Родиум

Родиум (₄₅Rh)
Општи својства
Име и симбол	родиум (Rh)
Изглед	металик сребрено бела
Родиумот во периодниот систем
	рутениум ← родиум → паладиум
Атомски број	45
Стандардна атомска тежина (±) (Ar)	102,90550(2)
Категорија	преоден метал
Група и блок	група 9, d-блок
Периода	V периода
Електронска конфигурација	[Kr] 4d8 5s1
по обвивка	2, 8, 18, 16, 1
Физички својства
Фаза	цврста
Точка на топење	2.237 K (1.964 °C)
Точка на вриење	3.968 K (3.695 °C)
Густина близу с.т.	12,41 г/см3
кога е течен, при т.т.	10,7 г/см3
Топлина на топење	26,59 kJ/mol
Топлина на испарување	493 kJ/mol
Моларен топлински капацитет	24,98 J/(mol·K)
Атомски својства
Оксидациони степени	6, 5, 4, 3, 2, 1, −1, −3 ( амотеричен оксид)
Електронегативност	Полингова скала: 2,28
Енергии на јонизација	I: 719,7 kJ/mol ; II: 1.740 kJ/mol ; II: 2.997 kJ/mol
Атомски полупречник	емпириски: 134 пм
Ковалентен полупречник	142±7 пм
	Спектрални линии на родиум
Разни податоци
Кристална структура	страноцентрирана коцкеста (сцк)
Брзина на звукот тенка прачка	4.700 м/с (при 20 °C)
Топлинско ширење	8,2 µм/(m·K) (при 25 °C)
Топлинска спроводливост	150 W/(m·K)
Електрична отпорност	43,3 nΩ·m (при 0 °C)
Магнетно подредување	парамагнетно
Модул на растегливост	380 GPa
Модул на смолкнување	150 GPa
Модул на збивливост	275 GPa
Поасонов сооднос	0,26
Мосова тврдост	6
Викерсова тврдост	1.100–8.000 MPa
Бринелова тврдост	980–1.350 MPa
CAS-број	7440-16-6
Историја
Откриен и првпат издвоен	Вилијам Хајд Воластон (1804)
Најстабилни изотопи
	Главна статија: Изотопи на родиумот
	Режимите на распад во загради се предвидени, но сè уште не се забележани
	преглед; разговор; уреди; \| наводи \| Википодатоци

Родиум (Rh, грчки - rhodium) — метал од VIIIB група. Има 34 изотопи чии атомски маси се наоѓаат измеѓу 94 и 112. Постојан е само изотопот 103 кој претставува 100% природен состав на изотоп на родиум.^[4]

Родиум името го добил од грчкиот збор rhodon што значи роза. Откриен е во 1803 година од страна на W.H. Wollastona во Лондон.

Во Земјината кора е застапен во многу мали количини од 4 до 10 (анг. parts per million). Се добива од некои руди на бакар и никел во кои се наоѓа околу 0,1% родиум.^[5]

Некои од комплексните соединенија на родиум се отровни и најверојатно предизвикуваат рак.

Во чист облик тој е сјаен, сребреносив метал. Не реагира со вода, воздух и киселини, но реагира со бази. Во чист облик тој не се користи поради неговата доста висока цена. цената на родиумот е околу 6100 американски долари за 1 фина унца.^[6]

Наводи

↑ Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
↑ „Rhodium: rhodium(I) fluoride compound data“. OpenMOPAC.net. Посетено на 2007-12-10.
↑ Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
↑ Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.
↑ ^ Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.
↑ „Price History Charts“

[IUPAC-1] Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights

[2] „Rhodium: rhodium(I) fluoride compound data“. OpenMOPAC.net. Посетено на 2007-12-10.

[3] Lide, D. R., уред. (2005). „Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds“. CRC Handbook of Chemistry and Physics (PDF) (86th. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.

[4] Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd ed.). Prentice Hall. ISBN 978-0131755536.

[5] Parkes, G.D. & Phil, D. (1973). Melorova moderna neorganska hemija. Beograd: Naučna knjiga.

[6] „Price History Charts“

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]