Bulgaria
Bulgaria
Territoria finitima: Romania, Turcia, Graecia, Macedonia Septentrionalis, Serbia, Pontus Euxinus
Locus: 42°45′0″N 25°30′0″E
Caput: Serdica
Gestio
Princeps: Rumen Radev
Praefectus: Nikolay Denkov
Consilium: National Assembly of Bulgaria
Situs interretialis
Populus
Commemoratio
Praeceptum: Concordia res parvae crescunt
Sigla
Tabula aut despectus
.svg)
Bulgaria (Bulgarice, Bvlgaria, България, i.e. Balgarija) est una ex civitatibus Europaeis, in paeninsula Balcanica sita, septemtrione Romaniae, oriente Ponto Euxino, meridie Turciae Graeciaeque et occidente Macedoniae Serbiaeque finitima; eiusdem caput Serdica sive Sophia nuncupatur. Kalendis Ianuariis anno 2007, Bulgaria Unionem Europaeam intravit. Praeses rei publicae Rumen Radev est. Bojko Borisov administrationi praeest.
Historia
[recensere | fontem recensere]
Si plus cognoscere vis, vide etiam Historia Bulgariae.Gentes Bulgares Asparuho duce ab anno 679 invaserunt incolaveruntque Moesiam et Scythiam Minorem. Pace cum Imperio Romano anno 681 impetrata et capite Pliska condito, Primum Imperium Bulgaricum ad limitem Imperii Byzantii demum institutum est. Nihilominus, saeculis secutis bellum contra Imperium Byzantinum pluries gessit, ne omnino excidatur.
Bulgaria ab Imperii Ottomanici irruptione saeculo quarto decimo succumbita, autonomiam anno 1878 recuperavit, totam libertatem anno 1908 proclamans. Paulo postea, inter annos 1912 et 1913, in Bellis Balcanicis involuta est. Per primum bellum mundanum iuxta nationes victas pugnavit.
Secundo bello mundano, foedere cum Germania nazistica et Italia Fascistica facta, Bulgaria profligata est. Die 28 Octobris 1944 indutias signavit cum Unione Sovietica Britanniarum Regno et Civitatibus Foederatis, atque hoc factu foedus cum Germania finivit. Post hanc cladem, Unio Sovietica domina dictaturam communisticam in Bulgariam coepit. Anno 1946 regnum finitum et res publica popularis proclamata est. Dictatura finem habuit anno 1989. Anno 1990, communismo desito, Bulgaria prima comitia cum variarum factionum participatione habuit.
Bulgaria Consociationis ex pacto Atlantico septentrionali pars ex anno 2004 facta est et Unioni Europaeae anno 2007 haesit.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Index regum praesidumque Bulgariae.Civilitas
[recensere | fontem recensere]
Ex anno 1991 Bulgaria democraticam, unitariam, parlamentariam, respublicanam constitutionem habet.
Natio Consociationis Nationum socia anno 1955 et Organizationem pro Securitate et Cooperatione in Europa condens socia anno 1995 facta est. Velut Consultativus Circulus Foederi Antarctico, Bulgaria territoriorum 60º Meridionalis latitudinis sitorum administrationi se immiscet. Conventus Nationalis (Bulgarice Народно събрание) e 240 deputatis, populare per suffragium quadriennio electis, consistit. Factio aut coalitio minimum 4 centesimae suffragiorum consequi debet ad parlamentum intrandum. Conventus Civitatis legum ferendarum, dispensationis oeconomicae approbandae, praesidialium comitiorum temporis statuendi, Primi Ministri et aliorum ministrorum eligendorum et dimittendorum, belli clarigandi, copiarum extra civitatem mittendarum et internationalium foederum consensuumque ratificandorum potestatem habet. Gubernatio minoritaria a factione Civium pro Evolutione Europaea Bulgariae (Bulgarice Граждани за европейско развитие на България) formata administrationem post Iulii anni 2009 comitia assecuta est.
Iudiciale systema e regionalibus, districtorum et appellatoriis tribunalibus quoque et e Tribunale Supremo Cassationis consistit. Praeterea, Bulgaria Tribunal Supremum Administrativum et militarium tribunalium systema habet.
Praeses Bulgariae ut dux civitatis et virum armatarum imperator meret. Qui etiam Consilio Consultativo Securitatis Reipublicae praeest. Dum aliam legislationem incohare praeter Constitutionales emendationes nequit, Praeses rogationes ali disceptationi reddere potest, quamquam parlamentum Praesidis intercessionem invalentem facere per plerorumque deputatorum suffragium potest.
Natio Consociationi ex pacto Atlantico Septentrionali die 29 Martii anni 2004 se iunxit et Unionis Europaeae Foedus Accessionis die 25 Aprilis anni 2005 obsignavit. Tota Unionis Europaeae socia Kalendas Ianuarias anni 2007 facta est ubi 17 deputatos Parlamento Europaeo eligit.
Divisiones administrativae
[recensere | fontem recensere]
Bulgaria in viginti octo districtus (Bulgarice области) divisa invenitur quorum capita homonyma sunt.
| Numero in tabula | Districtus Latine | Districtus Bulgarice | Caput Latine | Caput Bulgarice |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Scaptopara | Благоевград | Scaptopara | Благоевград |
| 2 | Pyrgos | Бургас | Pyrgos | Бургас |
| 3 | Dobroticapolitania | Добрич | Dobroticapolis | Добрич |
| 4 | Gabrovo | Габрово | Gabrovo | Габрово |
| 5 | Hascovo | Хасково | Hascovo | Хасково |
| 6 | Achridos | Кърджали | Achridos | Кърджали |
| 7 | Pautalia | Кюстендил | Pautalia | Кюстендил |
| 8 | Melta | Ловеч | Melta | Ловеч |
| 9 | Montana | Монтана | Montana | Монтана |
| 10 | Bessapara | Пазарджик | Bessapara [1] | Пазарджик |
| 11 | Perunopolitania | Перник | Perunopolis | Перник |
| 12 | Plevenum | Плевен | Plevenum | Плевен |
| 13 | Philippopolitania | Пловдив | Philippopolis | Пловдив |
| 14 | Abritus | Разград | Abritus | Разград |
| 15 | Sexantaprista | Русе | Sexantaprista | Русе |
| 16 | Simeonis | Шумен | Simeonis | Шумен |
| 17 | Durostorum | Силистра | Durostorum | Силистра |
| 18 | Selymnos | Сливен | Selymnos | Сливен |
| 19 | Smolenopolitania | Смолян | Smolenopolis | Смолян |
| 20 | Urbs Serdica | София | Serdica | София |
| 21 | Districtus Serdicus | Софийска област | Serdica | София |
| 22 | Ulpia Augusta Traiana | Стара Загора | Ulpia Augusta Traiana | Стара Загора |
| 23 | Emporiopolitania | Търговище | Emporiopolis | Търговище |
| 24 | Odessus | Варна | Odessus | Варна |
| 25 | Ternobum | Велико Търново | Ternobum [2] | Велико Търново |
| 26 | Bidinum | Видин | Bidinum [3] | Видин |
| 27 | Valvae | Враца | Valvae | Враца |
| 28 | Diospolitania | Ямбол | Diospolis | Ямбол |
Vicissim districti in 264 communia subdividuntur.
Geographia
[recensere | fontem recensere]Geographice et climatice, Bulgaria notandam diversitatem ostendit cum topiis pervagantibus e Alpinis nive tectis culminibus in Rila, Orbelo, et Haemo (Bulgarice Рила, Пирин, Стара планинa, proprie) montibus ad placidum apricumque Ponti Euxini (Bulgarice Черно море) litus; e typice continentali Planitie Danubiana (Bulgarice Дунавска равнина) (antiqua Moesia) Septemtrione ad grave Mediterraneum climaticum pondus in Macedonicis vallibus et in inferiori terra in Meridionallimis Thraciae partibus.
Bulgaria praesertim clima temperatum cum frigidis hiemibus et calidis aestatibus habet. Saepti effectus Haemi montis aliquid clima per totam civitatem afficit: Septemtrionalis Bulgaria minores temperaturas experitur et plurimam pluviam quam Meridionalis terra inferior accipit.
Bulgaria regionum Classicis temporibus notarum portiones comprehendit, inter quas Moesia, Thracia et Macedonia. Montanus reipublicae austroccidens duo iuga alpina, Rilam et Orbelum, habet, et orientalius humilior sed extensior mons Rhodope stat. In monte Rila maximum Paeninsulae Balcanicae cacumen, Musala (Bulgarice Мусала) 2925 metrorum sive 9596 pedum altum, est; longissimum montis Haemi iugum ex Occidente in orientem mediam per civitatem currit, celebris Valles Rosarum (Bulgarice Розова долина) Septemtrione. Clivosa natio et planities ad Austrorientem iuxta Ponti Euxini litus et iuxta Bulgariae praecipuum flumen, Danubium ad septemtrionem. Strandza (Bulgarice Странджа) maximus mons Austroriente est. Pauci montes et colles in Boreorientali Dobrogeae (Bulgarice Добруджа) regione sunt. Paeninsulae Balcanicae nomen a Балкан sive Стара планина (Latine Haemo) iugo per Bulgariae centrum currente et in Orientalem Serbiam patente derivatur.
Bulgaria ingentes manganicorum Boreoriente et uranii Austroccidente saxorum venas, simul et vasta carbonis suppletoria et cuprea, plumbea, zincea aureaque saxa habet. Minores ferreae, argenteae, chromiti, niccoleae, bisemuteaea at aliorum venae sunt. Bulgaria haud metalliferis mineralibus abundat inter quae saxum salsum, gypsum, caolinitum et marmor.
Natio densam circiter 540 fluminum reticulationem habet, quae pleraque, notande excepto Danubio, brevia et cum parvis aquarum aequoribus. Pleraque flumina per montanos locos fluunt. Longissimum flumen solum in Bulgarico territorio situm, Oescus, 368 km (229 milia passuum) longum est. Alia praecipua flumina Strymon et Hebrus meridie sunt.
Rila et Orbelus montium iuga circiter 260 lacus glaciales ostendunt; natio etiam complures magnos lacus in Ponti Euxini litore et amplius 2 200 lacuum structilium habet. Plurimi minerales fontes, praesertim Austroccidentalibus Centralibusque in civitatibus partibus iuxta fallas inter montes siti, sunt.
Praecipitatio media in Bulgaria circiter 630 millimetra per annum est. In terra inferiori pluvia inter 500 et 800 mm variat et in montanis locis inter 1 000 et 1 400 mm per annum. Sicciores loci Dobrogeam et Septemtrionalem litoralem laciniam includunt, dum supremae Rilae, Orbeli, Rhodopis, Haemi, Osogovonis et Scomii partes maximas praecipitationis quantitates accipiunt.
Oeconomia
[recensere | fontem recensere]
Bulgariae oeconomia considerabiliter post annum 1989, cum Unionis Sovieticae collapsu et, ergo, in Sovieticum mercatum accessus deminutione, contracta est. Per Bellum Frigidum, Bulgarica oeconomia satis ab Unione Sovietica dependebat. Qualitas victus Bulgarorum 40 centesimae collata qualitati ante decennium 200 deminuit et solum antiquam qualitatem Iunnio anni 2004 recuperavit.
Oeconomicae sanctiones Consociationis Nationum contra Iugoslaviam et Iraquiam etiam Bulgaricam oeconomiam nocuere. Prima oeconomicae recuperationis signa anno 1994 accidere ubi Productus Domesticus Grossus crevit et inflatio minuit. Interea, anno 1996, oeconomia crisin propter oeconomicas reformulationes et argentarii systematis instabilitates passa est.
Ex anno 1997 natio recuperationis periodon transit cuius PDG cum indice inter 4 et 5 centesimas crescit quod macroeconomicae stabilitati favet. Haec condiciones ut Unio Europaea Bulgariae ingressum anno 2007 acceptaret fecere. Praesens gubernatio, anno 2001 electa, fundamentalia oeconomicae civilitatis proposita ab anteriori gubernatione anno 1997 adoptata servatura esse pollicita est. Scilicet, monetam currentem retentura esse, monetalibus de programmatibus et privatizationum accelerationibus actura esse et structuralibus in reformulationibus perecta est. Nihilominus, gubernatio adhuc magno operis vacationis indice et paucis qualitatibus victus obversatur.
Demographia
[recensere | fontem recensere]
Secundum censum anni 2001, Bulgariae incolae praesertim a Bulgaris (83,9%) constituuntur, cum duobus allophylis, Turcis (9,4%) et Acinganis (4,7%). Reliquae 2 centesimae incolarum a quadraginta allophylis constituitur inter quos Russi, Armenii, Valachi, Iudaei, Tartari et Saracazani excellunt. 1,1 centesimas incolarum suam ethniam in ultimo censu anni 2001 non declaravit.
Lingua publica in Bulgaria est lingua Bulgarica, 96,3 centesimae incolarum sermo patrius. Bulgarica linguarum Slavicarum circuli pars facit. Alliae linguae sunt lingua Turcica et lingua Tzigana, quamquam secundum Constitutionem lingua unica Civitatis Bulgaricae Bulgarica est.
Natio Aciganorum numerum inter 200 000 et 450 000 aestimatum habet.
Plerique Bulgari (82,6%), saltem nominatim, ad Ecclesiam Orthodoxam Bulgaricam pertinent. Inter alias religiosas denominationes Islamismus (12,2%), complures Protestanticae denominationes (0,8%) et Catholicismus Romanus (0,5%) sunt. Aliae religiones, athei et homines sine religione declarata 4,1% constituunt.
Recentibus annis, Bulgaria minimorum incolarii incrementi indicum unum habuit. Incolarum decrementum e decennio 200 propter oeconomicum collapsum et magnos migrationis indices accidit. Anno 1989 incolarum numerus 9 009 018, anno 2001 7 950 000 et anno 2008 7 640 000 erat. In praesenti, Bulgaria gravem demographicam crisin transit. Bulgaria fertilitatis indicem 1,4 filiorum pro femina anno 2007 habet, cum indice praedicto 1,7 anno exeunti 2050. Fertilitatis index indicem 2,2 filiorum pro femina attingere debet ad restaurandum indicem incrementi incolarii.
Cultura
[recensere | fontem recensere]
Bulgarica traditionalis musica, velut Bulgarica saltatio et vestimenta, secundum suam regionem e qua venit variat. Generatim, alius regionis cantorem alius regionis musicam canere ob sonorum diversitatem variationemque et specialem emissionem difficile est.
Musicae historicos urbanosque eventus exprimunt, quod multos annos et multa saecula abhinc Bulgarici populi historiam et mores "invenire" et colere adiuvit. Carmina auctores non habet, quia oraliter e generatione in generationem tradita sunt et inventa per eventus sunt. Musicarum textus velut historiae problemata, festa, bella et sensationes narrantes sunt.
Singulae musicae singulos rhythmos habent secundum saltationis creationem. Plerumque, singulae regiones singulos rhythmos et saltationes habent, sed aliquae saltationes generales sunt et totam per nationem saltantur.
Saltationes complicatis motibus constituuntur qui pluries periegetas turbant. Pleraeque saltationes a centis hominum perfici possunt, velut in Guinnessano contentionis principatuum libro maxima collectiva saltatio Bulgarica putata est, quae amplius a 15 000 hominum coniunctim, manibus tentis, in capite noctu die festo saltata est.
Festa et diei festi
[recensere | fontem recensere]| Dies | Nomen Latinum | Nomen Bulgaricum | Notae |
|---|---|---|---|
| Kalendas Ianuarias | Annus Novus | Нова година | Crustum sufflatum caseo impletum maducatur in cuius intestinis parvula chartae frusta aluminio involuta vota novo anno velut laetitiam, salutem, amorem, pecuniam, etc., continentia sunt. |
| 6 Ianuarii | Sollemnitas Epiphaniae Domini | Йордановден | Apparitio Christi; in gelidam aquam lacuum et fluminum urbium aut vicorum metallica Orthodoxa crux iacitur et multi iuvenes ad capiendam se submergunt. |
| Kalendas Februarias | Sollemnitas Tryphonis Zarezan | Трифон Зарезан | Dies festus vinearum, viticultorum et vini qui antiqua festa Thracicum deum Dionysum celebrantia servat. Festum etiam die 14 Februarii celebratur, quia dies 14 Februarii Calendarii Gregoriani ad Kalendas Februarias Calendarii Iuliani respondet. |
| Kalendas Martias | Avia Martia | Баба Марта | Marteniza (Bulgarice мартеница), traditio veris appropinquationem celebrans. |
| 3 Martii | Festum Nationale Liberationis | Национален празник | Pax Sancti Stephani, anno 1878, quod ad finem Bellum Russicum Ottomanicum adduxit et Bulgariam liberavit. |
| 25 Martii | Annuntiatio | Благовещение | |
| Die Saturni primae hebdomadis Magnae Quadragesimae | Festum equi | Тодоровден | |
| Hebdomade ante Pascham | Dominica in Palmis de passione Domini | Лазаровден | Die Saturni ante Triduum Sacrum. |
| Festum Florum | Цветница | Die solis ante Triduum Sacrum; ianuae aditus salicis Babylonicae ramis ornantur. | |
| Pascham | Великден | Ova concreta pinguntur et suum ovum integrum servare conando pugnatur. | |
| 6 Maii | Sanctus Georgius | Гергьовден | Festum nationale, sed etiam Bulgarici exercitus et pastorum et profecto Georgiorum. |
| 24 Maii | Cyrillus et Methodius | Кирил и Методий | Dies Slavicae scripturae, educationis et culturae Bulgaricae. |
| 24 Decembris | Vigilia Nativitatis Domini | Бъдни вечер | Tota familia coniunctim cenam sine carne et sine animalis originis alimentis manducant; obligatorie numerus impar ferculorum est; 7, 9 aut 11. |
| 25 Decembris | Christi Natalis | Коледа sive Рождество Христово |
Secundum dies hebdomadis qui festus sit, gubernatio additionales operis dies dies Saturni declarare potest.
Nexus interni
 Europaeae |
- Abrittus
- Durankulak (locus archaeologicus)
- Historia Bulgariae
- Melta
- Primum imperium Bulgaricum
- Secundum imperium Bulgaricum
- Scomius mons (Bulgarice Витоша), 2290 metra
- Litterae Bulgaricae
Notae
[recensere | fontem recensere]Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Petkov, Kiril. 2008. The Voices of Medieval Bulgaria: Seventh-Fifteenth Century: the records of a bygone culture. Lugduni Batavorum: Brill. ISBN 978-90-04-16831-2 (Paginae selectae apud Google Books)
Nexus externi
[recensere | fontem recensere]
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad Bulgariam spectant. |
|
Lege Βουλγαρία ("Bulgaria") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam |
|
|
Situs geographici et historici: Locus: 42°45′0″N 25°30′0″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Commentatio Theodisce, Francogallice, Italice apud Lexicon historicum Helveticum • Store norske Lexikon • Большая российская энциклопедия |
- Fundamentalis Bulgariae Historia in Septem Paginis
- Historia, musica, ars Bulgariae
- Imagines Bulgariae
- Tabula Bulgariae
| Civitates |
Albania · Andorra · Armenia · Atropatene · Austria · Belgica · Bosnia et Herzegovina · Britanniarum regnum · Bulgaria · Cechia · Civitas Vaticana · Croatia · Cyprus · Dania · Estonia · Finnia · Francia · Georgia · Germania · Graecia · Helvetia · Hibernia · Hispania · Hungaria · Islandia · Italia · Lettonia · Lichtenstenum · Lituania · Luxemburgum · Macedonia Septentrionalis · Melita · Moldavia · Monoecus · Mons Niger · Nederlandia · Norvegia · Polonia · Portugallia · Romania · Russia · Ruthenia Alba · Serbia · Sanctus Marinus · Slovacia · Slovenia · Suecia · Turcia · Ucraina |
|---|---|
| Civitates statu dubio |
Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Donetskensis · Kosovia · Luganskensis · Ossetia Meridionalis · Transnistria |
| Territoria obnoxia et statu dubio |
Acroterium et Decelea · Caesarea insula · Crimaea · Faeroae · Gibraltaria · Lisia · Riduna · Monapia · Sargia |
 | |
|
Austria • Belgica • Bulgaria • Cechia • Croatia • Cyprus • Dania • Estonia • Finnia • Francia • Germania • Graecia • Hibernia • Hispania • Hungaria • Italia • Lettonia • Lituania • Luxemburgum • Melita • Nederlandia • Polonia • Portugallia • Romania • Slovacia • Slovenia • Suecia Capsae cognatae: Duces civitatum • Primi ministri | |
 | |
|
Basilius Kolarov 1946 • Minčo Nejčev 1947 • Georgius Damjanov 1950 • Demetrius Ganev 1958 • Georgius Trajkov 1964 • Theodorus Živkov 1971 • Petrus Mladenov 1989 • Stanislaus Todorov 1990 • Nicolaus Todorov 1990 • Želju Želev 1990 • Petrus Stojanov 1997 • Georgius Părvanov 2002 • Rosen Plevneliev 2012 • Rumen Radev 2017 Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae • Duces civitatum Europaearum hodiernarum • Index regum praesidumque Bulgariae Capsae cognatae: Duces civitatum Unionis Europaeae • Primi ministri Bulgariae | |
| |
|
Bojko Dimitrov • Ljuben Gocev • Victor Valkov • Stojan Ganev • Ljuben Berov • Stanislaus Daskalov • Ioannes Stančov • Georgius Pirinski • Irene Bokova • Stojan Stalev • Nadešda Nejnski • Solomon Pasi • Ivajlo Kalfin • Rumjana Šeleva • Nicolaus Mladenov • Marinus Rajkov • Christianus Vigenin • Daniel Mitov • Radi Najdenov • Catharina Zaharieva • Svetlan Stoev • Theodora Genčovska • Nicolaus Milkov • Ioannes Kondov • Maria Gabriel • Stephanus Dimitrov ad interim • Demetrius Glavčev ad interim Opus geopoliticum • Porta Unionis Europaeae • Ministri a rebus externis civitatum Europaearum hodiernarum Capsae cognatae: Primi ministri Bulgariae | |
| |
|
Nicolina Angelkova • Boil Banov • Bojko Borisov • Neno Dimov • Tomislaus Dončev • Vladislaus Goranov • Krasimir Karakačanov • Aemilius Karanikolov • Krasen Kralev • Ivajlo Moskovski • Nicolaus Nankov • Liliana Pavlova • Biser Petkov • Temenužka Petkova • Nicolaus Petrov • Rumen Porožanov • Valentinus Radev • Valerius Simeonov • Tsetska Tsačeva • Krasimir Vŭlcev • Catharina Zaharieva | |