top

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /tˤoːp/
• (rengdêr 2)  IPA^(kilîd): /tʰoːp/

Navdêr 1

top mê

1. (çek) gule, bombeya dûr têt avêtinê daku di nav dijminî de biteqe

   tank û top û teyare (navê sitranekê)

Bikaranîn

Lêker:

• top kirin
• top girtin
• top bûn

Navdêr:

• topavêtin
• topkirin
• topbûn
• topgirtin

Rengdêr:

• topkirî

Etîmolojî

Ji tirkî top ji tirkiya kevn tolp- (dagirtin, tijî kirin) ku bi tirkiya niha dol(mak) e. Top" bi tirkî ye û "tep(k)"a kurmancî (li Behdînan), تۆپ/top ya soranî û توپ tûp ya farisî ji wê ne. Delîlê ku farisî ji tirkî wergirtiye û ne berevajî ew e ku "top" di gelek zimanên tirkîkî (tirkî, azerî, ozbekî, tirkmenî, gagawzî).

Jê

• topavêj
• topavêjî
• topavêjk
• guleavêj
• gulejen
• gulejenî
• guleavêjk

Werger

• Afrîkansî: kanon
• Albanî: top → sq n
• Almanî: Kanone → de m
• Amharî: መድፍ (mädf)
• Asamî: হিলৈ (hiloi), তোপ (tüp)
• Astûrî: cañón → ast n
• Azerî: döyüş topu, top → az
• Baskî: kanoi
• Belarusî: гарма́та → be m (harmáta), пу́шка m (púška)
• Bengalî: তোপ (top), কামান (kaman)
• Bulgarî: топ → bg (top), оръ́дие → bg nt (orǎ́die)
• Burmayî: အမြောက် → my (a.mrauk)
• Çekî: dělo → cs nt
• Çînî:

  Mandarînî: 炮 → zh (pào), 大砲 (dàpào), 加農炮 (jiānóngpào), 加農 → zh (jiānóng)

• Çuvaşî: тупӑ (tupă)
• Danmarkî: kanon g
• Endonezyayî: meriam → id
• Erebî: مِدْفَع‎ → ar n (midfaʿ)

  Erebiya misrî: مدفع‎ n (madfaʕ)

  Erebiya hîcazî: مِدْفَع‎ n (midfaʕ)

• Ermenî: թնդանոթ → hy (tʻndanotʻ)
• Esperantoyî: kanono, pafilego → eo
• Estonî: kahur → et
• Farisî: توپ‎ → fa (tup, top)
• Fînî: tykki → fi
• Fransî: canon → fr n
• Galîsî: canón → gl n
• Gujaratî: તોપ (top)
• Gurcî: ქვემეხი (kvemexi)
• Guwaranî: kañõ
• Hawayî: pū kuni ahi, olohao
• Hindî: तोप → hi m (top), कमान → hi m (kamān)
• Holendî: kanon → nl nt
• Îbranî: תּוֹתָח‎ → he n (totákh)
• Îngilîziya navîn: canon, bombard
• Îngilîzî: cannon → en
• Îrlendî: canóin m
• Îtalî: cannone → it n
• Îzlendî: fallbyssa m
• Japonî: 大砲 → ja (たいほう, taihō), キャノン (kyanon), カノン砲 (カノンほう, kanon hō)
• Javayî: mriem
• Kabardî: топ (top)
• Kalmîkî: тов (tov)
• Kannadayî: ತೋಪು → kn (tōpu)
• Katalanî: canó → ca n
• Keçwayî: hatun illapa, kañun
• Kirgizî: замбирек → ky (zambirek)
• Koreyî: 캐넌 → ko (kaeneon), 대포 → ko (daepo)
• Latînî: tormentum nt, pyrobolus n
• Latviyayî: lielgabals n
• Lawsî: ປືນໃຫຍ່ → lo (pư̄n nyai)
• Lezgînî: туп (tup)
• Lîtwanî: patranka m
• Luksembûrgî: Kanoun m
• Makedonî: топ n (top)
• Malagasî: tafondro → mg, tafondro → mg
• Malayalamî: പീരങ്കി (pīraṅki)
• Malezî: meriam → ms, bedil → ms
• Mançûyî: ᡦᠣᠣ (poo)
• Maorî: pū repo
• Maratî: तोफ (toph)
• Mecarî: ágyú → hu, löveg → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: их буу (ih buu)

• Nanayî: пао
• Nawrûyî: ekanen → na
• Nepalî: तोप (top)
• Normandî: canon n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: kanon → no n

• Oksîtanî: canon → oc n
• Osmanî: طوپ‎ (top)
• Oygurî: توپ‎ (top)
• Ozbekî: toʻp → uz
• Peştûyî: توپ‎ → ps n (top)
• Plodîşî: Kanoon m
• Polonî: armata → pl m, działo → pl nt
• Portugalî: canhão → pt n
• Qazaxî: зеңбірек (zeñbırek)
• Romanyayî: tun → ro nt
• Rusî: пу́шка → ru m (púška), ору́дие → ru nt (orúdije)
• Samogîtî: armata
• Sanskrîtî: नळिकम् → sa (naḷikam)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: то̏п n

  Latînî: tȍp → sh n

• Slaviya rojavayî ya kevn: пушка m (puška), пушька m (pušĭka)
• Slovakî: delo nt
• Slovenî: top → sl n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: kanuna m

• Spanî: cañón → es n
• Swahîlî: mzinga → sw
• Swêdî: kanon → sv g
• Tacikî: тӯп (tüp)
• Tagalogî: kanyon → tl
• Tarifitî: rburqi n
• Tayî: ปืนใหญ่ → th
• Telûgûyî: ఫిరంగి → te (phiraṅgi)
• Tigrînî: መድፍዕ (mädfʿ)
• Tirkî: top → tr, savaş topu
• Tirkmenî: top
• Urdûyî: توپ‎ m (top)
• Ûkraynî: гарма́та → uk m (harmáta)
• Viyetnamî: pháo → vi, đại pháo, súng thần công
• Volapûkî: kän → vo
• Weylsî: canon n, canonau n pj
• Ximêrî: កាំភ្លើងមេរៀម (kampləəngmeiriəm), កាំភ្លើងធំ (kampləəngthum)
• Yûnanî: κανόνι → el (kanóni)
• Zhuangî: bauq

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

Topek

top mê

1. gog, hol, tepik,
   pêlîstika girover ya mirov pê futbol, basketbolê, voleybolê û hin yariyên din pê dilîze
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. her tişta/ê wek topê girover
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Etîmolojî

Ji tirkî top ji tirkiya kevn tolp- (dagirtin, tijî kirin) ku bi tirkiya niha dol(mak) e. Top" bi tirkî ye û "tep(k)"a kurmancî (li Behdînan), تۆپ/top ya soranî û توپ tûp ya farisî ji wê ne. Delîlê ku farisî ji tirkî wergirtiye û ne berevajî ew e ku "top" di gelek zimanên tirkîkî (tirkî, azerî, ozbekî, tirkmenî, gagawzî) peyda dibe.

Jê

• topane
• topvan
• topvanî
• topvanîtî
• topvantî

Werger

• Almanî: ball → de m, kugel → de m
• Bretonî: bal → br, baloù pirjimar
• Bulgarî: топка (topka)
• Endonezyayî: bola → id
• Erebî: كرة (kure)
• Esperantoyî: pilko → eo
• Estonî: pall
• Fînî: pallo → fi
• Fransî: ballon → fr m, balle → fr m
• Holendî: bal → nl m
• Îbranî: כדור (kadúr)
• îdoyî: baloneto
• Îngilîzî: ball → en
• Îtalî: pallone → it m
• Japonî: ボール (bōru)
• Katalanî: pilota → ca m
• Latviyayî: bumba m
• Polonî: piłka → pl m
• Portugalî: bola → pt m
• Romanyayî: bilã m
• Rusî: мяч (mjač), шар (šar)
• Slovakî: guľa m, lopta m
• Spanî: boll g
• Swahîlî: mpira → sw, mipira pl (noun 3/4)
• Tagalogî: bola → tl
• teluguyî: బంతి
• Tirkî: top, ^?iflas → tr
• Yûnanî: μπάλα (bála)

Navdêr 3

top mê

1. îflas, weritîn, têkçûn
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bikaranîn

Lêker:

• top avêtin
• top bûn
• top kirin

Navdêr:

• topavêtin
• topbûn
• topkirin

Rengdêr:

• topavêtî
• topbûyî
• topkirî

Jê

• topavêj
• topavêjî

Werger

• Afrîkansî: bankrot
• Çamoroyî: finälin͠go
• Fînî: konkurssi → fi
• Fransî: faillite → fr m
• Frîsî: bankerot
• Holendî: bankroet → nl n, failliet → nl n, faling → nl m
• Îngilîzî: bankruptcy → en
• Îtalî: bancarotta → it m
• Japonî: 破産 (hasan)
• Latînî: decoctio nom., decoctionis gen.
• Manksî: bancvrishey
• Mecarî: fizetésképtelenség → hu
• Papyamentoyî: fayit
• Polonî: bankructwo → pl n
• Sicîlî: bancaròta
• Sirboxirwatî: stečaj → sh
• Spanî: bancarrota → es m
• Teterî: ifläs

Navdêr 4

top mê

1. heste, çeqmaq, amûra ku cigare pê tê vêxistin anku berdanê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Rengdêr 1

top

1. kom, berhev

   topî ser hev kirin (li hev civandin)

   • Ez jî nizanim ez ê van belayan çawa ser serê xwe belav kim. Niha çav û sureta min werimîne. Wê rojê min dît ku ardûyên min qediyane. Ji zû de ye jî min qirş û qal, kerme merme topî ser hev nekirine, lê min derek kişf kiriye divê ez herime wir. Ez rabûm min torbe û têrr dane ser pişta kera xwe û min berê xwe da guhora pezê nêr. — (Kewêcan: Kerme, Azadiyawelat.com, 9/2006)

Bikaranîn

Lêker:

• top bûn
• top kirin

Navdêr:

• topbûn
• topkirin

Rengdêr:

• topbûyî
• topkirî

Etîmolojî

Ji tirkî top ji toplamak.

Jê

• topî
• topker

Rengdêr 2

top

1. super, bijare, bilind:
   topmodel
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Etîmolojî

Deyn ji îngilîzî top (serê gir/çiya > bilind > super, hêja).

Werger

• Fînî: huippu-
• Îngilîzî: top → en, super → en

Soranî

Navdêr

top

1. top, gog
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Baureyî

Navdêr

top

1. mij, moran → ku
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên mij hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Albanî

Navdêr

top nêr

1. (çek) top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên top hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Azerî

Navdêr

top

1. (çek) top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên top hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)^ⓘ
• Deng (Keyaniya Yekbûyî (London))^ⓘ
• Deng^ⓘ
• Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (Teksas))^ⓘ
• Deng (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (Connecticut))^ⓘ

Navdêr

top

1. serik, pîtik, gop, simt, sergir
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Lêker

top

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. serikkirin, seriknixaftin, serikasêkirin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Sirboxirwatî

Navdêr

tȍp nêr

1. (çek) top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên top hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Slovenî

Navdêr

top nêr

1. (çek) top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên top hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng^ⓘ

Navdêr

top

1. gog, top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. gunik, gunikê qapanê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
3. topê qumaş
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
4. tev, tevde

   topu birden geldi

   tev ji nişka ve hatin

5. topikî, gupikî
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
6. mîl

   planya topu

   mîlê planiyê

Tirkmenî

Navdêr

top

1. (çek) top
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên top hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}