Unio Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum
Unio Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum[1] (Russice Союз Советских Социалистических Республик, tr. Sojuz Sovetskich Socialističeskich Respublik), breviter Unio Sovietica[2] (Russice Советский Союз, tr. Sovetskij Sojuz) vel URSS[3] seu URPSS[4] (Russice СССР, tr. SSSR), fuit imperium in Europa orientali et Asia boreali mediaque situm, maxima mundi civitas ab anno 1922 usque ad annum 1991, quo dissoluta est.
Unio Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum Союз Советских Социалистических Республик | |||||
| |||||
Sententia nationalis: "Пролетарии всех стран, соединяйтесь!" "Proletarii vsech stran, soedinjaites'!" ('Omnium terrarum operarii, iungamini') | |||||
Caput | Moscua | ||||
Lingua publica | Lingua Russica (de facto; officiale autem lingua publica URSS declarata est anno 1990.) | ||||
Ambitus (1991) | 22 402 200 km² | ||||
Incolae (1991) | 293 047 571 incolarum | ||||
Condita | 30 Decembris anno 1922 | ||||
Dissoluta | 26 Decembris anno 1991 | ||||
Moneta | Rubelus Unionis Sovieticae | ||||
Hymnus nationalis | Internationalis hymnus (ad annum 1944), Hymnus Unionis Sovieticae (ab anno 1944) | ||||
Interretis abbreviatio | .su | ||||
Zona Horaria | 2… 12 |
URSS ab anno 1954 usque ad annum 1991 in quindecim rebus publicis constitit, quarum maxima erat Russia, illo tempore Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica (RSFSR) nominata. Sovieticae Unionis caput erat Moscua.
URSS rectionis genus erat socialismus cuius meta professa erat istam unionem in civitatem communisticam mutare. Factio regnatrix erat Factio Communistica Unionis Sovieticae.
Historia
recensereExpansio
recensereDie 30 Decembris anno 1922 sovieticae socialisticae res publicae Russia, Ucraina, Ruthenia Alba et Foederatio Transcaucasica Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum Unionem creaverunt. Deinde ceterae terrae etiam factae sunt res publicae Unionis Sovieticae:
- 1925 – Turcomannia et Uzbecia (formatae post terminationem nationalem rerum publicarum sovieticarum Asiae Centralis);
- 1929 – Tadzikistania (quae antea fuerat res publica autonoma in Uzbecia);
- 1936 – Atropatene, Armenia, Georgia (quae factae sunt rei publicae separatae post abolitionem Foederationis Transcaucasicae), Kazachstania et Chirgisia (quae antea fuerant rei publicae autonomae in Russia);
- 1940 – Estonia, Lettonia, Lituania (quae antea fuerant rei publicae sui iuris) et Moldavia (formata ex re publica autonoma Moldavorum, quae antea pars Ucrainae fuerat, et partis maioris Bessarabiae, quae annis 1918–1940 pars Romaniae fuerat).
Ob Bellum Sovieto-Finnicum (annis 1939–1940, etiam "Bellum Hiemale" dicitur) pars Finniae est ad Unionem Sovieticam adiuncta et inclusa in illo tempore formatam Carelo-Finnicam Sovieticam Socialisticam Rem Publicam (quae anno 1954 facta est res publica autonoma in Russia).
Secundum bellum mundanum
recenserePostquam Germania die 1 Septembris anni 1939 Poloniam invasit [5], secundum bellum mundanum incipiens, copiae Unionis Sovieticae die 17 Septembris anni illius etiam in terram illam incursaverunt [6]. Unio Sovietica publice dixit sola ea invadere ne Germani totam Poloniam cepissent.[7] Per pactum abstrusum, Germania et URSS Poloniam inter se diviserunt, et terrae hodiernarum Rutheniae Albae Ucrainaeque occidentalium factae sunt pars Unionis Sovieticae.[5]
Die autem 22 Iunii 1941, copiae Germanicae Unionem Sovieticam invaserunt. Bellum Magnum Patrium incepit, quod detrimentum enorme affecit. URPSS cum auxilio Civitatum Foederatarum et Regni Britannici tandem Germaniam anno 1945 vicit. Post victoriam illam Unio Sovietica cum Civitatibus Foederatis Americae et alligatis terris in unum contra Iaponiam bellabat et recuperavit territoria, anno 1905 ab Imperio Russico perdita.
Bellum frigidum
recensereAnno 1945, URSS fuit unus ex principalibus Consociationis Nationum conditoribus. Secundo bello mundano finito, accidit oppositio inter civitates "socialisticas," (quarum primaria erat Unio Sovietica) et "capitalisticas" (quarum principalis erat Civitates Foederatae Americae), "Bellum frigidum" vocatur. URSS adiuvabat regimina, quae declaraverunt intentionem constructionis socialismi in terris suis (in Corea Boreali, Cuba, Vietnamia, Afgania, etc.).
Illo tempore, progressus scientiae technicaeque in Sovietica Unione valens erat, e.g.:
- 1954 – creata est prima in mundo officina electrica nuclearis.
- 1957 – creatus est primus satelles (ipse vulgo Sputnik) artificialis Terrae.
- 1961 – perfectus est primus volatus hominis (Georgii Gagarin) in spatio cosmico.
Dissolutio
recensereAnno 1985 Michael Gorbačëv dux URSS (ut Comissionis Centralis Factionis Communisticae Unionis Sovieticae secretarius generalis, praeterea annis 1988–1989 Praesidii Concilii Supremi, annis 1989–1990 Concilii Supremi, ab anno 1990 autem totius URSS praeses) factus est et reformationes certas in terra sua incepit. Anno 1991, postquam res publicae Unionem Sovieticam constituentes se civitates suarum iurum declaraverunt, URSS dissoluta est. Mense Decembri eodem anno praesidibus Russiae, Ucrainae, et Concilii Supremi Rutheniae Albae dissolutionem Sovieticae Unionis approbantibus, conventionem de creatione Independentium Civitatum Foederationis subscripserunt.
Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum Unionis nunc successor est Russia in Nationibus Unitis.
Institutio publica
recensereConstitutio Unionis Sovieticae, anno 1977 accepta, declaravit populum potestatem omniam habere et potestatem rei publicae per Sovietos (Сonsilia) legatorum popularium (fundamentum politicum URSS formantium et instituta alia rei publicae recensentium) perficere. Antequam socialismus in Unione Sovietica Constitutione anni 1936 declaratus est, dictatura proletariati et agricolarus in URSS declarabatur, Constitutio anni 1936 autem "laborantes urbis et vici" (a Sovietis legatorum laborantium repraesentes) potestatem omniam in URSS habere.
In systemate politica Sovietica divisio potestarum negata est, et potestas legifera supra exsecutivam et iudicialem posita est. Decreta legislatoris, i.e. Sovieti (Consilii) Supremi URSS, fons iuris sola declarabantur. Creatio legum cotidiana de facto a Praesidio Sovieti Supremi URSS perfiebatur.
Systema administrationis URSS[8][9][10][11] | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Secundum Constitutionem anni 1924 | Secundum Constitutiones annorum 1936 et 1977 | Secundum Constitutionem anni 1977 (editionis 1 Ianuarii 1988) | Secundum Constitutionem anni 1977 (editionis 14 Martii 1990) | Secundum Constitutionem anni 1977 (editionis 26 Decembris 1990) | ||
Institutum supremum potestatis rei publicae | Conventum Sovietorum URSS (Съезд Советов СССР) | Consilium (Soviet) Supremum URSS (Верховный Совет СССР)
|
Conventum legatorum popularium URSS (Съезд народных депутатов СССР) | |||
Institutum supremum legiferum, administrans et recensens potestatis rei publicae | Comissio centralis executiva URSS (Центральный исполнительный комитет СССР)
|
Praesidium Consilii (Sovieti) Supremi URSS (Президиум Верховного Совета СССР) | Consilium (Soviet) Supremum URSS (Верховный Совет СССР) (ab anno 1990 solum institutum legiferum et recensens, sed non administrans)
| |||
Institutum temporale legiferum, administrans et recensens potestatis rei publicae | Praesidium Comissionis centralis executivae URSS (Президиум ЦИК СССР) | |||||
Institutum supremum exsecutivum et administrans | Consilium comissariorum popularium URSS (Совет народных комиссаров СССР) | Consilium comissariorum popularium URSS (Совет народных комиссаров СССР), ab anno 1946 Consilium Ministrorum URSS (Совет Министров СССР) | Conclavium ministrorum URSS (Кабинет министров СССР) |
Incolarum numerus (milia)
recensereRes publica | 1913 | 1926 | 1939 | 1950 | 1959 | 1966 | 1970 | 1973 | 1979 | 1987 | 1989 | 1991 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
RSFS Russica | 89902 | 92737 | 108379 | 101438 | 117534 | 126561 | 130079 | 132151 | 137410 | 145311 | 147386 | 148548 |
RSS Ucrainica | 35210 | 29515 | 40469 | 36906 | 41869 | 45516 | 47127 | 48243 | 49609 | 51201 | 51704 | 51944 |
RSS Albaruthenica | 6899 | 4983 | 8910 | 7745 | 8055 | 8633 | 9002 | 9202 | 9533 | 10078 | 10200 | 10260 |
RSS Uzbecica | 4366 | 4660 | 6440 | 6314 | 8261 | 10581 | 11960 | 12902 | 15389 | 19026 | 19906 | 20708 |
RSS Kazachica | 5565 | 6037 | 5990 | 6703 | 9154 | 12129 | 12849 | 13705 | 14684 | 16244 | 16538 | 16793 |
RSS Georgica | 2601 | 2677 | 3540 | 3528 | 4044 | 4548 | 4686 | 4838 | 4993 | 5266 | 5449 | 5464 |
RSS Atropatenica | 2339 | 2314 | 3205 | 2896 | 3698 | 4660 | 5117 | 5420 | 6027 | 6811 | 7029 | 7137 |
RSS Lituanica | 2028 | ~ | 2880 | 2573 | 2711 | 2986 | 3128 | 3234 | 3392 | 3641 | 3690 | 3728 |
RSS Moldavica | 2056 | ~ | 2452 | 2290 | 2885 | 3368 | 3569 | 3721 | 3950 | 4185 | 4341 | 4366 |
RSS Lettonica | 2493 | 1857 | 1885 | 1943 | 2093 | 2262 | 2364 | 2430 | 2503 | 2647 | 2681 | 2681 |
RSS Kirgisica | 864 | 1002 | 1458 | 1740 | 2066 | 2652 | 2933 | 3145 | 3523 | 4143 | 4291 | 4422 |
RSS Tadzikica | 1034 | 1032 | 1484 | 1532 | 1981 | 2579 | 2900 | 3194 | 3806 | 4807 | 5112 | 5358 |
RSS Armenica | 1000 | 881 | 1282 | 1354 | 1763 | 2194 | 2492 | 2672 | 3037 | 3412 | 3283 | 3376 |
RSS Turcomannica | 1042 | 998 | 1252 | 1211 | 1516 | 1914 | 2159 | 2364 | 2765 | 3361 | 3534 | 3576 |
RSS Estonica | 954 | 1117 | 1052 | 1101 | 1197 | 1285 | 1356 | 1405 | 1465 | 1556 | 1573 | 1582 |
Totalis | 156297 | 147028 | 190678 | 179274 | 208827 | 231868 | 241720 | 248626 | 262085 | 281689 | 286717 | 289943 |
Constitutio Unionis Sovieticae anni 1977 formationem "novae communicatis historicae - populi Sovietici" declaravit. Census anni 1989 284 decies centena milia incolarum in URSS numeravit,[12] "nationalitates" (gentes) plus quam decies centena milia homines in URSS habentes fuere:
- Russi — 145 155 489 (50,8 %)
- Ucraini — 44 186 006 (15,46 %)
- Uzbeci — 16 697 825 (5,84 %)
- Rutheni Albi — 10 036 251 (3,51 %)
- Kazachi — 8 135 818 (2,85 %)
- Atropateni — 6 770 403 (2,37 %)
- Tatari — 6 648 760 (2,33 %)
- Armeni — 4 623 232 (1,62 %)
- Tadzici — 4 215 372 (1,48 %)
- Georgiani — 3 981 045 (1,39 %)
- Moldavani — 3 352 352 (1,17 %)
- Lituani — 3 067 390 (1,07 %)
- Turcomanni — 2 728 965 (0,96 %)
- Kirgisi — 2 528 946 (0,89 %)
- Theodisci — 2 038 603 (0,71 %)
- Tschuwaschi — 1 842 347 (0,64 %)
- Lettoni — 1 458 986 (0,51 %)
- Baschkiri — 1 449 157 (0,51 %)
- Iudaei — 1 378 344 (0,48 %)
- Mordua — 1 153 987 (0,4 %)
- Poloni — 1 126 334 (0,39 %)
- Estoni — 1 026 649 (0,36 %)
Cultura
recensereCarmina
recensere- Valedictio Slavae ("Прощание славянки"), cum melodia iam anno 1912 creata.
- Bellum sacrum ("Священная война"), de Bello Magno Patrio.
- Ad viam ("В путь")
Pelliculae
recensereInventiones Unionis Sovieticae
recensereNexus interni
Notae
recensere- ↑ Contributiones pro fauna et flora Unionis Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum; vel Foederatae Civitates Socialisticae Sovieticae, — C. Egger, Lexicon nominum locorum. Supplementum, p. 33; sic et Iacobus Borovskij scripsit; vel Foederatae Res Publicae S.S., videas: Lucretii De rerum natura libri sex, recognovit versibusque Rossicis convertit Theodorus Petrovski. Moscuae, ex officina Academiae Scientiarum FRSS, 1946.
- ↑ Ephemeis 2005; Ephemeris 2011; Tuomo Pekkanen & Reijo Pitkäranta, Lexicon hodiernae Latinitatis Finno-Latino-Finnicum. Societas Litterarum Finnicarum, Helsinki, 2006; Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok. Andra upplagan. Norstedts akademiska förlag, Stockholm, 2009.
- ↑ Flora URSS; Flora austro-orientis partis europensis URSS; Flora Arctica URSS; Hepaticae et Musci URSS exsiccati
- ↑ Contributiones pro fauna et flora URPSS; vel FRSS, videas notam supra.
- ↑ 5.0 5.1 The Second World War"
- ↑ Fischer, Benjamin B., "The Katyn Controversy: Stalin's Killing Field", Studies in Intelligence, hieme 1999–2000.
- ↑ Citatio desiderata (addito fonte, hanc formulam remove)
- ↑ Яковер Л. Б. (1998) Пособие по истории отечества, Moscuae: Сфера, p. 148
- ↑ Constitutio URSS editionis 1 Decembris 1988
- ↑ Constitutio URSS editionis 14 Martii 1990
- ↑ Constitutio URSS editionis 26 Decembris 1990
- ↑ Populatio URSS anno 1989
Nexus externi
recensereVicimedia Communia plura habent quae ad Unionem Sovieticam spectant. |
Situs geographici et historici: Locus: 65°0′0″N 90°0′0″E • GeoNames • Thesaurus Getty • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия |
- Pagina de Unione Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum Encyclopaediae Sovieticae Magnae editionis tertiae (Russice)
- Pagina de Unione Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum Encyclopaediae Russicae Magnae (Russice)