Прејди на содржината

Манга

Од Википедија — слободната енциклопедија
Википе-Тан, пример на девојче нацртано во манга-стил

Манга (во канџи: 漫画; во хирагана: まんが; и во катакана: マンガ) — особен начин на цртање стрипови што е развиен во Јапонија во доцните години од XIX век.[1][2][3] Во нивниот современ облик, манга-стриповите датираат кратко по Втората светска војна,[4] но пред тоа тие имаат долга и сложена историја во раната јапонска уметност.[5][6][7]

Во Јапонија, луѓе од сите возрасти читаат манга-стрипови.[2] Овие стрипови можат да бидат во различни жанрови, како акција-авантура, романтика, спорт и игри, историја, комедија, научна фантастика, мистерија, ужаси, секс, па дури и бизнис.[2] Со својот почеток во 1950-тите, мангата сега е еден голем дел од јапонската издавачка индустрија,[4][8] заработувајќи 481 милијарда јени во Јапонија во 2006[9] (приближно 4,4 милијарди американски долари).[10] Покрај Јапонија, мангата е доста популарна и низ целиот свет.[11][12]

Во 2006, американскиот пазар од манга заработи 175−200 милиони долари.[13] Мангата традиционално е печатена во црно-бела техника,[14] иако постојат неколку манга-стрипови во боја.[15] Во Јапонија, мангата е произведувана во стрипови со големина на телефонски именик, кои често во себе содржат повеќе различни приказни што се продолжуваат во следното издание.[2][7] Ако некој манга-стрип постигне голема популарност, тој може да биде адаптиран во аниме (Анимирана серија чија тематика е инспирирана од некоја манга), по или дури неговото издавање,[16] иако понекогаш мангата е заснована на веќе постоечки играни или анимирани филмови[17] (на пр. Војна на ѕвездите).

„Манга“ како збор користен надвор од Јапонија се одзива конкретно на стриповите што изворно потекнуваат од Јапонија.[18] Како и да е, Манга-стрипови се произведуваат насекаде во светот, особено во Тајван („Manhua“), Јужна Кореја („Manhwa“),[19][20] и во Кина, особено во Хонгконг („Manhua“).[21] Во Франција, „la nouvelle manga“ развиле свој сопствен стил на цртање стрипови кој е под големо влијаније на јапонската манга.[22] Во САД, стриповите кои се под влијание на мангата, луѓето ги нарекуваат „Америманга“, „светска манга“, или „оригинална манга на англиски јазик“ (ОАЛ-Манга).[23]

Потекло на поимот

[уреди | уреди извор]
Зборот манга на писмото Канџи

Јапонскиот збор манга, буквално преведен, значи „оригинални слики“. Овој збор за првпат дошол во секојдневна употреба при крајот на 18тиот и почетокот на 19 век со објавувањето на делата како сликовницата Shiji no yukikai на Санто Кијоден во 1798, Manga hyakujo на Аикава Минва во 1814, и прочуената „Хокусаева манга“ во која се содржат цртежи од скицникот на познатиот дрворезен (укијо-е) уметник Хокусај.[24] Ракутен Китазава (1876–1955) прв го искористил зборот „манга“ во модерната смисла.[25]

  1. Lent, John A. 2001. "Introduction." In John A. Lent, editor. Illustrating Asia: Comics, Humor Magazines, and Picture Books. Honolulu, HI: University of Hawai'i Press. pp. 3-4. ISBN 0-8248-2471-7.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Gravett, Paul. 2004. Manga: Sixty Years of Japanese Comics. NY: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0. p. 8.
  3. Go Tchiei. „Characteristics of Japanese Manga“. Архивирано од изворникот на 2011-08-10. Посетено на 2008-04-05.
  4. 4,0 4,1 Kinsella, Sharon 2000. Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society. Honolulu: University of Hawai'i Press. ISBN 978-0-8248-2318-4.
  5. Kern, Adam. 2006. Manga from the Floating World: Comicbook Culture and the Kibyōshi of Edo Japan Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-02266-9.
  6. Ito, Kinko. „A history of manga in the context of Japanese culture and society“. The Journal of Popular Culture. стр. 38 (3): 456-475. Посетено на 2008-04-05.
  7. 7,0 7,1 Schodt, Frederik L. 1986. Manga! Manga! The World of Japanese Comics. Tokyo: Kodansha. ISBN 978-0-87011-752-7.
  8. Schodt, Frederik L. 1996. Dreamland Japan: Writings on Modern Manga. Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1880656235.
  9. „Japanese Manga Market Drops Below 500 Billion Yen“. ComiPress. Посетено на 2008-04-05.
  10. „500 billion yen in dollars“. Google. 2007-09-14. Посетено на 2007-09-14.
  11. Wong, Wendy Siuyi (2006). „Globalizing manga: From Japan to Hong Kong and beyond“. Mechademia: an Academic Forum for Anime, Manga, and the Fan Arts. стр. 23–45. 1.
  12. Patten, Fred. 2004. Watching Anime, Reading Manga: 25 Years of Essays and Reviews. Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1-880656-92-1.
  13. Cha, Kai-Ming. „Viz Media and Manga in the U.S.“. Publishers Weekly. Посетено на 2008-04-05.
  14. Katzenstein, Peter. J. & Takashi Shiraishi 1997. Network Power: Japan in Asia. Ithaca, NY: Cornell University Press. ISBN 978-0801483738.
  15. Kishi, Torajiro. 1998. Colorful. Tokyo: Shueisha. ISBN 4-08-782556-6.
  16. Kittelson, Mary Lynn. 1998. The Soul of Popular Culture: Looking at Contemporary Heroes, Myths, and Monsters. Chicago: Open Court. ISBN 978-0-8126-9363-8.
  17. Johnston-O'Neill, Tom. „Finding the International in Comic Con International“. The San Diego Participant Observer. Архивирано од изворникот на 2008-04-11. Посетено на 2008-04-05.
  18. Definition of manga from Merriam-Webster Online at http://m-w.com/dictionary/manga. Accessed 2007-12-07.
  19. Webb, Martin. „Manga by any other name is...“. Japan Times. Архивирано од изворникот на 2012-07-19. Посетено на 2008-04-05.
  20. „Lexicon: Manhwa: 만화“. Anime News Network. Посетено на 2007-09-14.
  21. Wong, Wendy Siuyi. 2002. Hong Kong Comics: A History of Manhua. NY: Princeton Architectural Press. ISBN 978-1-56898-269-4
  22. Vollmar, Rob. 2007. "Frederic Boilet and the Nouvelle Manga revolution." Архивирано на 15 јуни 2011 г. World Literature Today, Accessed 2007-09-14.
  23. „World Manga“. Anime News Network. Посетено на 2007-09-14.
  24. Bouquillard & Marquet 2007
  25. Shimizu 1985, стр. 53–54, 102–103