Свиена приближна согласка

Свиена приближна согласка
ɻ
Слика
МФА-бр.	152
Шифрирање
Единица (дек.)	ɻ
Уникод (хекс.)	U 027B
X-SAMPA	r\`
Киршенбаум	r.
	преглед; разговор; уреди;

Свиената приближна согласка (ретрофлексен апроксимант) е согласка што се јавува во некои јазици. Меѓународната фонетска азбука (МФА) ја бележи со симболот ⟨ɻ ⟩, а X-SAMPA користи r\`. Симболот на МФА е превртена буква r со надесно опавче што излегува од долниот десен дел на буквата.

Особености

Свиената приближна согласка ги има следниве особености:

Начинот на творба е приближен, што значи дека се добива со приближување (стеснување) на гласниот апарат во местото на творба, но не доволно за да се создаде бурен воздушен тек.
Местото на творба е свиено, што прототипно значи дека се создава со подјазично - со врвот на јазикот свиткан нагоре. Поопшто земено, гласот е задновенечен без да претрпи палатализација. Ова значи дека покра прототипната подјазична творба, јазичниот допир може да биде и врвен или рамен.
Фонацијата е звучна, што значи дека гласните жици треперат при творбата.
Ова е устена согласка, што значи дека воздухот излегува само низ устата.
Ова е средна согласка, што значи дека се создава со насочување на воздушниот тек долж средината на јазикот наместо по страните.
Воздушниот механизам е белодробно издишен, што значи дека се создава со истиснување на воздух единствено низ белите дробови и дијафрагмата, што важи за највеќето гласови.

Јазици

Оваа согласка се јавува во американскиот англиски („американско р“), мандаринскиот, паштунскиот, извесни јазици во Индија како тамилскиот и малајалскиот, како и неколку австралиски и јужноамерикански индијански јазици.

Јазик		Збор	МФА	Значење	Белешки
англиски	американски наречја	red	[ɻʷɛd]	'црвен'
арандски		^{[се бара пример]}
ениндиљагва		angwura	[aŋwuɻa]	'оган'
јагански		wárho	[ˈwaɻo]	'пештера'
кинески	мандарински	肉 ròu	[ɻou̯˥˩]	'месо'	Може да биде и звучната свиена струјна согласка ([ʐ]).
малајалски		വഴി	[ʋɐɻi]	'пат'
мапучки		rúka	[ˈɻuka]	'куќа'
паштунски		سوړ‎	[soɻ ]	'студен'	Алофон на свиената странична едноударна согласка ([ɺ̢ ]).
пиѓанѓаѓарски		Uluṟu	[ʊlʊɻʊ]	'Улуру'
тамилски^[1]		வழி	[ʋɐɻi]	'пат'

Поврзано

Наводи

↑ Keane (2004:111)

Библиографија

Keane, Elinor (2004), „Tamil“, Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 111–116, doi:10.1017/S0025100304001549


п р у Табела на белодробни согласки по МФА аудио
По место →	Уснени				Преднојазични								Среднојазични						Заднојазични				Гласилни
↓ По начин	Двоуснени		Уснено-забни		Забни		Венечни		Задно-венеч.		Свиени		Предно-непчени		Заднонепчени		Ресични		Голтнички		Надгласилни		Гласилни
Носни	m̥	m		ɱ		n̪	n̥	n		n̠		ɳ	ɲ̥	ɲ	ŋ̊	ŋ		ɴ
Избувни	p	b	p̪	b̪	t̪	d̪	t	d			ʈ	ɖ	c	ɟ	k	ɡ	q	ɢ			ʡ		ʔ
Струјни	ɸ	β	f	v	θ	ð	s	z	ʃ	ʒ	ʂ	ʐ	ç	ʝ	x	ɣ	χ	ʁ	ħ	ʕ	ʜ	ʢ	h	ɦ
Приближни				ʋ				ɹ				ɻ		j		ɰ
Трепетни		ʙ						r				ɽ͡r						ʀ				я *
Едноударни		ⱱ̟		ⱱ				ɾ				ɽ						ɢ̆				ʡ̯
Стран. струј.							ɬ	ɮ			ɭ˔̊		ʎ̥˔	ʎ˔	ʟ̝̊	ʟ̝
Стран. прибл.								l				ɭ		ʎ		ʟ
Стран. едноуд.								ɺ				ɺ̠		ʎ̯

**Небелодробни согласки**
Чкрапави	ʘ	ǀ	ǃ		ǂ		ǁ
Чкрапави	ʘ̃	ʘ̃ˀ	ʘ͡q		ʘ͡qʼ
Уфрлени	ɓ	ɗ	ʄ	ᶑ	ɠ		ʛ
Исфрлени	pʼ	tʼ	cʼ	ʈʼ	kʼ		qʼ
	fʼ	θʼ	sʼ	ɬʼ	xʼ		χʼ
	tsʼ	tɬʼ	cʎ̝̥ʼ	tʃʼ	ʈʂʼ	kxʼ	kʟ̝̊ʼ

**Слеани согласки**
p̪f	b̪v	ts	dz	tʃ	dʒ	tɕ	dʑ	ʈʂ	ɖʐ
		tɬ	dɮ	cç	ɟʝ	cʎ̥˔	ɟʎ˔	kʟ̝̊	ɡʟ̝

**Сложени согласки**
Незаградни	ʍ	w	ɥ	ɧ
Заградни	k͡p	ɡ͡b	ŋ͡m

Табелава содржи фонетски симболи што може да не се прикажат правилно кај некои прелистувачи. [Помош]

Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка.

Исенчените полиња претставуваат неизводливи гласовни творби.

* Симболот го нема во МФА.

[1] Keane (2004:111)

[1]