Here naverokê

Ji Wîkîferhengê

Bilêvkirin

[biguhêre]
[biguhêre]
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî
Îzafe piyê piyên
Çemandî piyî piyan
Nîşandera çemandî piyî wan piyan
Bangkirin piyo piyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî piyek piyin
Îzafe piyekî piyine
Çemandî piyekî piyinan
pê (1)

nêr, p-ya nerm

  1. (anatomî) herdu parçeyên leşî yên ku mirovdimeşin anku bi rê ve diçin bi taybetî beşa mirov dikin di pêlavê anku solê de.
  2. Beşên leşê heywanan yên bi wî awayî.

Herwiha

[biguhêre]

Bi alfabeyên din

[biguhêre]

Hevmane

[biguhêre]

Etîmolojî

[biguhêre]

Herwiha , hevreha soranî پێ(), kelhûrî pa, zazakî pay, farisiya niha پا‎‎ (pa) û farisiya kevntir پای‎‎ (pay), tacikî пой (poy), belûçî پاد‎‎ (pad), farisiya navîn 𐫛𐫀𐫅‎(pʾd, /pay/), pertî 𐫛𐫀𐫅‎ (pʾd /pāδ/), avestayî 𐬞𐬀𐬜𐬀‎(paδa) û 𐬞𐬁𐬜𐬀‎ (pāδa), hexamenişî 𐎱𐎠𐎭 (p-a-d /pādaʰ/), sanskrîtî पद् (pád), ûrdûyî پاؤں‎ (pā̃v), hindî पांव (pā̃v), hîtîtî 𒉺𒋫 (pa-ta; bi sûmerografî 𒄊𒀸), toxarî A pe, toxarî B paiyye, yûnaniya kevn πούς (poús), latviyayî pēda, lîtwanî pėda, latînî pēs, îtalî piede, fransî pied, spanî pie, portugalî , oksîtanî , îngilîzî foot (pirhejmar: feet), norwecî/swêdî fot, danmarkî fod, almanî Fuß, holendî voet... hemû ji proto-hindûewropî *póds (pê) ji *ped- (meşîn, bi rê ve çûn, gav avêtin) *-s (paşgireke navdêrsaz)

Çavkanî:
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 63.
  • Cheung, JohnnyEtymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 305
  • Watkins, CalvertThe American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 62
  • Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.
  • Pokorny, JuliusFerhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 790 - 792

Bi zaravayên din

[biguhêre]

Werger

[biguhêre]

Pêşdaçek

[biguhêre]

, p-ya nerm

  1. Bi , bi , bi wan
    Hevalê min tirimpêl heye, em hatin (anku bi tirimpêlê hatin).

Bide ber

[biguhêre]

Bikaranîn

[biguhêre]

Lêkerên ku piştî /// tên, di dema niha a bilanî(subjunctive) de bi- nastînin. Anku "pê bixe" na "pê xe". Heman tişt herwisa gava bireser "xwe" dibe jî dibe ("xwe bigê!" na lê "xwe gê!"). Lê ev tenê bi lêkerên qalibreq (stereotypical/kalıplaşmış) li kar e û ew jî dever bi dever diguhere, mesela hin kes dibêjin "lê binêre!, lê bigere!" hin kes jî "lê nêre!, lê gere!", bi taybetî ên hevedudanî û kurt û ên ku tim tim bi lêkerên ku tim tim wek lêkerên alîkar tên bikaranîn (wek tê xistin, pê xistin, li xwe kirin, jê kirin) "bi-"a rewşa bilanî dikeve.

Etîmolojî

[biguhêre]

Bi kurmanciya îro têkildarî bi, di esla xwe de ji îranîkiya navîn pey- (bo ku maneya hev bide lêkeran li kar bû, zazakî wisan e) û epay (farisî با(ba) soranî پێ()) di kurdiyên din de form û wateya xwe a resen a parastiye ji ber ku bo ku bibêjin bi wê/wî, ew dibêjin be'w (be ew).

Werger

[biguhêre]
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hoker

[biguhêre]

  1. Guhartoyeke pey (li pê tiştekî).