Gagawiz
| Herêmên ku lê şêniyên sereke ne | |
|---|---|
 Moldova | 126.010[1] |
 Ûkrayna | 36.923[2] |
 Tirkiye | 15.000[3] |
| Ziman | |
| Zimanê gagawizî, Zimanê romanî, rûsî, tirkî | |
| Baweriya dînî | |
| Dêra ortodoks[4] | |
Gagawiz[5], gagaûs[6][7], gagawûs[8] an jî gagavûz[7] (bi zimanê gagawizî: Gagauzlar) komekî tirkî[9] li başûrê Moldovayê (Gagauzia, deverên Taraclia û Basarabeasca) û başûrê rojavayê Ûkraynayê (Budjak) dijîn.[10] Gagawiz mesîhiyên ortodoks bûn.[11] Têgîna "gagawiz" jî gelek caran wekî navekî kolektîv a tirkên ku li nîvgirava Balkanê dijîn û bi tirkiya gagawizî diaxivin tê bikaranîn.[12]
Gagawiz li Moldova û Ûkraynayê dijîn. Ew li Qazaxistan, Qirgizistan, Ûzbêkistan, Bulgaristan, Yewnanistan, Romanya, Tirkmenistan, Tirkiye û hin li Rûsyayê jî hene.[13]
Zimanê gagawizî ji şaxê zimanên tirkiya oxizî ye ku di nav wan de azerî, tirkî û tirkmenî hene.[14]
Xelkê gagawiz xiristiyanên ortodoks in. Gagawiz wek xiristiyanên dînî tên naskirin.[11]
Navdar
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Enver Paşa, fermandarekî osmanî
Çavkanî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- ^ https://statistica.gov.md/public/files/publicatii_electronice/Anuar_Statistic/2017/Anuar_statistic_2017.pdf
- ^ https://web.archive.org/web/20070706003257/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/
- ^ https://web.archive.org/web/20071029061551/http://enc.mail.ru/article/1950020242
- ^ Lipka, Michael (22 May 2022). "The Gagauz: 'Christian Turks' between two worlds". TRT World. The Gagauz, a Turkic-Orthodox Christian people, have lived in the Balkans for hundreds of years, managing to preserve their language and culture.
- ^ Farqînî, Zana (2005). Ferhenga Kurdı̂-Tirki = Kürtçe-Türkçe sözlük (Çapa 2). Stenbol: Enstı̂tuya Kurdı̂. r. 657. ISBN 975-6282-18-5. OCLC 686775080.
- ^ D. Îzolî (1992). Ferheng Kurdî-Tirkî, Tirkî-Kurdî. Weşanên Deng, Amed. r. 158.
- ^ a b D. Îzolî (2007). Ferheng Kurdî-Tirkî, Tirkî-Kurdî. Weşanên Deng, Amed. r. 224.
- ^ İzoli, D. (1992). Ferheng Kurdi-Tırki Tırki-Kurdi. Weşanên Deng. r. 593.
- ^ Menz, Astrid (2006). "The Gagauz". Bi Kuban, Doğan (edîtor). The Turkic speaking peoples. Prestel. ISBN 978-3-7913-3515-5.
- ^ "Searching for the Origin of Gagauzes: Inferences from Y-Chromosome Analysis" (PDF). Medgenetics.ru. 2009. Ji orîjînalê (PDF) di 9 tebax 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 kanûna paşîn 2018.
- ^ a b Lipka, Michael (22 gulan 2022). "The Gagauz: 'Christian Turks' between two worlds". TRT World.
The Gagauz, a Turkic-Orthodox Christian people, have lived in the Balkans for hundreds of years, managing to preserve their language and culture.
- ^ "Gagauzy". Internet Encyclopedia of Ukraine. 2014. Roja gihiştinê 6 tebax 2020.
- ^ "The Gagauz". Russia.rin.ru. Roja gihiştinê 10 kanûna paşîn 2018.
- ^ Pokrovskaya, 1964; Gordon, 2005
| Neteweyî | |
|---|---|
| Yên din | |
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |