Colombia

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Colombia
Basisgegaevens
Officieel taal	Spaons
Huidsjtad	Bogotá
Sjtaotsvörm	Rippebliek
Sjtaotshoof (lies)	Juan Manuel Santos (sinds 2010)
Vice prizzedent	Germán Vargas Lleras
[[{{{titelhoofregering1}}}]]	{{{naomhoofregering1}}}
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	1.141.748 km² 8,8%
Inwoeners – Deechde:	48.772.075 (juli 2016) 40,7/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Colombiaonse peso (COP)
Tiedzaone	UTC -5
Nationale fiesdaag	20 juli
Vouksleed	Oh gloria inmarcesible!,
Web | Code | Tel.	.co | CO | 57

Colombia (officieel República de Colombia, in Vlaondere dèks Columbia geneump) is e land in 't noordweste vaan Zuid-Amerika, ten weste aon de Groete Oceaan, te noorde aon de Caribische Zie gelege. 't Grens aon Panama, Venezuela, Braziel, Peru en Equador. Hoofstad is Bogotá, ander groete stei zien Medellín, Cali en Carthagena. In 't weste vaan 't land ligke de noordelekste oetluipers vaan 't Andes-gebergde; in 't ooste ligk nog väöl tropisch regewoud; dit gebeed is de boveloup vaan o.m. de Amazone en de Orinoco.

Bestuurleke indeiling

Colombia is in 32 departeminte verdeild. De hoofstad Bogotá heet 'n eige distrik.

Amazonas Antioquia Arauca Atlántico Bolívar Boyacá Caldas Caquetá Casanare Cauca Cesar Chocó Córdoba Cundinamarca Guainía Guaviare

17. Huila 18. La Guajira 19. Magdalena 20. Meta 21. Nariño 22. Norte de Santander 23. Putumayo 24. Quindío 25. Risaralda 26. San Andrés en Providencia 27. Santander 28. Sucre 29. Tolima 30. Valle del Cauca 31. Vaupés 32. Vichada

Demografie

De bevolking, die ziech veural in 't weste vaan 't land concentreert, besteit veur 60% oet Mestieze. Ander gróppe zien de blanke, de negers, de creole en de Indiane; veural in 't ooste vaan 't land zien die dominant. De euverweldegende mierderheid vaan de bevolking is Spaonstaoleg; daoneve besteit 't Palenquero, 'n creooltaol gebaseerd op 't Spaons, en e gans scala vaan stammetaole. Die in 't weste zien dèks al oetgestorve of bekans oetgestorve; in 't ooste zien ze levender. 't Quechua is allein in 't uterste zuie mèt 5.000 sprekers vertegewoordeg en verdwijnt snel; väöl belaankrieker zien 't Quaiquer, 't Embera, Páez en 't Wayuu. 'n Aontal zigeunders hèlt nog vas aon 't Vlax-Romani. Zeker negeteg percent vaan de bevolking is christelek; daovaan make kathelieke zoeget 75% vaan de bevólking oet, meh perciese percentages variëre get (tösse de 70% en 80%). De res weurt opgemaak door versjèllende soorte protestantisme, joededom en islam. 't Protestantisme is wie in ander Zuid-Amerikaonse len sterk in opkoms, dewiel 't aontal kathelieke hei daalt.

Historie

Archeologische reste goon trök tot 1450 v.Chr. De aw culture vaan Colombia waore georganiseerd in zoegenaomde cacicazgo's, gelaogde machstructure. In 1500 zeilde de Spanjaarde veur oonder leiing vaan Rodrigo de Bastidas veur 't iers langs de noordkös vaan 't land; in 1502 volgde Christophorus Columbus, nao wee 't land verneump is. De nederzètting Santa María la Antigua del Darién in 't tegewoordeg departemint Chocó, gestiech in 1525, waor de ierste Europese stad op 't Amerikaans continent. In de naovolgende jaore en iewe zouw 't Spaons gezag ziech wijer nao 't zuie oetbreie, tot de vrijheidsbeweging in 't begin vaan de negentiende iew dao 'n ind aon maakde. Vaan 1810 tot 1819 woort, oonder leiing vaan Simón Bolívar, 'ne vrijheidsoorlog gevochte dee eindegde in de creatie vaan de Repubiek Gran Colombia, die neve 't huieg Colombia ouch Panama, Venezuela en Ecuador umvatde. In 1830 veel de unie oeterein en verklaorde Ecuador en Venezuela ziech oonaofhenkelek. 't Land neumde ziech tot 1886 Nui Granada. In 1903 woort door interferentie vaan de Vereinegde Staote 't departemint Panama 'n oonaofhenkelek land; de VS hadde sterk in 't Panamakanaal geïnvesteerd en wouwe Panama es satellietstaot gebruke. In de late jaore veerteg en vreug jaore viefteg voont e serie gewelddadege conflicte plaots. 't Land sjógkelde lang tösse dictatuur en democratie. Sins jaore veure communistische rebelle, vereineg in de FARC, 'n guerilla vaanoet de oerbos in 't ooste vaan 't land. Oontveuringe zien aon de orde vaan d'n daag.