Википедија

Видрани

село во Општина Кичево

Видрани — село во областа Копачка, во Општина Кичево, на патот помеѓу градовите Кичево и Демир Хисар. До март 2013 година, селото било дел од поранешната Општина Другово, која била споена со Општина Кичево.

Видрани

Поглед на сретселото

Видрани во рамките на Македонија
Видрани
Местоположба на Видрани во Македонија
Видрани на карта

Карта

Координати 41°27′33″N 20°54′28″E / 41.45917° СГШ; 20.90778° ИГД / 41.45917; 20.90778
Регион  Југозападен
Општина  Кичево
Област Копачка
Население 15 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6255
Повик. бр. 045
Шифра на КО 12010
Надм. вис. 726 м
Видрани на општинската карта

Атарот на Видрани во рамките на општината
Видрани на Ризницата

Географија и местоположба

уреди
 
Стара куќа во селото

Селото се наоѓа во областа Копачка, во јужниот дел на територијата на Општина Кичево, од десната страна на реката Треска.[2] Селото е ридско, на надморска височина од 820 метри. Од градот Кичево е оддалечено 9 километри.[2]

Селото е мало и е сместено во сливот на Беличка Река. Куќите во селото се наоѓаат на тесна тераса, на надморска височина од околу 800 метри. Околни села се: Пополжани, Брждани, Свињиште и други.[3]

Месностите во атарот на селото ги носат следниве имиња: Присој, Кутел, Рамниште, Павли Дол, Ограѓе, Влајиница, Рудиње, Кофенџица, Река и Темниште.[3]

Селото има збиен тип. Не постојат маала, бидејќи се работи за мало село.[3]

Селото се наоѓа во областа Долна Копачка, во долината на Беличка Река. Источно од селото се издига планината Баба Сач.

Историја

уреди

Околу селото се наоѓаат старини и карактеристични топоними, што укажуваат дека постоеле жители.[3]

Остатоци од старини се сретнуваат на месностите Врон и Крс, на кои се верува дека се наоѓале мали цркви. Во одредени ниви се ископани стари гробови со големи земјени ќупови.[3]

Видрани е старо село во Кичевско. Под истото име се споменува во турските пописни дефтери од 1476/77 година, како дел од Кичевската нахија и имало 9 словенски христијански куќи.[3]

Мештаните веруваат дека некогаш селото било поголемо и од разбиен карактер. Меѓутоа, кога дошле Турците, жителите на старото село се раселиле. На напуштениот атар на селото прв се населил некој Јован преку соседното Брждани, кој потекнувал од Елбасан, денешна Албанија. Тој е основачот на денешното село.[3]

На почетокот на XIX век, кога во Видрани живеел синот на Јован, Атанаско, имало обид од муслиманските Арбанаси да се населат во селото. Тогаш, дошло и до судир помеѓу Македонците и Арбанасите.[3]

Во XIX век, Видрани било село во Кичевската каза на Отоманското Царство.

Стопанство

уреди
 
Стар амбар во селото

Атарот е мошне мал и зафаќа простор од 2,4 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 151,1 хектар, на обработливото земјиште отпаѓаат 48,2 хектари, а на пасиштата 31,6 хектари.[2]

Селото, во основа, нема некоја значајна аграрна функција.[2]

Население

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948132—    
1953134 1.5%
1961101−24.6%
197167−33.7%
198145−32.8%
ГодинаНас.±%
199125−44.4%
199419−24.0%
20028−57.9%
202115 87.5%

Според податоците од 1873 година, селото имало 2 домаќинства со 11 жители христијани (Македонци).[4]

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Видрани имало 72 жители, сите Македонци.[5]

Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Видрани имало 80 жители, под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Видрани се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 7 куќи.[7]

Една статистика, која ја подготвил кичевскиот училиштен инспектор Крсто Димчев во 1909 година, ги дава следниве податоци за Видрани:[8]

Домаќинства Гурбетчии Писмени Неписмени
мажи жени вкупно мажи жени вкупно
13 5 11 0 11 38 4482

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 250 Македонци.[9]

Видрани е мало село и е доведено во фаза на целосно раселување. Така, тоа во 1961 година броело 101 жител, додека во 1994 година бројот се намалил само на 19 жители, македонско население.[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Видрани живееле 8 жители, сите Македонци.[10]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 15 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 72 80 132 134 101 67 45 25 19 8 15
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[11]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[12]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[13]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]

Родови

уреди

Видрани е македонско православно село.[3]

Според истражувањата на Јован Трифуноски во 1962 години родови во селото се:

  • Доселеници: Димовци (10 к.), Костадиновци (7 к.) и Ангелевци (1 к.) потекнуваат од предокот Јован кој го основал селото. Овде живеат од пред повеќе од 200 години. Како што е наведено и погоре нивното потекло е од околината на Елбасан во Албанија. Од таму се иселиле тројца браќа. Еден се населил во Видрани, а другите двајца во Свињиште и Брждани. Во родот Костадиновци го знаат следното родословие: Зарија (жив на 70 г. во 1962 година) Јован-Симјан-Костадин-Атанаско-Јован, кој се доселил од околината на Елбасан. Јован имал двајца синови, Атанаско и Стојан. Првите брачни врски помеѓу жителите на овие три рода се склопени во 1961 година, пред тоа брачни врски одржувале со жителите на околните села.

Според истражувањата пак на Тома Смиљаниќ во периодот од 1921-1926 година родови во селото се:

  • Доселеници: Спировци (4 к.), Костадиновци (5 к.), Цветановци (5 к.), Николевци (3 к.) и Марковци (1 к.) сите потекнуваат од предокот Јоан кој се доселил од соседното село Брждани.[15]

Самоуправа и политика

уреди

Селото влегува во рамките на Општина Кичево, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2013 година. Во периодот од 1996-2013 година, селото се наоѓало во некогашната Општина Другово.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кичево. Селото припаѓало на некогашната општина Кичево во периодот од 1955 до 1965 година.

Во периодот 1950-1955, селото било дел од тогашната Општина Брждани, во која покрај селото Видрани, се наоѓале и селата Белица, Брждани, Јудово, Козица и Свињишта.

Избирачко место

уреди

Во селото постои избирачкото место бр. 0760 според Државната изборна комисија, сместено во селскиот дом.[16]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 12 гласачи.[17] На референдумот во 2018 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 10 гласачи.[18]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 9 гласачи.[19]

Културни и природни знаменитости

уреди
 
Поглед кон главната селска црква „Св. Никола“
Археолошки наоѓалишта[20]
Цркви[21]

Личности

уреди

Иселеништво

уреди

Се знае за пет иселени домаќинства од селото. Живеат во Кичево (3 к.), Белград (1 к.) и во Бугарија (1 к.).[3]

Наводи

уреди
  1. ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 53. Посетено на 12 јануари 2019.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Трифуноски, Јован (1968). Кичевска котлина: Селски населби и население. Белград: Српска академија на науките и уметностите. стр. 93–94.
  4. ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 90-91.
  5. ↑ Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 256.
  6. ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, рр. 154-155.
  7. ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 35.
  8. ↑ Стойчева, Станислава. Аспекти на грамотността на българското население в Македония (1878 – 1912), Македонски преглед, година ХХХVІІІ, 2015, кн. 2, с. 75.
  9. ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  10. ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 12 јануари 2019.
  11. ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  12. ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  13. ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  14. ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  15. ↑ „Кичевија - Тома Смиљаниќ (1926) - Кичево“. Кичево. 2018-05-16. Посетено на 2018-11-25.
  16. ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 12 јануари 2019.
  17. ↑ „Локални избори 2017“. Посетено на 12 јануари 2019.[мртва врска]
  18. ↑ „Референдум 2018“. Посетено на 12 јануари 2019.[мртва врска]
  19. ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
  20. ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка картаг на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
  21. ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
  22. ↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2017). Илинденски сведоштва. том IV, дел I. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно |title= (help)CS1-одржување: друго (link)

Поврзано

уреди

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Видрани&oldid=5214657“