Country
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Country, ouch country & western geneump, is 'ne stijl vaan oersprunkelek Amerikaanse volks- en popmeziek. De meziek is veural populair op 't platteland vaan de Vereinegde Staote, meh heet ouch daoboete 'ne groeten aonhaank. Häören invlood op de mainstream-pop is beslissend gewees.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]
De meziek oontstoont gestiedegaon in de vreugen twintegsten iew oet e groet aontal awwer mezieksoorte. Vaan belaank zien Britse en Ierse volksmeziek (spoere in sommege leedvörm), Midde-Europese volksmeziek (polkaritme zoewie gejodels in väöl awwe countrymeziek), christeleke hymnes, Spaonse of Latiens-Amerikaanse volksmeziek (gebruuk vaan de gitaar), Afro-Amerikaanse volksmeziek (gebruuk vaan de banjo), de blues (blue notes, ouch twelfmaotege bluesvörm in awwe countrymeziek) en hawaimeziek (slidegitaar). Country kaom in de jaore 1920 op de radio in de vörm vaan blaanke volksmeziek oet de Appalache en oet de Zuieleke Vereinegde Staote, in de merret gezat es old-time music of mèt de geuzenaom hillbilly music ('boeremeziek'). Dèks zaote dao ouch bluesleedsjes bij; door de zier sterke segregatie in deen tied (zeker in 't gebeed boe de meziek woort gemaak) woort evels consequint 'n sjeiing gemaak tösse hillbilly music aon d'n eine kant en race music ('zwarte meziek') aon d'n aandere. Groete stare in deen tied waore oonder mie Jimmy Rodgers en The Carter Family.
Nao d'n Twiede Wereldoorlog begós de meziek ziech te civilisere; ze woort väöl professioneelder en oondergóng dudelek d'n invlood vaan diverse steideleke mezieksoorte. In Nashville (Tennessee) zouw 'n ganse industrie roond de country oontstoon. De nuie naom country & western (later dèks zoonder de touwveuging western) góng ouch veur e specifieker geluid stoon, neet mie veur alle blaanke volksmeziek. Deze meziek góng me in 't vervolg folk neume, dewijl country in d'n akoestische stijl vaan veur d'n oorlog bekind kaom te stoon es bluegrass. Kinmerkend waor 't gebruuk vaan de elektrische gitaar zoewie de slidegitaar. Zier invloodriek waor de meziek vaan Hank Williams sr. 't Werk vaan Williams en verwante waor ouch vaan belaank bij 't oontstoon vaan de rock 'n roll; zoewel Elvis Presley es Chuck Berry (Maybellene) höbbe country-echtege leedsjes opgenome. Soms is de grens tösse rock 'n roll en country neet mie te trèkke; me sprik daan vaan rockabilly (The Everly Brothers).
In 't spoer vaan de al zier evangelische Carter Family naome vaanaof de jaore 1950 hiel väöl artieste christelek gekleurd werk op. Miestal is deze meziek allein vaan belaank veur 'ne specifieke, regionale merret; 't werk vaan oonder mie de Louvin Brothers kraog evels ouch mainstreambekindheid en -waardering. Groete maan in de country is vaanaof de jaore 1960 evels Johnny Cash, dee internationale bekindheid haolt (en dèks tot de rockabilly weurt gerekend). In datzelfde decennium goon ouch diverse tegeculture de vaanajds mèt conservatisme geassocieerde meziek claime. Gram Parsons en zien Flying Burrito Brothers vereinege 't hippie-imago mèt de zuieleke identiteit. The Byrds hole veur hunne psychedelische rock dudelek inspiratie oet de country. Ouch Bob Dylan maak countrymeziek, veural in zienen tied mèt The Band. Emmylou Harris, korten tied mèt Gram Parsons same, trèk vaanaof de jaore 1970 sterk de aondach. In dit verband moot me ouch de southern rock neume (Lynyrd Skynyrd, Hank Williams jr.), rock mèt get country-invlood en 'n sterke regionaol thematiek (soms mèt e "redneck"-imago).
De verminging mèt de popmeziek zèt door en weurt ummer mie mainstream. Dit beteikent tot de country gestiedegaon achter de popmeziek aonlöp, zeker boe 't de mainstreamcountry oet Nashville betröf. Dolly Parton haolt in dezen tied nog wel bekindheid boete de eige doelgróp. Ind jaore 1990 kump de Canadese Shania Twain op, meh häöre meziek steit wel hiel wied aof vaan 't countrygeluid. Dit bringk 'n tegebeweging op gaank, oonder mie vaan Hank Williams III, dee zier awwerwètse meziek (tege de bluegrass aon) combineert mèt e punkimago. Gemaotegder zien de Dixie Chicks, die op d'n door ouch in de linksen hook gezat weure. Roond 2010 haolt country weer eve mainstreamsucces, oonder mie mèt Lady Antebellum.