањето на мигрантите. Многу мигранти кои сакаат да влезат во Хрватска наместо тоа се враќаат назад во Босна и Херцеговина. Во некои случаи, полицијата употребила насилство врз мигрантите.

Во 2021 година, Европскиот суд за човекови права пресудил дека Хрватска ја прекршила Европската конвенција за човекови права кога испратила семејство од Авганистан во Србија. При руската инвазија на Украина, Хрватска дала статус за привремена заштита на 22.000 бегалци.

Дискриминација на Ромите

Постојат случаи на дискриминација на Ромите во Хрватска, а врз нив имало и насилни напади. Хрватска била критикувана за дискриминацијата врз Ромите при домување, вработување и здравствена заштита. Во една анкета од 2013 година, 44 отсто од Хрватите имале предрасуди кон Ромите. Според ОН, ромското население во Хрватска изнесува 30.000-40.000, што е еднакво на приближно 1% од населението.

ЛГБТ права

Хомосексуалноста била легализирана во 1977 година. Возраста за согласност била изедначена во 1998 година. На хомосексуалците не им е забрането да служат во војска. Во 2003 година, хрватската влада донела закони со кои се забранува дискриминација врз основа на сексуална ориентација при вработување и образование, дистрибуција на хомофобични материјали и клеветење на хомосексуалците. Ограничен опсег на права им беше доделен на истополовите парови по три години заеднички живот во 2003 година, но регистрираните заедници беа дозволени дури во 2014 година. Оттогаш, Хрватска ги обезбедува сите брачни права освен заедничкото посвојување на регистрирани и нерегистрирани истополови партнерства.

Во ноември 2010 година, во годишниот извештај на Европската комисија за напредокот на кандидатурата на Хрватска беше наведено дека бројните хомофобични инциденти во Хрватска се загрижувачки бидејќи инквизициите треба да направат дополнителни напори во борбата против злосторствата од омраза. Европскиот парламент, како што стои во неговата резолуција од 2010 година, „ја изразува својата загриженост поради огорченоста против ЛГБТ малцинството во Хрватска, што неодамна беше потврдено со хомофобични напади врз учесниците на Геј парадата во Загреб; ги повикува хрватските власти да ја осудат и гонат политичката омраза и насилството против секое малцинство; ја повикува хрватската влада да го имплементира и спроведе Законот за антидискриминација“.

Историска ситуација

Следната табела ги прикажува рејтинзите на Хрватска од 1991 година во извештаите на Слобода во светот, што годишно ги објавува Фридом Хаус. Оценката од 1 е „слободна“; 7 е „неслободна“.

Историски рејтингзи

Year Political Rights Civil Liberties Status President 1991 3 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1992 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1993 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1994 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1995 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1996 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1997 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1998 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 1999 4 4 Делумно слободна Фрањо Туѓман 2000 2 3 Слободна Фрањо Туѓман 2001 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2002 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2003 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2004 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2005 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2006 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2007 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2008 2 2 Слободна Стјепан Месиќ 2009 1 2 Слободна Стјепан Месиќ 2010 1 2 Слободна Стјепан Месиќ 2011 1 2 Слободна Иво Јосиповиќ 2012 1 2 Слободна Иво Јосиповиќ 2013 1 2 Слободна Иво Јосиповиќ 2014 1 2 Слободна Иво Јосиповиќ 2015 1 2 Слободна Иво Јосиповиќ 2016 1 2 Слободна Колинда Грабар-Китаровиќ 2017 1 2 Слободна Колинда Грабар-Китаровиќ 2018 1 2 Слободна Колинда Грабар-Китаровиќ 2019 1 2 Слободна Колинда Грабар-Китаровиќ 2020 1 2 Слободна Колинда Грабар-Китаровиќ 2021 1 2 Слободна Зоран Милановиќ

Надворешни врски

• Хрватскиот Хелсиншки комитет за човекови права
• Канцеларијата за човекови права на Владата на Хрватска
• Амнести интернешенел САД - Прекршување на човековите права во Хрватска
• Хјуман рајтс воч за Хрватска
  • Правдата на ризик: Судења за воени злосторства во поранешна Југославија
• Извештај на земјата за практиките на човековите права во Хрватска за 2009 година, објавен од Бирото за демократија, човекови права и труд на САД, на 11 март 2010 година
• Croatia Human Rights Practices, од Стејт департментот на САД во 1993 година
• Извештај на Т. Хамарберг, комесар за човекови права на Советот на Европа, по неговата посета на Хрватска од 6 до 9 април 2010 година
• Хрватска - Комисија за човекови права Архивирано на 27 септември 2007 г.
• Извештаи во земјата за практиките на човековите права - Хрватска, од Стејт департментот на САД во 1996 г.
• Цензура во Хрватска - IFEX