Kôlômbia

((es))
((es))
{{{nom_malgache}}} ((mg))
(Antsipirihany) (Antsipirihany)
Teny filamatra : Libertad y Orden (Fahafahana sy Filaminana)
Teny ofisialy	Espaniola
Renivohitra	Bogotá
Tanàna ngeza indrindra	Bogotá
Fitondrana sy governemanta  - filoha	Repoblika ara-parlemanta Juan Manuel Santos
Velarantany  - Tontaliny  - Rano (%)	faha 25 1 141 748 km² 8,8%
Isam-ponina  - Tontaliny (2009)  - hakitroka	faha 28 44 760 630 mpo. 40 mpo./km² {{{1}}}
Anaran'ny mponina	Kolombiana
Sandam-bola	Pesô Kolombiana (COP)
Faritr'ora	UTC -5
Hiram-pirenena	Oh Gloria inmarcesible
Valan-tsehatra internet
Antso an-tariby	57

I Kôlômbia, na Repoblikan' i Kôlômbia, (amin' ny fiteny espaniôla: República de Colombia), dia firenena any amin' ny tapany avaratra-andrefan' i Amerika Atsimo. Izy irery no firenena manana morontsirata amin' ny Ranomasina Karaiba ao varatra sy amin' ny Ranomasimbe Pasifika ao atsimo. I Bogotá no renivohiny, ny fiteny espaniôla no fiteny ôfisialiny ary ny peso no vola ampiasainy. I Kôlômbia no firenena miteny espaniôla ngeza indrindra ao aorian' i Meksika sy i Espaina.

Ny Amerindiana no nonina tao Kôlômbia talohan' ny nahatongavan' ny Eorôpeana, i Christophe Colomb, tamin' ny taona 1502. Nanomboka tamin' izay dia nozanahin' ny Espaniôla ity firenena ity ary ka nirafitra tamin' i Nova Granada (na Nouvelle-Grenade na New Granada). Nisy ny fanoheran' ny vahoaka notarihin' i Camillo Torres sy i Simón Bolívar: niafara amin' ny fanambaràna ny fahaleovan-tenan' ny Repoblikan' i Kôlôbia Lehibe (Republica della Gran Colombia) tamin' ny taona 1819 izany. Ny taonjato faha-19 dia nisongadinan' ny ady an-trano maro. Niorina tamin' ny taona 1886 ny Repoblikan' i Kôlômbia. Taorian' ny Ady Lehibe Faharoa, ny fiainana ara-pôlitika anatiny tao Kôlômbia dia nanjakan' ny atao hoe violencia, izay fikomiam-bahoaka. Avy eo dia nisy ny mpiady anaty akata nifanandrenan' ny vondrona mitam-piadiana maro, ka ny fivarotana sy fanondranana zava-mahadomelina (rongony) no matetika anton' ny disadisa.

Jeôgrafia

Ny Kôlômbia dia voazara ho faritany dimy: Karaiba, Pasifika, Anda, Orenokia ary Amazonia: ao anatin' ireo faritany ireo, samihafa ny sakafo, ny mponina, ny fiteny sy ny hetsika ara-toekarena.

Ny faritanin' i Anda no be olona indrindra: ao no misy ny tanàna manan-danja any Kôlômbia, indrindra i Bogotá, i Medellín, i Bucaramanga, i Cúcuta, i Pasto, i Manizales, i Pereira, i Neiva ary i Ibagué, ary any amin' ny morontsiraka avaratra: ny Karaiba, any no misy an' i Barranquilla, i Cartagena, i Santa Marta, i Sincelejo, i Montería ary i Valledupar. Ny tanàna fahatelo ao Kôlômbia dia i Cali izay miorina eo amin' ny sisintanin' ny faritany Pasifika-Anda.

Ny faritany sasany (Orinokia, Pasifika, Amazonia) indray dia tsy mivoatra tahaka ny faritanin' i Anda, ny departementan' i Chocó, Vaupés, Guainía, Putumayo, Caquetá, Guaviare, Vichada sy Amazonas no anisan' ny mahantra indrindra.

Jereo koa

• Firenena ao Amerika: Antigoa-sy-Barboda - Arjentina - Bahamasy - Barbady - Belizy - Bôlivia - Brezila - Dôminika - Ekoadôra - Etazonia - Goatemala - Goiana - Grenady - Haity -Hôndorasy - Jamaîka - Kanada - Kioba - Kôlômbia - Kôsta Rika - Meksika - Nikaragoa - Orogoay - Panama - Paragoay - Però - Pôrtô Rikô - Repoblika Dôminikana - Salvadôro - Santa Losia - Santa-Kity-sy-Nevisy - Santa-Vinsanta-sy-Grenadina - Silia - Sorinama - Trinite-sy-Tôbagô -Venezoela

• Kôntinenta eto an-tany: Afrika - Amerika (Amerika Avaratra - Amerika Atsimo) - Azia - Eorôpa - Ôseania - Antarktika

• Lohahevitra hafa: Buenos Aires - Lisitry ny firenena