Ток писин

	Ток писин;
Писмо	латиница
Пример	Прв член од Универзалната декларација за човековите права
Текст	Yumi olgeta mama karim umi long stap fri na wankain long wei yumi lukim i gutpela na strepela tru. Uumi olgeta igat ting ting bilong wanem samting I rait na rong na mipela olgeta I mas mekim gutpela pasin long ol narapela long tingting bilong brata susa.
Македонски	Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
	Портал: Јазици

Ток Писин
Застапен во	Папуа Нова Гвинеја
Говорници	122,000 (2004); 4 милиони како втор јазик
Јазично семејство	англиски креолски тихоокеански ток писин; ;
Статус
Службен во	Папуа Нова Гвинеја
Јазични кодови
ISO 639-2	tpi
ISO 639-3	tpi
Linguasphere	52-ABB-cc

Ток Писин (Tok Pisin) — креолски јазик кој се зборува во Папуа Нова Гвинеја. Ток Писин е службен јазик во земјата и е најзборуван во државата. Овој јазик го користат од 5 до 6 милиони луѓе, но сепак јазикот приближно го зборуваат сите жители на државата.

Потекло на поимот

Името на јазикот потекнува од англиските зборови „talk“ (tok на ток писин) и „pidgin“ (pisin на ток писин). Многу ретко јазикот се именува како новогвинејски пиџин, или во академските извори меланезиски пиџин,^[1] меланезиски англиски пиџин или неомеланезиски. Сепак, ток писин е најкористено име за јазикот. Иако порано јазикот се сметал за пиџин, денес тој е посебен јазик, најмногу поради тоа што има луѓе на кои јазикот им е мајчин и е лингва франка во Папуа Нова Гвинеја.

Класификација

Ток Писин се развил како резултат на меѓусебната комуникација на различните народи, кои отишле да работаат на плантажи во Квинсленд, Австралија. Луѓето почнале да користат една јазична мешавина заснована на англискиот. Оваа рана фаза на развојот е позната како пиџин. Јазикот воглавно има зборови од англискиот, но и од германскиот, малајскиот, португалскиот и абориџинските јазици.

Официјален статус

Јазикот е службен во Папуа Нова Гвинеја, заедно со англискиот и хири моту. Јазикот често се користи во Националното собрание на Папуа Нова Гвинеја. Повеќето од документите на владата се на англиски, но јавните кампањи во државата се на ток писин. Во образовниот систем англискиот е основен јазик, но и ток писин се користи во некои училишта.

Фонологија

Фонологијата на ток писин е слична со таа на јазикот од кој произлегол (англиски), но значително упростена. Така јазикот има 16 согласки и 5 самогласки.

Согласки

	Уснени	Предно- јазични	Предно- непчени	Задно- непчени	Гласилни
Избувни	p b	t d		k ɡ
Струјни	v	s			h
Носни	m	n		ŋ
Странични		l
Приближни	w		j
Вевни		r

Кога симболите се во парови, левиот претставува безвучна согласка.
/t/, /d/ и /l/ можат да бидат забни или венечни согласки, а /n/ само венечна.
Кај највеќето дијалекти, фонемата /r/ се изговара како венечната едноударна согласка [ɾ].

Самогласки

	Предни	Средни	Задни
Затворени	i		u
Средни	e		o
Отворени		a

Пример

„Оче наш“ на ток писин:

Papa bilong mipela

Yu stap long heven.

Nem bilong yu i mas i stap holi.

Kingdom bilong yu i mas i kam.

Strongim mipela long bihainim laik bilong yu long graun,

olsem ol i bihainim long heven.

Givim mipela kaikai inap long tude.

Pogivim rong bilong mipela,

olsem mipela i pogivim ol arapela i mekim rong long mipela.

Sambai long mipela long taim bilong traim.

Na rausim olgeta samting nogut long mipela.

Kingdom na strong na glori, em i bilong yu tasol oltaim oltaim.

Tru.

„Оче наш“ на англиски (споредба):

Our father,

who art in heaven,

hallowed be thy name.

Thy kingdom come,

thy will be done

on earth as it is in heaven.

Give us this day our daily bread,

and forgive us our trespasses

as we forgive those who trespass against us.

Lead us not into temptation,

but deliver us from evil,

for thine is the kingdom, the power, and the glory, now and forever.

Amen

Поврзано

Наводи

↑ Eg F. Mihalic SVD, The Jacaranda Dictionary and Gramar of Melanesian Pidgin, Milton, QLD, Australia: Jacaranda Press Pty Ltd, 1971.

Литература

Volker, C. A. (2008). Papua New Guinea Tok Pisin English Dictionary. South Melbourne, Victoria: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-555112-9.
Mihalic, Francis (1971). The Jacaranda Dictionary and Grammar of Melanesian Pidgin. Milton, Queensland: Jacaranda Press. ISBN 0-7016-8112-8. OCLC 213236.
Murphy, John Joseph (1985). The Book of Pidgin English (6. изд.). Bathurst, New South Wales: Robert Brown. ISBN 0-404-14160-9. OCLC 5354671.
Smith, Geoff P. (2002). Growing Up With Tok Pisin: Contact, Creolization, and Change in Papua New Guinea's National Language. London: Battlebridge Publications. ISBN 1-903292-06-9. OCLC 49834526.
Dutton, Thomas Edward; Thomas, Dicks (1985). A New Course in Tok Pisin (New Guinea Pidgin). Canberra: Australian National University. ISBN 0-85883-341-7. OCLC 15812820.
Wurm, S. A.; Mühlhäusler, P. (1985). Handbook of Tok Pisin (New Guinea Pidgin). Pacific Linguistics. ISBN 0-85883-321-2. OCLC 12883165.
Nupela Testamen bilong Bikpela Jisas Kraist (ток писин). The Bible Society of Papua New Guinea. 1980. ISBN 0-647-03671-1. OCLC 12329661.

Надворешни врски

[1] Eg F. Mihalic SVD, The Jacaranda Dictionary and Gramar of Melanesian Pidgin, Milton, QLD, Australia: Jacaranda Press Pty Ltd, 1971.

[1]

Ток писин

Писмо	латиница
Пример	Прв член од Универзалната декларација за човековите права
Текст	Yumi olgeta mama karim umi long stap fri na wankain long wei yumi lukim i gutpela na strepela tru. Uumi olgeta igat ting ting bilong wanem samting I rait na rong na mipela olgeta I mas mekim gutpela pasin long ol narapela long tingting bilong brata susa.
Македонски	Сите човечки суштествa се раѓaaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
Портал: Јазици