Comore
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Union des Comores Udzima wa Komori الاتّحاد القمريّ al-Ittiḥād al-Qamariyy | |||
| |||
Basisgegaevens | |||
Officieel taal | Shikomor, Arabisch, Frans | ||
Huidsjtad | Moroni | ||
Sjtaotsvörm | Rippubliek | ||
Sjtaotshoof (lies) | Azali Assoumani | ||
[[{{{titelhoofregering}}}]] | {{{naomhoofregering}}} | ||
[[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
[[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
[[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
Religie | {{{religie}}} | ||
Opperflaakde – % water |
2.235 km² -% | ||
Inwoeners – Deechde: |
798.000 (2005) 275/km² | ||
Biekómmende gegaeves | |||
Munteinheid | Comorese frank (KMF )
| ||
Tiedzaone | UTC 3 | ||
Nationale fiesdaag | 6 juli | ||
Vouksleed | Udzima ma ya Wasima | ||
Web | Code | Tel. | .km | COM | 269 |
De Comore (officieel (Shikomor): Udzima wa Komori; (Arabisch) الاتحاد القم; (Frans) Union des Comores) is e land en 'n eilandegróp ten weste vaan Afrika. Ze besteit oet drei eilen: Grande Comore, Mohéli en Anjouan. Bovedeen claimp 't land Mayotte, wat nog ummer oonder Frans bewind steit. De Comore zien oontstande op 'nen hotspot op 't breukvlak vaan 't Afrikaans continent en zien relatief joonk. Daodoor koume ouch vulkaonoetbarstinge veur.
Demografie
[bewirk | brón bewèrke]De Comore zien sterk gearabiseerd en geïslamiseerd. Op Mayotte (wat door de Comore geclaimp weurt) tröf me wel väöl katholieke aon. De volkstaol veur de mieste bewuners is 't Shikomor, feitelek e dialek vaan 't Swahili. Daoneve weure ouch Arabisch, Frans en 't neet-officieel Malagasy väöl gebruuk.
De Comore is ei vaan de ermste len vaan de wereld. De mieste wèrkgelegeheid vint me in de landbouw, meh väöl lui zien werkeloes.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]Vaan de vreug historie vaan de Comore is wieneg bekind. Ze stoonte door de iewe heer oonder versjèllende invlode, zoe zien ze klaorbliekelek door de Bantoes binnegevalle, en höbbe ouch de Austronesiërs en de Arabiere de eilen bezeuk. Wie e groet gedeilte vaan de ooskös vaan Afrika zien zoe de Comore gearabiseerd.
In 1505 bezeukde de Portugeze de arsjipel. Vaanaof 1841 tot aon 1912 brachte de Franse de eilandegróp ummer mie oonder hun gezag, woebij de Arabische handelere ingezat woorte veur plantages te behiere. Väöl vaan dit systeem is intak gebleve, wat de oongeliekheid in 't land versterk heet. In 1973 woort in 'n resolutie vasgelag tot de Comore oonaofhenkelek zouwe weure, meh allewel tot es streefjaor 1978 waor aongegeve woort oetindelek al op 6 juli 1975 door 't Comorees parlemint de oonaofhenkelekheid oetgerope. Mayotte verzat ziech daotege, en in e referendum gehawwe in 1976 stumde zelfs mie es 99% tege oonaofhenkelekheid vaan Frankriek en aonsleting bij de Comore.
In 1997 verklaorde de eilen Anjouan en Mohéli ziech oonaofhenkelek vaan Grande Comore. Wie 't de regering neet lökde de orde te herstèlle begós de Afrikaanse Unie, oonder auspicië vaan Thabo Mbeki, mèt oonderhandelinge die es compromis inheelte tot de eilen otonomie zouwe kriege. In 2005 woort de wèt die dat regelt ingeveurd.
Lenj in Afrika |
---|
Algerieë · Angola · Benin · Botswana · Burkina Faso · Burundi · Centraal-Afrikaanse Repebliek · Comore · Congo-Brazzaville · Congo-Kinshasa · Djibouti · Egypte · Equatoriaal Guinee · Eritrea · Ethiopië · Gabon · Gambia · Ghana · Guinee · Guinee-Bissau · Ivoorkös · Kaapverdië · Kameroen · Kenia · Lesotho · Liberia · Libië · Madagaskar · Malawi · Mali · Marokko · Mauritanië · Mauritius · Mozambique · Namibië · Niger · Nigeria · Oeganda · Rwanda · São Tomé en Príncipe · Senegal · Seychelle · Sierra Leone · (Noord-)Soedan · Somalië · Swazilandj · Tanzania · Togo · Tsjaad · Tunesië · Zambia · Zimbabwe · Zuud-Afrika · Zuud-Soedan |
Betwis en neet-erkèndj: Somalilandj · Westelike Sahara |
Aafhenkelike gebejer: Azore · Canarische eilenj · Ceuta · Madeira · Mayotte · Melilla · Réunion · Sint-Helena |