Amstelodamum
Amstelodamum[1][2] (Nederlandice Amsterdam, ad verbum 'Moles in Flumine Amstel' ) est caput et maxima Nederlandiae urbs, cui proprie sunt 907 976 incolae,[3] 1 558 755 in regione urbana,[4] et 2 480 394 in area metropolita.[5] Quae urbs, in Hollandia Septentrionali provincia sita,[6][7] Venetiae Septentrionales vulgo appellatur propter suos canales, qui inter tabulas patrimonii totius mundi ab UNESCO referuntur.[8] Anno 1987 caput culturale Europaeum fuit.
Locus: 52°22′0″N 4°53′0″E
Numerus incolarum: 921 468
Zona horaria: UTC 1, UTC 1, UTC 2
Situs interretialis
Nomen officiale: Amsterdam
Gestio
Procuratio superior: Amstelodamum
Geographia
Coniunctiones urbium
Tabula aut despectus
Historia
recensereUrbs iuxta ostium fluminis Amstel? et IJ lacus sita est. Nomine accepto a mole in flumine Amstel saeculo tertio decimo acta, urbs iure circa annum 1300 iam appellabatur, et mox munitionibus alia atque alia appetendo loca tam crescebat ut Saeculo Batavorum Aureo Amstelodamum totius orbis terrarum commercio nisi maxima inter maximas numeraretur.
Saeculo sexto decimo exeunte, urbs propter incolarum incrementum iterum iterumque munitionibus atque fossis aucta est eo consilio ut plures amplecti posset. Fossae illae omnes contextae Batavice notae sicut cingulum fossarum (Batavice grachtengordel) pulcherrimae inter urbis amoenitates adhuc lustrari possunt ac inter UNESCO patrimonia totius orbis terrarum numerantur. Alia lustranda praecipue musea sunt ut Museum Rei Publicae, Museum Urbis, Van Gogh pictoris Museum, domus Annae Frank sed etiam partes urbis vetustiores. Sunt duae Amstelodami sitae studiorum universitates (Universitas Amstelodamensis atque Universitas Libera Amstelodamensis) et est urbs quae maximam inter omnes orbis terrarum urbes continet civitate hominum varietatem cum dimidia pars incolarum advenae sint.
Kalendis Ianuariis 2012, secundum censum incolae 790 044 in urbe habitabant. Incolis suburbium autem inclusis, circa 1.2 miliones continet. Una cum aliis urbibus finitimis dicitur "Amstelodami urbium coniunctio," quae 2.3 incolarum milliones amplectitur, atque illa ipsa urbium coniunctio in maiore Batavarum urbium ut Roterodami, Hagae et Ultraiecti coniunctione partem habet, quae coniunctio incolis in Europa sexta dicitur continens circa 7 milliones (Batavice Randstad). Urbs ipsa divisa est in partes septem, quae iterum inter se divisae sunt.
Lustranda
recensere- Museum Allard Pierson
- Domus Annae Frank (Anne Frank huis)
- Monumentum homosexualium
- Museum Rei Publicae (Rijksmuseum)
- Museum Urbis (Stedelijk museum)
- Museum Van Gogh (Van Gogh museum)
Scholae ubi Graeca et Latina Linguae docentur
recensere- Berlage Lyceum
- Barlaeus Gymnasium
- Vossius Gymnasium
- Ignatius Gymnasium
- Het 4e Gymnasium
- Het Amsterdams Lyceum
- Cygnus Gymnasium
- Fons Vitae
- De Nieuwe School
- Spinoza Lyceum
Universitates ubi Graeca et Latina Linguae docentur
recensereCives praeclari
recensereNati
recensere- 1580 aut 1581: Henricus Pot, pictor
- 1632: Baruch de Spinoza, philosophus
- 1790: Ioannes van 's Gravenweert, interpres
- 1814: David Abraham Portielje rerum oeconomicarum peritus
- 1923: Fredericus Heineken
- 1937: Ioannes Bakker, ingeniarius et esperantista
Mortui
recensere- 1684: Casparus Barlaeus, scriptor
- 1672: Govert Dircksz Camphuysen, pictor
- 1621: Jan Pieterszoon Sweelinck
Alii
recensere- Nicolaus Tulp, n. Claes Pieterszn (1593–1674)
- Rembrandt van Rijn (1606–1669)
- Ioannes Smyth et Thomas Helwys (1609)
- Agneta Matthes (1847–1909)
- Christianus Iacobus van Ledden Hulsebosch (1877–1952)
- Emmy Andriesse (1914–1953)
- Ioannes Cruyff (1947-2016)
- Andreas Hazes (1951–2004), cantor
- Ruud Gullit (* 1962)
- Dionysius Bergkamp (* 1969)
- Candy Dulfer (* 1969)
- Iuditha Sargentini (* 1974)
- Patricius Kluivert (* 1976)
- Simon Vinkenoog (1928–2009)
Notae
recensere- ↑ "Amstelodamum, vb. adiect. Amstelodamensis": Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok, editio secunda, 2009.
- ↑ "Amsteladamum": Johann Georg Theodor Graesse, Orbis latinus oder Verzeichniss der lateinischen Benennungen der bekanntesten Städte etc., Meere, Seen, Berge und Flüsse in allen Theilen der Erde nebst einem deutsch-lateinischen Register derselben (Dresdae: Verlag Schönfeld, 1862), 12.
- ↑ CBS Statline. . opendata.cbs.nl.
- ↑ Bevolking op 1 januari en gemiddeld; geslacht, leeftijd en regio. . CBS StatLine.
- ↑ "Economische Verkenningen Metropool Regio Amsterdam".
- ↑ "Randstad2040; Facts & Figures (p.26)". VROM.
- ↑ Ranstad Monitor 2017. . Ragio Ranstad.
- ↑ Ahmed, Shamim (10 Iulii 2015). Amsterdam Formula:• Venice of the North. . theindependentbd.com (The Independent).
Bibliographia
recensere- Baltschev, Bettina. 2008. Ein Jahr in Amsterdam: Reise in den Alltag. Freiburg im Breisgau / Basiliae / Vindobonae: Herder. ISBN 978-3-451-06002-1. Herder Spektrum, vol. 6002.
- Berns, Jan, et Jo Daan. 1993. Hij zeit wat: de Amsterdamse volkstaal. Hagae: BZZTôH. ISBN 978-9062917563.
- Caspers, Charles, et Peter Jan Margry. 2017. Het Mirakel van Amsterdam: Biografie van een betwiste devotie. Amstelodami: Prometheus.
- Driessen, Christoph. 2010. Kleine Geschichte Amsterdams. Regensburg: Pustet. ISBN 978-3-7917-2272-6.
- Janse, Herman. Amsterdam gebouwd op palen. Ed. sexta. Amstelodami: Ploegsma. Prima editio: AMstelodami: De Brink, 1993. ISBN 978-90-216-7031-7.
- Frijhoff, Willem, et Maarten Prak. 2005. Geschiedenis van Amsterdam: Zelfbewuste stadsstaat 1650–1813. Amstelodami: SUN, ISBN 978-9058751386.
- Janse, H. 1993. Amsterdam gebouwd op palen. Amstelodami: Verlag Ploegsma. ISBN 90-216-7031-3.
- Mak, Geert. 1994. Een kleine geschiedenis van Amsterdam. Amstelodami et Antverpiae: Atlas, ISBN 978-9045019536.
- Nusteling, Hubert. 1985. Welvaart en werkgelegenheid in Amsterdam 1540–1860: Een relaas over demografie, economie en sociale politiek van een wereldstad. Amstelodami: De Bataafsche Leeuw. ISBN 978-9067070829.
- Ramaer, J. C. 1921. "Middelpunten der bewoning in Nederland, voorheen en thans." TAG secunda series, 38.
- Schiweck, Ingo. 2010. PastFinder Amsterdam: Vom Goldenen Zeitalter bis Anne Frank. Dusseldorpiae: PastFinder. ISBN 978-988-99787-8-5.
- Van Dillen, J. G. 1929. Bronnen tot de geschiedenis van het bedrijfsleven en het gildewezen van Amsterdam. Hagae.
- van Leeuwen, Marco H. D. 2000. The logic of charity: Amsterdam, 1800–1850. Basingstoke et Novi Eboraci: Palgrave Macmillan. ISBN 0-333-69603-4.
- Van Leeuwen, M., et J. E. Oeppen. 1993. "Reconstructing the Demographic Regime of Amsterdam 1681–1920." Economic and Social History in the Netherlands 5: 61–102. hdl:10622/09251669-1993-001.
- Weidemann, Siggi. (2005) 2010. Gebrauchsanweisung für Amsterdam. Ed. tertia. Monac et Turicii: Piper. ISBN 978-3-492-27539-2.
- Zee, Renate van der. 2016. "Story of cities #30: how this Amsterdam inventor gave bike-sharing to the world." The Guardian, 26 Aprilis 2016.
Nexus interni
Nexus externi
recensereVicimedia Communia plura habent quae ad Amstelodamum spectant. |
- Situs interretialis urbis proprius (Batave, Anglice).
- "Amsterdam." VisitTown.com. (Anglice).
- "Iamsterdam." Res pro peregrinatoribus.
Ordine alphabetico enumeratae: Amstelodamum • Andorra Vetus • Athenae • Belogradum • Berna • Berolinum • Bratislavia • Bruxellae • Bucaresta • Budapestinum • Chisinau • Eblana • Hafnia • Helsingia • Holmia • Kiovia • Labacum • Londinium • Lutetia • Luxemburgum • Marinum • Matritum • Minscum • Monoecus • Moscua • Olisipo • Osloa • Podgorica • Praga • Reykiavica • Riga • Roma • Scupi • Seraium • Serdica • Tallinna • Valetta • Vallis Dulcis • Varsavia • civitas Vaticana • Vilna • Vindobona • Zagrabia
Sub civitatum nominibus annexae: Albania • Andorra • Austria • Belgia • Bosnia et Herzegovina • Britanniarum Regnum • Bulgaria • Cechia • Croatia • Dania • Estonia • Finnia • Francia • Germania • Graecia • Helvetia • Hibernia • Hispania • Hungaria • Islandia • Italia • Lettonia • Lichtenstenum • Lituania • Portugallia • Luxemburgum • Macedonia • Melita • Moldavia • Monoecus • Mons Niger • Nederlandia • Norvegia • Polonia • Romania • Russia • Ruthenia Alba • Sanctus Marinus • Serbia • Slovacia • Slovenia • Suecia • Turcia • Ucraina • civitas Vaticana