Pagina prinçipâ

Benvegnûo in sciâ Wikipedia Lìgure, l"enciclopedîa lìbera scrîta con l"agiùtto de tùtti!

Ancheu, a-i 3 de frevâ do 2025, a Wikipedia in ligure a gh"à 11 355 articoli.

Nêuve pàgine Ùrtimi cangiamenti Pòrtego da comunitæ Community portal
O Wikipediàn Wikivivagna Statìstiche Pàgina abrétio Sféuggia e pàgine

Antîga càrta giögràfica da Ligùria do Steva Bonsignori, 1578

Danne, se ti peu, "na man. Metti e teu conoscénse a-o serviçio de tùtti, ponn-i a teu pasción a-o serviçio da coltûa e de tradiçioìn lìguri!

Se no ti sæ donde comensâ, vanni a "miâ e vôxe de bâze, e pàgine domandæ ò che donque i abòssi.
Se ti gh"é de bezéugno de "n vocabolâio, chi gh"é:

TIG italiàn-zenéize / zenéize-italiàn
Diçionäio italian-zeneise
Grande diçionâio do zenéize
Vocabolâio genovés-español / español-genovés
Diçionâio monegàsco
Vôxe moderne do conputer in zenéize
Versción digitâle Diçionâi do Cazàssa e de l"Oliviêri (zeneize-italian)
Vocabolâio zeneize-italiàn de l"Universcitæ de Innsbruck (BETA)

Elénco conpléto di diçionâi

E raxoin da creaçión de "na Wikipedia Lìgure son a conservaçión e a difuxón de parlæ lìguri, tramite a stezûa de "n"enciclopedia quante ciù conpleta poscìbile. A grafîa do lìgure a l"é difiçile e gh"é diverse schêue de penscêo, e ciù e gente passan o tenpo a ratelâ, ciù a léngoa a vegne ascordâ. Mêgio scrîve in vinti mainêe despægie che vedde a léngoa moî; alôa scrîvi, no sôlo de Zêna e da Ligùria ma de tùtto, perchè a léngoa de niâtri a se peu deuviâ pe tùtte e cöse!

Mi pàrlo a mæ léngoa preferîa perché o l’é quéllo che mi són. Mostrémmo a-i nòstri fìggi a nòstra léngoa preferîa, perché voémmo che sàcian chi són.

(Christine Johnson, ançiànn-a do grùppo Tohono O’odham, peleróssa d’América, 2002 - Tèsto tradûto da-o Rîco Carlini)

Gramàtica · Goìdda fondamentâle · Domande Fæte de Sovente (FAQ) · Cómme registrâse · Pòrtego da comunitæ · Donaçion

Ìndice

	Scénse Matemàtiche e Naturâli Astronomîa - Biologîa - Chìmica - Fìxica - Matemàtica - Scénse da Tæra - Statìstica
	Coltûa e Àrte fìnn-e Architetûa - Cîne - Letiatûa - Mûxica - Pitûa - Poexîa - Scultûa - Tiâtro
	Scénse sociâli e filozofîa Antropologîa - Archiologîa - Conoscénsa e Inprendiménto - Dirìtto - Economîa - Filozofîa - Giögrafîa - Lengoìstega - Mitologîa - Polìtica - Psicolögîa - Religión - Sòciologîa - Stöia

	Àrte e Scénse aplichæ Agricoltûa - Architetûa - Comunicaçión - Informàtica - Mêxìnn-a - Tecnologîa - Traspòrti
	Socjêtæ e Demôa Cuxìnn-a - Internétte - Spòrt - Turìsmo - Zêughi
	Ìndichi Biografîe - Órdine arfabético pe tìtolo - Cronologîa - Cómme se fâ? - Cöse da fâ - Ligùria - Pàgine co-e variànte lìguri

Comme agiutâ a Wikipedia ligure

Sôlo "n pâ de régole:

Questo o l"é o spaçio de tùtti, rispétilo! No deuviâlo pe fâ publicitæ, pe fâ polémica.
A Wikipedia a l"é neotrale, çerca de scrîve di fæti, no di penscêi!
Se ti pêu, metti i riferimenti de cöse che ti scrîvi
Se no ti sæ donde inandiâte, ti pêu amiâ e vôxe de bâze.
Se ti peu, segóndo a variante lengoìstica che ti adêuvi, méttighe un di questi templates in çimma a-o teu artìcolo:

Templates che ti pêu deuviâ:

ZE	Quésta pàgina a l"é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

{{Grafîa ofiçiâ}}

ZE	Sta pagina a l"é scrita in zeneise, segondo a grafia unitäia

{{Grafia unitäia}}

ZE	Sta pàgina a l"é scrîta in zenéize

{{Zeneize}}

ZE-P

Sta paggina chie a l"è scrita in zeneize, co" ina grafia tipo quella do Prian do 1745

{{ZeneizeP}}

SV	Questa pagina a l"è scrita in savuneize

{{Savuneize}}

SP	"Sta pàgina l"è scrita en spezin

{{Spezin}}

VE	"Sta pagina a l"è scrita in ventemigliusu

{{Ventemigliusu}}

NV	Sta pàgina l"è scrita in nuvaize

{{Nuvaize}}

VB	Sa pagina a l"è scricia in Ligûre dra Burnia

{{Ligûre dra Burnia}}

MC	Achësta pa̍gina e̍ scrita ün munegascu

{{Munegascu}}

TB	Quéšta pàgina a l"è šcrìa in tabarchin

{{Tabarchin}}

AJ	Issa paghjina ghjè scritta in aghjaccinu

{{Aghjaccinu}}

BF	Quésta paggina a l"é scria en bunifazzin

{{Bunifazzin}}

BR	"Šta pagina la é scrita ën brigasch

{{Brigašc}}

Urtime pagine

Ræ neurale artifiçiale - Carabinê zeneixi - Ræ neurale - Bram Stoker - Quarto (quartê de Zena) - Müseu Navâle Rumàn - Gyps fulvus - Marca ardüinica - Carènda (turènte) - Albium Ingaunum - Ingauni - Verbo - Ascidio de Zena (1747) - Battaggia da Bascignaña (1745) - Ciàssa de Turlâ (Arbenga) - Ciàssa du Semina(r)iu (Arbenga) - Ciàssa de San Dumenegu (Arbenga) - Articolo - O Tempo de çexe - Vìa de Medaje d"Ò(r)u (Arbenga) - Riviera Trasporti - Vìa Benardu Ricci (Arbenga) - Trilli - Vìa D"Aste (Arbenga) - Pein Maria Canevâ - Pronomme - Ciàssa San Michê (Arbenga) Assosto de l"Argentea - Ferovîa Zêna-Pîza - Ferrovia Milan-Zena - Traspòrto - Ciàssa di Pésci (Arbenga) - Club arpin italian - Sacco da dormî - Assosto arpin - Traduçión (biologîa) - Sücca trumbetta - Numeri reæ - Innsbruck - Sàn Pòulo - I verbi inta parlò dei Buighetu - Nìccio do Brìcco do Broxìn - Vìa Cavour (Arbenga) - Neophron percnopterus - Gherardo del Colle - Calopterix - Passo do Turchin - Imprendimento automatico - Sàn Pê - Sànpa do Diâo - Ciàssa de l"Uspeâ (Arbenga) - Capélla dâ Madōnna d" j"Ongio (Ulmèa)- Vìa Oddu (Arbenga) - Conbétto - Contaroina - Vìa Rumma (Arbenga) - Max Turigìn - Penn - Baigus - Tórtoa sarvæga - Mónte Béigoa - Pónte de Cornigén

Da leze

ZE	Sta pagina a l"é scrita in zeneise, segondo a grafia unitäia

A cirolla (dita ascì ciammachinze) o l"é un zeugo de carte tradiçionâ da Liguria e do Basso Piemonte (scrito Cirulla inte grafìe de l"Otrazôvo).

A l"é unna variante da sgobba, da-a quæ a se distingue pe-a seu vivessa e o ritmo de partie, pe l"inversâ do pontezzo e l"influensa do fattô fortuña, ch"o l"ammerma a differensa de livello tra i zugoei esperti e i prinçipianti.

Regole

A cirolla a l"é zugâ con un masso da 40 carte, pe-o sòlito un masso zeneise. E carte van da l"asso a-o sette ciù o sbiro, a dònna e l"òmmo, inte quattro merse de coppe ♥, dinæ ♦, spoæ ♠ e scioî ♣. Se peu zugâ inta doî, inta trei ò inta quattro (into quæ caxo i zugoei assettæ de fronte zeugan in cobbia).

Pe-a primma man o massê o l"é çernuo à caxo, e pe quelle apreuvo o ròllo de massê o va into senso de ragge do releuio. O massê o remescia e carte e o ê fa coppâ da-o zugou a-a seu drita. Dapeu o dà træ carte coverte à ognidun di zugoei, e quattro descoverte in sciâ töa. Se inte quattro carte in sciâ töa gh"é doî asci, a man a vâ à monte. I zugoei, à comensâ da quello a-a manciña do massê e dapeu into senso conträio a-e ragge do releuio, zeugan unna carta pe vòtta co-o fin de acciappâ de carte tra quelle in sciâ töa. E carte acciappæ en misse coverte vexin a-o zugou ch"o ê à piggiæ. Quande tutti i zugoei an finio e træ carte in man, o massê ...

Lêzi a vôxe

O mòddo de dî

Aa Cande(r)é(r)a i drappi aa gè(r)a, ma ch"u ciöve o ch"u lüxe u su, qua(r)anta giurni u ghe vöne ancù

Vôxe in vedrìnn-a

I Evangêi e i Atti di Apòstoli, tradûto in zenéize da Enrico (Rîco) Carlini into 2019 e publicòu da ERGA into 2022, o l"é "na prîa miliâre da leteratûa mondiâle.

Lêzi a vôxe

Lêzi chi i prìmmi tréi capìtoli de l"Evangêio segóndo Gioâne (in costruçion in sciâ Wiki Wivagna)

Mozilla Firefox (conosciûo senpliceménte cómme Firefox) o l"é un navegatô web lìbero e multipiatafórma, mantegnûo da Mozilla Foundation. O l"é nasciûo into 2002 co-o nómme "Phoenix" da-i ménbri da comunitæ Mozilla che voéivan un navegatô stand-alone ciù spedîo do ragrupamento Mozilla Application Suite.

Lêzi a vôxe

Ancheu o zenéize o l’é a prìmma léngoa regionâle ch’a l’é ‘na léngoa ofiçiâ de Firefox! Ti peu descaregâ a versción conplêta (pe Windows, Linux, Mac/OS) ò ti peu instalâ i language packs che servan a cangiâ a léngoa do teu navegatô in zenéize. Firefox o l"é in navegatô pe internet da Fondaçion Mozilla co-a sorgénte avèrta. Gh"é "na versción in zenéize do programma che ti peu atrovâ a l"indirìsso: A vórpe de fêugo

Se ti gh"é di problêmi tecnichi, ti peu provâ ascì a anâ a-o link https://www.mozilla.org/en-US/firefox/all/ e çercâ a versción ciamâ Ligurian/lìgure.

Ř"imnu munegascu o inu munegascu; a segunda forma è achela çernüa da u palatu, (ün françese: Hymne monégasque: ün lìguřu: Inno monegasco), ciamàu tambèn A Marcia de Mùnegu (ün françese: La Marche de Monaco; ün ligüřu: A marcia de Mónego), Ària Naçiunale de Mùnegu (ün françese: Air national de Monaco; ün liguřu: Âia naçionale de Mónego) o Marcia Naçiunale d"i Lealisti (ün françese: Marche Nationale des Loyalistes; ün liguřu: Marcia Naçionale di Lealisti), ë ř"imnu naçiunale d"u Prinçipatu de Mùnegu.

Scritu ünt"u XIXeme sèculu da Teufilu Bellando Castru e pœi mudificàu da ciü artisti, ë de facto u sulu imnu naçiunale au mundu ünt"üna variante d"a lengua ligüřa.

Riternelu: Despoei tugiù sciü d"u nostru paise

Se ride au ventu, u meme pavayùn

Despoei tugiù a curù russa e gianca

E stà l"emblema, d"a nostra libertà

Grandi e i piciui, l"an sempre respetà