ಎಂಜಿರು
| Getonia floribunda | |
|---|---|
| |
Scientific classification 
| |
| Unrecognized taxon (fix): | Getonia |
| ಪ್ರಜಾತಿ: | G. floribunda
|
| Binomial name | |
| Getonia floribunda | |
| Synonyms | |
| |
| ಎಂಜಿರು | |
|---|---|
|
| |
| Scientific classification
| |
| Kingdom: | ಸಸ್ಯಗಳು |
| Clade: | Tracheophytes |
| Clade: | ಆವೃತ್ತಬೀಜಿ |
| Clade: | ಯೂಡಿಕೋಟ್ಸ್ |
| Clade: | ರೋಸಿಡ್ಸ್ |
| Order: | ಮೈರ್‍ಟೇಲ್ಸ್ |
| Family: | ಕೊಂಬ್ರೆಟೇಸಿ |
| Genus: | ಗೆಟಾನಿಯಾ |
| Species: | ಗೆಟಾನಿಯಾ ಫ್ಲೋರಿಬುಂಡ |
| Binomial name | |
| Getonia floribunda | |
| Synonyms | |
| |
ಎಂಜಿರು ಅಥವಾ ಮರಸುತ್ತು ಬಳ್ಳಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಸಸ್ಯವು ಪಶ್ಚಿಮಘಟ್ಟದ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಒಂದು ಬಳ್ಳಿ. ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಗೆಟೋನಿಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಗೆಟೋನಿಯಾವು ಕಾಂಬ್ರೆಟೇಸಿ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳ ಏಕರೂಪದ ಕುಲವಾಗಿದೆ . [೧] ಒಂದೇ ಜಾತಿಯೆಂದರೆ ಗೆಟೋನಿಯಾ ಫ್ಲೋರಿಬಂಡ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉಕ್ಷಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಸ್ಥಳೀಯ ಶ್ರೇಣಿ ಭಾರತ, ಅಸ್ಸಾಂನಿಂದ ಪೆನಿನ್ಸುಲಾ ಮಲೇಷ್ಯಾ . [೧]
ವಿವರಣೆ
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಗೆಟೋನಿಯಾ ಫ್ಲೋರಿಬಂಡ ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬುವ ೫ ರಿಂದ ಪೊದೆಸಸ್ಯವಾಗಿದ್ದು, ಇದು 5-10 ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು, ಸುಮಾರು 5-10 ಬಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ೫ ರಿಂದ ೧೦ ಸೆಂ ಮೀ ವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ, ಕಾಂಡ ಮತ್ತು ಎಲೆಗಳು ಔಷಧೀಯ ಗುಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉಕ್ಷಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ತಗ್ಗು- ಉಷ್ಣವಲಯದ ನಿತ್ಯಹರಿದ್ವರ್ಣ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಆಂಧ್ರದ ಪೂರ್ವ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ವಿರಳವಾಗಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳು " ಕಾವುಗಳು " ಅಥವಾ ಕೇರಳದ ಪವಿತ್ರ ತೋಪುಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಕ್ಕರೈ, ತಮಿಳಿನಲ್ಲಿ ಮಿನ್ನರಕೋಟಿ, ತೆಲುಗಿನಲ್ಲಿ ಆದಿವಿಜಮ, ತುಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಎಂಜಿರಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಭಾರತದ ಮಧ್ಯ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ [೨]
ಇದು ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ದಪ್ಪ ನವಿರು ಗರಿ ಹೊಂದಿರುವ ಬೂದು ತೊಗಟೆ ಮತ್ತು ತೆಳುವಾದ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆರಟಿನಸ್ ಎಲೆಗಳು, ಅಂಡಾಕಾರದ ಅಥವಾ ಅಂಡಾಕಾರದ, 5-12 ಸೆಂ ಉದ್ದ ಇವೆ. ಹೊಸ ಕವಲುಗಳು ಕೂದಲುಳ್ಳ ಮತ್ತು ತುಕ್ಕು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ. ಹೂವುಗಳು ಕವಲುಗಳ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ದಟ್ಟವಾದ ಗೊಂಚಲುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ . ಸಣ್ಣ ಹೂವುಗಳ ತೊಟ್ಟುಗಳು ಅಂಡಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತವೆ, ಮೇಲ್ಮೈಯಲ್ಲಿ ದಪ್ಪವಾದ ನವಿರು ಗರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ದಳಗಳು ಇರುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು 10 ಕೇಸರಗಳನ್ನು 2 ಚಕ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಹಣ್ಣಿನ ಪ್ರಾರಂಭವು 1 ಹೃತ್‍ಕುಕ್ಷಿ ಮತ್ತು 3 ಲೋಲಕ ಅಂಡಾಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ತುಪ್ಪುಳಿನಂತಿರುವ ಹುಸಿ-ರೆಕ್ಕೆಯ ಹಣ್ಣು, ಇದು ಸುಮಾರು 8 ಮಿ.ಮೀ ಉದ್ದ, 5 ಅಂಚುಗಳು ಮತ್ತು 5 ನಿರಂತರ ಕ್ಯಾಲಿಸ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಅದು ನಯವಾದ ರೆಕ್ಕೆ 10-14 ಮಿ.ಮೀ ಉದ್ದ ಆಗಿ ಹಿಗ್ಗುತ್ತದೆ . ಬಾಹ್ಯದಳಗಳು ಪ್ರಮುಖ, ಕೂದಲುಳ್ಳ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಆಗಿದೆ.
ಉಪಯೋಗಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೊರೆಗಳು ಬತ್ತಿಹೋದಾಗ ಈ ಬಳ್ಳಿಯನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಅವಲಂಬಿಸಿರುವ ಅರಣ್ಯವಾಸಿಗಳು ಉಕ್ಷಿಯನ್ನು ಜೀವರಕ್ಷಕ ಎಂದು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಳ್ಳಿಯ ವಿಭಾಗಗಳು ನೀರನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ, ಜನರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ತಮ್ಮ ಬಾಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ನೀಗಿಸಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಎಲೆಗಳು ಕಹಿ, ಸಂಕೋಚಕ, ವಿರೇಚಕ, ಆಂಥೆಲ್ಮಿಂಟಿಕ್, ಡಿಪ್ಯುರೇಟಿವ್, ಡಯಾಫೊರೆಟಿಕ್ ಮತ್ತು ಫೆಬ್ರಿಫ್ಯೂಜ್ . ಕರುಳಿನ ಹುಳುಗಳು, ಉದರಶೂಲೆ, ಕುಷ್ಠರೋಗ, ಮಲೇರಿಯಾ ಜ್ವರ, ಭೇದಿ, ಹುಣ್ಣುಗಳು ಮತ್ತು ವಾಂತಿಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ. ಕಾಮಾಲೆ, ಹುಣ್ಣು, ಪ್ರುರಿಟಸ್ ಮತ್ತು ಚರ್ಮ ರೋಗಗಳಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣುಗಳು ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿವೆ .
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
[ಬದಲಾಯಿಸಿ]- ↑ ೧.೦ ೧.೧ "Getonia Roxb. | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online (in ಇಂಗ್ಲಿಷ್). Retrieved 22 May 2021.
- ↑ Hepatoprotective Activity of Extracts from Stem of Calycopteris floribunda Lam. Against Carbon Tetrachloride Induced Toxicity in Rats M. Chinna Eswaraiah *, T. Satyanarayana