Прејди на содржината

Црква „Пресвета Богородица Перивлептос“ - Охрид

Од Википедија — слободната енциклопедија
Света Богородица Перивлепта
Црквата Пресвета Богородица-Привлептос во Охрид
Основни податоци
МестоОхрид, Македонија
Припадностправославие
Архитектонски опис
Архитектонски типцрква
Архитектонски стилвизантиска архитектура

Пресвета Богородица Привлептос (Пресвета Богородица Севидна) — црква наоѓа во градот Охрид, изградена пред 1295 година. Фресконатписот во нартексот, покрај други личности, ги споменува Прогон Згур и годината на „подигањето“, односно живописот на црквата, 1295.[1]

Историја

[уреди | уреди извор]
Фреска на Св. Климент Охридски од црквата

Подоцнежните историски податоци зборуваат за големиот углед што го имала црквата во текот на 15 век, особено кога регионот се наоѓал во составот на Османлиското Царство. Деволскиот епископ Григориј ја соѕидал и ја живописал (1364-1365) северната капела (посветена на Григориј Богослов), а потоа била соѕидана јужната капела (посветена на Свети Никола) и отворениот трем околу црквата каде што се насликани портретите на некои ктитори и на други современи историски личности. По уривањето на манастирската црква Свети Пантелејмон, во црквата Богородица Привлептос се пренесени моштите на Свети Климент (па затоа е наречена Климентова црква), а истовремено таа станала и седиште на охридските архиепископи и на „музејот на архиескопијата“ со својот печат (засега најстар на Балканот).

Архитектонски одлики

[уреди | уреди извор]
Фрескоживопис во олтарниот дел на црквата

Црквата има основа на византиските куполни цркви со впишан крст во правоаголен простор. Куполата во наосот се потпира врз четири слободни столба, а слепа слепата купола во нартексот на четири пиластри. Ѕидана е од камен, бигор и тули, а со нивна комбинација се подигнати различни декоративни површини (меандер, шаховско поле, рибина коска). Овој начин на ѕидање се заснова врз традицијата пренесена од византиската метропола, но црквата Богородица Привлептос, како и некои други во Македонија, укажуваат и на непосредни врски со градителството од 13 век во Епир.

Значење за историјата на уметноста

[уреди | уреди извор]

Извонредните уметнички вредности на фреско-декорацијата и ризницата од икони на оваа црква заземаат истакнато место во науката. Врз основа на откриените потписи се знае дека фреските во 1295 ги извеле сликарите Михаил Астрапа и Евтихиј. Тоа се проминентни личности на ликовното творештво од крајот на 13 век и првите децении на 14 век на Балканот, а нивните дела по уметничкиот квалитет се рамни на современите остварувања во византиската културна метропола.

Извор

[уреди | уреди извор]

" ignored (help); Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: излишна интерпункција (link)

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ „архивска копија“. Архивирано од изворникот на 2010-10-06. Посетено на 2010-01-30.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Цркви во Охрид (по парохии)
I охридска
Грбот на Општина Охрид
Македонски крст
II охридска
VII охридска
IX охридска
Велгошка
Коселска
Пештанска
Под непосредна јурисдикција: Свети Наум • Свети Еразмо
Црква „Успение на Пресвета Богородица“ (Велестово)  • Црква „Св. Еразмо“ (Долно Лакочереј)  • Археолошко наоѓалиште „Градиште“ (Долно Лакочереј)  • Споменик „Рашанец“ (Косел)  • Црква „Св. Никола“ (Косел)  • Археолошко наоѓалиште „Градиште“ (Косел)  • Гробница на паднатите борци во НОБ (Куратица)  • Црква „Вознесение Христово“ (Лескоец)  • Манастир „Св. Наум“ (Љубаништа)  • Воска амам (Охрид)  • Емин Махмуд џамија (Охрид)  • Ески амам (Охрид)  • Антички театар (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Гробница-Видобишта“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Козлук“ (Охрид)  • Кулоглу џамија (Охрид)  • Манчевци (Охрид)  • Хермелија (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Свети Еразмо“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Караѓулевци“ (Охрид)  • Кешанли џамија (Охрид)  • Галерија на икони (Охрид)  • Гроб на Григор Прличев (Охрид)  • Куќа на Христо Узунов (Охрид)  • Спомен-могила на Славеј Планина (Охрид)  • Куќа на Ајри Доко (Охрид)  • Куќа на Григор Прличев (Охрид)  • Куќа на Групчеви (Охрид)  • Заедничка гробница на паднатите борци во НОБ (Охрид)  • Спомен-плоча на паднатите професори и ученици во НОБ од охридската гимназија (Охрид)  • Куќа со спомен-плоча на ул. „Климентска“ бр. 75 (Охрид)  • Спомен-плоча на карпата кај „Баирот“ (Охрид)  • Дрво „Кочеџик“ во комплексот „Св. Климент“ (Охрид)  • Куќа на Иљо Марков (Охрид)  • Куќа на Кадри Шех (Охрид)  • Куќа на Караѓулеви (Охрид)  • Куќа на Климе Банде (Охрид)  • Куќа на Ламбески (Охрид)  • Куќа на Скопаковци (Охрид)  • Куќа на Арнаудови (Охрид)  • Куќа на Стефоски (Охрид)  • Куќа на Петруш Вангелов (Охрид)  • Куќа на Фимка Љуљкова (Охрид)  • Куќа на Фроса Тримчева (Охрид)  • Куќа на Славка Џамбаз (Охрид)  • Поранешно училиште „Свети Сава“ (Охрид)  • Куќа на Талеви  • Куќа на Бојаџиеви (Охрид)  • Куќа на Деспина Ристова (Охрид)  • Куќа на Димзови (Охрид)  • Куќа на Крапчевци (Охрид)  • Зграда на Радио Охрид (Охрид)  • Магаза на Сулејман Хамди Џељо (Охрид)  • Магаза на Адиљ (Охрид)  • Куќа на Софка Шутева (Охрид) • Магаза на Тилеви (Охрид)  • Куќа на Љушеви (Охрид)  • Куќа на Климент Талев (Охрид)  • Магаза на Голеви (Охрид)  • Магаза на Симончеви (Охрид)  • Куќа на Ѓинековци (Охрид)  • Магаза на Кичеевци (Охрид)  • Куќа на Стружанови (Охрид)  • Куќа на Чаулеви (Охрид)  • Куќа на Патчеви (Охрид)  • Куќа на Рилковци (Охрид)  • Куќа на Робевци (Охрид)  • Куќа на Коле Котуше (Охрид)  • Куќа на ул. „Страшо Пинџур“ бр. 2 (Охрид)  • Куќа на ул. „Страшо Пинџур“ бр. 20 (Охрид)  • Поранешна куќа на „Охридско лето“ (Охрид)  • Куќа на ул. „Кеј Маршал Тито“ бр. 3 (Охрид)  • Куќа на Ѓурчинови (Охрид)  • Куќа на Митрески (Охрид)  • Куќа Номче Ќосе - Наје (Охрид)  • Куќа на Шекерови (лева половина) (Охрид)  • Куќа на Шекерови (десна половина) (Охрид)  • Куќа на Паунковци (Охрид)  • Куќа на МАНУ (Охрид)  • Магаза на Филипови (Охрид)  • Куќа Петанови (Охрид)  • Куќа на Хаџиеви (Охрид)  • Работничко училиште (Охрид)  • Светиклиментово училиште (Охрид)  • Стар град (Охрид)  • Саат-кула (Охрид)  • Самуилова тврдина (Охрид)  • Теќе „Зејнел Абедин-паша“ (Охрид)  • Турбе на Синан Челеби (Охрид)  • Турбе на Хајати Баба (Охрид)  • Црква „Св. Климент и Пантелејмон“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Челница“ (Охрид)  • Црква „Мали Свети Врачи“ (Охрид)  • Црква „Св. Димитриј“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Болничка“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Болнички“ (Охрид)  • Црква „Пресвета Богородица Перивлептос“ (Охрид)  • Црква „Св. Климент Охридски“ (Охрид)  • Црква „Св. Јован Канео“ (Охрид)  • Црква „Св. Софија“ (Охрид)  • Црква „Св. Константин и Елена“ (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Каменско“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Геракомија“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Арбанашки“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола Чудотворец“ (Охрид)  • Алипашина џамија (Охрид)  • Ајдарпашина џамија (Охрид)  • Џамија на Хаџи Дургут (Охрид)  • Џамија на Хаџи Хамза (Охрид)  • Охридско природно и културно-историско подрачје (Охрид)  • Охридско Кале/Горни Сарај (Охрид)  • Базилика „Плаошник“ (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Свети Ѓорѓи“ кај Студенчишта (Охрид)  • Археолошко наоѓалиште „Плаошник“ (Охрид)  • Црква „Св. 40 Севастиски Маченици“ (Охрид)  • Црква „Големи Свети Врачи“ (Охрид)  • Црква „Св. Ѓорѓи“ (Охрид)  • Црква „Св. Никола“ (Охрид)  • Базилика Студенчишта (Охрид)  • Црква „Св. Богородица Пештанска“ (Пештани)  • Хотел „Палас“ (Охрид)  • Залив на Коските (Пештани)  • Црква „Св. Богородица“ (Трпејца)  • Црква „Св. Стефан“ (Шипокно)  • Шадрван на шехот Зекерија (Охрид)
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Црква_„Пресвета_Богородица_Перивлептос“_-_Охрид&oldid=5140702“