15 идым

15 идым (15 сентябрь) — григориан кечышот почеш идалыкын 258-ше (кужемдыме ийлаште — 259-ше) кечыже. Идалык пытыме марте 107 кече кодеш.

Пайрем да памятный дате-влак

• Демократийын кечыже

Лӱмгече

Идымын латвизымше кечынже Антон, Иван да Федот – влак лӱмгечыштым палемдат.

Событий-влак

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 15 кечысе событий-влак

• 1801 ий — Александр Первый кугыжалан икымше велосипедым ончыктеныт. Изобретательже – крепостной кресаньык Ефим Артомонов. Тудо императорын коронацийышкыже Урал гыч Петербургыш шумеш тиде велосипед дене кудал миен: кугыжа тидлан кресаньыклан эрыкым пуэн.
• 1916 ий — сар историйыште танк дене ик эн кугу кредалмаш лийын. Сомма эҥер воктене Английын да Францийын войскаже-влак немыч-влакым танк дене чактареныт.
• 1922 — Россий Федерацийысе санитар-эпидемиологий службым ыштыме.
• 1956 — М. Шкетан лӱмеш Марий калыкле драме театрыште Сергей Чавайнын пьесыже почеш шындыме «Мӱкшотар» спектакльын премьерыже лийын.
• 1971 ий — «Гринпис» экологий ушемым почмо.

Шочыныт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 15 кечынже шочшо-влак

• 1920 — Виктор Иванович Лобанов, авиатор, Россий Федерацийын сулло транспорт пашаеҥже. Угарман кундемыште шочын. 1961-1984-ше ийлаште тудо Йошкар-Оласе авиапӧлкан вуйлатышыже лийын. Тыгак республикысе кӱшыл погынын депутатше сомылым 14 ий шуктен шоген. Суапле пашажлан «За боевые заслуги» медаль да Йошкар Знамя, «Знак Почёта», Ленин орден-влак дене палемдалтын.
• 1929 — Людмила Ивановна Мосунова, туныктыш пашаеҥ, Россий Федерацийын сулло туныктышыжо. Кужэҥер кундемыште. Марий кугыжаныш педагогик институтым тунем лекмек, Руш-Шой кыдалаш школышто тыршаш тӱҥалын, вара Конганур школыш куснен, но икмыняр ий гыч уэш Руш-Шойыш пӧртылын. 29 ий тыршымыже моткоч кӱкшын аклалтын.
• 1951 — Николай Константинович Клементьев, кугыжаныш пашаеҥ. Тудын гын паша корныжо рӱдӧ сайлымаш комиссий дене кылдалтын. Спорт аланыштат Николай Константинович кугу пагалымашым сулен: Йошкар-олан 10 эн сай тренер радамыште тудынат лӱмжќ чапланен.
• 1952 — Валентина Ивановна Щербакова, тӱвыра пашаеҥ. Сем училищым тунем лекме деч вара шочмо Шернур тӱвыра пӧртыштӧ пашам ышташ логалын. Вара паша корныжо кинотеатрыштат шуйнен. 1996-шо ий гыч тачысе кече марте Валентина Ивановна Советскийысе тӱвыра пӧлкан вуйлатышыжлан тырша. Тудын пашажым Россий Федерацийысе тӱвыра министерстват кӱкшын аклен: кугыжаныш чап танык дене палемден.

Коленыт

Тугак ончо: Категорий:Идым тылзын 15 кечынже колышо-влак

Калык пале

Мамонтийын кечыже. Тиде кечын ожно чыла вольыкым вӱташтак шогыктеныт, тӱжвак лукташ тыршен огытыл, уке гын, вольык вашке черлана – маныныт. Тиде кече деч вара армийыш кайышаш рвезе-влакын пайрем пагытышт тӱҥалын. Ноябрь марте нунылан нимогай пашам ыштыктен огытыл, рекрутлан службо деч ончыч сайын каналташ пуэныт.

	15 идым Викиклатыште?