Едерлези

"Едерлези" е популарна традиционална народна песна на Ромското малцинство на Балканот.

Песната го добила името по Пролетниот фестивал, со кој се слави враќањето на пролетта, а особено го слават Ромите на Балканот, во Турција и на други места ширум светот.  Едерлзи е ромско име за бугарскиот, македонскиот и српскиот празник Ѓурѓовден. Се празнува на 6 мај по стар стил или 23 април по нов стил (или приближно 40 дена по пролетната рамноденица). Различните изговори на поимот (Herdeljez, Erdelezi) се варијанти на турското Hıdırellez, празник кој означува почеток на пролетта.

Верзии

Песната се наоѓа на албумот на Бијело дугме од 1988 година, Чирибирибела со наслов „Ѓурѓовден“ (Đurđevdan). Горан Бреговиќ, ги напишал стиховите на српско-хрватски. Подоцна изјавил дека намерно додал два стиха на албански. Исто така, во 1991 година Бреговиќ ја снимил оваа песна и со текст на грчки јазик, со наслов „На Свети Ѓорѓи“ (Του Αη Γιώργη), која ја пее грчкиот пејач Алкистис Протопсалти. Стиховите на грчки јазик се на Лина Николакопулу. Исто така, во соработка со полската пејачка Каја, истата песна ја снимил во препев на полски јазик, со наслов Тука си“ (Nie ma, nie ma ciebie).

Бугарската музичка група Ку-ку бенд, со пејачот Слави Трифонов, ја издаде оваа песна на неколку албуми со стихови на бугарски јазик (Гергьовден), со стихови на српски и бугарски јазик (Свети Георги), и со стихови на ромски, српски и бугарски јазик (Erdelezi). Уште неколку познати музички имиња во светот ја изведуваат оваа песна, меѓу кои: американската група Бејрут, италијанскиот саксофонист Даниеле Сепе, група од Бостон (Bury Me Standing), како и турскиот пејач Сезен Аксу. Босанската верзија ја има и на албумот од 2007 на групата Забрањено пушење.

Стихови

Lyrics in ромски	македонски превод	текстот на Бијело дугме
Sa me amala oro khelena Oro khelena, dive kerena Sa o Roma daje Sa o Roma babo babo Sa o Roma o daje Sa o Roma babo babo Ederlezi, Ederlezi Sa o Roma daje Sa o Roma babo, e bakren chinen A me, chorro, dural beshava Romano dive, amaro dive Amaro dive, Ederlezi E devado babo, amenge bakro Sa o Roma babo, e bakren chinen Sa o Roma babo babo Sa o Roma o daje Sa o Roma babo babo Ederlezi, Ederlezi Sa o Roma daje	Сите мои пријатели играат оро Играат оро, славејќи го денот Сите Роми, мамо Сите Роми, тато, тато Сите Роми, о, мамо Сите Роми, тато, тато Ѓурѓовден, Ѓурѓовден Сите Роми, мамо Сите Роми, тато, колат јаниња Но јас, кутриот, јас стојам на страна Ромски ден, наш ден Наш ден, Ѓурѓовден Дадоа јагне за нас, тато Сите Роми, тато, колат јаниња Сите Роми, тато, тато Сите Роми, о, мамо Сите Роми, тато, тато Ѓурѓовден, Ѓурѓовден Сите Роми, мамо	Proljeće na moje rame slijeće Đurđevak zeleni Đurđevak zeleni Svima osim meni Drumovi odoše a ja osta Nema zvijezde danice Nema zvijezde danice Moje saputnice Ej kome sada moja draga Na đurđevak miriše Na đurđevak miriše Meni nikad više Evo zore evo zore Bogu da se pomolim Evo zore evo zore Ej đurđevdan je A ja nisam s onom koju volim Njeno ime neka se spominje Svakog drugog dana Svakog drugog dana Osim đurđevdana

Стиховите на грчки јазик	Стиховите на бугарски јазик
Απ' τους ώμους να, η Άνοιξη περνά, γύρω φτερουγίζει, ξεχνάει εμένα. Μέρα της χαράς ποια ζωή φοράς; Δρόμο δρόμο παίρνεις χωρίς εμένα. Του ουρανού πουλιά πάρτε με αγκαλιά το βουνό γεμίζει κεριά αναμμένα Nα κι η Πούλια ξημερώνει το Θεό παρακαλώ μα το φως που δυναμώνει δε μου φέρνει δε μου φέρνει 'κείνον που αγαπώ. Το όνομα του ανθός, ευωδιάς βυθός, πείτε στα κορίτσια να μην το λένε μέρα σαν κι αυτή στ' Άη Γιωργιού τ' αφτί, που όλα τα τραγούδια για αγάπη κλαίνε.	Пролетта на рамото ми кацна, жива и зелена,(x2) скоро е Гергьовден. Слънце пак мечтите съживява, млади и горещи,(x2) скоро е Гергьовден. Припев: Е-е-е-е-е-е-е Свети Георги ще помолим с нас по пътя да върви, Свети Георги, тебе молим е-е-е-е дай ни сила с наш'та орис пак да се преборим! Други пътища ще ни повикат, заедно ще тръгнем,(х2) дойде ли Гергьовден. И над нас звезди ще се посипят, мъката ще скрият,(х2) дойде ли Гергьовден. Припев: (х3)

Стиховите на турски јазик	Стиховите на полски јазик
Bahar oldu aman Al kese astım gül dalına Adadım yarin adına İki göz oda. Dağ yeşil, dallar yeşil Uyandılar bayrama Her gönül şen Bir benim bahtım kara. Kokuyor buram buram Fulyalar vakit tamam Bir bana uğramadı Bu bahar bayram. Ağlama hıdrellez Ağlama be bana Acı ektim yerine Aşk yeşerecek, yeşerecek Başka bahara. Ne yolu var ne izi Tanıdık değil yüzü Dilerim Allah'tan Aşk sözün özü. Sevdiğim yok, eşim yok Ağardı bir gün daha Ey benim şans yıldızım Gülümse bana.	Zima na ramiona moje spadła Niewinnością białym śniegiem Pierwsza gwiazda już na niebie Nie ma nie ma ciebie Ogień tańczyć zaczął już w kominie A choinka się zieleni Serca ludziom opromieni Moje w kamień zmieni Śnieg zasypał dzisiaj wszystkie drogi Niewinnością białym płaszczem Twoich śladów nie wypatrzę Nie mam cię na zawsze Hej moje góry i doliny Widziałyście może dziś Dokąd odszedł mój jedyny Hej Bóg się rodzi Moc truchleje Nie ma nie ma ciebie Hej moje góry i doliny Odpowiecie może mi Dokąd odszedł mój jedyny Hej Bóg się rodzi Moc truchleje Nie ma nie ma ciebie