Porfyrya

Ensampel a	disesys tanow, kleves
Klass	deray metabolek genynnek, dises kneus metabolek, photodermatosis, Kleves
Arbenigekter medhegel	Endocrinology
Restrennow kelmys war Gemmyn Wikimedia

Porfyrya yw an hanow rag niver a studhyow medhegel po disesys, aswonnys a-dhia dedhyow Hippocrates. Ny yll an re na a wodhev an dises gul nebes stoffow y'n goos. Yma gansa kudynnow nebes ensaymow a weres askorra porfyrinow ha heme (ragresor dhe hemoglobin).

Diffyk genynnek yw skila an studh, dell yw usys, mes kymygow dell wra nasya metaboledh a yll y gawsya ynwedh. Arsenik yw unn ensampel. Kennerthys yw gans nebes droggys po studhyow kergynedhel. An dises a gaws kudynnow kenus, po nebes disesys a'n system nervus, po an dhew. Payn sevur a hwer yn fenowgh. Droggys yw kavadow a yll dyghtya an arwodhow. An dises yw moyha kemmyn yn gwlasow europek. Yn fenowgh an dises a effeyth an kneus. Pan wrello nebonan kavos shora porfyrya, i a dhalleth kelli gols wosa diw seythen. Nyns eus kur rag a koll gols, mes medhegneth a yll lettya shoras.

An hanow porfyrya a dheu dhyworth an Grek πορφύρα, porphyra, ow styrya "purpur", ow kampolla liw an urin a dheu wosa shora.

Dismygys yw bos porfyrya godhevys gans niver a bobel meur aga hanow:

• Marya I, Myghternes Portyngal
• Marya, Myghternes an Albanyon
• Jori III a Rywvaneth Unys
• Professor Archibald Cochrane, epidemiolegydh

• 
  Brygh kneus yn person gans porfyrya
• 
  Marya Ia a Bortyngal
• 
  Marya, Myghternes an Albanyon
• 
  Myghtern Jori III