Прејди на содржината

Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 148.704 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
World map showing the varying change to pH across different parts of different oceans
Проценета промена во pH на морската вода предизвикана од CO2 создаден од човекот помеѓу 1700-тите и 1990-тите, од Проектот за глобална анализа на податоци на океанот (GLODAP) и Светскиот океански атлас

Закиселување на океаните — тековно намалување на pH вредноста на океаните на Земјата, предизвикано од навлегувањето на јаглерод диоксид (CO
2
) од атмосферата. Главната причина за закиселување на океаните се човечките активности, имено согорувањето на фосилните горива. Како што се зголемува количината на јаглерод диоксид во атмосферата, се зголемува и количината на јаглерод диоксид што се апсорбира од океанот. Ова доведува до серија хемиски реакции во морската вода и има негативно прелевање на океанот и живите видови кои живеат под вода. Кога јаглерод диоксидот се раствора во морската вода, образува јаглеродна киселина (H2CO3).

Закиселувањето на океаните влијае на многу видови, особено на организмите како остриги и корали. Тоа е еден од неколкуте ефекти на климатските промени врз океаните. Морската вода е малку основна (што значи pH > 7), а закиселувањето на океаните вклучува поместување кон pH-неутрални услови наместо преод кон кисели услови (pH < 7). Загриженоста со закиселувањето на океаните е тоа што може да доведе до намалено производство на школки и други водни животни со школки од калциум карбонат, како и некои други физиолошки предизвици за морските организми. Организмите обложени со калциум карбонат не можат да се репродуцираат под високо заситени ацидотични води. Дел од него реагира со водата и образува јаглеродна киселина. Некои од добиените молекули на јаглеродна киселина се дисоцираат во бикарбонатен јон и водороден јон, со што се зголемува киселоста на океаните (концентрација на H+ јони). (Дознајте повеќе...)


Слика на денот

Високогорската река Бага во Химачал Прадеш, Индија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Биста на царот Максимин
Биста на царот Максимин
На денешен ден…

Денес е 30 јануари 2025 г.

Настани:

1889  Австроунгарскиот престолонаследник, надвојводата Франц Карл Јосиф Рудолф Хабсбург и неговата седумнаесетгодишна љубовница, баронесата Марија извршиле самоубиство во царската ловечка куќа во Мајерлинг.
1944  На планината Кожуф генералштабот на НОВ и партизанските одреди на Македонија и Иницијативниот одбор за свикување на АСНОМ одржуваат советување. Одлучено е што поскоро да се изберат делегати од сите народни одбори од Македонија и да се забрза со подготовките за свикување на АСНОМ.
1945  Руска подморница го торпедирала и потопила германскиот брод „Вилхелм Густлов“, преполн со бегалци при што загинале над 9.000 лица. Тоа се смета за најголема поморска катастрофа во историјата.
1948  Во Њу Делхи е извршен атентат врз Махатма Ганди, водач на индиското ослободително движење.
1996  Како прилог на весникот „Вечер“ излегол првиот број на весникот „Занаетчија“, гласило на Здружението на занаетчиски и други самостојни стопанственици на град СкопјеСтопанска комора на Македонија.

Родени:

133  Дидиј Јулијанримски цар.
1491  Франческо Марија Сфорца — син на Џан Галеацо Сфорца.
1781  Аделберт фон Шамисо — германски писател.
1830  Григор Прличев — македонски поет.
1848  Фердинанд Манлихер — австриски конструктор на оружје, изумител на Манлихерката.
1875  Климент Шапкарев — македонски револуционер.
1878  Дончо Лазаров — македонски револуционер.
1882  Франклин Делано Рузвелтамерикански претседател.
1883  Јарослав Хашек — чешки писател.
1894  Борис III — цар на Бугарија.
1909  Харалампие Поленаковиќ — еден од основоположниците на историјата на македонската книжевност.
1925  Даглас Енгелбарт — американски пронаоѓач.
1930  Џин Хекман — американски глумец.
1937  Ванеса Редгрејв — британска театарска и филмска глумица.
1937  Борис Спаски — руски и советски шахист, светски првак од 1969 до 1972 година.
1951  Фил Колинс — англиски рок и поп-музичар.
1954  Чак Свирскикошаркарски коментатор.
1954  Хусеин Хасанефендиќ — хрватски и југословенски рок-музичар, член на групата „Парни валјак“..
1956  Дарко Рундек — хрватски и југословенски рок-музичар, член на групата „Хаустор“.
1970  Васил Шишков — македонски глумец.
1974  Кристијан Бејл — англиски глумец.
1975  Жунињо — бразилски фудбалер.
1976  Ѓорѓи Христов — македонски фудбалер.
1981  Димитар Бербатов — бугарски фудбалер.
1981  Питер Крауч — англиски фудбалер.
1983  Влатко Грозданоски — македонски фудбалер.
1983  Стив Морабито — швајцарски велосипедист.
1985  Ричи Порт — австралиски велосипедист.
1987  Арда Туран — турски фудбалер.
1988  Рамунас Навардаускас — литвански велосипедист.
1989  Џакомо Ницоло — италијански велосипедист.
1995  Маркос Љоренте — шпански фудбалер.

Починале:

1948  Махатма Ганди — водач на индиското ослободително движење.
2024  Чита Ривера — американска танчерка и глумица.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Викиречник
Речник и лексикон
Викицитат
Збирка на цитати
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Викивидови
Именик на видови
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Википодатоци
База на слободни знаења
Википатување
Отворен туристички водич