Река

природен водотек

Река е голем природен воден пат. Реките често водат до поголеми водни маси како на пример, до океан, или пак, езеро. Реката се состои од повеќе основни делови, почнувајќи од извори, изворишта, и врутоци, што се влеваат во главниот тек. Постојат и помали реки кои се влеваат во реката и кои се викаат притоки. Водата тече по речно корито, со дно наречено речно дно, помеѓу два речни брега. Крајниот дел на реката најчесто се нарекува устие, и реката обично се проширува на крајот и формира делта или естуар.

Реката Мари во Австралија

Реката како мотив во уметноста и популарната култура

уреди

Постојат бројни примери на реката како тема во уметноста и во популарната култура.

Реката како тема во книжевноста

уреди
  • „Прошетки крај реката“ - расказ на српскиот писател Давид Албахари.[1]
  • „Покрај реката“ (српски: Крај реке) - песна на српскиот писател Иво Андриќ од 1922 година.[2]
  • „Сто врсти по реката“ - расказ на рускиот писател Александар Грин.[3]
  • „Крај реката“ — песна на македонската поетеса Јованка Денкова.[4]
  • „Запис за реката“ - песна на југословенскиот поет Мак Диздар.[5]
  • „Гладната река“ – приказна на африканското племе Коса.[6]
  • „Небеска река“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески од 1991 година.[7]
  • „Реки“ — песна на Блаже Конески.[8]
  • „Река“ — песна на Блаже Конески.[9]
  • „Реки“ — песна на Блаже Конески.[10]
  • „Баладичка за трите реки“ (шпански: Baladilla de los tres rios) - песна на шпанскиот поет Федерико Гарсија Лорка.[11]
  • „На речниот полуостров“ - песна на руската поетеса Новела Матвеева од 2000 година.[12]
  • „На реката“ (To the River) - песна на Едгар Алан По од 1829 година.[13]
  • „Човекот и реката“ - песна на македонскиот поет Анте Поповски.[14]
  • „Ноќем. Сам покрај реката“ - песна на македонскиот поет Анте Поповски.[15]
  • „Река“ - песна на македонскиот поет Анте Поповски.[16]
  • „Споменот на пустината“ — песна на македонскиот поет Анте Поповски.[17]
  • „Кажи ѝ на реката“ - расказ од македонската писателка Жанета Станоевска, од 2011 година.[18]
  • „Реките се станови“ — песна на македонскиот поет Стојан Тарапуза.[19]
  • „Река“ - песна на арапскиот поет Ибн Хефаџа.[20]
  • „Во Хераклитовата река“ - песна на полската поетеса Вислава Шимборска.[21]

Реката како тема во популарната музика

уреди
  • „Реката на старецот“ (англиски: Ol' Man River) — песна на англискиот рок-музичар Џеф Бек (Jeff Beck) од 1968 година.[22]
  • „Река“ (англиски: River) — песна на британската рок-група Gentle Giant од 1972 година.[23]
  • „Црна река“ (англиски: Black River) — песна на американската рок-група Green On Red од 1985 година.[24]
  • „† Река †“ (англиски: † River †) — песна на канадската музичарка Грајмс (Grimes) од 2011 година.[25]
  • „Да, реката знае“ (англиски: Yes, The River Knows) - песна на американската рок-група Дорс (The Doors) од 1968 година.[26]
  • „Покрај реката“ (англиски: Down By The River) - песна на американскиот рок-музичар Нил Јанг (Neil Young) од 1969 година.[27]
  • „Река“ (англиски: River) — песна на американската рок-група Килдоузер (Killdozer) од 1985 година.[28]
  • „Могу реки за преминување“ (англиски: Many Rivers To Cross) - песна на реге-музичарот Џими Клиф (Jimmy Cliff) од 1972 година.[29]
  • „Дупка во реката“ (англиски: Hole in the river) - песна на австралиската поп-група Краудед хаус (Crowded House) од 1986 година.[30]
  • „Зелена река“ (англиски: Green River) - песна од истоимениот албум на американската рок-група Криденс Клирвотер Ривајвал (Creedence Clearwater Revival)“ од 1969 година.[31]
  • „Средба крај реката“ (англиски: A Meeting By the River) - композиција на американскиот музичар Рај Кудер и индискиот музичар Вишва Мохан Бат.[32]
  • „На реките вавилонски“ (By the Rivers of Babylon) - песна на реге-групата Мелодианс (The Melodians) од 1972 година.[29]
  • „Две реки“ (англиски: Two Rivers) — песна на американската рок-група Мит папетс (Meat Puppets) од 1985 година.[33]
  • „Река“ (англиски: River) - песна на американската музичарка Џони Мичел (Joni Mitchell) од 1972 година.[34]
  • „Скокни во реката“ (англиски: Jump In The River) - песна на ирската поп-рок-музичарка Шинед О'Конор (Sinéad O'Connor) од 1989 година.[35]
  • „Преместување на реката“ (англиски: Moving The River) - песна на британската поп-рок група Прифеб Спраут (Prefab Sprout) од 1985 година.[36]
  • „Некаде крај лудата река“ (англиски: Somewhere Down The Crazy River)“ - песна на американскиот рок-музичар Роби Робертсон (Robbie Robertson) од 1987 година.[37]
  • „Најди ја реката“ (англиски: Find The River) - песна на американската рок-група Р.Е.М. (R.E.M.) од 1992 година.[38]
  • „Средба преку реката“ (англиски: Meeting Across the River)“ - песна на американскиот рок-музичар Брус Спрингстин од 1975 година.[39]
  • „Река“ (англиски: The River)“ - песна од истоимениот албум на Брус Спрингстин од 1980 година.[40]
  • „Однеси ме кај реката (англиски: Take me to the river)“ - песна на американската рок-група Токинг хедс (Talking heads) од 1978 година.[41]
  • „Крај бреговите на реките“ (англиски: Along the Banks of Rivers) - песна на американската рок-група Tortoise од 1996 година.[42]
  • „Слези до реката“ (српски: Siđi do reke) - песна на југословенската рок-група У шкрипцу од 1983 година.[43]
  • „Река“ (англиски: The River) - албум на африканскиот музичар Али Фарка Туре (Ali Farka Touré).[44]
  • „Пикник на замрзната река“ (англиски: Picnic on a frozen river) - песна на германската рок-група Фауст.[45]
  • „По реката“ (хрватски: Uz rijeku) - албум на хрватската рок-група Фит од 1988 година.[46]
  • „Река“ (хрватски: Rijeka) - песна на Фит од 1988 година.[47]

Реката како тема во сликарството

уреди
  • „Мотив од реката“ (Motiv s rijeke) - слика на хрватскиот уметник Људевит Шестиќ од 1940 година.[48]

Реката како тема во филмот

уреди

Галерија

уреди

Наводи

уреди
  1. Давид Албахари, Опис смрти. Београд: Српска књижевна задруга, 2004, стр. 26-32.
  2. Иво Андрић, Ex Ponto - Немири - Лирика. Београд: Просвета, 1977, стр. 206.
  3. Milica Nikolić, „Veliki maštar Aleksandar Grin“, во: Aleksandar Grin, Pacolovac. Beograd: Rad, 1979, стр. 155.
  4. Јованка Денкова, Исповед на бршленот. Штип: Јованка Денкова, 2024, стр. 38-39.
  5. Мак Диздар, Горчин. Скопје, Македонска книга, стр. 34.
  6. Бајке са југа Африке. Београд: Народна књига, 1964, стр. 152-155.
  7. Блаже Конески, Збор и опит 1. Скопје: Арс Ламина - публикации, Арс Либрис, 2021, стр. 138.
  8. Блаже Конески, Поезија. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2011, стр. 220.
  9. Блаже Конески, Везилка. Скопје: Арс Ламина - публикации, Арс Либрис, 2021, стр. 32.
  10. Блаже Конески, 'Везилка. Скопје: Арс Ламина - публикации, Арс Либрис, 2021, стр. 61.
  11. Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 13-14.
  12. Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига III: Средина XX века – поч. XXI века (неомодернизам, неоавангарда, постмодернизам и нова трагања). Београд: Paidea, 2007, стр. 60-61.
  13. „На реката“, во: Едгар Алан По, Поезија. Скопје: Македонска книга, 1969, стр. 14.
  14. Анте Поповски, Дрво што крвави. Скопје: Детска радост, Наша книга, Македонска книга, Култура, Мисла, 1991, стр. 80.
  15. Анте Поповски, Дрво што крвави. Скопје: Детска радост, Наша книга, Македонска книга, Култура, Мисла, 1991, стр. 82-83.
  16. Анте Поповски, Дрво што крвави. Скопје: Детска радост, Наша книга, Македонска книга, Култура, Мисла, 1991, стр. 37.
  17. Анте Поповски, Поезија. Наша книга, Скопје, 1990, стр. 61.
  18. Жанета Станоевска, Луѓе, птици и сеништа: Збирка раскази, Темплум, Скопје, 2011.
  19. Стојан Тарапуза, Сон на тркала, Просветно дело, Редакција „Детска радост“, Скопје, 2015, стр. 30.
  20. Arapska poezija. Beograd: Rad, 1977, стр. 72.
  21. Vislava Šimborska, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg, 2014, стр. 80.
  22. Jeff Beck - You Shook Me, Ol' Man River, Greensleeves - YouTube (пристапено на 23.4.2018)
  23. Discogs, Gentle Giant – Octopus (пристапено на 20.11.2022)
  24. DISCOGS, Green On Red – Gas Food Lodging(пристапено на 6.11.2022)
  25. Discogs, Grimes (4) – Halfaxa (пристапено на 24.6.2021)
  26. Discogs, The Doors ‎– Waiting For The Sun (пристапено на 20.5.2020)
  27. YouTube, Neil Young & Crazy Horse - Down By The River (пристапено на 23.12.2017)
  28. Killdozer – Snakeboy (пристапено на 26.4.2024)
  29. 29,0 29,1 DISCOGS, Various ‎– The Harder They Come (Original Soundtrack Recording) (пристапено на 24.12.2017)
  30. YouTube, Crowded House (Full Album) - Crowded House 1986 (пристапено на 21.6.2017)
  31. DISCOGS, Creedence Clearwater Revival ‎– Green River (пристапено на 23.12.2017)
  32. YouTube, Ry Cooder - Ganges Delta Blues (пристапено на 20.2.2017)
  33. Meat Puppets – Up On The Sun (пристапено на 28.3.2023)
  34. YouTube, River (пристапено на 27.3.2020)
  35. YouTube, Sinéad O’Connor - I Do Not Want What I Haven't Got (1989) (пристапено на 29.9.2019)
  36. Discogs, Prefab Sprout ‎– Steve McQueen (пристапено на 17.10.2018)
  37. YouTube, Robbie Robertson - Somewhere Down The Crazy River (пристапено на 23.10.2017)
  38. DISCOGS, R.E.M. ‎– Automatic For The People (пристапено на 20.8.2019)
  39. YouTube, Bruce Springsteen - Born To Run (1975) - Full Album (пристапено на 3.11.2017)
  40. YouTube, Bruce Springsteen - The River [1980] - Full Album (пристапено на 30.10.2017)
  41. Talking Heads - Take Me To The River (HQ) - YouTube (пристапено на 17.4.2016)
  42. Tortoise - Along the Banks of Rivers (пристапено на 15.12.2016)
  43. YouTube, U Skripcu - Sidji do reke - ( Audio ) (пристапено на 15.3.2018)
  44. Ali Farka Touré - The River - Full Album (пристапено на 20.2.2017)
  45. Two Classic Albums from Faust, Collectors' Choice Music, CCM-179-2, 2000.
  46. YouTube, FIT - UZ RIJEKU (FUL ALBUM) (пристапено на 8.4.2017)
  47. YouTube, Fit - Rijeka (пристапено на 8.4.2017)
  48. Središnja Hrvatska - Dvori s pogledom, Hrvatska turistička zajednica, 2009.
  49. Valerio Magreli, „Biografska beleška“, во: Pjer Paolo Pazolini, Put i nebo. Beograd: Mali vrt, 2016, стр. 89.
  50. „HRT (пристапено на 19.11.2017)“. Архивирано од изворникот на 2017-12-01. Посетено на 2017-11-26.