William Piastra

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

A fìrma do Piastra

William Piastra (Zêna, 13 de frevâ do 1920 - Zêna, 23 de dexénbre do 1997) o l'é stæto 'n scritô lìgure.

Vìtta

O William Piastra o l'é nasciûo a Zêna a-i 13 de frevâ do 1920 da-o Gino Piastra e a Maria Oppizio. O sò poæ, scindacalìsta e dòppo scritô ascì, o l'êa persegoitòu da-o regìmme fascìsta e, pe sta raxón chi, o l'é stæto inprexonòu ciù vòtte, vegnìndo, in sciâ fìn, exiliòu in Frànsa. A famìggia, a ògni mòddo, a l'à trovòu l'arénbo de 'n bàrba da pàrte de moæ, o Michelangelo Marchioni, ch'o l'êa 'n diretô de pòste do régno e che, no spozòu, o stâva insémme a-o William e a-a Maria inta sò câza. Pe-e consegoénse de idêe polìtiche do poæ, ségge o William chò-u sò fræ Gino Maria l'à patîo 'n çèrto destàcco da-a vìtta do quartê de Córso Galêa, da-arénte a-o Bezàgno, dónde són cresciûi. Comensòu o ginàzio, pe di problêmi de salûte da moæ o William o l'à dovûo sospénde i stùddi, repigiàndoli sôlo ciù avànti inta schêua ténica Antoniöto Uzodemâ. A-i 2 de novénbre do 1933, quànde o Piastra o l'àiva trez'ànni, l'é mòrto o bàrba Michelangelo; de ciù, l'ànno aprêuvo o poæ o l'é stæto recoviòu a Ciâvai, co-a famìggia ch'a l'é ariêscîa a tiâ avànti sôlo gràçie a l'agiùtto di nònni da pàrte da moæ.

A-i 17 d'avrî do 1940 o William Piastra, che alôa o gh'àiva vint'ànni, o l'é stæto ciamòu sott'a-e àrme. Inti ànni do servìçio militâre o l'à avûo 'na stréita corispondénsa co-o poæ, ch'o gh'à consegiòu di lìbbri da lêze, fæto ch'o l'à alargòu a formaçión colturâle do zoêno, che alôa a se fermâva a-i stùddi de schêua. De ciù, o poæ o l'àiva fondòu l'Apuania, 'na câza editôa da-e fortùnn-e cangiànti. Asegnòu a-a VI° conpagnîa radiotelegrafìsti e telefonìsti, a-o coménso o Piastra o l'é stæto mandòu a Ténda, in sciô frónte françéize, e dòppo a Felisàn, into Piemónte. Goâgnòu a promoçión a capoâ, do 1942 o l'é pasòu a-o frónte rùscio dónde, blocòu in scê zìnn-e do sciùmme Dòn, o s'é trovòu a-o céntro da ritirâta de l'armâ de Rùscia. A ògni mòddo o l'à scanpòu i moménti ciù tràgichi da quélla spediçión scicómme o l'êa stæto rinpatriòu sùbito prìmma do cròllo do frónte, pe problêmi de salûte. Dòppo l'armistìçio de Cascìbile o l'é ariêscîo a dizertâ e tornâ da-a famìggia, comensàndo coscì a vîve da clandestìn p'unîse dónca a-a Rexisténsa. Prèsto identificòu e inprexonòu, o Piastra o l'é stæto trasferîo, inte l'órdine, a Verónn-a, a Màntova e a Plzeň, dond'o gh'é restòu scìnn-a-o 1945. I ànni da vìtta militâre són stæti d'inspiaçión pò-u romànzo Perché?, do 1975, che in pàrte o cónta i fæti da sò vìtta.

Tornòu in libertæ co-a fìn da Segónda Goæra Mondiâle, o Piastra o l'à travagiòu cómme òperâio inta Società Italiana pel Petrolio ed Affini e dòppo cómme garsonétto da stòrica libràia Bozzi. Do 1946 o s'é inscrîto a-o PCI, pe sciortîne però l'ànno aprêuvo e avixinâse in càngio a-a Federaçión Anàrchica Italiànn-a, dond'o n'à gestîo a libràia e cuòu pe vent'ànni a distribuçión e l'ativitæ editoriâle, co-a parteçipaçióm atîva da moæ. Do 1967, a-a mòrte da moæ, o Piastra o l'à lasciòu o sò travàggio co-a FAI. Defæti, za da l'inprinçìpio di ànni Sciusciànta o l'àiva scrîto e sò prìmme êuvie de génere stòrico, ativitæ ch'a l'é anæta avànti con Storia di una strada. Da Piazza De Ferrari a Ponte Pila, publicâ con Tolozzi (1962) e ch'a s'é svilupâ gràçie a-o ténpo de ciù ch'o gh'ariêscîva a dedicâ, fàndo sciortî, de lóngo con Tolozzi, a Storia della Chiesa e del Convento di San Domenico in Genova (1970) e a Storia della chiesa di San Giorgio in Genova (1973) con Errebi.

Za sòccio de l'asociaçión A Compagna, do 1968 o l'é intròu inta Socjêtæ Lìgure d'Istöia Pàtria, conlaboraçión ch'a gh'à permìsso d'aprofondî ancón de ciù i sò stùddi e a sò formaçión colturâle. Do 1975 o l'à publicòu con Di Stefano o sò romànzo biogràfico, Perché?, centròu in scî ànni da goæra. Do 1980 o l'à travagiòu pò-u gràn progètto colturâle de publicaçión da Bibliografia dialettale ligure, sciortîa inta prìmma ediçión do 1980. O Piastra o l'à dónca cuòu de âtre publicaçioìn, cómme a riediçión do Jean Nicolas de poêxîe de l'Anònimo Zenéize. In sciâ fìn, da-o 1983 o l'à comensòu a arechéugge do materiâle pi-â realizaçión do sò travàggio ciù inportànte e anbiçiôzo: a redaçión do Dizionario Biografico dei Liguri, êuvia ch'a-o l'à pigiòu pe-i chinz'ànni aprêuvo da sò vìtta, fàndo sciortî i prìmmi çìnque volùmmi.

Do 1989 o l'à goâgnòu o prémmio Luigi De Martini. In sciâ fìn, a-i 23 de dexénbre do 1997, o William Piastra o l'é mòrto, a Zêna, a l'etæ de 77 ànni.

A-a sò mòrte o grànde archìvio ch'o l'àiva mìsso insémme o l'é stæto acatòu da-a Socjêtæ Lìgure d'Istöia Pàtria, dond'o l'é conservòu, méntre o travàggio in sciô Dizionario Biografico dei Liguri o l'é anæto avànti gràçie a di âtri outoî, cómme prezénpio a Barbara Bernabò e l'Andrea Lercari, tegnìndo però o nómme do Piastra in sciâ covertìnn-a cómme fondatô do progètto. De cópie de sò êuvie són conservæ inte bibliotêche ciù inportànti a-o móndo cómme, prezénpio, l'Harvard Library e a bibliotêca do Congrésso di Stâti Unîi d'América.

Prémmi

• Prémmio Luigi De Martini, 1989

Êuvie

• (IT) William Piastra, L'arte della stampa, Off. Grafiche Esperia, 1953.
• (IT) William Piastra, Storia di una strada. Da Piazza De Ferrari a Ponte Pila, Zêna, Tolozzi Editori, 1962.
• (IT) William Piastra, Storia della Chiesa e del Convento di San Domenico in Genova, Zêna, Tolozzi Editori, 1970.
• (IT) William Piastra, Calendario storico della Liguria, Zêna, Grafica Errebi, 1971.
• (IT) William Piastra e Leonida Balestreri, Storia della chiesa di San Giorgio in Genova, Zêna, Grafica Errebi, 1973.
• (IT) William Piastra, Perché?, Di Stefano Editore, 1975.
• (IT) William Piastra, Lorenzo Coveri e Giulia Petracco Sicardi, Bibliografia dialettale ligure, Zêna, Basile, 1980.
• (IT) William Piastra, Uno stemma per la Regione liguria, Récco, Microlito, 1981.
• (IT) William Piastra, Consulta Ligure. 1973-1983 10 anni di attività, Zêna, Prima Cooperativa Grafica Genovese, 1983.
• (IT) Elena Pongiglione e William Piastra, Libro bianco dei gatti, Zêna, Tolozzi Editore, 1988.
• (IT) William Piastra, La Liguria nel tempo: proposte per una bibliografia storica, Zêna, Fondazione Regionale C. Colombo, 1990.
• (IT) Emilio Costa e William Piastra, Saggio di bibliografia spotorniana, in Leo Morabito (a cûa de), Giambattista Spotorno (1788-1844), Zêna, Istituto Mazziniano, 1990.
• (IT) William Piastra, Dizionario biografico dei liguri vol. I, Zêna, Consulta Ligure, 1992.
• (IT) Enrico Carbone, Vito Elio Petrucci e William Piastra, A Compagna: 70 anni di attività: 1923-1993, Zêna, A Compagna, 1993.
• (IT) Fiorenzo Toso e William Piastra, Bibliografia dialettale ligure. Aggiornamento 1979-1993, Zêna, A Compagna, 1994.
• (IT) William Piastra, Dizionario biografico dei liguri vol. II, Zêna, Consulta Ligure, 1994.
• (IT) William Piastra, Dizionario biografico dei liguri vol. III, Zêna, Consulta Ligure, 1996.
• (IT) William Piastra, Dizionario biografico dei liguri vol. IV, Zêna, Consulta Ligure, 1998.
• (IT) William Piastra, Dizionario biografico dei liguri vol. V, Zêna, Consulta Ligure, 1999.

Bibliografîa

• (IT) Stefano Gardini, L'Archivio di William Piastra. Inventario (PDF), Zêna, Socjêtæ Lìgure d'Istöia Pâtria, 2009.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce William Piastra

Ligàmmi de fêua

• (IT) Stefano Gardini, L'Archivio di William Piastra. Inventario (PDF), Zêna, Socjêtæ Lìgure d'Istöia Pâtria, 2009.