8 jannewarie

Gebäörtenisse

Gebore

Gestorve

8 jannewarie is 'nen daag op de Gregoriaanse en Juliaanse kalender. 't Is d'n achsten daag vaan 't jaor; in e gewoen jaor koume daan nog 357 daog, is e sjrikkeljaor nog 358. 8 jannewarie is in de Roems-Kathelieke Kèrk de fiesdaag vaan Gerlachus vaan Houtem.

307 - Keizer Jin Huidi weurt vergifteg door Jin Huaidi, dee häöm opvolg.
387 - De Majaveldhier Siyaj K'ak' vereuvert Waka'.
871 - Alfred de Groete versleit de Vikinge in de slaag bij Ashburn.
1297 - Francesco Grimaldi vereuvert Monaco.
1454 - De pauseleke böl Romanus pontifex gief Portugal 't monopolie op de handel en kolonisatie van Afrika bezuie Kaap Bojador.
1499 - Lowie XII slut e verstandshouwelek mèt Anna vaan Bretagne.
1547 - 'ne Catechismus dee in Königsberg versjijnt is 't ierste book in 't Litouws.
1790 - George Washington hilt de eësjte State of the Union.
1800 - In de bosje biej 't Frans Aveyron wirt ein wolfskèndj gevónje dat de naam Victor kriet.
1806 - In de Sjlaag biej Blauwberg kortbiej Kaapsjtad wirt 't Bataafs koloniaal laeger versjlage door ein Britse invasiemach.
1815 - In de slaag bij New Orleans boke de Amerikane 'n euverwinning op de Britte.
1828 - De Democratische Partij vaan de Vereinegde Staote weurt georganiseerd.
1830 - Zös leje van de Tweëde Kamer die de tieënjaorlikse begroating biej sjtömming verwórpe, waere óntsjlage.
1842 - Oprichting in Delft van de Keuninklike Akademie veur de opleijing van burgelike ingenieurs zoawaal veur 's landjs deens es veur de nieverheid en van kwekelinge veur de hanjel, de later Technische Universiteit Delft.
1867 - Afro-Amerikaanse manslui kriege stumrech in Washington DC.
1868 - De shogun van Japan verklaort de restauratie van de keizer illegaal en begint ein militair campagne taenge Kyoto. Dit is 't begin van de Boshin-aorlog.
1877 - De Sioux en Cheyenne oonder Bröl Peerd vechte de slaag bij Wolf Mountain tege de Amerikaanse cavalerie.
1889 - Herman Hollerith verkriet patent veur zien elektrische tabuleermachine.
1912 - 't Afrikaans Nationaol Congres (ANC) weurt opgeriech.
1918 - President Woodrow Wilson van de Vereinigde Sjtaote presenteert in 't congres zien 14-puntjeprogramma veur de vraej.
1926 - Nguyễn Phúc Vĩnh Thuỵ, de lèste keizer vaan Vietnam, bestijg d'n troen.
1926 - Abdul-Aziz ibn Saud weurt tot keunung vaan Hejaz gekroend.
1932 - Keizer Hirohito van Japan óntkump óngedeërd aan eine aansjlag. De dader is 'ne Koreaanse communis.
1940 - Twiede Wereldoorlog: 't Vereineg Keuninkriek veurt veujingsdistributie in.
1945 - Twiede Wereldoorlog: Filipijnse bevrijingslegers trèkke Ilocos Sur binne, boe Japanse tróppe nog heerse.
1958 - Loc 3737 riejt de lètste rit es sjtoumlocomotief in deens van de Nederlandse Sjpaorwaeg. Dit beteikent 't eindj van 't sjtoumtiedperk in Nederlandj.
1964 - President Lyndon B. Johnson reup de War on Poverty oet.
1971 - De Britse ambassadeur in Uruguay, Geoffrey Jackson, wirt in Montevideo door de Tupamaros-bewaeging óntveurd. Hae zal pes september waere vasgehawwe.
1973 - Watergatesjendal: 't Perces tege zeve verdachte vaan inbraok in't Democratisch hoofkerteer begint.
1983 - Eine groate opsjtand bruk oet in de beröchte Sing Sing-gevangenis in New York.
1996 - E Zaïrees vleegmesjien stort neer op 'ne merret in Kinshasa.
2006 - De pelitie maak bekind 'n Beverwijkse vrouw gearresteerd te höbbe die häör veer eige kinder es pasgebaorene heet umgebrach.
2007 - De pieplien vanoet Ruslandj nao Pole en Duutsjlandj weurt bie Wit-Ruslandj aafgesjlote; Ruslandj en Wit-Ruslandj besjöldige zich óngerein.

1037 - Su Dongpo, Chinesen diechter en kalligraaf (gestorve 1101)
1583 - Simon Episcopius, Nederlandsen theoloog (gestorve 1643)
1587 - Jan Pieterszoon Coen, Nederlandse marineofficeer en gouverneur vaan Nederlands-Indië (gestorve 1629)
1587 - Johannes Fabricius, Duitsen astronoom (gestorve 1616)
1763 - Johann Jakob Roemer, Zjwitserse dokter, botanicus, en entomoloog (gesjtorve 1819)
1788 - Rudolf vaan Oosteriek, aartshertog, aartsbisjop en mecenas (gestorve 1831)
1810 - Jacob Hobein, Nederlandse matroas en óntvanger van de Militair Willems-Orde (gesjtorve 1888)
1812 - Sigismond Thalberg, Zwitserse pianis en componis (gestorve 1871)
1821 - James Longstreet, veuraansjtaonde Zujelike generaal in de Amerikaanse burgeraorlog (gesjtorve 1904)
1823 - Alfred Russel Wallace, Britse bioloog (gesjtorve 1913)
1830 - Hans von Bülow, Duitsen dirizjènt en pianis (gestorve 1894)
1836 - Lawrence Alma-Tadema, Nederlands-Britse sjèlder (gestorve 1912)
1849 - Otto Kahler, Oasteriekse dokter, besjreef multipel myeloom (krenkde van Kahler) (gesjtorve 1893)
1851 - Gerard Leman, Belzje generaal (gesjtorve 1920)
1867 - Emily Greene Balch, Amerikaanse econoom en socioloog, Nobelpries veur de Vrei 1946 (gestorve 1961)
1872 - Ivar Lykke, Noorse politicus (gesjtórve 1949)
1885 - Abraham Johannes Muste, Amerikaanse pacifis (gesjtórve 1967)
1891 - Walther Bothe, Duutsje natuurkundige, Nobelpries veur de Natuurkunde 1954 (gesjtórve 1957)
1894 - Maximiliaan Kolbe, Poolse Franciscaans Conventueel, katholieke preester en martelaer (gesjtórve 1941)
1904 - Karl Brandt, Duitsen dokter en SS'er (gestorve 1948)
1910 - Galina Oelanova, Sovjet-Russische ballerina en actries (gestorve 1998)
1922 - Jan Nieuwenhuys, Nederlandse kunssjilder (gesjtorve 1986)
1928 - Jeen van den Berg, Nederlandse sjaatser (gestorve 2014)
1934 - Jacques Anquetil, Franse fitserenner (gesjtorve 1987)
1935 - Elvis Presley, Amerikaanse zenger (euverleje 1977)
1939 - Manfred de Graaf, Nederlandsen acteur (gestorve 2018)
1941 - Graham Chapman, Britse acteur en sjriever (gesjtorve 1989)
1942 - Stephen Hawking, Britse natuurkundige (gestorve 2018)
1946 - Robby Krieger, Amerikaanse gitaris (The Doors)
1947 - David Bowie, Britse poparties (gestorve 2016)
1947 - Terry Sylvester, Britse gitaris (The Hollies)
1950 - Jos Hermens, Nederlandse sportmanager en veurmalige atleet
1957 - David Lang, Amerikaanse componis
1964 - Ron Sexsmith, Canadese popmuzikant
1967 - R. Kelly, Amerikaanse popmuzikant
1974 - Pieter Omtzigt, Nederlandse politicus
1983 of 1984 - Kim Jong-un, Noord-Koreaanse politicus
1986 - David Silva, Spaonse voetballer
1992 - Koke, Spaonse voetballer
2011 - Prins Vincent en prinses Josephine vaan Denemarke

dec - jannewarie - feb

307 - Keizer Jin Huidi vaan China (ca. 47, vergifteging)
1079 - Adela vaan Fraankriek (ca. 69)
1107 - Edgard vaan Sjotland (ca. 32)
1198 - Paus Celestinus III (ca. 91)
1324 - Marco Polo, Venetiaansen oontdèkkingsreizeger (ca. 70)
1332 - Andronicus III vaan Trebizonde
1337 - Giotto, Italiaanse sjèlder en arsjitek (ca. 69)
1570 - Philibert de l'Orme, Fransen arsjitek en oteur (55)
1642 - Galileo Galilei, Italiaansen astronoom (77)
1642 - Isabella Charlotte van Nassau, dochter van Frederik Hendrik (10)
1711 - Philips van Almonde, Nederlandse admiraal (66)
1713 - Arcangelo Corelli, Italiaanse violis en componis (59)
1794 - Justus Möser, Duitse zjuris en historicus (73)
1831 - František Vincenc Kramář, Moravische componis, meziekpedagoog, kapelmeister en organis (31)
1878 - Nikolay Nekrasov, Russischen oteur (56)
1880 - Joshua Norton, Amerikaanse zelfbeneumde keizer (Norton I) van de Verenigde Sjtate en Besjermheër van Mexico (60)
1894 - Pierre-Joseph van Beneden, Belzje paleontoloog en zoöloog (84)
1896 - Paul Verlaine, Fransen diechter (51)
1934 - Sebastiaan Hoogewerff, Nederlandjse sjeikundige (85)
1939 - Charles Eastman, Sioux-Amerikaansen oteur (80)
1941 - Robert Baden-Powell, Britse gróndjlègker van de scouting (83)
1945 - Jac. P. Thijsse, Nederlandse natuurbesjermer (79)
1948 - Kurt Schwitters, Duitsen diechter, sjèlder en graficus (60)
1956 - Greenleaf Pickard, Amerikaanse radiopioneer en oetvènjer (78)
1976 - Zhou Enlai, Chinese militair en politicus (77)
1982 - Daan de Groot, Nederlandse fitserenner (48)
1989 - Johnny Jordaan, Nederlandse volkszenger (64, hersebleujing)
1996 - François Mitterand, Franse politicus (79)
1997 - Melvin Calvin, Amerikaanse biosjemicus, Nobelpries in de Sjemie 1961 (85)
1998 - Michael Tippett, Britse componis (93)
2002 - Alexander Prochorov, Australisch-Russische natuurkundege, Nobelpries in de Natuurkunde 1964 (85)
2012 - Alexis Weissenberg, Bulgaars-Franse pianis (72)
2017 - Ali Rafsanjani, Iraanse politicus (82)
2017 - Peter Sarstedt, Brits-Indiase zenger (75)