Nigeria
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Nigeria | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Ingels | ||
Huidsjtad | Abuja | ||
Sjtaotsvörm | rippubliek | ||
Sjtaotshoof (lies) | Bola Tinubu | ||
vice-president | Kashim Shettima | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
923.768 km² 1,4% | ||
Inwoeners – Deechde: |
199.315.249 (2019, sjatting) 215/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | naira (NGN )
| ||
Tiedzaone | UTC 1 | ||
Nationale fiesdaag | 1 oktober | ||
Vouksleed | Arise, o compatriots, Nigeria's call obey | ||
Web | Code | Tel. | ..ng | NGA | 234 |
Nigeria is e land in Wes-Afrika mèt wiedoet de groetste bevolking vaan Afrika en 'n groete versjeieheid aon bevolkingsgróppe. In Nigeria vleujt de Niger in d'n Atlantischen Oceaan oet. Nigeria grens aon Benin, Niger, Tsjaad en Kameroen. Hoofstad is Abuja, meh Lagos is väöl groeter en economisch nog ummertouw de belangriekste plaots. Nigeria, veurheer, 'n Britse kolonie, maakde nao de oonaofhenkelekheid in 1960 meujeleke jaore door, mèt groete ermooj, oorlog en chaos. Nog ummertouw is 't land erm en instabiel, meh in de nuien iew maakde 't land 'nen euvergaank nao laankdorege democratie en 'ne sterken economische greuj door. Sinds 2014 is 't de groetste economie vaan Afrika; wereldwied is Nigeria de twintegste economie.
Bestuurleke indeiling
[bewirk | brón bewèrke]Nigeria is ingedeild in 36 staote. De hoofstad Abuja vörmp e territorium op ziech.
Demografie
[bewirk | brón bewèrke]Nigeria kint neet minder es 250 stamme. De veurnaomste zien de Hausa, de Peul, de Yoruba, de Igbo en de Ijaw. Väöl vaan dees volker höbbe hun taol behawwe, meh de mieste kinne allewijl neet mie hun traditioneel religie: 't noorde is gans islamitisch, 't zuie christelek. Mer 10% hingk nog 'n traditioneel religie aon.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]In de late middelieuwe en de Vreugmodernen Tied woort Nigeria gedómmeneerd door 't Kanem-Bornuriek. Pas in de late negentiende iew begós Groet-Brittannië interesse in 't gebeed te kriege en in 1901 woort 't protectoraat Nigeria opgeriech, wat in 1914 'n gewoen kolonie woort. Naotot vaanaof de jaore veerteg beweginge vaan nationalisme opkaome verkraog 't land op 1 oktober 1960 oonaofhenkelekheid. Zès jaor later kaom 't land oonder 'n militair dictatuur. Nao jaore vaan dictatuur en 'ne guerilla vaan de Igbo's woorte in 1979 weer verkezinge gehawwe. Vaan 1983 tot 1999 waor Nigeria obbenuits 'n dictatuur, bis d'n dictator nao jaorelang binnelandse en boetelandse pressie mós aoftrejje.
Nao 1999 bleef 't land vrij vaan staotsgrepe. De ierste verkezinge verlepe chaotisch en volgens woernummers neet gans ierlek, meh de verkezinge vaan 2011 (boebij Goodluck Jonathan woort herkoze es president) en 2015 (boebij Jonathan 't aoflag tegen zienen oetdager Muhammadu Buhari) woorte alum es veurbeeldeg gepreze. Oonderwijl verkierde 't islamitisch noorde in doorloupende chaos door de opkoms vaan 't islamistisch terrorisme. Veural de terreurgróp Boko Haram, sinds 2015 trouw aon IS, struide hei doed en verderf. Ouch in 't midde, boe christene en moslims ziech treffe, kump 't nog doorloupend tot geweld.
Lenj in Afrika |
---|
Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan |
Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara |